R Kath. Nieuws- en Advertentieblad
voor Moord-Solla-iad»
No. 93
Woensdag- 22 November 1911.
5fle Jaargang-
YerscMjiit Woensdag 01 Saterdag*
Sociale wetpviog.
V
BUITENLAND.
ft
ft ft
BINNENLAND.
ONS
BLAD
ABONNEMENTSPRIJS:
60 ct. per 3 maanden franco huis; 90 ot. met geillusfreehdi
Zondagsblad. Te betalen in het begin van ieder kwartaal1.
Afzonderlijke nummers van de courant 3 cent.
Van het Zondagsblad 5 cent.
Uitgave *'an de Naaml. Vennootschap „ONS BLAD".
BUREAU: Breedstraat 12, tegenover de R. K. Kerk, te Alkmaar.
Telefoon No. 433.
ADVERTENTIEN:
Van 1—5 regels 30 cent.
Elke regel meer6 rt
Reclames per regel15 ,y
Kleine advertenties van 1—30 woorden, bij vooruitbet. 23 1
(Vervolg).
De Kafh. school waagt dus sociale wetten.
Hoe komen wij aan die sociale wetten?
Er 'dienen volgens de leer der Kath. sdhlool
berotepssta-nd'en gevormd te worden. Deze
groepen zullen afgevaardigden kiezen voor
de Sociale Kamer, van welke de sociale
wetgeving met steun van den wetgever
uitgaat.
Op gelijke wijze dienen de politieke wet
ten alis militiiewet van eene Politieke Ka-
mier uit te gaan.
Verschillende uitspraken van Paus Leo
XIII z.g. in de R-erum Novarum voertispr.
aan om te toonen-, dat Z. H. oiofc dezen
wieg aanwijst.
Wanneer direct door werking der orga-
rnenn een wet tot stand komt, zal dit waair-
'deering wekken en een zegen zijn voor
de maatschappij!.
Er zal nog wel heel wat water door derf,
Rijn gaan, onze 'hoofden zullen "geen zeer
meer doen ais men zooverre is doch
minister Talma huldigde de bOvenuiteen-
gezette leer reeds 'bij het ontwerp; bakkers
wet, toen hij de raden wilde instellen
groepen van vakgenooten.
Deels uit nieuwigheid, deels uit vrees
is tegen deze instelling oppositie pm!staa|tl:
Eischen.
De Kath. 'school stelt echter eenige vra
gen aan 'den wetgever, alvorens hij! een wet
in 'het teven roept. 1. Is het no-o-dig. dat
een dergelijke maatregel wordt genomen?
2. Zoo ja, i s het particulier initiatief daartoe
niet voldoende? 3. Zoo- niet, zui'len dan
die maatregelen 'eenmaal toegepast niet de
vrijheid van 'handelen aantasten? 4. Is dit
een onvermijdelijk gevolg, staat dan het te
behalen voordeel in verhouding toit den
.opgei-egden dwang?
Zijn aan deze eischen vol
daan, dan kan zonder gevaar er toe
worden overgegaan s/oeiale wetten in het
leven t-e roepen Uit de encyclieken des
Pausen blijkt, dat waar de zedelijkheid
in gevaar komt (iiet Staatsigezag moet in
grijpen, dat de arbeiders in staat difenen
te worden 'gesteld behoorlijk hunne gods
dienstplichten t e vervuilen, dat de werkge
vers arbeidsvoorwaarden 'aan hun pjerso-
neel dienen 'te stellen overeenkomstig de
persoonlijke waardghei-d 'van de arblailJers
dait d ie gezondheid der werknemers bij Ih'et
vervullen van hun arbeid dient m -aidbt
genomen te 'worden, enz.
Langs deze 'banen willen de Kath. door
de Anti-rev. 'gesteund tot sociale wetge
ving komen. Er zijn reeds sociale wetten die
misschien in de practijk onvolmaakt ble
ken, doch deze dienen te worden verbeterd
immers zij 'hebben dit met alle mens-rihen-
werk gemeen. Wij 'hebben geen ernstige
reden om 'de sociale wetgeving stop- te zet
ten. Ontwerpen voor bakkerswet, ziekte
wet en invaliditeits. en ouderdoeisverze-
kering zijn ingediend. Als deze ontwerpen
wet worden, dan zullen ze van verre strek
king zijn en eene waarachtige verbetering
brengen. Rector Btróomer brenngt eeni wel
verdiend woord van buide aan minister Tal-
ma: Wij 'mogen er trotsdh' op gaan, dat
de Regeering ons zulk een Voortvanenden
en ijverigen wetgever heeft geschonken.
