IL Katb. Aïieuws- en Advertentieblad
voor Noord-Bolland.
feuilleton.
No. 101.
Donderdag- 26 September 1912.
6de Jaargang-
Verschijnt DINSDAG, DOHDERPAG en ZATERDAG.
H.H. Agenten.
„Laat ons Esperanto loeren om
de glorie van God te vergrooton
en den triomf der kerk te
bespoedigen".
Onschuldig veroordaeld of een
slachtcffar der wraak.
.Folkmar sprak tot haar een ernstig woord
„verlicht toch' uw geweten", zeide hij,
BINNENLAND.
"plaatselijk nieuws.
ONS
BLAD.
ABONNEMENTSPRIJS:
75 ct. pier 3 maanden franco huis; 105 ct. met geïllustreerd
Zondagsblad. Te betalen in het begin van ieder kwartaal.
Wonderlijke nummers van de courant3 cent.
yan het Zondagsblad 5 cent.
Uitgave van de Naantl. Vennootschap „ONS BLAD1'. -
BUREAU: Breedstraat 12, tegenover de R. Kerk, te Alkmaar.
Telefoon No. 433,
ADVERTENTIEN:
Van 1—5 regels 30 oent^
Elke regel meer6
Reclames per Tegel'15
Kleine advertenties van 1—30 woorden, bij vooruitbet. 25 a
Wij merken beleefd op, dat de
conditie voor kleine advertenties
„driemaal plaatsen, tweemaal bere
kenen" geldt alleen en uitsluitend
in dat geval, als de advertenties
In drie OPEENVOLGENDE num
mers worden geplaatst.
Wcnscht men de advertentie In
3 achtereenvolgende Zaterdagnum
mers, dan wordt zij ook driemaal
berekend
De Administratie van „Ons Blad".
In een artikel, origineel in Esperanto
geschreven door J. Szurek, priester te
Loncrkj in Galicië, welk artikel voorkomt in
„Espera Kaialika" lezen wij de navolgen
de, niet te onderschatten voordeelen, welke
deze hulpwereldtaal Esperanto biedt.
Wanneer b.v. 'de anti-Katholieke pers door
de wereld ralsehheden of lasteringen het
zij tegen priesters, hetzij tegen klooster
lingen van een of ander volk uitbazuint,
dan kunnen 'de Katholieken van de heele
wereld, jdie door middel van Esperanto
rechtstreeks kunnen 'verkeereo met een Ka-
ftoliyk, die tot de belasterde, door de
pers beleedigde natie bfehoorj, oogienblik-
kelijk redhistreeksche berichten van hem
verkrijgen, even goed alsof zij die van
de bron zelf ontvingen, en, overtuigd, door
I Üeze mededeelingen van de valsdhheid der
f anti-Katholieke berichten, kunnen zij da-
üelijk de beleedigden verdedigen en hen
bij hunne landgenooten in eer herstellen
'Aldus wonjt Esperantoi, gebezigd door Ka-
r (kolieken, bet juiste middel onn de Katho-
[lieke zaak te verdedigen.
Nog meer! De kennis van de' Espieranito-
taal opende de mogelijkheid aan. Katho
lieken, om n,iet-Katholieke' of anti-Katholieke
kringen te bereiken en langzaam een wel-
dadigen invloed op ben uit te oefenen,
ten minste vreedzaam op hen in te werken,
B.w.z. zóó, dat deze kringen (protestan
ten, sdhdsmatieken of vrijdenkers) ten min
ste eenigszins hun dollen haat tegen de
Katholieke Kerk intoomen.
En zelfs indien men er niet in slaagt de
vijanden van de waarheid van bet Ka
tholiek geloof of van zijne zending in de'
Wereld te overtuigen zelfs, indien men er
niet in modht slagen eene enkele bekeering
tot de katholieke Kerk tot stand te' bren
gen, 'dan zal nochtans reeds de matiging
en 'de verzachting van dezen woedenden
helschen en meestentijds blijkens erva-
39) -
XI. WAAROM?
in de gevangenis te Veldhuizen bleef
lies hetzelfde. De eene dag geleek op
andere als twee droppels water; lood-
•waar drukte de tijd.
