E. Kath. lienws- est Advertentieblad
voor Noord-Bolland.
No. 66.
Zaterdag 19 Augustus 1911.
5"® Jaargang
Yerschjjiit Woensdag en Saterdag.
„'foelie Waltlier."
Uit-garraa (It Nsaml. Vennootschap „Ons Blad".
Dit nummer bestaat uit 8 bhdz
De beteekeois der Liturgie voor
oozeo tijd.
ONS
BLAD
ABONNEMENTSPRIJS
60 ei. per 3 maanden franco huis90 ct. mei geïllustreerd
Zondagsblad. Te betalen in het begin van ieder kwartaal.
Afzonderlijke nummers van de courant3 cent.
Yaa hot Zondagsblad 5 oent.
BUESAüBrsodetraat 12, tegenover de 3. E. Eerk, te Alkmaar.
Telefoon No. 483.
ADVERTENTIËNi
Yan 15 regels
Elke regel meer
Reclames per regel
Kleine advertenties van 1
tent
I I I
39 woorden, bij vooruitbet.
16
26
Dit was bet onderwerp hetwelk die po
pulaire pater Borromeus die Oreeve behan
delde op het eerste Nederiandscihe Litur
gische 'Congres, id|ait dezer dagen te Bre
da is gehouden.
Pater Borromeus de Oreeve! Wie kent
hem niet den talentvolten redenaar, die
door zijn welsprekend woord en oratorische
plastiek zijne toehoorders weet te boeien?
Wie herinnert zidh niet de boeiende re
de, die hij voor «en- paar jaar hield iln
eene vergadering' van de Mariavereeniging?
Een blijvende druk heeft deze op de aan
wezigen gemaakt.
Wij hebben zijn naam genoemd, wij wil
len onze lezers niet teleurstellen en geven
daarom uit de Msö. weer in extenso het
verslag van zijne redte, als die van een
emancipator, een strijder voor de verwe-
zelijking van de leuze van oinzen gro-oten
Paus Pius 'X „Omnia in irestaurare in Cjhlris-
to" „Alles Werstellen in Christus."
Ondier luid laipplaus betrad pater (de Oree
ve het podium om te ispreken over de betee-
kettis der Liturgie voor onzen tijd.
Spreker begon met te verklaren wat Wem
in dit congres zoozeer aantrok. Het was
een zoo specifiek Roomschi congres, dat
niemand! het «nis kan nadoen.
Roomschi in onderwerp liturgie is uit
sluitend onze schat; Rootnscih in opzet en
uitvoering, RoomsdW in doel, om n.l. vol
gens Wet woord! van Plus X den waren
Christelijk en geest te h erstellen door de ge-
loovigen op inniger wijze -te doen dieelen
in pe viering der H. Geheimen en het
bidden van het openbaar gebed.
Dit congres is zoo echt-p riesterlijk;
van- en met- en door de liturgie zijn wij
priesters, wat wij zijn, ware dit nog niet
voldoende, dan zou de bijzondere band van
religieuse roeping ons nog trekken
tot djit congres.
Als zoon van St. Franciscus, den zanger
God's, die zelf de steenen aanidro<eg om
vervallen kerken te herstellen, dlie zelf de
kerken veegde, achtte rich spreker verplicht
mede te werken tot opbouw van liturgisch'
leven, tot zuivering van wat in Godls kerk
niet passend is.
Het punt ter behandeling hem; opgedra
gen-, is: „De beteekenis der Liturgie voor
onzen tijd."
Hij zou algemeen spreken, een voorrede
geven; hij was slechts de heraut van de
prinsen en grooten van liturgische weten
schap, die als in optocht elkander op het
spreekgestoelte zouden volgen.
Zijn onderwerp inleidend besprak hij het
gemis aian liturgisch' leven, bjj ons Room-
25)
Folterend' drong de gedachte zich met
angstwekkende duidelijkheid aan haar op,
dlathaar Maatje, haar eigen lief klein Maat
je, zondeken enkel wo-o-rd tot afscheid, van
hen was heengegaan O, die gedachte was
niet te dragen. Maar stil, mu niet denken,
neen, niet denken noch voelen. Ze mocht
zich niet zwak maken, en weer kwamdle
energieke trek era den kleinen mond'.
