Purmerend.
R, Kath. Nieuws' en Advertentieblad
voor Moord-llolland.
ud.
üïtT
fepilletonT^
No. 67.
Woensdag- 23 Augustus 1911.
5a|e Jaargang
JWIEL
fazljn
maar,
„Toetie Walther."
aden.
winkel van
ECS.
;sta waarde.
ALKMAAR,
f 1.05 p. L.
1.35
1.—
van
Alkmaar.
Hf 236.
opt niet in
tzedelijke of
sche artike-
cht of voor
aan stations-
n die lectuur,
gevaar ople-
empels
erstraat 12,
eposlto's.
eken.
„Eet Volk" en de verloren zeells-
de&staklng te smatordsm
V Zoo zijn onze manieren.
BUITENLAND.
DUITSCHLAND
Het leger.
is,
t op het merk
at sigaar.
weelen STEL-
APSPELDEN,
GEN, in het
lerstraat,
R.
ng leI
mlficht.
articulieren.
B,
n I-""" it
art-
or-
af
0.60 p. fl.
0.70
0.80
0.80
0-07»
Vraagt Prija-
adres voor Brui»
PURMEREND.
56.
issels, Deposito,
Rekening-Cour.
kredieten, Voor-
n pj-ys
R. rijwiel, der
jwielfabriek van
af f 100.—.
vanaf 1 80.
voorradig vanaf
or reparatie,
end,
TE
en by
Dijk, Alkmaar.
>z>, Kassier.
8 ielk 8dZj
voorkomen,
each in voorraad,
lo,
ONS
BLAD.
ABONNEMENTSPRIJS s
30 ct. per 3 maanden franco bnia90 ct. met geïllustreerd
Zondagsblad. Te totalen in bet begin van ieder kwartaal.
Afzonderlijke oumwers van do courant 3 cent.
V*a het Zondagsblad 5 cent.
férscMjüt Woensdag en Saterdag.
Uitgxv* Ten Naaml. Vennootschap „Oa* Blad".
BufSMÜBrêer' Égaat 12, tegenover do R. S. SerS, te Alkmaar.
Telefoon No. 433.
Va» 1—5 regels
Siks regel meer
Beelasiea per regel
Kleine advertenties v&n 1
AGVKRTENTIËNi
i J 80 ent
8 a
i i 18 a
30 woorden, bjj rooruitbet. 25
Men weet uiit de eigen woorden van het
socialistisch H ofdtargaan, dat het tijdens
de staking gieeffl lijd had om de werklieden
omtrent dien aard' der staking m te lichten;
die redactie had jj£t toen te druk met de
autoriteiten en die burgerlijke pers.
Doch nu die staking is afgeloopen is en
de werklieden het loodje hebben moeten
leggen, nu komt het bladl lbs.
In zijne nabetrachting heeft „Het Volk"
scherpe critiek uitgeoefend! op de taktiek,
welke bij idleze staking werd gevolgd.
Zelfs verklaardle het, „dat wij nimmer
nog een bestuur zoo. erger 1 ijk
lichtzinnig hebben zien spelen
met het arbeidersbelang als h i er
het geval ii s."
Zoo wordt er nu gesproken om de schuld
van eigen .schouders te schuiven, nadat men
zelf ,,qp ergerlijk lichtzinnige wijze tot d'it
roekeloos ondernemen heeft gpgehitst.
Een taktiek, d'i.e wij kennen 'van 1003
Miaar iieidler is nu in staat om over ide hou
ding der Volks-redaotie en Waar hoofdre
dacteur zander portefeuille te oordeelen. D.it
dit oordeel niet malsqh zal uitvallen is ze
ker. De N. Ct. komt na! die Volk-artikelen
tot deze slotsom:
„Wat zegt men hiervan, na vergelijking met
de artikelen, die Het Volk thans bevat?
Midden in de staking wordt de menigte
door den sociaal-democrallsehe.n leider be
werkt met een taal, voor hen schijnbaar
zoo duidelijk mogelijk, maar met tat van re
servaties, welke n a d'e staking in hoofdar
tikelen van het partijorgaan zullen wor
den uitgewerkt om zielen te winnen en zich
van de gestichte ellende schoon te was-
schen.