Maar nummer 73 had in de laatste veer-
'en dagen toch eene zekere verandering
Ogenomen. Maar d.e bewoonster van cel
ummer 73 was iets niet ontgaan, wat in
rt gewone leven geen mensch bemerkt
"u hebben.
Weinige dagen na de - visitatie was de
Ocureur Folkmair nogmaals naar Veldhui-
en gekomen. Zij werd voor hem gevoerd
i het bureau van den directeur en pian
en lang, IhiLer en daar onaangenaam ver
oor onderworpen. Men wilde haar tot
ïene bekentenis brengen, Folkmar hield, haar
jjft onzinnige van haer verdediging voor.
anneer een getuige bezwieert, haar dat
Wg.f gegeven te hebben, wanneer men
s. vcr®if in haar Iade vond, hoe kan
L 7'°° waanzinniS zijn, van het ge-
echt het geloof te eïscben, dat zij daar-
afl niets wist?
ring alleen uit vooroordeel tegen alles
wal 'Katholiek is geboren haat, Wet groo^
te „plus" zijn op rekening van den Chris-
telijken volzin; „Paoem da vobis," (Vrede
geef ik U) en voortvloeiende uit het God
delijk gebod; „Bemint elkander!"
Eindelijk stelt de kennis der esperanto-
taal alle Katholieken in staait, aan allie Ka
tholieke 'volken van de wereld (zelfs indien
zidh' onder hen slechts enkele esperantis
ten !zouden bevinden) tegelijkertijd allerlei
apologetische 'werken, boeken en brochu
res "bekend te maken en op die manier te
helpen 'aan het krachtig maken van de
Katholieke beweging en van het Katholiek
leven. Bijvoorbeeld: In de Nederlandsdhie
taal is een boek uitgegeven, dat de middelen
ter 'verdediging van het Katholiek geloof en
van 'de Kerk wetenschappelijk en grondig
behandelt. Alvorens de inhoud van dat
boek bekend kon worden aan de Kaihio-
Heken van de geheele wereld gingen voor
heen veel tijd en arbeid verloren^ omdat
het noodzakelijk was, dat boek afzonderlijk
te vertalen in alle talen. Wanneer dit boek
vertaald is in eene internationale taal (en
dat is alleen de esperantotaal), dan is"
hel spoedig op de heele wereld bekend,
want nu vertaalt een Katholiek-esperantist
uii ieder volk dat boek, hetzij in zjjin ge
heel, heizij zijnen hoofdinhoud, laat het
drukken in zijne moedertaal en, op die wij
ze, profiteert zijne geheele natie van de
weldaden van dat boek.
Is dit niet het helder en overtuigend be
wijs, dat Esperanto diensten kan verfeenen
aan de Katholieke zaak en dat Esperanto'
niet alleen kan maar zelfs moet in dienst
gesteld wonden van het Katholicisme? De
schrijver weet niet, of bijv. het
Pioo'lsdhe werk van Z. D. H. den Bisschop'
Pebczar Verdediging van het Katholiek ge
loof' reeds in eene vreemde taal vertaald
is, d.ojöh hij ,weet, dat vele vertegenwoor
digers van tientallen van Katholieke volke
ren spoedig "mei den geheelen inhoud van
de laatste twee hoofdstukken van boven
genoemd boek zullen kennis maken. En
hoe is 'dit mogelijk? Dank zij Esperanto,
waarin reeds 'deze twee hoofdstukken ver
taald zijn, 'die achtereenvolgens in „Es-
piero Katolika" 'zullen worden opgenomen
en misschien afzonderlijk in twee brochu
res zullen worden uitgegeven. De eene bro
chure zal getiteld zijn„Middelen ter ver
spreiding van het ongeloof" de tweede
„Naaste bronnen 'van het ongeloof."
