R. Kath. Nieuwis- en Advertentieblad
voer Noord-Holland.
6"® Jaargang
No. 33.
Dinsdag 16 April 1912.
Be Zonsverduistering
van Woensdag.
Verschijnt DINSDAG, DOM DERDAG en ZATERDAG.
ONS
BLAD.
ABONNEMENTSERIJS:
75 ct, per 3 maanden franco huis; 105 ct. met geïllustreerd
Zondagsblad. Te betalen in het begin van ieder kwartaal,
Afzonderlijke nummers van de courant 3 cent
Van het Zondagsblad cent
Uitgave van de Maaml. Vennootschap „ONS BLAD".
BUREAU: Breedstraat 12, tegenover de R. K. Kerk, te Alkmaar.
Telefoon No. 433.
ADVERTENTIEN
Van 1—5 regels30 cemt,
Elke regel meer6 ,g
Reclames per regel15 tï
Kleine advertenties van 1—30 woorden, bij vooruitbet. 23
Op de kermis 'hoort men wel eens roe
pen: „Hier zie je wat je nog nooit ge
ien hebt en nooit weer zult zien!"
Dat is dan natuurlijk larie, maar
„Woensdag zullen we iets te zien krijgen,
wat we nooit weer zullen zien" ,n.l. eene
zonsverduistering.
Pas in 1999 en dan zullen we allen
wel niet meer leven is .een dusdanig]
natuurverschijnsel we bedoelen een zons
verduistering weer 'waar te nemen.
Zonsverduisteringen zijn n.l. zeer zeld
zaam en blijven meestal een eeuw of lan
ger weg: Engeland b.v. zag de laatste
in 1724 en zal er pas in 1927 opnieuw!
een kunnen zien.
H oe 'komt dat?
Om ide zon beweegt zich de maan en
daar omheen beweegt zich de aarde.
Maan en Aarde bewegen zich ongeveer
in één vlak om! de zon, zoadat het voor
komt, dat de maan. staat precies tusschen
zon 'en aarde en het licht der zon dus
geheel door de maan wordt onderschept m.
a.w. dan valt de schaduw- van de maan
op Üe aaide.
't Is 't best te vergelijken bij de scha
duw 'van een kleine, donkere wolk, <die
over de velden 'heenglijdt,
Nu is onze satelliet, de maan,
wel ontzaglijk veel grooter dan
zoo'n 'wolkje, maar ze staat ook enorm veei
verder 'af. Altijd wordt'dus slechts een be
trekkelijk smalle strook van den aardbol
getroffen dóór den sdhaduwfogefj en aan
gezien zoowei de Aarde als de Maan zich
ten opzichte van de Zon bewegen, zwiept
die schaduw zeer snel met een vaart
van 'bijna een kilometer per seconde
over 't aardoppervlak. Alleen diie plaatsen
waar de punt van den schaduwkegel over
heen 'glijdt, zien de geheele Zon verduisterd
ter weerszijden ligt nog een strook waar
ten hoogste een stuk van de Zon bedekt
wordt, zooals we dat laatstelijk nog pp
3 0 Augustus 1905 konden zien. Toen hadr
den we dus een gedeeltelijke zonsverduiste
ring.
Ditmaal is de verduistering voor Neder
land 95 pCt dus bijna totaal, bij Beek
en Oel-een in Limburg zat' zelfs 99 pCt
ran de zonneschijf verduisterd zijn.
Maan 'en Aarde bewegen zich zoo on
geveer 'in één vlak om de zou; waarom
dan, zal men vragen, is er geen zonsver
duistering bij e|ke „nieuwe maan"?
Eenvoudig omdat 't samenvallen vain die
vlakken 'niet nauwkeurig is, en vervolgens
omdat 'de Maan niet altijd op denzeifden,
afstand staat van de Aarde, ze beschrijft
geen cirkel om ons heen, maar een elips.
Eene dus bijna totale zonsverduis
tering is zeer zeldzaam; 't Is dus zaak,
dat wij piresent zijn en het gewichtige
moment niet laten voorbijgaan.