Het is dle geschiedenis van de rol, door
de sociaal-democratische leiders in 1003 ge
speeld!, die zich herhaalt.
En zij is even s chain dl e l ij k als toen.
Het is die geschiedenis van machtsmis
bruik en misleiding 'door 'hen, die met deze
zelfdfe termen de menigte ophitsen tegen
het gezag, dlat voor tl'e handhaving der orde
en voor Idle bescherming tier burgers de noo-
cl'ige maatregelen neemt.
Het is idle geschiedenis van laffe vrees om
zijn deel in de verantwoordelijkheid te dra
gen voor het onheil, dbor de hartstochten
welke men zelf opzweepte, gesticht."
't Is even duidelijk als waar gezegd.
1) Ontdlerstreepingi vaji ons.
Red.
Er hebben Idiaarvalt al niet aan te twij-
(en bij idie jongste herstemming voor
Jen'Haagsdien Raad in [district 1 onregelma
tigheden plaats gehad.
Aan dien AntiMrevoli. candidaat den heer
2G)
Wij zouden geen rust hébben en geen
genoegen meer 'in npjwn", zei mevrouw van
Velzen eenvoudlig. Dankbaar, drukte mijn
heer Walther beidén de hand, bijl iwas te vol
om te spreken.
„In uw plaats ga lik tdlan naar Marseille
om Idle Ra.ata te hallen; als 'ik over Parijs
ga, kan ik er 'in "dlrie dagen zijn," zeide
Herman
„Hemel, ik hadl de Raats vergeten," riep
de heer Walther verschrikt. „Dank je, Her
man, dlank je, dat je mijn plaats wilt in
nemen."
De reis leek Toetie eindeloos. Ze had
geen loogten voor idle mooie vergezichten.
Onbeweeglijk zat ze, Kaar arm; idloor dien
van hiaar vader gestoken, 't hoofdje tegen
"1" schoiudler geleund. Ze deed haar best,
hem te troosten en af te teidlen, dooh voort
durend folterde haar de vraag: „Waar zou
•latje's ziet nu zijn?" Hoe vurig verlangde
/J' aa" die van Velzens te vragen maar
de vrees haar vaders leed te vermeerderen,
!eld haar terug. Na een vermoeiende, war-
rie reis, kwamen ze 's avondis laat in Den
aag aar Herman Wadi van uit Frankfort het
UU' vait -inkomst geseind). Ze vonden me-
^°nw Duivenaar op 't perron. Zonder een
oord te wisselen omhelsden ze haar diep
Schalekamp zijn meer stemmen toegekend
dan er op hein werden uitgebracht, zoodat
hij ten onrechte gekozen verklaard! weid.
Plrachfige gelegenheid! voor ide )roode broe
ders om weer eens duchtig oip die ver-
wensdhte „fijnen" los te kloppen.
Het geii'lustreerdl Zondagsblad van „Het
Volk" kan niet nalaten in woandl en beeld
zoo fhaar brutaalweg de anti-revolutionai
ren te beschuldigen van opzettelijke
knoeierij.
Alsof er ook maar eenig bewijs daarvan
tot dusverre geleverd was.
En het mooiste is wel, dlat de Voorzitter
van het stembureau, die bet pakket stem
biljetten on verzegeld doorzond en dus ze
ker" verzuim pleegde, geen ainti-revolutioi-
naïr was.
Maar „de Notenkraker" aaht de gelegen
heid te eenig om „fijnen" verdacht te
maken, idfat er al vast maar wat laster, want
anderen naam verdient het niet, aan ge
vaagd moet worden.
Dat is nu weer eens een echte toepassing
van: het doel heiligt de middelen.
Zie, je mogen ide roode broeders nu wel
zeggen zonder te liegen: Zie je, zoo zijn
onze manieren.
Watrom veraimt ars land ea wo*dt
Dultsshia'd rijker?
Sinds 1903, is in Duits chland
het getal faillissementen vrijwel op
dezelfde hoogte gebleven; ruim 12 op de
100.000 inwoners. Daarentegen is sedert
dat jaar !h,et getal dier financiëele rampen
iin ons vaderland steeds stijgende, en
heeft het reedis zulk een hoogte bereikt,
diat men het, zonder vrees voor tegen
spraak tegenwoordig op ruim 30 per
100.000 inwoners bepalen kan.