Moet men 'dus vragen, of in dit geval
Esperanto schade toebrengt aan de Katho
lieke zaak?
Moet men dus niet, na de Katholiek^
"esperanto-beweging aandachtig 'beschouwd
en grondig onderzocht te hebben, moe
dig, publiek 'en oprecht het volgende zeg
gen: „Laat ons Esperanto leeren, om de
glorie van God te vergrooten en den triomf
der Kerk t'e bespoedigen
BMW8W—MM—IMM—MHB—BW—
„een rouwmoedige bekentenis zal u met
God verzoenen en de verzoening met God
zal de eenige weg zijn, weder met de
mensdhen in vriendschap' te komen. Ik meen
het goed met u en met uwe jeugd; wilt
gij dan uwe geheele leven in de gevan
genis doorbrengen?
„Spreek! Hebt gij de daad begaan?"
„Neen antwoordde nummer 73.
„Gij zijt die verstok,ste vrouw, die ik
ooit in mijn praktijk ontmoet heb", zeide
Folkinar, maar ik zal uwe koppigheid bre
ken en, naar de roede grijpen. Bedenk
u, meisje, heeft gij niets te bekennen
Er rolden twee tranen oive,r de wangen
van de gevangene; maar geen woord kwam
over haar lippen.
Leid ze weg!" zeide Folkmar barsdh,
nadat hij eenige oiogenblikken g'edraald
had, om haar gelegenheid tot een, ant
woord te geven.
Zoodra de deur achter nummer 73 geloten
was, scheen Folkmar plotseling een geheel
ander mensdh te zijn.
„Dit is een dame van hooge zedelijke
kracht" zeide hij tot den gevangenisdirec
teur. „Ik wil 'het onbeslist latefi, of ik
in hare plaats niet bekend zou hebben,
dait ik de drie tantes vergiftigd had.
Aan d.e eene kant de mogelijkheid tot
vrijheid, a,an den anderen kamt de roede:
schuldig of onschuldig: er zijn weinig men-
schen, die daaraan zouden kunnen weder-
staan. Ik hoop dat freule Normann, mij de
barsdhheid, die mij een overtuigend bewijs
Een socialist voor den oorlog.
Vrijdag 'heeft men in de meeste plaatsen
van Italië de gebruikelijke „eenheidsfees-
ten" ter herinnering aan het binnenrukken
der ltaliaansdhe troepen in Rome met de
■gewone „geestdrift" gevierd.
Wij vermelden 'dit feit te dezer plaatse
om de opmerkzaamheid te trekken voor de
verklaring door den socialistisdhen afge
vaardigde Cola Jan/ni bij de feestelijkheden
te Palermo afgelegd. Hij verklaarde n.l.
dal hij nooit tegen den. Tripolitaansdhen
oorlog was geweest. Hij erkende de groo-
te politieke, moreele en economische welda
den, die uit den oorlog voortvloeiden. Hij
voegde er aan toe: „de oorlog gaif de be-
vesiiging Van de eenheid van Italië en le
verde het bewijs van de organisatie, de dis
cipline en de dapperheid van het Italiaan,-
sdhe volk."
En dat durft nu smalen opi den Paus, die
volgens de roode heeren hier te lande
had moeten protesteeren tegen den oor
log.
Je moer ze maar proeven!
Op voor Staatspensioen
„Op voor het Staatspensioen".
Dus wordt er geroepen.
Laat ons eens even, zieij, zegt het Fr.
Dagblad.
Wiie worden door Staatspensionneering
geholpen? De ouden van dagen. Zij, maar
ook zij alleen.
En wie worden geholpen door de ver
zekering, gelijk min. Talina die voorstelt?