Haar blik viel op den Dom, en even
flitste het in haar op, daarheen te ijlen
en bij Hem haar rpdelooze smart uit te
snikken. Bij wien kon ze 't beter veiliger
doen?
„Maar neen, -ook dien. troost m-o-est ze zich-
ontzeggen, Nu niet, eerst Patatje Welpen en
steunen. Do-ch die gedachte, die haar aan
herinnerd,, graf ha,air iets troostends,
eu kamer -rusteloos heen en weer lo-o-
Pe welden korte gebeden iin Waar op
1,™ B,'s ware, o-m hulp en kracht, ge
ne tot-den Almaichtigem Godl. Even bleef
Z\y/S S^aan' *°'en gedachte haar trof:
aa-rom, o, waarom likt God! toe, dat Maat-
]e zoo plotseling, net nu ze weg waren,
bal heen was Was of feis
- ers in haar zou opkomen, maar neen!
aar geloof en vertrouwen itn Hem ha-d-
11 reeds te diepj wortel geschoten. Ze be
sdie volk.
Hij meendle ,'te moeten onderscheiden litur
gisch leven in die Ikerk eu bluften, d'e kerk
liturgisch! leven [dlat is meeleven, mee afle
zen, meebidden; ziahi zelf medestroo-ien, als
een iwiiarrookkorrel op Wet heilig vuur der
liefde, taHs die geur der aanbidding naar
het altaar opstijgt.
Helaas, [dat leven is dood. 90 van de
100 kennen het ai b c niet van liturgisch
leven. De besten bidden hun eigen gebed,
van hooriigheidl geen sprake. i
Geen wonder, Idlat wij beschuldigd wor
den va-n vormendienst. Als men niets be
grijpt en de beteekenis niet kent vain onze
heerlijke plechtigheden, dan is ihet coime-
dlie, dan is het theatraal mano-euvreeren,
idtat verveling wekt. Als de geest er uit is,
iis de do-od ingetreden. Een doove gaat
n-iiet naar een concert en een blinde niet
naar -die schouwburg. Gevolgen hiervan zijn
treurig. Misverzuim reusachtig en die ter
kerke komen, geven staaltjes va-n ontzet
tende oneerbiedigheid. Zij zien wel of een
vriendin een nieuwe Hoed) op heeft, maar
hebben geen begrip van die kleuren der
priestergewadenzij weten of die priester
mooi of leelijk zingt, maar niemand weet
wat (hij zingt.
Van Idlat weiinjg begrip komt men to-t ex
cessen als dames met romans en koorzan
gers met kranten, terwijl- de kerk voor ve
len jd'e eenjge attractie heeft van een schouw
burg, waar men toiletten bewondert.
Liturgisch leven buiten de kerk noem
de ispreker het huiselijk leven in den jaar
kring van kerkelijke feesten staan.
Bij onze ouders werd op Goeden Vrijdag
geen piano gespeeld, in idle ivasten ging men
niet naar publieke verm-akeiiijkhedlen,-op qua
tertemper geen koekje, op Zondag na d'e
Vespers ging men pas uit en thans?
Het feestvieren dat gaat nog wel. Met
Paschen een kippetje, met Pinksteren een
nieuwe hoed, met Kerstmis een licht-boom,
maar jhet kerkelijk karakter is er af. Zij heb
ben -een Kerstboom- zonder Kerstkindje.
De -Katholieken zijn geworden als le Com-
ntuniebruiidljes, (diie o-p straat spelen.
Zietdlaar (den toestand de steenen spre
ken -en de menschen zwijgen.
Jammer, iwant le, wat kan die liturgie- geen
Invloed uitoef-enen ten go-ede in onzen tijd
v-ain lafheid en lauwheid en halfheid!
Liturgisch leven dé*1 spiegel van het
godsdienstig leven, maar ook daar is wis
selwerking en de uiterlijkheid van onzen
godsdienst heeft Invloed op fie godsdienstige
innerlijkheid!. Deze hoofdgedachte werkte
spr. uit en kwam tot ide gevolgtrekking dat
betere kennis der liturgie niet genoeg te
waardeeren is juist voor onzen tijd van on
verschilligheid.