We zijn in onzen tijd niet mieer zoo dom
en verwaten, als de jonge Fransche .mar
kies, die in den. tijd van bodewijk XIV
met zijn dames naair de zonsverduistering
zou gaan kijken, uirgenoodigd door den
astronoom, directeur der sterrenwacht, Cas-
sini. De dames waren wat te lang aan haar
toilet gebleven, zoadat de draagstoel bij
het observatorium' kwam, net toen het ver
schijnsel gedaan was. „Maakt u- niet be
zorgd, dames," riep de jonge edelman, „ik
ken mijnheer Cassini heel goed en Jrij zal
u en mij we| 't genoegen doen, de eclips
nog eens te laten 'beginnen."
Hoe zal het v e r s c h ij n s e I zich
voord oen?
Prof. Nijiand schreef hierover O'.a.. het
volgende
le 11 uur 16 min. zal (op de centrale
l'jn) de zon rechts een id.euk inde rand gaan
vertoon en, die grooter en grooter wordt:
de maan gaat zich op' die zon proj-ectee-
ren. De naar links voortsdhuivende maans-
rand bereikt even vóór 12 uur het midden
'der zonneschijf. Wie den voortgang der
verduistering wij waarnemen, moet het oog
door een zeer donker gekleurd of (door
een beroet glas beschermen. Te 12 uur 37
min. bereikt de verduistering haar maxi
mum, Zeer korten tijd niet langer idan
een paar seconden, is de heeje .maan als
een zwarte schijf op1 de zon te zien, waar
van rondom een draaadfy'n randje over
blijft. Dat is de ringvormige zo-n-eklips,
een oogenblik van indrukwekkende scheme
ring gevende midden op! den diagt Het
lijkt mij onwaarschijnlijk, maar toch niet
onmogelijk, dat er gedurende die paar se
conden iets van de zilveren corona en de
roode protuberansen zichtbaar wordt.. In
elk geval zal voor een waarnemer op de
centrale lijn het verschijnsel zeer belang
wekkend zijn.
Na 12 u. 37 m. wordt de zonnesik-
ke], nu naar rechts gekromd, steeds bree
der, en te 1 u. 57 m. zal de laatste
deuk in den linkerzonsrarid verdwijnen; het
verschijnsel is afgeloopen.
Tot zoover Prof. Nijiand, de ervaren elips
waarnemer, die in 1901 naar Sumatra toog
en in 1905 naaar Spanje om de zonsver
duistering, die toen aldaar viel te kun
nen waarnemen.
Een verre reis hebben de deskundigen,
er dus voor over.
Of wij ditmaal dus ook een voorrecht
hebben in Nederlands
Ook voor den leek zal het schouw
spel het meest interessant zijn. De aan
trekkelijkheid wordt verhoogd door 't ele
ment van onzekerheid dat er bijkomt, vooral
van het weer. April, die „doet wat hij w,LI"
is in ons klimaat wel de ongestadigheid in
't kwadraat, er is dus vooraf niets van te
zeggen of niet waarschijnlijk „au moment
supreme" dus op het oogenblik, dat
de totale verduistering plaats heeft een
nijdige wolk de eclips zelve eclipseert en al
le toebereidselen nutteloos maakt. Bere
keningen en schattingen, dienaangaande
reeds gepubliceerd, hebben niet de minste
waarde, aangezien bijv. een afwisselende
bevolking mits de Zon tusschen de
wolken doorkomt op het beslissende tijd
stip, gedurende een minuut of ook maar
enkele seconden zeer bevredigend weer
zou geven.
Laten we evenwel er 'het beste van hopen,
Wat zullen we zien?
Behalve de verduistering .van de zon,
zullen wij waarschijnlijk kimmen waarnemen
om den rand der zon de z.g. corona dl.i.
een siraienkrans om de donkere maanscha-
duw op de zon uitgespreid en verder zacht-
roo'de -vlammen de z.g. „protuberansen"
dicht om den zonsrand.