Vooreerst de oude, maar daarenboven ook
de invaliede arbeiders. Dus ook zij die
nog niet den ouderdomsleefiijd bereikten
maar alevel buiten staat raakten, om hun
brood te verdienen.
Let nu op deze qijfers.
In Duits,dhlawd waren er in 1910 wel
negen invalieden tegen een oude arbeider.
En in 1911 stond het tien tegen een.
Einde 1911 trokken in Duitsöhland
940,874 personen invaliditeitsrente_ tegen
93.369 ouderdomsrente.
Spreken 'de cijfers, of niet?
Zie dat vergeten de Staatspiensioneer-
ders er bij te zeggen, als. zij hun denk
beelden verbreiden.
Zij willen den éenen, ouden arbeider
op Staatskosten helpen, maar de tien in
valieden laten zij in hun ellende zitten.
Een 'kind toch begrijpt, dat als er een
maal millioenen uitgegeven worden voor
het Staatspensioen, er voor de invalieden
geen gelei meer te vinden is.
In 'theorie misschien wel.
Maar i'n de praktijk vast niet.
Ommen. Naar hel „Gentrum" verneemt,
heeft ten aanzien van het bezetten dor
vacaiure voor de Tweede Kamer in het
district Ommen een gedaohtemvisselimg
plaats gehad tussdhen de besturen der
Redhtsdhe partijen, waarbij men het spoe
dig erover eens werd, dat de zetel van
dr. JCuyper opnieuw door een anti-revolu
tionair 'dient te worden bezet.
Het 'meest zouden, naar hetzelfde blad
voorts verneemt, voor een, candidatuur in
aanmerking komen prof. mr. Diepenhorst
te Amsterdam en prof. dr. Visscher te
Utrecht.
T a r i e f w e t-a c t i e Men meldt uit
Waalwijk aan de Msb,:
Dinsdag heeft 'hier de stemming plaats ge
had 'voor 'twee leden van de Kamer van
Koophandel. Hetgeen 'deze. verkiezing des
te interessanter maakte, is, dat er een ge
duchte strijd werd gevoerd door voor- en
tegenstanders Van (3e tariefwet. De uitslag
zou 'dan weergeven de meening der mid
denstanders Van Waalwijk in dit opzicht.
Gekozen werden heden de heeren E.
W, Klijiberg Pjernoit met 124 en M. A. van
Looy met 97 van de 170 stemmen. De
tegencandidaat, 'de heer J. Quirijins, haalde
57 stemmen.
Beide gekozenen staan bekend
als voorstanders der tariefwet
en hadden ook niet nagelaten de kiezers
biermede bekend te maken.
P e rs d e 1 i c tVoor 'de rechtbank te
Middelburg, zal 11 October worden be
handeld de zaak tegen Jhir. B. J. O. van
B., dagblad redacteur, wonende te 's-Gra-
venhage, beklaagd van heleediging vain Mgr.
R. Giovannini, 'destijds Pauselijk zaakge
lastigde bij 'de Nederlandsdhe regeering
te 's-Gravenlhage.
Deze zaak betreft een artikel in de Mid-
dejburgsdhe courant van den Haagsdhen
Torenwachter.
Onder de door het openbaar ministerie
gedagvaarde getuigen behoort ook ge
noemde prelaat.
Nieuwe uniformen. Zoolang de
voorhanden voorraad van de blauwe uni
formen 'duurt zullen de miliciens der nieuwe
lichtingen bij het in dienst treden in de
oude uniform worden gekleed.
De nieuwe grijsgroene uniformen zullen
voor die miliciens derwijze worden inge
voerd dat deze aan hen, eerst bij 't met
groot 'verlof vertrekken zal worden uitge
reikt,
INDRUKWEKKENDE PLECHTIGHEID.
Meu schrijft uit de legerplaats bij Valkens-
waard d.d. 22 Sept. aan „het Ctr.":
j Hedenmorgen om 9 uur 'had op de Lage
van hare onschuld gegeven bee F, verge- j
ven zal."