De ïgjjzinnig-demaeraltjfl zijn niet tegen
sociale wetgeving doch zij gunnen geen suc
ces aan Se huidige regeering.
De iiblaralen Zijn tegen alle sociale wet
geving. L iberaal is niet gelijk on-Katho-
liek, ook onder katholieken zijn er met li
berale ideeën.
De socialisten werken tegen eer er iets
goeds tot stand gebracht wordt. Spr. doet
een lccht op over hun optreden, als hij
verwijst naar Se soc'iaal-dem-. in den Am-
sterdaimsChen raad, 'de heeren Smit enW-i-
biaiut, die onlangs onomwonden, verklaar
den, dat 'zij er steeds op uit zijn 'het volk
ontevreden 'maken en te 'houden. De soc,
dem. geven -steenen in plaats van brood,
zij drijven de onontwikkelden toit omver
werping der bestaande maatschap;ij.
Spr. wijst nog op tie obstructie dei- soc.
dem. in de Tweede Kamer om aan te too
nen, dat 'zij b et 'er .op aanleggen den minis
ter ten val te brengen.
Moeten wij 'dit bedrijf nu (maar kalm,
zonder een woord v,an protest te doen
hooren, laten begaan?
fn bet 'bewustzijn van onze pjlidht te
doen, moeten 'wij den 'minister steunen in
zij'ne plannen.
Er moet 'een uitspraak komen van dui
zenden en duizenden, die zijn arbeid waar-
deeren.
Zondag zal 'het Kath. Nederland zijn waar
deering in 'minister Talma uitspreken, dat
protest zal ondersteund worden 'door alk
rangen en standen: Hulde aan Ihet Chris
telijk Ministerie, 'hulde aan Minister Tal
ma, schande San de lage tegenwerking en
onwaardige bestrijding hem aangedaan (Da
verend applaus).
Die Voorz. tier afd. Alkmaar van den
Ned. R. K. Volksbond idankte ook namiens
de K. S. A. den Eerw. spreker voor de
duidelijke wijze, waarop Z.Eerw. 'het onder
werp h ad uiteengezet. Hij idankte het Be
stuur der K. S. A. voor de medewerking
tot het -organi-s-eeren dezer 'verg., den H.E'.
Dieken, de 'Eerw. geestelijken en de vele
aanwezigen v. 'hunne belangstelling en onder
teekenen v. instemming v. allen, sprak hij den
wensch uit, dat Rector Stroomier nog me
nigmaal i n Alkmaar zou mogen spreken.
(Tot onze groote verwondering troffen
wij ook teen verslag dezer lezing aan in
de Alkm. Crnt. 'hoewel de verslaggever
van dit blad niet aanwezig Was. Het Be
stuur van het PI. Comité der K. S. A.
en van de afd. van den Ned. R. K. Volks
bond wisten hiervan niets af. Dit verslag
is da n ook 'verleend aan de A. C.-, zon
der medeweten en zonder 'toestemming Iv'a'n
een der 'bieide besturen).
Actie tegen de tariefwet.
Die Msbi. meldt
Te den Burg, op Texel, loopen een paar
vrouwelijke personen, met een adres aan
de Tweede'Kamer, tegen de Tariefwet. Het
adres v ermeldt, dat er f 10.000.000 tioor
de Regeering gehaald zal worden uit de
duurder wordende 'artikelen voor dage
iijks-ch gebruik; het adres vermieldt ech
ter niet waarvoor die tien iniillioen zullen
worden aangewend. Doch nog ergerlijker
is het dat men huisvrouwen tot teekenen
tracht over tie halen, zonder dat dezen
weten, wat zij téekenen en wel met deze
woorden: _„'t Hindert niet, of u niet weet
waar u voorteekent, 't is voor een goede
zaak, dus teekent u maar."
