R. Kath. Nfieuws- en üd^ertentieblad
voor Moord-Belland.
Be
t te
No. 119.
Donderdag 7 November 1912.
6d® Jaargang
De kaarten voor den SO
CIALEN CURSUS te hou
den door het Plaatselijk
Comité voor Kath. So
ciale Aetie zijn vanaf
heden verkrijgbaar ten
onzen kantore Breedstr.
Verschijnt DIHSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
Tan de Heeren uit den Haag.
Arrondissements-Rechtbank te Alkmaar
ONS
BLAD.
ABONNEMENTSPRIJS:
75 ct. per 3 maanden franco huis; 105 ct. met geïllustreerd
Zondagsblad. Te betalen- In het b'egln yan leder kwartaal.
Afzonderlijke nummers van de courant3 cent
j[tn het Zondagsblad 5 cent
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „ONS BLAD1'.
BUREAU: Breedstraat 12, tegenover de R. K. Kerk, te Alkmaae,
Telefoon No, 433,
ADVERTENTIEN:
Van 1—5 regels30 cent,
Elke regel meer6
Reclames per regel15
Kleine advertenties van 1—30 woorden, bij vooruitbet 23 a
Dc eerste Novemberweek brengt ons het
jaarfeest van Sint Wiillibrord, den apostel
van Nederland. Op heden, zijn jaarfeest,
en onder 'het volgend feestoctaaf richten
velen niet alleen hun oog, maar ook hun
schreden naar den a louden Wiulbertsput te
Heilo. Daarom eene korte herinnering aan
het ontstaan van, zooals thans het volk
(preekt „het Sint Wlillebrord's putje".
Eén „oud"1, liiied van Bit. Wiulbertsput te
Heyloo", thans te vinden in het Provin
ciaal Archief van Noord-Holland, te Haar
lem, begint aldus:
i Hoe lieflijk ligt het klein Heiloo,
Door 't hooge bosch beschut,
Een kerk, zeer oud, staat daar gebouwd
Daar achter leit een put.
De bedoelde kerk is de thans Profestant-
sche kerk, aan de Noord-zijde van het
bosch. Daar op eene kleine hoogte bouw
de St. Wiillibrordus eene waars-hijnlijk hou
ten kerk die Hij later, als Bisschop pit
Rome teruggekeerd, geconsacreerd door
Paus Sergius, wijdde en verhief tot eene
der vijf moederkerken (Vlaardingen, Kerk-
werve (Oegstgeest?), Veisen, Heilo, Pet
ten), van Nederland.
De z.g. preekstoel van Wiillibrord te Hei
lo ligt op een klein half uur gaans vain
deze kerk, aan den Wiesterweg.
Waarom Willibrord juist daar zijne kerk
bouwde? vermoedelijk ook omdat deze
hoogte eene Heidensche Heilige plaats was
geweest. Een oud altaarstuk, in de-pastorie
te Heiloo bewaard, stelt St. Wfllibrordus
voor bij zijn putje, en ter zijde staat zij
ne kerk in zijn geheel als kruiskerk, waar
van de nu nog bestaande kerk slechts
een gedeelte is en naast die kerk zien
wij eenafgeknot afgodsbeeld. Die on
der de Heidenen heilige plaats gaf wellicht
ook de benaming aan dit aloude Noord-
Hollandsche dorp, Heyle, Heyloe, Heylige
Loe, vertaald door een der oude pastoors
als „e loco Saero" d.b. ui't de Heilige
plaats.
Nu weten we waar het Sit. Wii'llibrord's
putje (igt, doch hoe is het ontstaan? het
Was er niet vóór Wiillibordus' komst, zoo
als Ihet oud lied bezingt:
.Voor menig, menig honderd jaar
Was daar geen enkele drop,
't Was alles zand en heidensch land;
Daar groeiden dist'len op.
Doch hoe het putje daar is ontstaan, dat
lezen wij in het Romeinsch-Brevier, op het
feest van den H. Wiillibrordus, 7 Novem
ber, in het responsorium en het vers jia
de 7de lectie.