Diit is echter nog maar waarschijnlijk.
Zoo goed als zeker echter zal men een
of^ meer planeten, vooral V-enus, vrij dicht
bij de Zon kunnen Waarnemen; voor 't door
komen van de sterren (zal de hemel waar
schijnlijk te helder blijven.
De natuur tijdens de izonsver
duistering.
De temperatuur daalt tijdens leen Zons
verduistering merkbaar; planten en |di:ren
ondervinden o-o-k den invloed; ivaak gaan
sommige bloemkelkjes dicht, die de ge
woonte hebben, zich 's nachts te sluiten.
Insecten bergen zich, vogels houden op
met zingen en gaan Onder 't gebladerte of
op -het nest schuilen. Bij een eenigszins
langdurige verduistering (in 't gunstigste ge
val kan ze wel vijf minuten duren), gaan
zelfs de kippen opstok.
In dit verband dee]en wij uit het N. v. id.
D. -een avontuur mede, dat aam een Ame-
rikaansch astronoom, die eenige jaren ge
leden te Wadesb-oroiugh een eclips-expe
ditie meemaakte, overkwam,
i Den dag te voren zijn toebereidselen ma
kende, ontmoette hij een neger-bediende
die hem vroeg of een gewoon wensch ook
iets van die eclips zou bemerken. „Zeker,
Sam", antwoordde de geleerde, „kijk maar
eens naar je kippen, morgenochtend' te-
I gen tiien uur zullen ze op! stok gaan",.
Sam: wist wel beter, en ladhte maar eens,
ongeloovig.
Maar den volgenden morgen, toen de
I Zon verduisterd was, gingen de kip
pen op stok. En een uur of wat later
komt Sam den professor weer tegen.
„Mijnheer" vraagt hij, met bijgeloovig
ontzag „zeg u nu eens, wist u al lang
wat mijn kippen vanmorgen zouden doen?"
„Al heel lang, Sam".
„Hoe lang wel een wek?"
„Veel langer."
„Een maand' dan?"
„O, Sara, al wel jaren geleden."
„Dat is des duivels!" barstte Sami los,
„want toen waren de stomme dieren nog
niet eens uit 't ei gekropen."
A|s ide zonneschijf reeds voor een flink
deel bedekt wordt door die Maan, kun
nen we een aardige proef nemen, leder
kent de zonnebeeidjes, op een muur of een
weg, geworpen door de openingen in 't ge
bladerte, en die afzonderlijk heel go,ed
te zien zijn, waar ze elkaar niet over
dekken. Natuurlijk z_ijn derge'ijke beeldjes
bij een zoneclips sikkelvormig. Maar ge
makkelijker krijgt men ze, wanneer men een
kaart doorprikt en een zonnestraal op een
blad papier opvangt. Zit gij Woensdag voor
uw venster aan den zonkant, met neergela
ten zonneblinden, dan werpen wellicht reeds
de gaatjes waar de touwen doorloopen,
zonnebeeidjes op uw schrijftafel, en ook
die zult gij dan, tot uw verbazing sik
kelvormig zien.
Beschut uw 00gen!
Naar aanleiding van de waarschuwing
door de Gezondheidscommissie te Rotter
dam gegeven, om teneinde ongeneeslijke
vermindering van gezichisscherpte zelfs blind
beid, die er uit kunnen ontstaan, te voor
komen, bij de eclips niet met onbeschermd
oog in de zon te staren, merkt een le
zeres van de Msb. op, dat een zeer een-
\oudig middel om de verduistering goed
waar te nemen hierin bestaat, dat men met
de punt van een naainaald een gaatje prikt
in een stuk karton, en door de kleine
opening de zonneschijf gadeslaat.
ALK MA AR^
Ned. E. H Volksbond.
De afd. Alkmaar hield Zondagavond hare
maandelijksche vergadering p de bovenzaal
van Mej. wed. A. Peperkamp a.d'. Breed
straat alhier.