Uit bovenstaande blijkt weer, hoe in
sommige plaatsen de actie tegen de tarief-1
wet m.a.w. tegen de Regeering wordt ge
voerd.
„De Avondpost", óók 'een Haagsich blad
(H-eus-cb. geen Ka-thoiMie-k of Anti-rev. blad,
lezers I)
„Wat bteteekenen 'deZouden wij
daaruit moeten 'lezen, een zaïdh-t wenkje
om kinderen want dit waren het toch
niet nog meer over het paard te tillen dan
belaas zoo 'dikwijls gebeurt? I
Dat bal 'duurde tot 5 uur, de buffetten
waren open, 'er werd sterke drank gesebon-
ken. In de zaal was n.b. een champagr
n-ebar, en 't gevolgde puntjes
zijn nu- van ons doch wij zullen ze aan-
yullen 't gevolg was: dat twee van die
kinderen beschonken tn een hoek werden
gevonden!
Onlangs gebeurde id tl op- een danspartij;
zoo'n openbare 'les, ook miet een meis-'
je. En dan verwondert men zidh als later
bij ontgroeningsbachanaliën nog ergerlijker
dingen gebeuren. Binnenkort zal de H. B.
S. aan de Koningin Emmakade ook gaan
feesten. Zou bet dan niet opi den weg van
den directeur o-f van andere autoriteiten
liggen het schenken van sterken drank t.m,
te verbieden?"
De Residentiebode schrijft hieronder:
Inderdaad, hier is men op den rechten;
w eg, om de bachanaliën aan de universiteit
ten te verdrijven, In de opvoeding zit 't
'em. En 'daaraan moet veel pnjtbreken, gezien
de ergernis te Leiden.
I-s bigt 'wonder? vragen wij1. Men sprak
bier boven van kinderen. Maar' weet meni
wiel, dat 'deze „kinderen" een blaadje uitgen
ven-, waarin 'toio-n-e-elen geschetst worden zóó
gemieen, a-is ze gelukkig maar spaarzaam in
roimans voorkomen.
Zoo wordt üe jeugd voor de universiteit
„opgevoed".
H-et is 'inderdaad een ergerlijke biisto.ie.i
De beschaving" -neemt wel to-e!
V Wij Roomschen en onze armen.
Zondag werd te Rottendam in
de parochiekerk van den H. Lau-
rentius eene liefdadigheidspredicatie ge
houden. Daarna hield1 men eene
■collecte ten behoeve van de door
bet R. K. Parochiaal Armbestuur ver
pleegd wordende 'weeze-n en ouden Van da
gen en onder zijn beheer staande armen
scholen. De collecte 'bracht op het respec
tabele bedrag Van f 2895.51, waaronder is
begrepen een gift van f 2000.
De zonde, die de kwade ge
volgen met zich voert.
Blijkens statistische opgaven van 'het mini
sterie van openbare werken en sociale ver
zorging btedroeg het aantal geboorten in
Frankrijk in het eerste halfjaar van 1911
385.999, dat tier sterfgevallen 404.278. Al-
zoo 18,279 m-en-schen 'meer gestorven dan
geboren.
Zoo za! in de toekomst de onderwijzer
op de kaart van Europa Frankrijk aanwij
zende zijnen leerlingen moeten mededee-
Ien. dat nog wel Frankrijk bestaat doch
de Franschen uitgestorven zijni.
De hooge(!) beschaving der 20e
eeuw.
Niet a Heen tie Leidsohe Studenten komen
in opspraak, ook zelfs Hoogere burgertjes
-enn burgeresj-es in den Haag. De vorige
Zaterdag werd i n de zaal van den Dieren
tuin der Residentie feest gevierd!, wijl een
H. B. 'S. tien jaar bestond, De N. R. Ct.
geeft van 'dit feest een verslag, dait aldus
einndigt:
„We zeiden reeds, dait het na afloop bal
was.......,"
Naar aanleiding- van deze woorden schrijft
De aardbeving in Midden Europa.
De aardbeving in Midden-Europa is van
vrij -ernstigen aard geweest.
Geheel Zwitserland, een gedeelte van
Diuiitsdhland -en Frankrijk hebben in mieer
of minder sterke mate er onder geleden.