Voor de lezers van wie het grootste deel
geen brevier bidt, laten wij deze plaats,
letterlijk vertaald, hier volgen
„Ziende (Sint-Willibrord), dat zijne me-
„bestrijders gekweld werden dloor een
„brandende dorst, knielde Hij op dien grond
„en vroeg Hij den Heer, dat Hij, die
„eens voor een ondankbaar volk (het Jood-
»sche) water (h'iad doen ontspringen uit
„de steenrots, nu voor Zijn geliefde vrien
den eene waterbron zou doen opwellen
„uit den zandigen grond. Op het gebed
„van den priester Gods, ontsprong toen
„eene bron van alleraamgenaamsten smaak
„uit het zand."
Het „oud lied van St. Wulbertsput, te
Heyloo" bezingt deze gebedsverhooring
aldus:
Toen bragt de heil'ge Willibrord
De Christenleer alhier
Zijn drooge borst versmacht van dorst
s Bij 't brandend zonnevier;
Zijn oog vergeefs naar water zoekt,
Langs alle kanten rond
Nu knielt hij neer, aanbidt zijn Heer,...
Daar opent zich de grond
Daar vloeit een heklre klare bron
En borrelt over 'l zand,
Wiaar Willibrord zijn dank bij stort,
Ziich lavend uit zijn hand.
Dit is de bron van 't oud Heyloo
In Ken'merland vermaard."
Ook aan Willibrord bleef die bron onge
twijfeld dierbaar, zij ligt in de onmid-
Idelijke nabijheid van de hoogte, Waar
op hij later eene kerk bouwde.
Niet slechts de bewoners van Heilo, maar
ook vreemdelingen bezochten haar in de
grijze middeneeuwen. Heilo was toen eene
dubbele bedevaartsplaats, ter eere van Sint
W|iillibrord en ter eere van O. L. Vrouw ter
Nood.
De HoogEervv. Deken J. J. Oraaf ont
dekte in het bisschoppelijk museum te
Haarlem eene oude pelgrimsmedaille, waar
op aan de eene zijde staalt afgebeeldWiit-
librordus, in vol Bisschoppelijk ornaat, met
een watervat en eene kan aain zijne voeten
en aan weerszijde de letters S. (sanctus)
en W. (Wiiltibrordus) d.b. „Heilige Willi-
brordus", en aan de keerzijde Maria ^dra
gende het kiiinideke Jesu op den arm."
Het bovengenoemd „oud lied van St.
Wiulbertsput te Heyloo", eindigt dan ook
aldus
„Die 't wonder looft, oufdekt zich
('t hoofd.
En trekt ter bedevaart."
Het Bisschoppelijk Comité, aari hetwelk
werd opgedragen, de vereeniging van O. L.
Vrouw ter Nood te herstellen, plaatste op
„Kapel" een beeld van Sint Wtillibfordus in
een middeneeuws heiligenhuisje en de vele
pelgrims, die jaarlijks Marsais genaid'eoord
bezoeken vergeten ook Sint Walliibrordus
tiaar niét Meermalen, houden Izij bij die
beeltenis eene godsdienstoefening niet pre
dikatie en klinkt als afscheidslied„O Willi-
bord, die van omhoog" of wel het oude
WJijlibrprdslied, beiden in het handboekje
door het Bisschoppelijk Comité opgeno
men. Ook gebeurde het meermalen dat
vele pelgrims te zamen een bezoek gin
gen brengen aan het putje van Willibrord,
dat lop publiiekjen grond, nabij de thans
Protetstantschen kerk is gelegen.
Ook bij menig Onkatholiek is de Willir
brordus' put in eere.
