1lihn
tl
1
R. Kath. Nieuws- en Advertentieblad
voor Noord-HollandL
feuilleton!
m
m
s
s
NEE.
:s. -4=.
IE SOLZER,
r.
Alkmaar;
erk
No. 68.
Zaterdag 26 Augustus 1911.
5d:e Jaargang
ndag 3 Sept
Kennis 1191.
>iTIA."
er sten Ranges.
ÏEOUS, Dordrecht,
g 8 uur precies.
Beste adres
voor solied
SCHOENWERK.
5,
-
Verschijnt Woensdag en Zaterdag.
Dit nummer bestaat uit 8 bladz
Van oszen Candidaat In Dietrist III.
„Toetie Walther."
V Wat de zeeliedenetaking gele. rd heeft.
BUITENLAND.
ffl-i
ieH
•M M
«te specialiteiten
ÏP.
O-U-TÖ©,
e-Aet.
mz. 3. Der Türkiaohe
ourri, auegefiihrt
N,
He.
mkelijke Pantomime.
i. KOMISCH.
ite vrouwelijke komiek
ia," I)en Haag.
ind Baritoneanger.
ikaansche steden.
ienwflte creaties,
lachscèno.
Linohen,
CNI8SE.
en BADENHDIZEN.
60, verhoogd
ig".
cta. extra.
itember,
nvang 9 uur.
ngebraoht, zoodat men
e zaal wordt electrisoh
d geschonken.
.Bi KEMPEN.
B? - raSSP*v- -
1
t
ONS
BLAD.
ABONNEMENTSPRIJS
60 et. per 3 maanden franco huis90 ot. met geïllustreerd
Zondagsblad. Te betalen in het begin van ieder kwartaal.
Afzonderlijke nummers van de oonrant3 cent.
Vab het Zondagsblad5 cent.
Uitgave van da Naaml. Vennootschap „Ons Blad".
BUBBAUBreedetraat 12, tegenover de B. E. Eerk, te Alkmaar.
Telefoon No. 438.
ADVERTENTIËNt
Van 15 regels- SO sa at
Elke regel meer6 s
Reclames per regel j 16 a
Kleine advertenties van 130 woorden, bij vooruitbet. 26
In „Het Nieuws" van Zatejidlagi j.1. la
zen wij Wet volgende, waaromtrent tot dus
verre rectificatie of toelichting uitbleef:
De afd|. Alkmaar van die S. D'. A. P.
heeft aan heide, i n herstemming Jcomep-
dlc candidate^ de h'eeren Den Boesterd
en Cloeck de volgende vragen in gemeen
tebeleid ter beantwoording gezonden:
le. de verbetering van Volkonder wijs, o.
a, door het verkleinen der klassen, en
de invoering van een 7e leerjaar;
2e de verbetering der Volkshuisves
ting en toepassing van het Gentschestel-
sel voor een Gemeentelijk werkloozen-
fonds en
3e. Wet krachtiig steunen van Ge
meentewege van ld|e Openbare
Leeszaal en boekerij te de
zer steidle.
Nu beide candidaten, zonder eenig
voorbehoud, de genoemde punten be
vestigend hebben beantwoord, heeft de afd.
in haar ledenvergadering beslaten, de Kie
zers vrij te laten in hunne keuze.
Opizettelijlk ÏB het sub 3 vermelde gespa
tieerd!.
Wamt Wet mag niiet verzwegen wordten, dat de
Katholieke Kiezers nu, na den afloop' der
stemming deze laatste verklaring hebben aan
hoord met hetzelfde gevoel van pijnlijke
teleurstelling waarmede onze roomsche pers
ten vociger jare de subsidie post noteer
de voor Openbare Leeszalen op de inge
diende Begrooting van Minister Heemskerk.
En het is voor zeer velen de vraag,
of onze caindidaat in district III de heer
den Boesterd, wel geheel correct heeft ge
handeld tegenover ons zijn bondgenooten
Het is toch1 van algemeens bekendheid,
dat wij katholieken! principieel sterk gekant
zijn tegen het verleenen van subsidie aan
Onenbare Leeszalen.
Niet alsof wij tegen volksontwikkeling zijn
Verre van daar.