Vooral i n Noordelijk Zwitserland, de Zwa-
benSiCh-e Jura, Ibet Zwarte Woud en de Rau-
he Alp is Üe werking hevig geweest. Te Lu-
zern beefden de buizen, te Freiburg ble
ven de klokken stilstaan, in de schouwbur
gen t e Karlsruhe, Pforzheim, Heidelberg
■en vele andere plaatsen 'konden de voorstel
lingen niet doorgaan, In den hofsChouw-
burg te Maannh-eig ontstond 'een paniek-
iHiet publiek vluchtte naar buiten. De too-
.nselspelers liepen in hun kostuums de straat
op. De toeschouwers Van de hoogere ran
gen begaven zich langs de brandladders
-naar Beneden. 1
Ook in den 'stadsschouwburg te Bazel
dreigde een paniek, 'maar deze werd voor
komen door de [tegenwoordigheid van geest
vann 'de spelers. Een der zangers zeiid-e
bedaard: „Japan heeft zoo-even een sterke
aardbeving gevoeld." Dit 'hielp1.
Heit 'hevigst moet de aardbeving geweest
zijn in MUMhausen 'in den Elzas. Overal
liepen 'de mensehen 'van schrik de straat
op, -waar het vol lag van steenen en dak
pannen. 'In -de 'bovenste verdiepingen wa
ren 'de muren gebarsten. Van een der torens
van 'de Stepihan-skerk viel een groot steen
blokIn den stadsschouwburg Werd de voor
stelling afgebroken, daar de bezoekers in
hun angst wegliepen.
Te Regensburg was de schok zóó hevig,
dat de rnenschen uit 'hun bedden geslingerd
werden. 'Te Stuttgart zijn 'den gehe-eleni
nacht schokken gevoeld. In 'Eslingen 'en
Ulrn zijn huizen ingestort.
In geringere mate hebben ook meer noor
delijker -plaatsen ais Ootha den invloed on
dervonden. Te DiiUingen 'is een deel van den
kerktoren op straat gevallen.
Uit Z-Üriüh, waar 'wel meer schokken wer
den Waargenomen, wordt 'gemeld2 dat in
tientallen van jaren niet zulke waarnemin
gen rijn gedaan.
De aardbeving eu do Koningin-Moeder.
H, M. de Koningin-Moeder, die tijdens
de -aardbeving van Donderdagavond op 'het
Koninklijk 'kasteel te König vertoefde, heeft
daar nog eenige spannende oogenbÜikken
beleefd. Ooggetuigen toch verklaarden dat
dit natuurverschijnsel een zeer omgewotien
en 'vreemden indruk op de yorstelijke per
sonen 'en de andere aanwezigen had ge
maakt, wat zeker niet te verwonderen is.
Ongeveer zes seconden duurde de aardbe
ving, die met oinderaardsch gerommel ge
paard 'ging. Kalk -viel van 'muren en pla
fond, it'erwij-l 'hangende voorwerpen aan den
wand 'heen en weer slingerden en lichte
voorwerpen.jn kasten en op schoorsteenman
tels omver vielen. Iedereen vluchtte naar
huiit-en, waar al spoedig de gemoederen kal
meerden. Ongelukken hadden niet plaats.
De Italiaansch-Turksche oorleg.
in Tripoli is bet nog lang niet stil.
Een 'telegram uit Derna meldt, dat de
Italiaansebe stellingen aldaar in den macht
van 16 op '17 November met groote hevig
heid doord'e Turken en Arabieren zijn aan
gevallen. D-e aanval werd afgeslagen. Bij de
Italianen werden vier man buiten gevecht
gesteld. De Turken 'hadden, vele tloaden en
gewénden..
De Arabieren blijken tegenstanders te zijn,
die niet zoo gauw lam geslagen zijn. Hun
haat tegen de Italianen is groot. Dat blijkt
uit
Den eed van het comité.
De „Osservatore Rom." geeft in een ha-
rer laatste nummers den tekst van den a-nti-
Italiaanscben eed door het comité „Eenheid
en vooruitgang", opgesteld en zoo-als die
door tal van Arabieren moet zijn afgelegd.