De commissie voor het herstel van den
St. Willibrordus'put „bestond in 1877 uit
de volgende katholieke en niet-katholieke
leden: I. J. L. ten Kate* J. B. F. Roe
rink, A. B. J. Sterck, J. A. Alberdinghi
Thijm, A. D. de Vries, Az„ Th. Boirnet,
P. J. H. 'Cuypiers, J. P. Hasebroiek, en
IW,. J. Hofdijk.
In hun circulaire van uit Amsterdam rond
gezonden lezen wij:
„Sinds onheuglijke tijden is in Heilo de
„St. Willibrordusput bekend. Volgens eene
„overlevering, van welke de ernstige pen
„der geschied vors chers 't niet beneden zich
„gerekend heeft, aanteekening te houden.
„(B. ter Haar, W|. Moll en E. B. Iwalue)
„is deze bron in het Heiloër duin opi het
„gebed van den grooten geloofsverkondi-
„ger ontstaan."
Het monumentje, door die commissie toen
gesticht, kwam in dc laatste jaren wat in
verval, doch .het Heilosch Gemeentebestuur
heeft dit verleden jaar weer wat doen op
knappen.
Eeh ijzeren, niet monumentaal, pompje,
stelt in de gelegenheid het heerlijk water
te drinken ,en met zich mede te nemen,
gelijk zeer dikwijls geschiedt.
Eene eerbiedwaardige gewoonte bestaat
in de1 Heilosiche parochie om, tegen Paasch
en Pinkster-Zaterdag, water uit den Willi-
brordsput te halen en dit water te wijden,
zoodat de Heilosohe katholieke kinderen
gedoopt worden met het water uit den
Wlliibrordus put en de parochianen hun
voorraad wijwater voor de huisgezinnen
bezitten uit h et gewijd water van den Wiil-
librordus' put.
Treffende gebedsverhooringen worden er
onder het volk medegedeeld, verkregen bij
het gebruik van dit water. Ook onkatholie-
ken hebben hiervan soms de ondervin
ding opgedaan.
Vooral op het jaarfeest van den H. Wflli
brordus en onder Zijn feestoctaaf leeft de-
herinnering aan Zijn putje weder op en rich
ten velen, ook van elders, hum schreden)
naar den Willibrordus'put. Godsdienstige
gezangen gaan daar, op- den publieken weg,
niet op, maar toch eene stille bede stijgt
dan uit het hart van Zijn vertrouwvolle
en dikwijls dankbare vereerders:
„O Gij, die 't kruis hier hebt geplant,
„Bid voor Uw dierbaar Nederland".
Pi v. H.
BINNENLAND.
De Vrijzinnige samenwerking.
Men meldt uit Amsterdam aan de „Msb.":
Naar wij van betrouwbare zijde vernemen
heeft het vrijzinnige concentratieplan in di-
velrse kringen der vrij-li'berale partij gee;n
onverdeelde instemming ontmoet. Ondanks
de verzoetende verklaringen, welke de vrij-
liberale kopstukken in intieme bijeenkomsten
aan het coins-ept-programma trachtten te ge
ven, was de ontevredenheid over enkele
piunte.il der gemeenschappelijke overeen
komst onder verschillende vooraanstaande
vrij-li,betalen zeer groot en Zou het nfet
onwaarschijnlijk zijn, dat het conoentratie-
pjan op de vergadering van 16 November
o.a. slechts gewijzigd zou worden goed
gekeurd.
Centrale-liberale kiesvereeni-
ging in het district Hoorn. Tot
dusver bestond in 'het district Hoorn nog
geen centr ale kies vereeniging. Tegen elke
verkiezing van een lid der Tweede Kamer
werd een vergadering belegd van afgevaar
digden der liberale kiesvereenigingen inde
verschillende gemeenten.
Thans zal aan dezen toestand een einde
worden gemaakt. In eene vergadering te
Oosthuizen is eene voorloop|ige bespreking
gehouden en een commisssie benoemd, die.
eenn reglement vo,or een centrale kies.ver
eeniging op vrijzinnigen grondslag zal ont
werpen. In de commissie hebben zitting
de heeren Driebergen uit Beemsterj Jurgens
uit Purmerend; Langereis uit Berkhout; van
Leersum uit Hoorn, en Visser uit Oosthuizen
Gemeenteraadsverkiezing te
Hoorn. Uitgebracht 1354 geldige stem
men. 14 yan onwaarde.