De voorz. opent de verg. met gebed en
heet den aanwezigen welkom.
In zijn openingswoord wekt" hij de leden
op den Volksbond zooveel mogelijk uitte-
breiden en degenen, die er nog buiten staan
tot het lidmaatschap aan te sporen.
Na het zingen van het Bondslied wor
den e notulen voorgelezen, die daarna
on\ eranderd worden goedgekeurd!.
-De nieuwe Zangafd. gaf een nummertje
ten beste, dat met een daverend applaus
werd begroet en van den voorz. een woord
van dank inoogstte.
4 nieuwe leden werden met een toe
passelijk woord van den voorz. geïnstal
leerd.
De voorz. deelde mede, dat 'die vereen,
een schrijven ontvangen had van de R.
K. Kanroorbediendenvereen. te Haarlem in
houdende een motie in verband met de
Zondagsrust.
Spr. acht deze motie te sterk, n.l. om
bij die winkeliers, welke hunne zaken op
Zendag geopend hebben, in 't gieh.ee) niet
te lcoopen.
Het ligt niet opi onzen weg, aldus voorz.,
om die motie te steunen. Wij moeten wer
ken om Zondagsrust te bekomen door geen
inkoopen te doen en zoodoende zeiven
den mensohen Zondagsrust te geven, maar
kunnen de mensChen er niet toe dwingen
om Zondags gesloten te zijn, want el.ke
zaak kan 'dat niet altijd, doen.
Spr. stelt voor om die motie te wijzigen
als volgt:
„De vergadering der afd. Alkmaar van
'den Ned, R. K. Volksbond - lettende
op het Vasten-Mandement over de Zon
dagsheiliging van Z. D-, H. den Bisschop'
van Haarlem:
Overwegende, dat de geloovigen wor
den aangemaand niet op den Zondag te
verkoopen en te koopen, omdat daardoor
die dag ook voor den verkooper en diens
bed,lenden tot een waren werkdag wordt
gemaakt; en de Zondagsrust en -hedging
aanmerkelijk wordt geschonden;
Overwegende, dat vooral door het over-
groote deel van het volk (de werklieden)
op den Zondag inkoopen worden gedaan;
Besluit met alle wettige middelen het
verkoopien en koopen op den Zondag
tegen te gaan, een beroepi te doen op alle
Roamsch Katholieken en het daarheen te
leiden, dat de leden en hunne huisgenooi-
ten, zich zedelijk verbinden op den Zon
dag geene inkoopen meer te doen en deze
motie te plaatsen in het orgaan „de Volks
banier", benevens in de R. K. Plaatselijke
Pers." 1
Deze motie werd daarop aangenomen:
Een schrijven was ontvangen van het
Centr. Bestuur, waarin werd medegedeeld,
dat in de 2e helft van Juni de verg. v.
d. Centr. Raad zal gehouden worden. Opj
de agenda komt voor 'het wetsontwerp:
„Invaliditeiis- en Ouderdornsverzekerlng" en
vervolgens wijziging in de Bandstatuten en
in 't Reglement v. d. Centr. Raad.
De voorz. vraagt of er leden zijn die
voorstellen hebben om op die verg. te
worden behandeld. Zij kunnen die dan in
dienen bij den seor. der afd.
Vervolgens een schrijven van het instituut
van dioc. R. K. Volksbonden en Vakorga
nisaties betreffende de motie Troelstra over
staatspensioen.
De 'heer Mr. H. P. M. Kraakmlap
zet op verdienstelijke wijze de beide mo
ties uiteen, en spoort een ieder aan om de
moiie-Troielstra niet te steunen. 'De volgende
tegen-motie werd daarop aangenomen:
Volksbond.
