XL Kath. Nieuws- en ü.dvex*tentiel)la.d
voor Noord-Holland.
No. 123.
Zaterdag 16 November 1912.
6de Jaargang
FEUILLETON.
Licht, meer licht!
De Turken en onze
propagandisten.
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
i
BINNENLAND.
BUITENLAND.
De oorlog in den Balkan.
ONS
BLAD.
ABONNEMENTSPRIJS:
75 et per 3 maanden franco huis; 105 d met geïllustreerd
Zondagsblad. Te betalen in het begin yan ieder kwartaal,
Afzonderlijke nununers van de courant3 cent.
Hu het Zondagsblad 5 cent
Uitgave van de Naaml, Vennootschap „ONS BLAD1'.
BUREAUBreedstraat 12, tegenover de K, K- Kerk, te Alkmaar,
Telefoon Ng, 433,
AD VERTENT1 EN
Van 1—5 regels 30 cent,
Elke regel meer6
Reclames per regel15
Kleine advertenties van 1—30 woorden, bij vooruitbeL 29 ft
„Een vreemd opschrift boven een hoofd
artikel!" zult gij wellicht uitroepen bij het
lezen hiervaln.
„Wjat hebben de Turken en onze pro.
pagandijsten nu met elkander uit te staan?"
Wjj gaan het u vertellen,
't Is nauwelijks een maand geleden, dat
allen in de volle meening verkeerden, dat
de militaire macht van Turkije groot was
en dat de Turken strijders waren, fana
tieke strijders zooals misschien nergens in
Europa. -
En thans? Nog geen maand later?
Wij zien, in plaats van hoog, laag neer
op die militaire madht van het Tuirkscbe
leger.
En 't zit misschien niet lang meer du
ren oï alle Turken zijn, uit Europa ver.
jaagd.
Hoe komt dat toch?
Hoe is 't mogelijk, dat de Turken zoo
zwak zijn geworden, zoo zwak, dat er
bijna geen overwinning hunnerzijds is te
melden geweest hn dezen oorlog?
Och, gij 'weet het wellicht reeds, gij
hebt het misschien reeds gelezen in de
idagbladen. i
Manschappen waren er genoeg. Maar
geen „soldaten," i
Hoe stellen wij ons een goed timmerman
yoor? i
Wiel, als iemand, die zijn vak verstaat
en de noodige gereedschappen heeft om
zijn vak te kunnen uitoefenen!
Hoe 'stellen wij ons een goed soldaat
voor? -
Natuurlijk als ieifiand, die goed „afge
richt" is, behoorlijk gewapend en die wa
penen goed kunnende han.eeren.
En hoe was het nu gesteld met de Tur
ken?. i
Waren zij goed afgericht?
Neen integendeel. i
Waren zij goed gewapend Waren zij
behoorlijk gekleed en gevoed? Allerminst.
Er is nagenoeg aan alles te kort
schreef een correspondent uit Constantino,
pel of ontbreekt geheel. Paarden moes
ten overal vandaan gehaald worden. Wij
behoeven dus niet te vragen, of die die.
ren wel Voldoende gedresseerd' waren.
Geweren zijn er niet voldoende, zoodat
de gewapenden soldaten kan men die
moeilijk meer noemen, aldus de corres
pond eat zijn voorzien van schietwapens
Vanallerlei soorten en kalibers vroeger
bij leger en politie in gebruik met eenige
gordels patronen voor wélke, wanneer zij
verschoten zijn, de noodige aanvulling niet
djdig verstrekt kan worden te meer, daar
de inrichting en het functionneeren van
den legertrein alles te wensdieti overlaat.
Uniformen zijn er ook niet meer, de
13
Misschien schuilt er i ets achter door
Z1jn onverwacht vertrek en Louise plot
selinge ziekte? Het is beter dat Freddy
bier is ingeval zij naar hem waagt."
„Je hebt gelijk. Telegrafeer Wem idaii
dat spoed gewenscht is. Ik ga nog even
naar de ziekenkamer."
Er was nog geen uur verfoopert of de
zuster zat al bij het ziekbed. De dokter
bad haar nauwkeurig zijn voorschriften ge
geven. De ramen moesten wijd, openge
schoven, en een stoomtoestel bij' hét bef'
geplaatst worden, zoo hield men de lucht
Sn de kamer warm en zuiver.