Als -liturgie verbannen wordt, leeft de kerk
i-n die Catacombe, als de klopjes rondgaan,
ligt er geen volk meer voor het altaar;
Ho-e «neer d'e liturgie zich vrij vecht, te
greep 't wel niet, maar die God van liefde
kon niet wreed, niet onrechtvaardig zijn,
en aï kon 't arme menschenverstainrilZijn
alwqjze raadsbesluiten en gejiieiim-en niet door
gronden, noch begrijpen, haar liefde tot
Hem vermocht ootmoedig! 't hoofd te bui
gen, en zij met een verscheurd hart en hee-
te -trainen 't .„Vader, Uw wil geschiede'!
te stamelen. Plotseling richtte ze zich met
een utellrukking va-n doodsangst op en bleef
onbeweeglijk staan. Haastige schreden na
derden. De deur weid wijd opengegooid,
en haar vader trad' met ho-ogroode kleur en
ontsteld' gelaat 't vertrek binnen.
„Toetie, pop", snikte hij, terwijl tranen
hem langs de wangen rolden, en onstuimig
sloot hij haar iin zijn armen.
Zij sidderde, -en 't was of ze, evenals in
haar kinderjaren, zich heftig aan hem valst
zou klemmen en haar opgekropte smart aan
zijn hart uitsnikken, maa meen, ze moest
hem 't ergste nog meedeelen.
„Ik hoor, Idlat je alles gepakt Ihebit, kleintje
braaf, moedig kindje, vanavond zijn wij bij
Maatje en jou liefde zal hlaair wel' beter
maken," sn-ikte hij. „Wat zon Maatje heb
ben? Ik begrijp niet, dat nicht dit niet
seinde."
Troostend sioteg Toetie haar alrm om zïjn
hals, en haar wang tegen die zijne vlijend1,
fluisterde ze: „Het moet wei Keel erg zijn,
dlat nicht Ons naar 'huis terugroept, misschien
durfde ze ons de waarheid niet opeens zeg
gen."
.Verschrikt liet haar vader haar los, en
vrijer beweegt zidh5 het katholicisme.
2e. H-erleving Idler liturgie is een eiscb voor
onzen socialen tijd.
Sociaal voelen vraagt samen bidden en
samen zingenwil de sociale beweging con
sequent zijn, moet ze vooral coöperatief
met dien 'hemel onderhandelen.
Spreker keert 'zich' tegen den iiberalisee-
rendien en isocioiogiseerenden geest in ons
katholicisme.
Het zal worden rood1 of zwart, maar wat
zwart is, moet op tijd de superpluie aan
doen der -liturgie.
3e. Liturgie 'heeft' een groote beteeke
nis voor o-nzen tijd) van meer -ontwikkeld
Eucharistisch leven.
In onzen tijd van veelvuldige H, Com
munie moet vooral een degelijke en deug
delijke en innige godsvrucht bewaard wor
den.
Nu dte Jansenistische trees v-oor 0en H.
Communie Goddank henen gaat, mag niet
in die plaats treden een onverschilligheid
en weinig waaideeren der hemelsche gaven.
Nu er minder tijd b'-esteed wordt aan een
H. Communie, nu het buitengewone er af
is en minder de gevoelige godsvrucht wordt
aangeroerd, mag In geen geval gering be
sef, te weinig verzorging het gevolg zijn.
Daartoe helpe vooral een diepere kennis
van- en inniger deelname aan de liturgische
gebeden.
Liturgisch gebed! is het hoogste niet
dat het persoonlijk element moet gedood
worden, maar h;et moest juist daardoor le
vendiger worden.
Na digze punten juichte «jpreker toe het
congres, als een groot feit, nu- d|e geest, die
opkwam,» n enkeie jaren geworden is een
geweldige wind, die weldra- zooveel' vurige
tongen zou doen spreken.
Hij verwachtte vah het congres eenheid!
van denken en kracht van uitvoering.