Het fabeltje, dat wij hiisr niet van wil
len weten is ons zelfs geen oogslag meer
\vaatrid(
Maar wij achten om een enkel bezwaar
te noemen Openbare Leeszalen practisch
te gevaarlijk en voor velen beslist te scha
delijk.
Daarbij voert het verleenen van subsidie
uit de Openbare Kassen aan deze „neutrale"
doch' particuliere ondernemingen on
vermijdelijk tot suhsMieering van allerlei
dito socialistische- en zelfs anarchistische
leeszalen en boekerijen.
En langs dlat vlak glijden wij liever niet
mede af.
Dit alles kon en moest dien heer
den Boesterd' bekend rijn.
't Is daarom voor de roomsche kiezers
een verre van a|a:ngename verrassing nu
27)
Nicht Betsy had zich, reeds te bed bege
ven, IdiocK mevrouw Duivenaar en de heer
Walther noodzaakten haar nog wat te gc-
bruiken. Daarna bracht die eerste haar naar
haar slaapkamer, hielp haar ontkleeden. en
toen ze te tóedl lag, kuste ze Kaar meewar-
r-ig goedten nacht.
Nauwelijks was die deur achter haar ge
sloten, of Toetiie wildle opstaan voor haar
avondgebed. Mat viel zij: 'weer in, de kussens
terug. Ze was zooi loom; zoo moei, Klaar
hoofd zoo suf en slaperig. Ze vouwde de
Handjes, trachtend haar gedachten bij 't ge
bed te bepalen, dodh de natuur hernam
Kaar rechten, en spoedig viel rij in een
zwaren diepen slaap.
VIII.
In dte villa dier familie Walther heersch
te dien morgen na hun onverwachte thuis
komst, dfe zékere gedrukte, geheimzinnige
stemming, aan een sterfhuis eigen. De dienst
boden spraken zacht, bijna! fluisterend, on
hoorbaar 'Werdén deuren geopend en geslo
ten zelfs die voetstappen zoo veel moge-
hjk gedleimpt. Toetie ontwaakte pas laat,
bij negenen. Niemand had1 iden moed gehad
baar uit dien weldadigen 'slaap tot de wreede
werkelijkheidl te wekken. Haar eerste ge-
tahte was voor God1, zóó veel was het
te vernemen, hoe deze candidaat bovenstaan-
de afkeurenswaardige verklaring kon afleg
gen ter elf dl er ure en zonder, dat hij
er voor zorgldle ook h'en, opi ile hoogte bren
gen van dleze zijne persoonlijke zienswijze.
I Immers hiaddén wij 'hier te doen met een
zuiver anti-revolutionair beginsel of met eene
meening, die een directe gevolgtrekking is
uit eene Calvinistisch of Protestantsche
gronidstelliing, we verbeurden alle recht op
beklag.
Wij wisten te voren welken koop wij slo
ten.
Noch' het een noch het anders is intusscjien
het geval.
De „Standaard" o.a. sprak Nov. 1910
naar aanleiding van de begrootingspost
voor Openbare Leeszalen „Paiedia-
gogiscW achten we openbare ge
mengd - neutrale leeszalen van
Christel ij k Standpunt niet voor
verdediging ,v al tb a ar."
Bekend is bet ook, idat de Anti-revol. Ka
merfractie tegen dleze begrootingspoststemde
Wel trachtte de Christelijk-LIistorische
Dr. De Visser uit het fundamenteel Protes-
tantschl beginsel van het Vrije Onderzoek
zijn hoofdargument vóór de subsidie af te
leiden.
Doch namens die Antirevol. groep, wees
Dr. Brummelkanip aanstonds dit bewijsmid
del af, verklarende, dat hier door Dr. de
Visser een geheel onjuiste beteekenis aan
dat beginsel van het Vrije Onderzoek werd
toegedacht.
Buiten de Kamer vond Dr. Bruimelkamp
aan Antirevol. rijde allerwegen steun.
Zoo van de Amirevoi, „Rotterdammer" en
v. Prof. Dr. H. H. Kuijper in „De Heraut".
De meening van dien heer den Boesterd
omrtent subs.idieering van Openbare Lees
zalen is dus eene zuiver persoonlijek mee-
nïng.