„Daaraan twijfel ik ook niet, wanneer
zjj de samenhang verneemt."
De bewaker trad binnen en meldde, dat
de gevangene in haar cel teruggebracht
was.
„Laat mij nu de gevangene gadeslaan,
nu zij denkt, dat zij alleen is."
De bewaker ging voor en Folkmar en
de directeur volgde hein naar de vleugel
voor vrouwen. Toen. zij in de gang kwa
men, deden zij pantoffels aan, om niet
gehoornd te worden.
In de deur van de cel bevond zich een
kleine opening. De gevangene lag voor
haar bed en had zidh over de stroom alrais
geworpen. Haar gezicht lag op haar arm
zware zuchten schokten haar geheele
lidhaam. In haar hand hield zij een klein
kruis, dait kapelaan Gebhard haar gegeven
had, toen zij in 't hospitaal lag. Zjj was
geheel overgegeven aan een zware ziele-
smart.
„Schuif die grendel weg'," zeide de rech
ter zacht tot c(en bewaker. De deur werd
geopend, Folkmar trad binnen.
„Ik ben nogmaals hier gekomen, om uwe
bekentenis te Loorenzeide hij ernstig.
De gevangene stond als door den bliksem
getroffen op en keerde haar met tranen
overstroomd gezidht naar den procureur.
Eenige oogenblikken talmde zij, dan ant
woordde zij met bevende stem: i
„Ik heb nieis IJe bekennen; God zal
mij helpen
„Da.t zal Hij, wanneer u de waarheid
zegi," antwoordde Folkmar en verliet de cel.
Ca:th'ari>na bleef in sprakelooze verwonde
ring alteen. De procureur was lang niet
meer zoo toornig als te voren; hij sprak
wel ernstig, dioCh dat bekommerde haar
weinig; alleen iets anders viel haar opi,
toen hij wegging had bij gezegd: wanneer
ii de waarheid zegt. Hij had u tot haar
gezegd; voor de eerste maal in. de vier
jaar hoorde zij het woord u." Was dat
toeval of had het eenige beteekienis?
Wiellce gevolgtrekking moest zij daaruit
trekken, wanneer het „u" eenige betee-
kenis had en wie kon er nog eenige be
langstelling bij hebben of nummer 73 be
kende of rjuet? Zjj bracht den eeneu dag
nia den anderen door, zij ging gebukt
onder het lijden; er bestond voor haar geen
tijd meer, de eeuwigheid was voor haar be
gonnen, de eeuwigheid van de gevangenis,
waarin de dood haar als verlosser ver-
sdheien.
Hoie komt nu in eens iemand in haar
eenzaamheid, verlangt onder beloften en
bedreigingen eene bekentenis en toien hij
dit niet hoorde, zegt hij u„u" tot nummer
73!
En een krampachtig lachen speeldie om
haar mond, en wederom wierp zij zich
op haar armoedig leger.
Langzamerhand werd de gevangene we
der rustig; want de cel drukte op haar
als een loodeu gewicht, Daar de tijd van
I Heide nabij Valkemswaard, waar sinds Dins
dag j.l. het 2de Regiment Infanterie is ge
kampeerd, een indrukwekkende plechtigheid
plaats. Door den ZeerEerw. Pater Daelmain,
directeur der Ri K. Mili.tairen-Vereeniging
te 's Bosch, werd in de open lucht ,voor
de circa 2200 R. K. Militairen een H. Mis
opgedragen. De leerlingen van het pen
sionaat Ejkeiraburg, te Stratum, vormden een
wadh.i en zongen op verdienstelijke wijze
een Hollandsdhe Mis, terwijl door het fan
farekorps van het regiment een tweetal
heerlijke piieuze melodiëen keurig werden
vertolkt. Met de meeste aandacht werd
deze verheven plechtigheid door de mi
litairen en eenige houderde belangstellende
burgers gevolgd.