Men is sceptisch gestemd o-ver dit con
gres. Ons volk zal er niets aan hebben,
zegt men; ons volk, dlat liever een snap-
Misje Weeft dain een Hoogmis's Zondags
liever fietst, maar geen Vesper bijwoont,
geen 'Catechismus kent, nog minder den uit
leg van kerkelijke cerem-o-niiin, ons volk, dat
hcogsten een '„CredOi'tje" in 't vestjeszak
je duldt, maar met geen „kerkelijk leven"
onder idten arm wiil loo-pen; dat houdt van
korte metten en lange feesten; van veel
beweging en weinig gebed). Doehi spreker
verwacht reedis ontzettend veel, als de pries
ters devoter en heiliger en stichtender zo-u-
den heengaan van heit congres, als onze
religieuzen, zoovele engelten van liefdle, meer
nog -tot engelen va-n aanbidding gevormd
werden; -als o-p onze Semiinariën en kost
scholen het meeleven met het altaar be
vorderd werd dan zou vanaf den offer-
berg stroomen van echt Roomsch leven in
die vlakte neewfalen.
Daarna spoardle hij aan tot ijver en leer
gierigheid!.
Hij roept de mannen van studie en ge
bed, geroep.-en uit jhet ikoor en van idien kathe
der op, o-m ons te leeren den wierook te
zwaaien, om. voor te gaan als Davidl met
die harp-.
Hij spoort de deelnemers van Wet congres
aan, te luisteren en imee te leven aan te
nemen den honing, dien zij gepuurd hebben
uiit die bloemen hunner godvruchtige stu
diën en sluit met den wensch: Gelijk de
ruwe WidlukfaJ zijn geloof en bekeering
dankte aan de uitstraling van liturgischen
geest op het gelaat van Karei den Grooten,
dat aldus Wet heilig vuur, bra-ndend in de
harten dier sprekers, uitvlammend in hun
woorden-, -ons -onverschillig en laiuw volk
weer brengen mocht tot dlep-gcdsdi-en-stigen
geest.
Dat -op deze gloedvolle rede, zoo eenig
gekruid met voorbeelden uit de praeïijk des
levens, 'een niet minder gloedvol applaus
volgde, behoeven we zeker wel niet te ver
melden..
Een heerlijk begin wals dit aan het eer
ste Nederfandsche Liturgische Congres.
In een reeks van artikelen hopen wlij on
ze -lezers deze schoone dagen te tioen mee
leven, al is Wet dtinook in den geest.
keek haar ontzet aan. Wat bedoelde ze?
Hoe lijdend zag ze er uit, en welk een
ongewone kalmte bij zoo onrustbarende tjj-
-ding. Liefkoozend' drukte zij zich weer te
gen hem aan en fluisterde zacht;
„Och, Paatje, een lang ziekbed is soms
zoo smartelijk voor de zieke; een zacht,
plotseling heengaan, zondier lijden, is...,"
„So-eda, allemaal apenkoo-l!" viiel hij haar
birildlererad! in de rede. „Kind, wat bedoel
je? Je weet meer, folter me niiet lalnger."
Zwijgend reikte ze hem het tweede te
legram. Terwijl hij 't las, verliet haar voor
't -eerste dte zelfbeheerschiing, en baande
haar smart zitch een uitweg do-or een vloed
va-n tranen. Wild sloeg ze haar armen om
haar vader heen, en te zamen beweenden
zij miet heete trainen de geliefde doode.
Toetie herstelde zich 't eerst, zij moest
Paatje immers helpen.
„Zij heeft niet geleden, zacht is zij heen
gegaan," fluisterde ze troostend'.
Haar vader hoorde haar schijnbaar niet.
Wezenloos was hij in een fauteuil neerge
vallen, en staardle versuft voor zich) uit.
Een geritsel aan de deur deed Toetie op
zien. Mevrouw van Velzen trad! -met rood
geweende oogen, en hartelijk medegevoel op
haar Ln-nem-end gelaat, -o-p Toetie toe, en
sloot baar, ^ondier een woord te spreken,
liefdevol in de armen. Die moederlijke om
arming gaf Toetie weeT een schok.
„Maatje, o Maatje," kermde ze 't uit.