Ware het nu niet correcter gehandeld,
zoo de héér den, Boesterd met de zeer ern
stige Wezwarendlen Katholieken rekening had
gehouden of dat hij ten. minste omtrent
dit lang niet onbelangrijk punt eerder
zich had uitgesproken?
In niet een dar driie Alkmaarschle distric
ten vormen wij Katholieken een tameljjk
kleine groep.
Zeker niet in district III, dat ongeveer
negenmaal meer Katholieke dan An-
tirev. kiezers telt.
Nog'ligt er een groot verschil tusschen
of iemand alleen gesteund wordt door eene
partij, of dht hij tot candidaat _van di,a
partij, wordt geproclameerd.
De h,eer den Boesterd nu was candidaat
zoowel van de katholieken als van de anti
revolutionairen.
Dit zijn omstandigheden, waarmede ter
dege rekening mo,et worden gehouden.
Da,t die heer den, Boesterd nu den schijn
op zich laad|t 'de algemeen gedeelde bé-
zwaren dier katholieken tegen het soblsiiiee-
geloof reeds voor haar geworden. Toen
rees die angstkreet wear in haar op: „Maat
je, o, waar is Maatja's ziel. nu?" Die on
zekerheid ,was onduldbaar. Als pastoor de
Munwik bieden niet kwam, zou ze 't hem
per biriefje vragen.
Waf krabbelde en kefteIdaar aan de deur?
O, dte honden, Fluks de deur openend, vlo
gen Max, Affie en Impie, jankend van
vreugdte, op haar toe. De twee kleintjes in
haar armen nemend, sprongen tranen haar
iin de oogen. Maatje's lievelingenZenuw-
achtend 'kreunend kropen ze tegen haar op-,
niet wetend1, hoe hune blijdschap te uiten.
Max sprong als een, dolle om. haar heen
en blafte, Idlat hooren en zien verging. Ter
wijl rij hen streelde, werd er geklopt, en
traldl de kamenier barer moeder binnen. Op'
To,ewe's vragendlen blliik, antwoordde ze aar
zelend:
„Wellicht denkt u er niet aan, maar gaat
dte freule ook in den rouw? Za'I ik dan
naar Küh'ne en maidlame Ponbhis tefef'o-
neeren?"
Pijnlijk trof haar deze vraag, die haar
aan §11 e wreede .werkelijkheid herinnerde,
en dte ouwelijke, peinzende trek vertoonde
zich Iwieer op haar gelaat. „Onze familie
rouwt, meen ik, niet. Neen, Mina', ik her
inner me, dat papa en1 mama daar altijd op
tegen waren, en hét onziin noemden. Men
kaïn leiven goed) zijn idooden betreuren zonder
uitwendig vertoon. Natuurlijk kan ik geen
lichte, opzichtige kleedingdragen, kijk eens
in mijn koffers, ik geloof, er een nieuwe
ren van Openbare Leeszalen zoo maar achte
loos voorbij te stappen dat wekt an
der ons verklaarbare ontstemming.
Onzerzijdls dient intusséhen de schijn te
worden vermeden, alsof wij deze bezwaren
prijsgeven, of d(at samenwerking bij idle stem
bus voor ons beteekent: zirfi al
les laiten welgevallen ten koste van eige
ne zelfstandigheid.
Daarom mag onze candidaat en onze bond
genoot die heer den Boesterd hieraan wel
eens heriuinerdl wonden zooals heel onze
roomsche 'Pers ten vorigen jare afkeuring
uitsprak tegenover den bondgenoot Mr.
Heemskerk over gelijke houding na de in
diening van zijne Staatsbegrooting.
Pater ORIE.
Daarover spraken Maandagavond ün een
openbare vergadering, belegd door de vrije
socialisten, Ronner, de voorzitter van den
Amsterdlamsdhen Zeeliedenbond en Domela
Nieuwenhuis.
De h'eele vergadering was één aanklacht
tegen die sociaal-democratie, tegen Troelstra,
den „huichelaar bij uitnemendheid", en
tegen, ,,Het Volk".
En die noemen zichl daq, de groote, de
eenige arbeidlersvrienden
De staking heeft dlus op; ide eerste plaats
al geleerd!, dat waar de sociaal-democratie,
Troielstra ,of het Volk zich afe arbeiders-
vrienden voordoen, zij huichelen.