Een onbevooroordeeld deskundige no
pens d'e economische toestanden zal n.l.
voorzeker wel niet aarzelen, als zijn opi
nie uit te spreken, dat bovenal de door
geen redelijk stelsel van invoerrechten
beteugelde buitenlandsqhe concurrentie
verantwoordelijk gesteld' moet worden
voor Wet groote aandeel tussChen -20 en
25 pCt. hetwelk de Ned: fabrieks- en
{iandjelswerkindustrieën in de bedrijfsfaillis-
sementen zich moeten l.iten aanleunen.
De waarheid dezer beweging wordt zoo'
welsprekend! mogelijk verdedigd door het
feit, dat jaarlijks voor maar weinig mil-
lioenen miodler dan een half milliard gul
den door bet buitenland meer binnen de
Nedierlanidsche grenzen gevoerd wordt,
dan Nederlandsdh'e producten t daarheen
verzenden.
De Ned'erlandsChe verbruikers moeten
derhalve jaarlijks aan de buiteniandsche
leveranciers ongeveer 500 millioen meer
betalen, dan onze vaiderlandsche fabrikan
ten en koopliiedlen valn hun buiteniand
sche klanten ontvangen.
Geen wonder, dat het „Steinreldie" Hol
land' van weleer zoo, verarmt. En gelukkig,
diat een matige verhooging" van het tarief
van invoerrechten 'hierin verandering en ook
verbetering brengen zal.
Zooals die vrij hooge invoerrechten
Duitschlan-dl economisch krachtiger en dus
rijker hebben gemaakt.
bewogen, 'en eerst toen ze, na hartelijk
afscheid te Ihebben genomen van de van Vel
zens,! n Kun rijtuig zateu en huiswaarts
red'en., zei mevrouw Duivenaar:
„Nicht Betsy is ziek van dien schrik, kon
niet meekomen."
„Was u er bij?" vroeg mijnheer Walther
heesclh.
„Neen, alleen nicht Betsy. Lientje had
met dén kaatsten post Toetie's brief uit Keu
len ontvangen en, zonder er onfetets uit
te vertellen dien herhaaldelijk gelezen. Ik
was dien dag onlekker, en ging vroeger dan
de anderen naair bed. Lientje moet toen nog
ernstig met nicht Betsy gesproken hebben,
en plotseling zei ze alleen nog: „Adbe,
ik word zoo raar", toen viel ze op den
grond. Dadelijk werd de dokter geteloneerd,
en die zei, dat 't een hersenbieroerte was,
en zij terstond dood moet zijn geweest."
Toetie had 't gelaat in beide handjes ver
borgen. iHaair vadler sn ilk be 't uit. Maatje had
haar brief dus nog ontvangen, dien brief,
waarin 'ze over Godl had geschreven; o,
wellicht was zij met die gedachte aan Hem
gestorven. Maar als ze niet gedoopt was,
kon ze niet in tien hemel karnen, en bij die
ontzettende gedachte snikte ze 't weer uit.
Toen het rijtuig aanlhun villa voorreedt, ston
den de biooiera hen lip. de vestibule op te
wachten. De meeste schreiden, toen Toetie
naderd e.
„Waar?" vroeg ze. Er lag zóó veel tee-
dere, verlangende liefde en diepe smart in
dat ééne woord, dat ze begrepenj
j V Sprekende rijfore.
j Zeer leerzaam is het regeeringsverslag
over het onderwijs gedurende 'het jaar
1909 over het geheele land.
Er werden, volgens dat verslag, in dat
jaar gebouwd 89 nieuwe scholen, en wel
16 voor het openbaar en 73 woor het bij
zonder onderwijs.
Het aantal onderwijzers bij de openbare
j school vermeerderde met 117 en bij de
bijzondere school met 434.
En wat het aantal leerlingen betreft, dit
vermeerdierde bij Ihet openbaar onderwijs
met 62 jongens en 552 meisjes tezamen
614, terwijl bij het bijzonder onderwijs het
aantdial vermeerdeide met 6188 jongens en
6922 meisjes, te zamen 13110 leerlingen.
Overtuigend blijkt hieruit dat het bij
zonder onderwijs, dat van zijn voorstanders
nog steedte groote offers vraagt, met reu
zenschreden vooruiilgaat.