O God! nooit, nooit zou Maatje haar
meer liefkoozen, omarmen! Als ze straks
Taai kvan.
Van geachte zijde wordt ons geschreven,
Idlat hiet beruchte verhaal uit het anti-pa-
piisti-sdhie Lampje weer de ronde doet.
Men kent dit varjiaal.
In een kerk te Rome Izoud'en twee protes-
tantsohe Hollanders 'op zekeren, morgen, (heel
in de Vroegte een levend- meisje door pries
ters hebben zien begraven.
Het zotte verzinsel werdl afdoende tegen
gesproken, na onderzoek ter plaatse.
Thans heet het, dlat de gruwelijke ge
beurtenis zou 'zijn voorgevallen te,
Cordova
Straks zal ze misschien weer elders heb
ben plaats gehad, ergens in Z.-Amerika bij
voorbeeld.
Zoo maakt de leugen een fonneele to-ur-
née, _qu men kan er wel zeker van rijn, dat
telkens nieuwe Slachtoffers worden ge
maakt.
Het do-mme 'amti-papisme gelooft in rijn
blinden haat letterlijk alles, wat aan rijn
vooroordeel tegemoet komt.
(Centr.) v
^BUITENLAND.
ITALIË.
De toestand van den Paus.
De Romeinsch'e bladen geven nog de vol
gende bijzonderheden over het verloop-va-n
de ziekte van den H. Vader,
j Den 6 Augustus kreeg Z, H. een aanval
van jicht, gepaard gaande met zware koorts
en pijn in de rechterknie, die Hem; het sla-
bij haar terugkeerden, zo-u ze ver bu-iiten |iun
bereik rijn. Plotseling kwam toen de aller-
ontzettendlste gedachte in haar o-p; Maat
je was niet gedio-opt, haar ziel- kon dus niet
in Idlen hemel komen, o, God!, waar zou
zij (dan zijn? Doodsangst steeg in haar op,
met geweld! drong 't bloed paar boven- ze
vo elde b enauwd, kon geen adem meer krij
genMevrouw van Velzen-, dlie den heer
Walther JiaHelijk ,en troostend had toege
sproken,- hoorde een zachten sniik, zag, hoe
Toetie wankelde, en o-p haar toesnellend1,
ving ze haar nog juist bijtijds op. Ze was
bewusteloos. Als een geknakte lelie, d'ie
door een onmeedoogenden stormwind tegen
den grond is geslingerd, lag rij daar, doods
bleek en ternauwernood ademend. Mevrouw
van Velzen riep luidkeels om Herman, die
in dte ga-ng heen en wedier liep en haastig
kwam toesnellen. Met behulp zijner moe
der legde hij haar op bed, doich eer ze ver
dere hulp kon bieden, kwam ze reeds weer
bij kennis. -Verbaasd keek ze rond. Lag
ze op bed? Wat deed Herman dain 'hier?
Toen viel haar blik op haar vader, die haar
rn-et doodsangst aanstaarde, en kwam de
wreede werkelijkheid tot haar.
„Ben ilc flauw gevallen?" vró-eg ze aan
mevrouw van Velzen. Ho-e laf, hoe dlo-m!"
Haastig wilde ze ojjstaan, maar viel wat
in de kussens terug, ae Was nog zoo duizelig.
Mevrouw van Velzen reikte Waar een glas
sherry aan ,uiit haar reisflacon.
„Drink dit eerst .uit, kindje, dan zal het
beter gaan. Gedwee gehoorzaamde ze, toen
pen beletten. De (dlr.be volgende dagen ver
ergerde d'e toestand ten gevolge van sto
ringen in de nieren, van die onrustbarende
temperatuursv-erhooging en van de algehee-
le jmostratiie van den hioogen lijder. De
personen uit de omgeving van |Z. H. werden
levendig ongerust bver het toenemen en
verergeren der ziekteverschijnselen.
Gedurende deze crisis behield 'de (H. Vader
steeds Zijne voile helderheid van geest.
Donderdag werd leen lichte verbetering merk
baar, die Vrijdag nog toenam, de H. Va-
dier 'kou toen een weinig- melk gebruiken.