Louise lag nog, steeds buiten kennis.
Tegen den middag kom ik nog even
terug" aéi de dokter tot Vera en Felix
>,en zoo min mogelijk mens dien toelaten.
De lucht moet vooral zuiver gehouden
Worden."
Vera bedankte deri dokter voor die goedie
zorgen en beloofde stipt zijn orders uit
te voeren, r
i a a i
Ondertusschen had pater Leduc net
Louise's brief ontvangen. Het gejaagde,
koortsige schrift trof hem. Die brief was
{liet oprecht, niet waar, die was in zenuw
mannen van den landstorm trekken er in
hun eigen plunje, op uit, als ware bazi-
bo-ezoeks ajzoo.
Schoeisel .is heelemaal niet voorhanden.
En 'zoo zouden wij door kunnen gaan.
Doch genoeg, onze lezers zullen het er
wel met ons over eens zijn, dat, wat
Turkije in het veld zond, geen „solda
ten" Whiren en dat dit een der hoofd-
joorzaken Is van hunne voortdurende ne
derlagen.
En nu terzake!
Het brokje van den scheurkalender wordt
Üun. Nog een scheur en we lezen Decem
ber en 'dan 'nog éen en 1913 is present
En dan begint het!
"Wjat?
W|el het jaar van den stembusstrijd!
De concentratie der vijandelijke troepen
is reeds i'n voorbereiding en 't komt er
wel! De opmarsch zal spoedig beginnen.
De oorlogsverklaring is overhandigd.
En dan
Drie legers staan op éen gelid tegenover
ons, t i
„Voorwaarts marsdh!" klinkt het. Endaar
trekken ze op niet naar Konstantinopel,
neen! naar het Regeeringkasteel, dat
moet worden ingenomen.
De vanen der Christelijkheid moeten ver
brand. Die der vrijzinnigheid zullen, daar
'ontplooid worden.
Zoo trekken ze op. Een roode reserve,
die bij het tweede treffen de beweging van
de hoofdtroep zal steunen, staat gereed,
om, als 't er op, aankomt mede de roode
banier te ontplooien in het Regeeringka-
steel.
Op, den rechtervleugel commandeert def
tig Tydeman, het centrum luistert naar
Parijn, de linkerflank wordt gecomman
deerd door Drucker Oeneraal Borgesius
staat aan het hoofd der troep,.
De veldoverste Troelstra, gezeten op een
ros, voert de roode hulptroepen aan, ter
wijl hij de zweep nu en dan laat knallen,,
dat 't een lust is.
Zoo trejrt het leger der vijanden tegen
ons op.
En wij? Hoe staan wij er bij met onze
Christelijke legers?
'Zijn wij gereed?
'Hoe staat het .met onze soldaten, onze
propagandisten
Nog een paar maanden, enkele Weken,
enkele dagen en het voorpostengevecht gaat
geleverd wordenheel .vroeg in 't voor
jaar de kiezerskweek.
Zijn ónze soldaten, onze propagandis
ten daarin geoefend? d.w.z. voldoende be
kend met de bepalingen der kieswet.
Denk aan d'e ongeoefende Turken!
Dan komt 'de Jsjtille en Vervolgens de
luide .propaganda.
Zijn olize propagandisten goed voorzien
van wapenen en van kruit in den vorm
van brochures, vliegende blaadjes enz.?,
achtigen toestand geschreven. O, kon, hij'
maar met dat arme kind spreken, was
hij maar in den Haag, Hij had zoo'n
spoedig antwoord niet verwacht. Na eenigen
tijd nagedacht te hebben, ging Wij naar
de kapel om te bidden, dat was 't eenigste
wat hij op 't oogenblik voor haar kou
doen. Indien hij' eens wist hoezeer dit
gebed op 't oogenblik te pas kwam!
Toen hij ongeveer half 10 op zijn kamer
terug kwam vond hij jdaar Freddly met ont
steld gezicht, het vertrek op en neer loopten.
Zonder een woord Je zeggen reikte hij
het telegram aan den pater over. Deze las:
Louise vannacht ernstig ziek geworden.
Longontsteking en pleuris. Toestand zeer
ernstig. Spoedige overkomst gewenscht,
Felix." i j
Hevig verschrikt keken zij elkaar aan,
ontroering stond op beider gelaat te
lezen.