Wi. v. d. Oord, libaaal 429; O. Veldhuij-
sén, S. D. A. P. 511; B, Schermer, R.K. 350;
J. tc Lintei Mekkert, A. R. 64, zoodat een
herstemming moet plaats hebben tusschen
H. v. d. Oord en G. Veldhuijsen.
Ambachtsschool: Hoorn. Aan de
op 1 Dec. e.k. te Hoorn te openen am
bachtsschool zijn benoemd: tot leeraar in
het timmeren de heer J. C. I Decider Jr.,
te Den Helder; tot leeraar in het smeden
de heer A. Goud, te Oo-stburg; en tot
leeraar in het schilderen de heer J. H.
Klarenbeek te Amsterdam.
Klachten over het spoorweg
vervoer. Door het Dep. v. Landbouw
wordt Ihi-et Volgende onder de aandacht
van belanghebbenden gebracht:
Herhaaldelijk worden bij het Dep. klach-
tefn ontvangen betreffende 'het spoorweg
vervoer.
Vermits ev. van R-egeeringswege te ne-
meh maatregelen in dezen behooren uit
te gaan van het Depi. van Waterstaat, kan
het Dep. van Landbouw niet anders doen
dan de klachten doorzenden naar eerstge-,
noelmd departement. Met het oog, daarop
eh op de omstandigheid, dat dié .spoor
wegmaatschappijen zelve belast zijn met
de verdeeling en beschikbaarstelling van
het materieel, ia het wenschelijk,, da.t be
langhebbenden zich in gévallen, die on
middellijk voorziening eischeh, in de eer
ste plaats wenden tot de directie der be
trokken spoorwegmaatschappij en vervol
gens, zoo 'noodiig, tot den Minister van
Waterstaat, j „St. Ct,"
Een unicum: eenge meentefaid
richt Oen adres tot de Regeer ing
tegen de Tariefwet. De Gemeen
teraad van Zaandam heeft Dinsdagavond
mdt 11 tegen 6 stemmen aangenomen ^de
motie van den heer Duys om aan de
regeering en aan de Staten-GeneraaL in
elen adrtes, te verzoeken, om een betere
verhouding tusschen rijk en gemeenten en
tevens ge^ciht tegen de aanhangige Tai-
riefweti
Tegen stemden de anti-revol. leden, de
heeren Baas,, van der Veen en valn Delft,
de katholieke leden, de heeren Kamp-
huys en van Pelt, en de wethouder La-
tens,tein.
Ned. R. K. V r o u wi e n b o n d Naar
het „Dagblad van Noord-Brabamt" ver
neemt, zal er, onder goedkeuring van het
Doorl. Episcopaat in Nederland worden
opgericht, een Nederl. R, K. Vrouwenbond
georganiseerd oj» dezelfde wijze als de
Kath. Soc. Actie met diocesane en plaat
selijke comité's en een hoofdzetel te Lei
den op het Gentr. Bureau.
Crisis in de Sigaren-industrie.
De R. K. Zuidelijke Bond van Tabaks- en
Sigarenfabrikanten heeft in verband met de
dreigende staking in de sigarenindustrie
een vergadering gehouden. Men besloot
tot eenige tijdelijke tegemoetkoming aan
de werklieden, waardoor men hoopt de
stajting te voorkomen.
Heden vergadert het Verbond van Siga
renfabrikanten te Utrecht.
Wjj vernamen, dat wenschten de arbei
der^ tot groepsgewijze staking over te
gaan, de fabrikanten met een algemeene
uitsluiting zouden antwoorden. 22000 ar
beiders zouden dan daarbij betrokken zijn.
De brutaliteit der obstructionisten, in de
Tweede Kamer grenst aain het ongeloofe
lij ke!