DEKEN LEESBERG.
Tof ons genoegen kunnen wij mededee-
len, dat de toestand v. d. H.Eerw. Hr.
V, J. J. M. Leesberg, deken te Poeldijk, die
e,ene oipiebaJae onderging te 's-Gravenhage;,
vooruitgaande is, zoodat hij binnen enkele
weken 'hei ziekenhuis van den H. Johannes
de Deo aan het Wiesteinde zal kunnen ver-
la i en.
Moge het gebed van zijne parochianen
en oud-pairadhiianen te Limmen verhooring
v'iiide, opdat hij geheel hersteld nog vele
jaren vruchtbaar werkzaam zij in den Wijn
gaard des Heeren. i
SCHAGEN.
De jaarlijksche harddraverijen
hadden Dinsdag alhier plaats.
Reeds de voormiddagharddraverij, waar
aan 14 paarden deelnamen, weid door
eene talrijke menigte gadegeslagen. Is 't
wonder? in geen geval.
Het weer, dat in alle opzichten zeer
guns'iig was, heeft niet minder het zijne
bijgedragen om dezen dag het publiek van
heinde en verre naar onze gemeente te
lokken, om getuige te zijn van het hard
draven. En vol lof is het publiek dan ook
over het aangename hun dien dag gegeven.
De uitslag 'dezer draverij is dat de 1ste
prijs werd toegekend aan den hr. P. Hoek
te Lutjebroek, met de schimmel merrie
„Alexandra" berijder M. Siderius2e prijs
aan J. Wi. Sohuijl te Rotterdam, met üe
zwarte merrie „Vera", berijder J. Sdhuijl;
3e prijs aan J. Kooter te Heemstede, met
de zwarte merrie „Aura", berijder N. J.
Koster.
Bijna onmiddellijk na deze harddrave
rij welke te tien uur was begonnen en te
ongeveer half drie was geëindigd Waar
na de uitreiking der prijzen met eenige
passende woorden plaats had werd met
de namiddag-harddraverij een aanvang ge
maakt. Hierbij was zooveel volk tegen
woordig, dat een bekend man ons ver
zekerde dat erin geen 5 jaar zoo'n enorme
massa was geweest. Het was dan ook
herstel nog niet verstreken was, wachtte
zij tot de bewaker de rondte deed en klopte,
opdat de cel geopend wend en zij in
den tuin der gevangenis gelaten wend.
De deur werd geopend en de bewaker
vroeg: „Wjat verlangt men?"
Catharima keek liem verwonderd aan. Wat
verlangt men had zij in de vier jaren,
dat zij 'hem kende, nog niet hooren, zeggen,
Was dat ook twijfel? Was er iets gebeurd?
Wait had dit te beduiden?
„Kapelaan Gebhard is in den tuin en
bidt zijn brevier," antwoordde de bewa
ker, terwijl hij aan nummer 73 overliet
den bekenden weg naar den tuin te zoeken,
Caitharina Normann zag hem dadelijk en
'het was 'Onmogelijk, dat zij elkander niet
oniimoattem.
Zij groette den kapelaan op de voor
geschreven wijze met de woorden: „Ge
loofd zij Jezus 'Chris:tus,"
„In eeuwigheid, arnen, zeide de kapelaan,
terwijl hij zijn boek dicht sl-oeg. „Wat
scheelt u?" vroeg hij, „Gij ziet er zoo
bleek en opgewonden uit. Hebt giij weder
koorts? Gevoelt gij u niet goed?"
„Neep, mijnheer kapelaan", antwoordde
Caitiarina„ik gevoel mij heel wel, maar de
rechter is er geweest.
„Nu? en?"
,,En heeft een lang verhoor met mij ge
houden, en dat zal mij opgewonden heb
ben".
„Thans een verhoor? antwoordde de ka
pelaan,"
(Wordt vervolgd.)