„Ik ga onmiddelijk naar den Haag pater
met den trein van 10.40. Gaat u mee?"
„Helaas, onmogelijk, mijn jongen. Hoe
graag ik met je mee zou gaan. Ik ben sol
daat en moet op mijn post, dus hier
blijven."
i.Maar als Louise nu naar u vraagt?
Erger wordt? Indien ze in stervensgevaar
verkeert, bediend moet worden?"
„Freddy, hoe smartelijk 't mij ook val
len zou, dan mag ik 't nog niet doen."
„Dat is vreeselijk" riep Freddy uit. „U
is toöh haar biechtvader en als de dood
er mee gemoeid is en Louise naar u ver-
Denk aan de ha]f-gewap,ende Turken!
Loopen zij op dichte schoenen d.w.z,
zijn ze goed onderlegd om verschillende
opwerpingen tegen dit Christelijke Mini
sterie te weerleggen?
'Herinner u de gevolgen van den ellen-
Idigen toestand, waarin de Turksche sol
daten verkeeren!
Hoe Ihooger de zon schijnt hoe war-
hier het wordt, hoe warmer de strijd zal
zijn. Midden Juni de beslissende slag!
Wieest op uw post!
Maar dan moeten er soldaten genoeg in
het vuur zijn 1
Geen onzer blijve achter, blijve toekijken.
Men worde soldaat, korporaal of ser
geant, als 't wezen moet recruut.
Maar allen in 't, gelid.
Centraliseeren bovenal en vooral!
We moeten soldaten hebben maar ook
legerafdeelingen batiilons en regimenten:
propaganda-clubs .in verschillende plaat
sen, geen slapende, maar bloeiende clubs;
3an kinderen met de EngelsChe ziekte heb
ben wij niets dan last, doodgeboren kinde
ren heelemaal niets!
Wie hebben echter ook noodig de on
ontbeerlijke „nervus rerum" de ziel van
iden oorlog.
Geld moet er zijn om den oorlog te voe.
ten. i
Geld moet er zijn om onze soldaten
onze propagandisten te wapenen met bro
chures en liegende blaadjes.
Geld moet er :y'jn om ze behoorlijk af
te richten. 1 1
Geld „de nervus rerum" de ziel van
Üen oorlog.
Dat velen toch aan de roepstem die van
een plaats elders in dit nummer klinkt
gehoor geven om onze soldaten slagvaar
dig te maken.
Opdat aanstonds als het bevel wordt
gegeven: „Voorwaarts marsdh!" we gereed
staan niet als Turkije met een onge
oefend, niet behoorlijk uitgerust, leger maar
biet een leger „soldaten" rn de volle be
teeken is van het woord, propagandisten
waar wij op, kunnen rekenen.
Dan zal het ons niet gaan gelijk den
Turken. i
Laten wij gereed staan om den vereenig-
den vijanden weerstand te breden!
Beschikken wij niet over een flink leger
van soldaten, het.zal ons gaan als Turkije,
de geconcentreerde vijandelijke troepen zul
len Adrianope! innemen door de Tsjaltalds-
sja-llnie breken en Konstantinopel zegevie
rend binnentrekken.
Zij, zullen de zetels in de Gemeenteraden
innemen, de Provinciale Staten, de ves-
tings-linie 'der Eertse Kamer, doorbreken'
en de Tweede Kamer zegevierend binnen
trekken om bezit te nemen van het Re
geeringkasteel.
teder Christen heeft dus een taak te
vervullen. Dat allen medewerken om de
langt
„Dan bedient een andere priester haar,
en staat haar bij op haar laatste reis.
Geloof me, li n het gewichtig oogenblik,
is elke priester welkom. Als inensdh kun
nen we niets bij de stervende, maar als
priester, staande tusschen God en de ster
vende, hebben wij 't voorrecht door Wet
H. Oliesel de scheidende ziel te sterken,
voor dien gewidhtigan stap, waarvan alles
afhangt. Dat kan iedere priester. Doch
laat ons de moed niet opgeven. Louise is
jong, en 't gebed vermag zooveel bij
God. Indien 't Gods wil is zal zij van
dit ziekbed opstaan, bid dius bartejijk, mijn
jongen, zooals ik 't doeEn mu goede
reis" besloot Mij, ziende Sat Freddy op
stond.