Gezien de motie, die Mr. Troel
stra 5 Dec. 1911 fn de 2e Kamer heeft
voorgesteld
Begrijpende, dat niet het verieenen van
een staatspensioen aan de arbeiders, maar
het bemoeilijken van het weisointwerp-Tal-
ma tot verzekering tegen de geldelijke ge
volgen van invaliditeit en ouderdom, doel
is van die motie-Troelstra:
er den voorkeur aan gevende als recht
te ontvangen een uiikeering bij invaliditeit
op welken leeftijd ook en op 70-jarigert
leeftijd, dan een gift op 70-jarigen leeftijd;
Verklaart vertrouwen te blijven stellen in
't beleid van de Regeering in 't algemieeni,
en van Minister Taliua in 't bijzonder."
De voorz. dankt den vice-voorz. voor
zijne woorden, en is liet miet hem eens,
dat het niet op onzen weg ligt ami de
motie van Troelstra te steunen, doch wel
die van Min. Talma.
De voorz. deelt mede, dat het vori
ge jaar een sdirijven aan den Raad; is ge
richt inzake Hoofdelijken Omslag.
Dit is toen in handen van B. en W.
gesteld maar het Bestuur heeft er verder
nieis meer van geboord, zoodoende is er
den Raad opnieuw aan herinnerd. De voi-
rige week is dit schrijven behandeld en
weer in handen van B. en W. gesteld.
Nu ging men over toit het behandelen
van het voorstel tot
oprichting van een eigen gebouw.
De voiOüz. herinnert, dat er het vorige
jaar door het Bestuur een verg. is gehou
den omtrent het oprichten van een R. K.
Vereen, gebouw. Deze zaak is toten in han
den gegeven van het P.l, Corn, der K. S. A.
die 'er een reuzenwerk aan gehad' heeft
vooral de secr. wien nog een woord van
dank toekomt. Vervolgens is er een plan
enteekening gemaakt en een commisssie be
noemd, die verder het werk op zich nam.
Deze commissie zag er edhter geen licht
meer 'in en heeft het aan den Bond over
gelaten.
De Bond is nu direct aan 't werk gegaan
en is nu in onderhandeling over een
heerenhuis 'aan de Bierkade.
Het gebouw komt 1 Mei disponibel en is
eigendom van Mevr. de wed. Witte.
Beneden bevat het huis 3 kamers ensuite,
boven 3 groote kamers, thans afgescheiden
door een houten schot. Het plan is,
om dat schot weg te sloopen.
Het geheel kan dan als verg. zaal inge
richt worden.
Met kleine onkosten is dat perceel te
verbouwen. In de voorkamer wondt een
buffet geplaatst met een leestafel. In de
achterkamer die aan den tuin grenst, een
billard.
Aan de trap naar de vergaderzaal boven
is niets te veranderen, die is breed ge
noeg. Voorloopiig kan de Bondi het per
ceel voor 3 jaar huren a f 8 pier week met
recht v. koop. Wanneer de zaken goed;
gaan, kan men het na dien tijd of eerder
koopen voor f7500.
Bij eventueelen aankoop1 schenkt de ver
koopster f 500 aan den Ned; R. K. Volks
bond,
De diepte van het perceel is 35 M. Ach
ter het huis ligt een groot stuk grond,
zcodat het gebouw nog altijd uitgebreid
kan worden. Het plan bestaat het gebouw
met Pinksteren te openen.
De voorz. vraagt toestemming aan de le
den het gebouw op deze voorwaarden te
aanvaarden.
Met een daverend, applaus gaf de verg.
hare toestemming hiertoe,
I De voorz. brengt een woord van dank
j aan den heer Bak, voor den steun in
deze verleend.
De hr. B. heeft steeds voor den Bond
naar een eigen gebouw gestreefd.
Voorz. hoopt, dat de heer B. nog vele
jaren met den Bond in het gebouw zal
mogen vergaderen en brengit tevens een
woord van dank aan den heer J. Witte
voor het mooie aanbod.
Op een vraag of er ook tooneeluitvoerin-
gen in gegeven kunnen worden, antwoordt
de voorz. dat dit voortoopig niet gaat.