Van diien dag af vorderde het herstel op
verrassende 'wijze. De temperatuur werdl wie
der n-ormaal. "Uit idle oogen iverdween de uit
drukking, die Ide omgeving des Pausen aan
vankelijk zoo-zeer had verontrust; de ge
wone gelaatskleur keerde weder terug, de
nieren hernamen hun regelmatige functie,
en daar Z. H. geen pijn meer voelde in de
knie, ko-n 'Hij zonder moeite eenige stap
pend o-en in Zijn slaapvertrek.
De Paus is weliswaar nog niet volkomen
genezen, maar met het oog op den verras-
semdien vooruitgang dezer laatste dagen, mag
gezegd' 'dat 'Hij spoedig geheel hersteld zal
rijn. „De 'ziekte van P-ius X zegt (dir.
Marchiafava is geweest als een onweers
bui op 'een zomersdhen dtig."
Woensdagochtend sto-nd '2. H'. vroeger
op dan naar gewoonte. Na; eenige oogen-
bl ikken in 'een fauteuil gerust te hebben
wandelde Hij 'egn poosje in Zijn slaapver
trek pp en ned'er. Vervolgens naimi Hij
plaats aan 2ijn schrijfbureau oim eenige
zaken af te doen, waarna Hij kardl. Merry
del Val ontving, en Zich eenigen tijd met
hem onderhield.
ENGELAND.
De algemeene spoorwegstaking is
gisteren afgekondigd.
Op de conferentie van de kamer van
koophandel .onderwierp "minister Busoton de
vertegenwoordigers der stakers aan een reeks
vragen, waarop zij antwoordden, dat de
patroons de bemsddelingsovereenlcomst van
1907 zoowel - in den geest als in den Iet
ter geschonden 'hadden en dat het onmoge
lijk was een herstel der grieven te ver
krijgen. 1
H.iar-op stelde Asquithl voor een staatscom
missie in te stellen om te onderzoeken
welke -amendementen op genoemde over
eenkomst wensdhelijk waren. De patroons
ga-ven toe, idle stakers weigerden,
Asquith deelde idan den stakers m-ede,
d^t, daar 0e regeeriing onpartijdig is, zij niet
een algemeene stremming van het spoor
wegverkeer kan gedd'Ogen en zij de noodige
stappen zal doen om dit te voorkomen.
Uitgebreide maatregelen rijn genomen op
Het groote militaire station te Aldlershot om
het spo-or^wegverkeer in geval van staking
te verzekeren. ledlere soldaat diie daarvoor
bruikbaar is heeft order gekregen onrnid-
sto-nd ze met Behulp jder oude dame op,
ging naar haar vader, zette zich op zijn
knie, en fubterden em I-ieve tecd'ere woordjes
toe.
„Laffe, dbmrae Toetie, o-m Paatje zoo
te 'do-en schrikken Voelend1, hoe de sterke
man beefde e-n sidderde, wenkte ze Her
man, hem ook een _glas sherry te geven.
Deze haastte zich aan d'it verzoek te vol
doen, pn drong er met hartelijke deelneming
o-p aan, dat ze toch iets nuttigen zouden,
eer men vertrok.
„Zeker, Herman, we gaan mee naar be
neden, Paatje moet eerst waf gebruiken."
Toen hij weigerend met 't hoofd schudde
vleide rij iteedter:
„Toe, Paatje, om uw Toetie pleizier t
dte-en," Gewillig liet hij zich naar beneden
voeren, doch met moeite gebruikte hij een
bond soep.
Toetie deed dapper haar biest, een stukje
kip met iwat sla te nuttigen. Kwart voor
één kwam ri rijtuig, en reden ze naar het
station. De heer Walther, nog steedb ver
suft, liet,-alles aan Herman o-ver. Toen zt
vain Frankfort wegstoomden, scheen hij pas
weer tot zichzelf te komen en zei ver
schrikt:
„Maar, 'mevrouw, Hermaln, reist u mee te
rug? we storen h'eelemaal uw plannen."
„Het spreekt -immers van zelf, dlat we-
Toetie 'en u, in deze omstandigheden, niet
alleen laten.
(Wotül servos