Het openibajr onderwijs daarentegen, hoe-
we! het op vele plaatsen vrijwel kosteloos
wordit verstrekt neemt niet noemenswaard
toe.
Het is bekend, hoever mén het bij het
Duitsdie leger heeft gebracht in slagvaar
digheid, die het mogelijk maakt een gar
nizoen in korten tijd' te mobiliseeren. Een
bewijs van die slagvaardigheid is nu weer
te Bonn gielevemdl. Daiar was bet 2de ba
taljon van het 160ste regil nent voetvolk
dlezer dagen bez'g, om op de Hangelarer
heildle te exerceeren toen er alarm ge
maakt wieirdi en bij wijze van proef de mo
bilisatie van het bataljon gelast werdt In
den looppas rende het bataljon naar de
kazerne terug. Daar kreeg iedler zijn uit
rusting, zijn schietvoorraadl, zijn proviand,
werdén de sabels geslepen, de verdere
wapens, in ordte gebracht, werd de bagage
gepakt en vier uur later slond: het heele
bataljon in oorlogsuitrusting ,„op het ka
zerne-plein.
ENGELAND.
De staking in Engeland) is Zaterdagavond
opgeheven, dlat is het groote en belang
rijke nieuws uit Engeland), dat we hebben
te vermelden.
Het is een geluk voor het Iaindl, dat het
zoover eindelijk is gekomen.
Met trainen in idle o-ogen opende de huis
knecht die deur van een klein salon.
Toetie nam hiaar vadler bij de 'hand, en
voeindle Wem zwijgend er (heen. Op den drem
pel bleef ze even, aairzelenldl staan. Het
kleine vertrek was, dbor een half neerge-
draaiide gaspit, zwak verlicht. In 't midden
standi een rustbed, en daarop
De knecht dlraaiide 't gas hooger.... Toen
kwam, in al haar omvang, die smart tot haar
Met een diroeven kreet, wlierp1 zij zich over
het lijk heen, maar schrok terug. Ze h'uii-
veiridle! Maatje was zoo koudl, zooi ijzig
koud. Ze knielde naast het bed' neder, en
terwijl tranen Waar over de wangen stroom
den, drukte ze brandende kussen op de
kleine Wandl der geliefde doode. Hoe vredig
zag ze er uit, een vriiendielijke trek om den
mond', alsof ze sliep: Scherp stak Ihet zwarte
baar af tegen het verblindend, wit van haar
doodskleed. Naast hiaar zat nicht Betsy, ver
ouderd, mieit een vreemde uitdrukking op
't gelaat. Toen Toetie en Waar vadler Winnen
kwaimen, standi ze niet op. Met starendën
blik bleef ze als versteennndi zitten. De Weer
Walther standi snikkend bij de doode en
dirukte een langen kus op het voorhoofd
van haar, met wiite hij wel geen .volmaakt
huwelijksgeluk gesmaakt had', maar die hem
toch dliiarbaar was geweest als moeder zijner
T oetie.
„Heeft zij niets meer gezegidl, nicht?Geen
afscheidsgroet, niets?" snikte hij.
„Neen, neef. De idbod trof haar plotseling,
onvoorbereid," antwoordde nicht Betsy op
Wamt het ging er teeJijk op toe!
Wel is waar was idle staking verre van al
gemeen en Jiiepen er heel wat treinen, maar
toch is elike groote staking in het spoor
wegverkeer voor een, lanid! als Engeland' voor
al 'een ernstige faotor 'ten naldeele der volks
welvaart en vooral voor die Voeding is zulk
een staking van die hoogste beteekénis.
Hongersnood! dreigde alom zooals we
trouwens al gemeld hébben en de on
geregeldheden die overal plaats hadden, be
wezen dlat de anarchistische sabotage-ideé
ook al ia Engelandl is opgekomen.
Intusschen: 'die vrede is voorioopig getee-
kendl: -ide voorwaarden van de regeling voor
zien An die beëindiging van de staking, aan
gezien de leiders der werklieden hun uiur-
sie best zullen dben om de werklieden over
te halen, dadelijk het werk te hervatten,
en talie werklieden, in het conflict betrok
ken, diaarte; enover door de maatschappijen
weer zullen wordteri, aangesteld, zonder op
eenige wijze gestraft te worden.