„Breng Louise, mijn beste zegen en
hartelijke groeten. Telegrafeer mij dage
lijks hoe 't met haar gaat. Wianneer de
dokter zegt, dat zij bediend moet "worden
ga dan naar onze pastorie en vraag om den
pastoor. Vertel hem alles en vraag of hij
mijn plaats bij Louise wil innemen. Hij
kent Waar en zij houdt van Wem. Dan
kan ik gerust zijn", eindigde Wij met ont-
roerde stem.
Freddy was aangedaan, hartelijk dankte
hij voor de vriendelijke ontvangst enkniel-
de toen neder om de zegen te onitvan-
gen. Toen ging hij haastig heen
I Een uur latei- hield Freddy met zijn
auto, tegelijk met het dokterskoetsje
overwinning te behalen.
Allen dienen de handen uit d'eu mouw
te steken; dezen om de portemonnaievoor
den dag te halen, genen om als propagan
dist naar het slagveld te trekken.
Wij eindigen dit chapiter met de woor
den van Theodoor Roosevelt, den oud-Pre
sident der Vereenigde Staten van Noord-
Amerika:die zijn best doet iets
tot stan'd te brengen, moet veel ihooger ge
acht worden dan de toeldjker
Zioo zij het 1
Provinciale.Staten van Noord-
Holland. De najaairszitting der Provin
ciale Staten van Noord-Holland zal 26 No
vember a.s. des voormiddags hall twiee
geopend worden. i
Na de gewone aanvangsvverkzaamheden
zal worden voorgesteld de in te komen
commissie-rapporten te behandelen in eene
vergadering op Dinsdag 10 December.
Mr C. Lucas se. Uit Goes wordt
gemeld, dat de heer mr. C. Lucasse binnen
kort, wegens zijn gezondheidstoestand, zal
bedanken als lid der Eerste Kamer,
PersdeLict. Het nieuwe Tweede-Ka
merlid voor Hoorn, de heer Wi. de Jong,
raakt a;s redacteur .van het liberale Gooi-
sehe weekblad „Vooruit" in de knel, daar
de heer J. A. Holste, tot voor korten
tijd waarn. directeur van de Handelsschool
te Huizen, hem bij den heer Officier van
Justitie 'wegens laster heeft aangeklaagd.-
Ook de Burgemeester van Jiuizen en
eenige Raadsleden zullen volgens het „Hui-
zer JBlad" tegen „Vooruit" bij de Justitie
een aanklacht indienen, wegepg laster, zulks
naar aanleiding van velschillende gepubli
ceerde artiklen. (Msb.)
De R. K. Vrouwen bonj. .Naar de
„N. Haarl. Ct." verneemt is de Zseereerw.
heer rector Stroomer te Amsterdam aan
gewezen om in het diocees Haarlem de
R.-K. vrouwenorganisatie te grondvesten.
De volgende week reeds zal deze zaak
duchtig worden aangepakt en nog deze
maand is een constitueererade vergadering
te verwachten, welke waarschijnlijk in Am
sterdam zal worden gehouden, en waarop
verschillende dames-bestuursleden van Kath
vrouwenvereenigingen en ook particuliere
dames bijeengeroepen zullen worden om
de Katholieke vrouwenbeweging te bespre
ken en een organisatie tot stand te bven.
gen-
FEDERATIE VAN R. K. M1D>-
DENSTANDSBONDEN. De WelEerw.hr.
A. Wi. Overvelde, adviseur van de Han
ze in 't Aartsbisdom schrijft in de Msb.:
Namens hot hoogste Kerkelijk giezag is
ondergeteekende (bovengenoemde Wjel-
Eerw. !hr. O.) gemachtigd te verklaren,
dat Üe bisschoppelijke goedkeuring aan die
voor de deur .stil,
Ofschoon de dokter Freddy kende groette
hij hem slechts vluchtig, en ging toen
haastig naar binnen,
„Hoe 'is 't met de Freule,, vroeg Freddy
aan Hendrik, die de 'dleur opende.
„Nog steeds bewusteloos jonker. De dok
ter is er al voor de derde maal Mevrouw
is bij de Freule, en mijnheer in de bibli
otheek.