De vice-voorziiter gaf eenige bedenkingen
tegen het plan te kennen. Hij dacht er
niet zoo licht over als de voorz.: als men
nu het huis laat verbouwen en het na
3 jaar misloopt, dan j:s het geldl weg
en is de Bond er nog slechter aan
toe. Hij hoopt echter voor den Bond,
dat hij de zaak te duister inziet
De voorz. kan zich hier niet miee ver
eenigen: als iemand zijn geld,1 in een zaak
steekt, dan weet hij ook vooruit niet, hoe
het zal gaan. Z100 is het hiier ook.
De hr. Bak memoreert de lijdensge
schiedenis van het Vereen, gebouw en moe
digt allen aan dit werk nu .flink aan te
pakken.
Spr. vertrouwt op de andiere R. K. Ver-
eenigingen in de stad, dat die pok in
het gebouw zullen vergaderen. Volgens spr.
moet nu in het klein worden begonnen!
en samengewerkt om de zaken verder te
helpen, opdat wij groot kunnep eindigen,
zoodat de menschen later kunnen zeggen
„Wat heeft die R. K. Volksbond Jilet ver ge
bracht!"..
Na" nog eene discussie omwent deze zaak
en nog eenige huishoudelijke zaken be
handeld te hebben, sluit de voorz. met een
woord van dank en gebed deze belang
rijke vergadering.
Concert Meindert Ruiter
Jacob Luttik.
Hij is ontegenzeggelijk een knap violist
die Meindert Ruiter; een welke zijn vak
verstaat en technisch niet voor zooi'n beetje
vervaard. Een die vcór je speelt
en erbij schijnt te zeggen: denk nu niet,
dat ik (alles heb laten hooren watt ik kan,
slechts een proefje heb Ik gegeven, van
mijn geheele repetoir zou je omvertuime-
len! 1
Hij speelde dan ook zijn nummers zooals
wij dat van een dergelijk violist mogen
verwachten: met gave techniek en gezande
tempo-opvatting.
Stijl en voordracht hadden nog iets' fijne»-
genuanceerd gekund; hoewel Mozart's D
dur concert lang niet het minst was, had
de toon van den violist im dit nummer
ingetogener kunnen zijn; het sublieme, rag
fijne dezer composities, het zonnige, pare
lende der Mo'Zart-mclodie moet vrij blij
ven van het pompeuze, dat wel-is-waar
den violist ten goede komt, doch het ka
rakter van Mozart geweld aandoet. Niets
te veel en niets te weinig, dit te ge
ven eischen alle klassieken.
„La Folia" (Variations serieuses) van
Coreilli is wel een aangewezen nummer
om des violisten bekwaamheid te toetsen:
genoeg zij het te erkennen, dat de heer
Ruiter de variaties met veel expressie en
mooie, breede toon speelde.
Het „Preislied" Wagner-Wilhelni1 is voor ons
altijd geweest een „schoone wijs" met veel
bombarie' nagezongen; dat voortdurende
forto in de hooge tonen, neen het kan
ons maar niet bekoren! Dit geldt uitslui
tend de bewerking, de vertolking (hebben
wij zelfs van een M,i.scha Elmann minder
gehoord en pleit dus voor den heer
Ruiter.
Als laatste nummer gaf de violist „Polo
naise" van Wiieniawki, een paradestuk met
opeengehoopte moeilijkheden. Het werd met
de noodiige vaardigheid gespeeld) al mislukte
een paar istaccatoloopjes en hadden wij
de flageoletten notg duidelijker gewenscht,
de solist maakte niettemin furore er mede,
Met zijn toénummer bleek het ons ophieuw
dat de viool het mees(e .weet te ontroe
ren, wanner zij breed en zangerig haar
lied kan doen hooren en zeker tot een ieder
zal spreken wanneer de kunstenaar haar
bespeeld met iets wat opwelt uit eigeft
ziel, eigen emoties weet Is amen te doen
gaan met de gedachten der meesters wel
ke hij vertolkt, W'as de techniek 4e«jj