P-eze 1 ui-dt aldus
Ik zweer voor den lijd van mijn ge-
h-eele leven op mijn godsdienst en mijn
-eer:
Nocft 'handelszaken te drijven met een Ita
liaan;
nooit -gebruik te maken of te laten maken
van artikelen, afkomstig uit Ila-ldë.
nooit scheep te gaan op een Italiaansdi
schip;
nooit de Italiaansche taal te spreken
nooit mijn kinderen naar een Italiaan
sche school te -zenden:
nooit btieven te verzenden door middel
van de Italiaansche post;
nooit een Italiaan in mijn dienst te ne
men:
nooit hulp te verleenen aan een- Italiaan
van welken aard ook;
nooit op- eenigerfei wijze m;et hem sa
men te werken;
nooit anders dan zooveel mogelijk na
deel toe te brengen aan iederen Italiaan;
mijn kinderen op te voeden in den haat
tegen de Italianen.
en dezen haat overall en qpi a'ke mogelijke
wijze te propageeren."
De Hollandsche vlieger Kuiler la
dienst van Turkije
Naar de N. Crt. verneemt heeft onze
landgenoot, de bekende aviateur Küller, zijn
dien-sten aangeboden aan het Turksdiegou-
vern-ement, om met een tweetal- geheel, nieu
we machines van een ander type, dan web
keh ij tot dusver bevlogen heeft, naar
het oorl-o-gsterrein in Tripoli te vertrek
ken en het T-u-rksche leger, dat nog geen
aviate-urs te zijner bes-diikki-ng heeft, als
aviatisbh v-erkenner bij te s-taan. Het ant
woord optilt [voorstel is nog- niet ontvangen.
De opstand In China.
Die nieuw benoemde miniister-pres-iideiiit
Joeansj-ikai schijnt al een heel Ibajzonder
m-ensch. 'Zoowel tie Ghineesche opstandelin
gen als tie dynastie zelf begroeten zijn op
treden m-et -groote voldoieninng.
Die r eden van die vriendschap, laan belle
kanten zal wel goeddeels huichelarij zijn:
ieder d-er partijen tracht zich den invloed
rijken Chinees tot vriend te im-aken, terwijl
de gevierde man zelf maar idip'.oma.tick lacht
en knikt en weinig zegt, docih inmiddels
met argusoogen het ver'oo-p van tien op
stand gadeslaat en de kansen va|n vriend
en vijand wikt en 'weegt.
Intussch-en 'heeft de Ghineesche staatsman
than-s -een uitmuntende gelegenheid tetoo-
n-en.^ wat hij vermag, 'want hij bezit de
maChtv an een dictator.
Op h-et oogenblik is 'echter tie hoofd
kwestie, of de 'dynastie en iele regeering een
overeenkomst met de opstandelingen zullen
aanjgaan, dan w-el 'ben m-et kracht van wa
penen zullen bestrijden.
Bijna overal in 'h-et reusachtige Chinee-
s-c'he rijik gist en kookt het, een politieke
opwinding beroert de gemoederen, een
opwinding die van buitengewone beteeke-
nis is in een land dat mi'.ilioen-en en mil-
lioenen inwoners telt, die nu pjloteeiing,
na Ih onderden van jaren- door hiun kei
zers, ,de zonen des hemels-", opi autoara-
t-isch-e wijze te zijn geregeerd, op h-et punt
schijnen, een republiek uit te roepen.
E-en feit. wellicht van zoo groote gevol
gen, -dat het vergeleken kan worden bij
de meest schokkende gebeurtenissen uit
de wereldhistorie.
wgjtBggmtwwj.r.uMji'.-ijM'vjea.y'w na—ago—■Baa.muw.K—m
Meeting voor sociale wetgeving.
Uit N-oor-d -en Zuid, uit Oost en W-est wa
ren Ze gekomen de katholieke arbeiders
naar het centrum van hun land, om uit te
sp-r-ek-en hunne gevoelens, ten opzichte van
-de 'sociale wetgeving van Minister Talmal.
',t 'W-as een groofsoh-e betooging, vóór het
huidige 'ministerie tegen de verdachtmakin
gen -en i nsinuaties der linkerzijde voorname
lijk -tegen de handelwijze dier socialisten van
hiep, die zich noemen „de 'vrienden van den
werkman" maar in werkelijk door hiunnie
obstructie i n de Kalmer aan den werkman
onthouden de sociale wetten, die 'hoofdzake
lijk v-oio-r 'hunne belangen ontworpen zijn.