Men vergete niet, hét zijn dte vrije socia
listen, die het zeggen.
Een mooi compliment vóór d'e S. D. A. P.
De staking heeft nog meer geleerdi, nog
meer vleiends voor de socialistische of
anarchistische arbteidersbeweging.
Dat internationalisme en arbieidlerssoliidaris-
me niets meer rijn d'ajn hboge woorden, die
zoolang opgeld Idoien als ide beurs er niet mee
gemoeid1 is. Die zoo, goed georganiseerde
Duitschers toch hebben de Amsterdamsc'he
haven met „onderkruipers" overstroomd.
Maar .niet alleen, idle staking is leerrijk ge
weest ook die vergadering van Maandag
avond heeft veel weleend.
Zoo bijvoorbeeld, dat Ronner, de voorzit
ter van dén Amsterdamschen Zeemansbond
„sabotage, als laatste redmiddel voor de on
derdrukte Hollandsche zeelieden niet onmo-
leijk" acht.
Die Hollandsche zeelieden worden natuur
lijk onderdrukt. Niettegenstaande rij in
Amsterdam hoog,er gages verdienen dan
waar ook op het vasteland.
Sabotage kan tot niets anders leiden dan
tot ondermijning va.n alle gezag, tot onder
mijning van dien Staat. Maar daarvoor dein
zen geen vrije socialisten terug. Ze leven
van opruiing' en woeling.
Eindelijk heeft de vergadering van Maan
dagavond nog eens opnieuw1 bewezen, idat
zij, die het meest schelden op christelijke
zwarte japon 'bij fis."
„Goed freule."
Spoedig daarop' bracht ze- Toetie, die
iintusschien met wasschen en aankleedén was
doorgegaan, een gekleed zwart toilet, van
geborduurde voile, over tafzjjde, zeer ele
gant gemaakt.
„Neen, Mina", weerde Toetie haar af,
„neen, 'dlat i's zoo; gekleed. In mijn kast
hangt nog een donkergrijs japonnetje, geef
dat maar."
Toen Mina hiet uit idle kast had gehaald en
bekeken, iniiep ze verschrikt:
„Maar freule, 't is uw oude schoolja-
pon, idlile kunt u onmogriijk nu aandoen,-
hij is overal' gestopt en zoo' vaal. Neem, wat
zou uw mama wel gezegdl hebben, als u
in zoo'n japon visites ontving?"
„Visites?" vroieg Toette drisotnerig. He
mel, Jal, idhar had ze 'nog nieit aan ge-
dladht. Neen,, idie versterde schooljurk kon zij
dus niet aantrekken; ze had anders niet
donkers, Idan in vredesnaam maar die zwar
te voile.
Gevoilgdl Üoor Max, Affie en Impie ruitsch
te 'ze de trap af. Hoe (bindende haar dat rui-
schen, 't gaf ii ets 'feestelijks, en, o Qod, 'haar
arm 'hart werdi van 't moment, dat ze ont
waakt was, onophoudelijk gefolterd door
die vreeselijke gedachte: „Waar is Maat
je's ziel nU?"
Beneden gekomen, .ging ze regelrecht
naar 't kleine salon.
j,Za.l ik dte 'honden meenemen, freule?
Ze gaan zoo- te keer, als ze mevrouw ziien,"
of gematigd neutrale arbeidersbonden, ook
onder elkaar van de lieflijkste benamingen
geen afkeer 'hebben'.
Wijnkoop, die zelf ook niet op zijn mondje
gevallen is, wondt dbior dén voorzitter^ drin
gend verzocht miet zijn „geklets" „liegen"
enz. op te hbudlen. Als Wijnkoop debatteert
hebben er heftige woordtenwisselingen plaats
de vergadering wondt zeer'woelig; men tracht
hem zelfs vain het podium af te trekken.
Zietdaar de „arbieidersvrienden" aan het
werk!
Wij hopen, dat onze arbieiders uit de zee-
üedenstakiijg en uit de vergadering van
Maandagavond geleerd hebben, dat hun
plaats is noch bij die anarchistische, nodhl
bij die socialistische „arbeidersvrienden".