Van de sociaal-democraten, Idle in eersten
termijn zoo overbodig tveel praatten, re
pliceerde de heer Schaper Vrijdag 1 Vé uur,
Dinsdag nog U/2 .uur en werd toen afge
lost door vriend Hugeniholtz, die 2$ uur
vermorste. En toen. gistermorgen de beurt
was aan den llieer Troelstra durft deze
waaraichti'g beginnen met te verklaren dat
hij geneigd is een, motie voor te stellen
tot verdaging der beraadslagingen, om
datverschillende leden der Rechterzijde
die in eersten, termijn spraken, niet aapi de
replieken zouden deelnemen, De roode 'hee
ren en 'hun vrienden hadden daar niet op
gerekend, zeide hij(we moeten, probee-
rten de bekorting, welke zoo wordt ver
kregen, weer ongedaan te maken^ dacht
hij waarschijnlijk; en, dus,
Toen de Voorzitter er volkomen, te
recht, tegenop kwam dat de roode gene
raal •eritiek uitoefende, op medeleden, om
dat zij niet wenschten te debatteeren,
kwam de motie inderdaad. De heer Troel
stra telde verdaging voor tot nai de
pauze.
En to,en bleek een keer te meer, dat de
Rechterzijde tegenwoordig niet verant
woord is, indien zij 'niet zorgt steeds op>
haar post te zijn.
De motie kwam .in. stemming, terwijl de
sociaal-democraten zidh verwijderden op
den heer Troelstra na, zoodat 1 lid (de
voorsteller) zich voor verklaarde - en 38
leden tegen stemden.
En Idaar 38 en 1 is 39 geen 51 is,
bleek (de onvoftalligiheid der vergadering
en moest de voorzitter haar sluiten, en
opnieuw bijeenroepen tegen 1 uur.
Het brutale stukje was gelukt. Doch zou
mislukt zijn als er meer Rechtsche leden,
aanwezig waren geweest.
Dinsdagmiddag en avond sprak de hr.
Tydeman ls/4 uur, de heeren Bos en Teen
stra iéder 1 uur (de vrijzinnig-democraten
weten tenminste 'hun fatsoen te bewaren)
de heer de Klerk een kwartier; terwijl deze
gister1 nog een half uur noodig had. Gis
ter na 1 uur hoorden we den heer Troel
stra gedurende 21/2 uur; waarna de heer
Duys aan het zagen, ging.
Men zal ons het relaas van het gespro
kene, dat niets anders was dan een her-
kauwlng van het in eersten termijn reeds
te berde gebrachte, wel willen schenken.
Zitting' van 5 November.
Polderwerkers te Warmenhulzen.
A. M., polderwerker, laatst gewoond te
Warmenmhuizen, thans in het Huis van Be
waring alhier, had in den nacht van 17
op 18 September te Tuitjehorn J. Blokdijk
mishandeld, door hem met een scherp voor
werp de rechterhand en arm. op verschil
lende plaatsen sneden toe te brengen,
I
"Getuige Blokdijk, arbeider te St. Maarten,
had in dien nacht te kermis geweest te
Tuitjehorn en was om 1 uur uit de her
berg gegaan van Kossen.
Bekl. was toen op hem afgekomen en
had hem verschillende wonden toegebracht,
hij had aan de pols een groote wond. Zdjn
zuster had er een zakdoek omgebonden.
Hij was daarna niet een rijtuig gebracht
naar Dr. Goedhart te Dirkshorn en den
vojgenden 'dag naar Dr. v. Dam te Alkmaar.
Getuige Elisabeth Blokdijk te St. Maarten
was ook bij Kossen geweest. Toen zij ge
hoord had, dat ei' in de herberg van
Bleeker gevochten werd, was haar broer
er naar toe gegaan en even later was ook
zij er heen gegaan. Toen zij daar kwam,
was haar broer verwond. Zij had bekl. ge
zien met iets blinkends in de hand.