Zoo was dan (h et St. Joseplhgebouw te
UtreCht Zondag 1,1. geheel gevuld inet afge
vaardigden van onze R. K. arbeidersorga
nisaties.
Niet minder da-n 54.700 georganiseerde ka
tholieken, i n de Ned. R. K. Wierkliedenor-
ganisaties en Volksbonden- vereen.igdj waren
wertege n woord igd
V-erscbill-en-de Tweede Kaimerleden waren
aanwezig o.a. de heeren Mgr. Dir. Wi. H.
Notens, Mr. A. Bia-ro-n van Wijnbergen, A.
C. A. van Vuuren, Jhr. J. BI. L'. G. C. tie
Wijk-arsl-oiotih de Wi-eerdesteijn 'Mr. Dr. 'D. A'.
P. N. Kooien -en 6. H. Boga-erdt, Mr. Pi J.
M. Aalbersej benevens Mgr. O. 'W. Konings,
Pastoor F. X. W. Bult en Rector Stroomier,
De Voorz. van de Federatie der Dioce
sane Organisaties, de heer J. Wi. Smit,
opiende deze bijeenkomst m-et een woord!
van welkom en opwekking, waarbij hij voor
al in 'h-et 'licht steld aan de hand! van de
redevoering des 'heeren Troelstra in die
Tweede Kamer, dat biij ons sociale wetge
ving gaat vo-or kiesrechtregeling.
D-e heer Latnmers deelde daarna mede,
dat op d'eze meeting vertegenwoordigd wa
ren, de Boud van 'R. K. Werklied en-V ere ani-
gingen in 'het Aartsbisdom Utrecht, met 31
af-d., tellende 7000 leden: de Ne-d. R. K.
Volksbond in 'h-et bisdom Haarlem met 41
afd.,t -ellende '16000 leden; de R. K. Volks
bond in het bisdom Breda, met 7 afd. tel
lende 2000 leden; de bond van R-. K.
Werklied en-Vereenigi,ngien in het bisdojti
Den Bo-sch, met 26 'afd. tellende 8000 le
den: de Liimburgsche R. K. Volksbond, bis
dom Rc-ermond. met 18 afd. tellende 3000
leden; het Bureau voor de R. K. Vakorga
nisatie, met 20 Vakbo-nden, tellende 18700
leden, totaal 54700 leden.
Tal van, sympathiebetuigingen waren in
gekomen, ook van Kamerleden, die verhin
derd waren de bijeenkomst 'oij te wonen
dccb m-et hunne gedachten wei aanwezig,
war-en.
Hierna do-nderde 'door 1de zaal het liedl
van den Volksbond in het Aartsbisdiomi
Ood van Arbleiid" waarna Idie heer W|. C. J.
Pasto-orts, lid d-er Tweede 'Kariner, eene re
de h ield, Idie bij de menigte insloeg, ge
tuige het herhaaldelijk applaus.
D-eze rede, waarin onze lezers in hét
Zuiden zeker wel belangstellen, zullen- wijl
in een volgend 'blad opn-emen. Thans ont
breek ons daartoe de noo-d ge plaahruimte.
Vervolgens voerde de heer A. H. J.
gels, a mbtenaar aan het Centraal- Bureau
K. S. A. te Leiden het woord.
In de inleiding zijner rede zette deze
spr. uiteen, boe tengevolge Van de moderne
techniek de arbeidersstand in eene geheel
andere verhouding 'dan voorheen tegenover y
hét kapitaal staat.
De moderne 'techniek toch heeft moge-
lijk gemaakt, dat vrouwen 'en -kinderendén
arbeid kunnen verrichten van valwass-en-
mannen, zij heeft 'bovendien duizenden han
d-en overbodig gemaakt en maakt ze nog
dagelijks overbodig. 'Denk aan üe Rotter- t
dam-s-ch-e haven, 'waar de elevator en de ko- f
lientransporteur steeds meer 'de levendle
bieidskrachten verdringen -en aan üe ©verblij
vende arbeiders een wezenlijk slavenjuk op-
leggen.
Naast den 'vooruitgang der techniek, die
d-e uitbreiding va-n Üe breede -volksklasse