DUITSCHLAND.
De Berlijnschte blaidten maken zich tame
lijk ongerust over de stakingsbeweging, die
in Duitsdhlamdl steeds grooter omvang dreigt
aan te nemen.
Drieduizend electroi-monteurs en electri-
ciens van Berlijn en omgeving, georgani
seerd! en aangesloten bij de federatie van
Duitsché metaalbewerkers, hielden eergis
terenavond een vergadering waarop- de con
cessies der werkgevers als onaanneembaar
van de hand werden gewezen.
Te Saarbruckein staken alle trambeambten.
Aan den anderen kant hebben de industriee-
len 'van Thuringen aan den Algemeenep
Boud van Metaalfabriikanten verzocht, een
uitsluiting af te kondigen, die alle metaalbe
werkers in geheel DuitschlandJ zou omvatten.
Te Leipzig staken nog seteds een 8000 ar
beiders.
RUSLAND.
Katholiekenhaat.
In Petersburg werd dezer dagen in alle
stilte een onderzoek ingesteld in de aarts
bisschoppelijke kathedraal Tegelijkertijd wer
den bij bijna alle Katholieken van St. Peters
burg huiszoekingen gedaan. Deze maatre
gelen verwekten onder het Katholieke deel'
der bevolking, van St. Petersburg groot op
zien.
De (huiszoekingenn werdien gedaan op be;
v,el van Stolypim en staan, naar men zegt,
in verband met de plagerijen en vervol
gingen waaraan thans in Rusland de Ka
tholieken wederom bloot staan.
PORTUGAL.
Mainuel Arriaga is bij eerste stemming met
121 van 'de 217 stemmen tot president geko
zen. Hij wondlt -onder groot enthousiasme de
zaal binnengeleid door Braamcamp en legt
onmidldelijk de belofte af. Vervolgens ver
schijnt hij op 'het balkon ter begroeting
van het volk. Daarna wordt onder zeer uiit-
bunidlig igejuich: naar hei paleis te Belem ge
reden -voor de receptie. Deze keuze be
vroeg Mina', die hhar gevolgd was. Ze knik
te bevestigend, en vroeg 'toen mat:
„Waar is papa!?"
„In de huiskamer met pastoor de Mun-
nik en nog een heer."
Verrast keek Toetie haar aan, 't was of
ze even weifelde, maar de honden terug
wijzend, bietrald' ze 't salon. Door de ge
sloten zonneblinden viel het licht getem
perd naar binnen. Zacht naderde Toetie
die doode. H-o-e kalm en vredig lag ze
daar, nog geheel on,veranderd'.
„Morgen, Maatje", fluisterde ze, haartee-
der op het voorhoofd kussend. „Straks kom.
ik langer bij u-, nu moet ik Paatje troosten
en den pastoor over iu vragen." Nog een
liefkoozende blik, to-en verliet ze evenzachit
als ze gekomen was, 't vertrek. De huis
kamer na'derend, drongen de stemmen van
haar vadler en pastoor dé Munniik tot haar
dioor, en, was idat niet Hermans stem? Ze
bloosde e-n bleef even staan, toen trad ze
binnen. Haar oog vie[ 't eerst op mevrouw
Dulvenaar, die achter het ontbijtblad zat, op
Maatje's plaats, gekleed) iin sarong en ka
baai, net als Maatje, en, ze sidderde, doch
zich terstond herstellend, kuste ze haar
vader goeden morden, en na mevrouw Dui-
venaar omhelsd te hebben, begro-ette rij
hartelijk den pastoor en Herman. Ontroerd
sloegen beidén haar gade. Wat was dat ge
zichtje in die enkele dagen veranderd, en
dlat sombere .kleed deed (hlaiar teere bleekheid
nog sterker uitkomen.
„Ooedl gerust, kindje?"
v
teekent een nederlaag voor Costa en een
wijziging in de sch'eidingswet.
Na het afleggen van dien eed hield de
president (der r epubliek een toespraak, w.aar
in hij aianspoomdle de dwalingen der
vooroudiers te vergeten en de
eensgezindheid prees van de republikein-
sche partij om haar Werken voor het weirijn
des vaderlands en haar handhaven van het
nieuwe regime.