Getuige-deskundige Dr. Goedhart, arts te
Dirkshorn, verklaart, dat opi Woensdagmor
gen 18 September Blokdijk bij hem was
geweest, om verbonden te worden. Hij
constateerde toen eene snelde van 8 c.M.
lengte over arm en pols, zoodat de pees
van den wijs- midden- en ringvinger geheel
waren doorgesneden. Getuige gelooft, dat
hij de hand na verloop van tijd weer
geheel zal kunnen gebruiken.
Getuige Dr. van Dam, arts te Alkmaar,
béhoorende tot geen kerkgenootschap, had
bezwaar tot het afleggen van den eed,
zoodat hij de belofte aflegde. Hij had op
19 September Blokdijk behandeld. Zijne
verklaring kwam veel met die van den
vorigen getuige overeen.
Getuige A. J. v. d. Mark, rijksveldwach
ter te Petten, had gezien, dat bekl. tegen
over Blokdijk stond, doch toen had diezen
de klap al te pakken. Bekl. ontkent het
feit te hebben gepleegd.
De EA. heer Off. 'het woordi verkrij
gend tot 'het hooiden van zijn requisitoir,
hecht geen waarde aan de ontkentenis van
bekl. Het getuigenverhoor leverde z,L vol
doende bewijs,
Z.EA. eischt wegens zware mishande
ling 6 maanden gevangenisstraf.
Mr. Verdam, alsi verdediger optredend,
meent, dat 'het niet bewezen iis, dat hier
mishandeling met een mes is toegebracht
en dat de zaak niet zóó ernstig is geweest
als men had verwacht.
Z.EA. pleit voor liidhtere straf'.
Door «en bot lag een vechtpartij.
A. B., melkventer te Alkmaar, was niet
ter zitting verschenen, zoodat deze zaak
bij yarsiek word behandeld.
Bekl. had pp 28 September F. C. Mijlhof
mishandeld door hem oen kfapj te geven
in Ihtet gezicht, zoodat er kiezen uit zdjn
mond waren geraakt. 1
,Van bekl. wei-d een brief voorgelezen*
waaruit bleek, dat er een Woo-s,teling wals
ontstaan op de brug bij d^ Turfmarkt,
waar hij 'met zijn wagen, wafe, vastgeraakt
waardoor er .2 bussen melk waren gevallen),
jGetuige F, C. Mijlihbf, bode op Am
sterdam, verklaarde voor de brug te Web
ben gewacht toen deze open was. Na
dat de brug gesloten was, was er een bot
sing op de btug ontstaan tusschen den
wagen van get. en dien van bekt Bekl. waa
op 'hem afgesprongen, had hem in de
keel gegrepen en een klap in hét gezicht
gegeven. 1 1
Getuige C. Lengers, brugwachter te Alk
maar, had gezien, dat er een aanrijding
had plaats gehad tusschen den melkwa
gen van B. en den wagen van Mijlhof,
Hij meende, dat Mijlhof hierin de schuldi
ge was.
,Getuige A. J. v. Doorn, metselaar te
Alkmaar, had de botsing gezien, ook dat
bekl. Mijlhof in Iden keel had gegrejren en
hem een klap lin 't gezicht had gegeven,
De EA. heer Off. acht het feit vol
doende bewezep'én meent, dat bekl. als een
dolle man is opgetreden, Z.EA. eischt
tegen bekl. 14 dagen gevangenisstraf.
Kermispret.
N. D., arbeider te Haringkarspel, was
eveneens niet verschenen, zoodat ookdeze
zaak bij verstek was behandeld.
.Hij had op 16 Augustus tijdens de ker
mis te Kalverdijk, Bregt Kuit, vrouwi van
J. Bakker, beleedigd in de herberg van,
Boon. t
Oetuige B. Kuit, wouw van J. Bakker,
te Haringkarspel, verklaarde, dat zij door
bekl. in de 'herberg van Boon was, uit*
gescholden, 1 j