De spoor wegmannen bevatten over 't al
gemeen kalm hun werk. Aan die meeste
Londlensche stations verwacht men, dat he
den Ide 'dienst weer normaal zal zijn, maar in
verschillende centra in de provincie zijn
moeiilijkhedlen gerezen, met name te Man
chester, waar iin een vergadering van spoor-
wegmainnen een motie 'ten gunste van de
hervatting van het werk werd! verworpen.
Er heerscht nog diesorganisatie bij de „North
Fas'tern" spoorwegmaatschapppij, welke de
vakvereen.igingen reeds lang aan de sc'hik-
ki'iig van 1907.
Deze maatschappij beschouwt die staking
dlasrom als volkomen onrechtmatig en neemt
daarom alleen de werklieden terug, „voor
zoover noodiig." Dit veroorzaakt misnoe
gen onder de arbeiders. De lijn wordt nog
door troepen bewaakt. Ongeregeldheden
meest veroorzaakt door gepeupel worden
nog sleedt uiit de provincie gemeld.
RUSLAND.
Schandelijke Jodenvervolging.
De Petersburgsche correspondlent van het
Berliner Tagebiatt" meldt, dat pp het station
Wr.lnawaeha bij Mar»epol die uitzetting van
alle Joden begonnen iis. Het station is een
punt van samenkomst voor verschillende
lijnen en er beviindlen zich veel Joodsche'
winkeliers en reizigers. In Kief heeft een
vergadering van kooplieden besloten de
regeering te verzoeken op ite houden met de
vele onwettige uitzettingen van 'Jodlen en het
inbeslagnemen van hun artikelen, omdat die
druk op den handel iin heit geheele gebied
doorwerkt. Toch werd er in deze vergade
ring ml op gewezen, fellait dit verzoek doelloos
was, omidat Stolypiiin voor eeniige dagenl
ondier gegeven heeft, dé Joden in geen
geval eeniige tegemoetkoming toe te staan.
FRANKRIJK-
Jeugdige Saboteur.
De sabotage op die Fransehe spoorwe-
vreemidien afgetrokken toon. „Met den laat-
sten post ontving ze gister avowdl Toetie's
brief. Ze las hem herhaaldelijk, zat toen
geruimen tijd in gedachte. Mevrousw Dui
venaar ging vroegnaar bladl. Toen zij de
kamer had! verlaten, zeil nicht Lientje:
„Toietiie 'is een engel, geen gewoon meisje,
lees dien brief maar eens."
„Naidht ik baar den brief teruggaf, zei ze
weemoedig, met ies verlangends in haar
stem
„Ik [will graag met Toetie over Goidl le
zen en ileeren. Ik ken Hem, niet. Niemand
leerde of vertelde me ooit valn Hem. Het is
zoo moo| wat Toetie schrijft, en dlat wie
gelooven, elkander in den hemel weervin
den. Geloof u dat ook?"
„Toen ik bevestigend antwoordde, ging
zij voort:
„En ik wil het gaarne gelooven. Toetie
heeft gelijk, 't wereldlsahe leven bevredigt
niet op idlen Iduur. Ik wiili leeren gelooven en
bidden."
„Kort daarop zei ze ineens op; vreemden
toon:
„Adloe, ik word zoo raar", toen viel ze
op dien grond
Nicht Betsy kon niet verdler spreken, haar
stem ging in een onhoorbaar gefluister over.
Terwijl zij spraik, had Toetie haar wang op
op Maaitje's koude haind gelegd, de doode
strak in 't gelaat starendl, alsof zij tot haar
spprak. Haar laatste gedachten waren dus
een verlangen om Godl te leeren kennen, en
in die gedachte lag yoor Toetie iets troos-
gen neemt in dén laatsten tijd eer toe
dan af. De daders blijyen meestal onont
dekt; Donderdag echter gelukte het aan
een wegwerker biji Epiinay een tweetal
personen op heeterdaad te betrappen. Het
tweetal echter was nog zeer jong, een
meisje van 7 en een jongen van 12 jaar.