Arriaga verscheen op 't balcon en werd
langen tijd toegejuidht door de menigte.
In zijn partioulier verblijf teruggekeerd1,
ontving d'e president Braga, die het ont
slag van h et kabinet aanbood'.
Arriaga vroeg het ministerie de zaken te
besturen tptdlat er een nieuw ministerie zou
rijn gevormd
FRANKRIJK en DUITSCHLAND.
Al willen we nu ook geen overdreven
waarde hechten aan sommige geruchten, die
vooral op sensatie berekend zijn zooals
Ket (dloor de „Echo de Paris" vermelde
oproepien vain reserves in het Rijkslandl en
elders toch moet erkend worden, dat
de algemeene toestand tusschen Frankrijk
en DuiitschJand gespannen blijft. I
De zenuwachtigheid uit zich nu en dan
in wildle geruchten, opi de Berlijnsche beurs
bijvoorbeeld, welke dan een snel voorbijgaan
gaandie paniek veroorzaken. Het eenigde fei
telijke dlat wij vinden is een bevestiging
van het b'aridht, dlat de groote manoeu
vres in Frankrijk afgelast zijn, „wegens
de jdroogte."
Wij willen het hopen.
Een goede samenwerking der belangheb
bende partijen zal echter noodig zijn, om
deze gevaarlijke politieke kwestie op te
lossen.
Doch al nu dte onderhandelingen op niets
uitwaaienWat idlan
Dan 'blijft Marokko w.is en zeker een reus
achtig kruitvat, dlat ieder oogenblik tot een
ontploffing ka!n aanleiding geven.
ENGELAND.
Terwiji de spoorwegplannen overal weer
aan hét werk trekken, is het dioor bijko
mende stakingen op verschillende plaatsen
nog alles behalve kalm- en rustig. Zo-o b.
v. te Liverpool, waar dé toestand dezer
dagen zeer bedenkelijk was,, bmdat de direc
tie der tramwegmaatschappijen de stakers
slechts gedeeltelijk weer in dienst wilde
nemen. Daarop vaardigde het stakingscomité
een manifest uit, waalrin verklaard! wordt,
dlat men gedwongen is, de staking voort te
zetten. Dit gevoegd! bij het feit, dat de
dokwerkers en transportarbeiders er nog niet
aan idi enken weer opi hunne posten te ver
schijnen, kan men wel begrijpen, dlat de
toestandl tin Liverpool, nog 'te wenschen over
laat. Het stakiingsaomité van dé transport-ar-
b,eiders dreigt zelfs met een algemeene sta
king; zij hebben, reedis hun afgevaardigden
naar Londien gezonden ami daar met het
„Ja, piap'a', hteel dien naidlit in één stuk
'dbor geslapen en u?"
„Slecht, kindje, heel slecht."
„Arm Paatje", zuchtte Toetie, naast hem
plaats nemend. Zoiekend keek ze rond en
vroeg:
„Waar is nicht, Bietsy?"
„Te bed!, pop, rij is heel ziek, vrees
ik, we zanden reeds om den dokter, de
schok schijnt haar op (die zenuwen geslagen."
„Maar dtin ga ik naar haar toe," riep
Toetie, gejaagd! opspringend,
Kalmeerend! legde haar vaider zijn hand
op haar arm en noodzaakte haar weer plaats
te nemen.
„Neen, kindje, ze moet rustig gehouden, ze
is zoo wild!, eerst hooren, wat dte dokter
zegt."
„Maar wie past haar Idlain op?"
„De 'werkmeid, en als ze hier mag ver
pleegd wonden, neemi ilk een zuster, maar
eerst h et aid-viles van den dokter inwinnen."
Pastoor die Munniik, dia Toetie meewa
rig gadlesloeg, sprak haar nu hartelijk, mee
voelend, toe, en vertelde, dat Herman hem
's ochitendls na' de 'H. Mis Ihet droeve bericht
gebracht Ihjladl, en hij terstond naar heni
toe Was geijld. Herman deed haar de groe
ten van rijn moeder, idie straks ook zou ko
men, hopend' ze Toetie met iets van dienst
kon rijn. Dankbaar, keek Toetie hem aan.
(Wohdt yervolgdji
yC ;J|
-r.' 'I
r r f