Deze waren ijveirg bezig steenen op die
rails te leggen, om den, trein te doen de-
railleeren, welke naar Epinay ondérweg
was. Reeds hadden zij hetzelfde baproefd
met den trein naar Dy on, doch de sete
nen waren door de schuthlokken van de
locomotief van die rails geschoven. Door
dé pollitie ondervraagd naar hun beweegre
denen, verklaarde het tweetal, dat zij:„eens
wilden kijken wat er gebeuren zou".
OOSTENRIJK.
Keizer Frains Jozef is aan een groot ge
vaar ontsnapt. De paardlen voor zijn jacht
wagen werdlen schuw en brachten het rij
tuig aan het slingeren, zoodat de Keizer ge
dwongen was onder het rijden eruit te sprin
gen, wat die krasse oude heer met succes
deed. Geen \vondcr dus, dat het publiek den
Keizer bij zijn terugkeer in Ischl een harte
lijke ovatie bracht.
KiNNENLAND-
Hartjesdag te Amsterdam. Meen
de men vorige jaren telkens eene verflau
wing en vermindering te kunnen constatee-
reni n het vieren van dien traditioneelen
Hartjesdag, Idezer dagen evenwel is er weer
eens Idlruk „gehartjesjaagd
In den Joop van den dag trok de straat
jeugd, (gestoken in een potsenmakerscostuum
van jjie scljreeuwendste kleuren, bet gezicht
met een grijnzend! mombakkes bedekt, het
hoofdi getooid met een bep,luimden steek,
waarop een kwhtige hani gouden en zilve
ren (papieren) sterren scheen gezaaid te
hebben, ondér groot misbaar van hel en
schel ketsende potdeksels door fle straten en
werdh lier en daair |nog wel een kleinigheid in
den hragend voorgehouden steek ontvangen.
Maandagavond werd de Hartjesdag ge
vierd! in bepaalde stadsgedeelten, zooals Jor-
diaan en LeÜsChe buurt, waar a giocno, ver
lichte draaiorgels „met nachtpermissie" er
de feeststemming inhielden en de deinen
de menigte van lieverlede aan het hossen
brachten. Toen het duister gevallen was,
werd op verschillende plaatsen handvuur-
vverk als „zonnetjes", „rotjes", vuurpijlen
e.dl ontstoken en duijrele het „hartjesjagen,"
voort in den lichtenden glans der zilveren
sterretjes, dfe vele hlartjesjagers wellicht nu
nog zullen zien!
Ongevallenwet voor Z e e 1 i e dl en
en Vasscbers. Aan alle vereemgingen,
betrokken bij die zeevaart., of de zeevissche-
rij is, naar wij vernemen, dbor Minister
Talma een schrijven gezonden, waarin wordt
verzocht iemand aan telwijzen, die 7/m kun-
tends.
De heer Walther zei enkel met smeeken
den blik
„Toe nicht, laat ons met ons drieën al
leen."
Toen aan dit verzoek was voldaan en de
dleur zich achter h^ar sloot, knielde hij
naast Toetie neder, en zijn forschén armi
cm haar heenslaand, zei hij diep bewogen:
„Kindje, ik had meer geduld met haar
moeten Webben. Door jou (hebben we elkaar
toch beter leeren verdlragen en begrijpen.
Je waart onze goedé engel, en odhl, arm
prinsesje, we begrepen jè niet altijd; we
waren je niet waandl. Vergeef hét ons,
we dlwaalden uit verkeerde liefde."
„Soedia, Paatjje", snikte ze 't uit, te ont
roerd om te spreken. Geruimen tijd lagen
ze Ihandl inlh and neergeknield bij de doode,
toen noodzaakte de vader Toetie met zuch
ten idlwaing de kamer te verlaten.
„Laat imiij: vannacht bij Maatje waken.
Ik heb haar nog zoo veel te zeggen,"1
smeekte 'ze op roeremdlen oton:
„Neen, kindje, je zoodf je ziek maken.
Maatje zou dlat zelf niet willen; wat moet.
er van mij wondën, als je ziek wordt?"
Zonder een woord tegen te spreken, liet
ze zich gedlvvee meevoeren. Op den «drem
pel keerde ze ziclhl nr^1 even om, en giog--
maals op haar moedler toesnellend', drukte
zij een langen, teedleren kus op haar voor
hoofd, daarna verliet ze aan den arm baars
vader Ide kamer,
(SKoriü rervohxlj,