„Dan Kal ik daar heengaan."
Eenige ©ogenblikken later stond Freddy
bij Felix.
„Zoo kerel, ben je daa>' al? Gelukkig!
Louise noemt in haar koortsen telkens je
naam. Daarom t elegraf eerde ik je. O, Fred,
die lieve, vroolijke Louise, als wij haar
eens moesten missen! I
Ferddy antwoordde niet, hij was tot snik-
kens toe vol.
Zwijgend zaten zij bij elkaar, toen Vera
met den dokter de kamer binnenkwam.
Vera sdhreide. De dokter keek heel ern
stig^
„Zij is veel verergerd, het hart is zeer
zwak, en de pols vermindert onrustbarend",
zei hij tot Felix.
„Uw nichtje kwam Zoo juist bij kennis,
en ik vrees dat zij den avond niet meer
zal 'halen. Het is mijn plicht u te waar
schuwen, dat zij zonder uitstel bediend
moet wórden, anders is 'het misschien te
laat. Om vier uur kom ik nog eens zien,
of deze medicijnen 'hielpen. Mocht er iets
gebeuren zend mij dan onmiddelijk een
ontworpen statuten van den Ned. R. K.
Middenstandsbond, niet is geweigerd^ maar
slechts voorloopig opgeschort, om alsnog
de gelegenheid open te laten om tot een
heid .te komen.
Turkije vraagt don overwinnen den
Bulgaren om vrede.
Ziedaar bet groote feit van den dag.
De bede om bemiddeling tot de mogend
heden heeft gefaald, omdat die Balkajnstaten
niet ran bemiddeling weten wilden en de
mogendheden hen niet konden en wikten
dwingen, en. nu gaat Turkije over tot den
laatsten stap-, den vernederenden, van aan
zijn oyeu-wiinnenide vijanden den vrede te
vragen. Het schijnt dat de Europeesehe
vertegenwoordigers im Konstantinopel, met
name de Russische gezant, er toe hebben
meegewerkt om den Turkschen minister
raad 'hiertoe te 'bewegen, en dat ook door
bemiddeling van Rusland de onderhande
lingen tusschen de Piorte en Popof, den
gezantsdhaps-drogman die bij afwezigheid
van den gezant Bulgarije vertegenwoor
digt in Konstantinopel, worden gevoerd
Servië en Oostenrijk.
Deze beide staten zijn het er mog, niet
over eens, wat dat moet met de haven, die
Servië aan de Adriatische zee wenscht.
Oostenrijk wil Servië in dat plan dwars
boomen en Rusland 'vreest érger.
In een buitengew. zitting v. d. Rtissischen
ministerraad, gievvijd aan de Balkanquaes-
tie, heeft men vastgesteld, dat het ine.
men van voorbehoedende maatregelen pre
matuur zou zijn. Rusland is op alles volko
men voorbereid. i
Bij do Tsjftlatsja-linio
schiet het niet erg op. De Turken schij
nen daar flinker op te heden dan ooit
te voren. De Bulgaren richten danook niet
veel uit, volgens betrouwbare inlichtingen
hebben er pp dit front geen ontmoetingen
plaatsgehad sinds Maandag LI. Dit is d'an
ook wel de reden, dat het oorlogsnieuws
deze week al bijzonder scbaaTSch is.
5e cholera uiigabrokea. r<; „g?
Uit Gonstantinopel wordt gemeld, dat de
ze gevreesde ziekte gr oote uitbreiding aan
nam onder de troepen langs de TsChatald-
scjia-linie. Men zou meer dan vijfhonderd
gevallen hebben geconstateerd, waarvan ve.
Ie met doodeMjken afloop.
Cholera komt, ook in het leger voor en
verspreidde ziicihi spoedig van Sildirl tot Gon
stantinopel
In San-Stefanp (aain de zee van Marmora
zijin de gevallen zoo talrijk, dat bijna de
/gebeele bevolking de stad verliet.
Veel gevallen hebben zich ook in Con-
stantinopel voorgedaan.
boodschap, ik ben tot vier uur thuis, want
heb dan mijn spreekuur.
Felix kon niet antwoorden, hij was te
ontroerd. Vera sniktp 't uit. Freddy hoe
wel hevig ontsteld, scheen toch! de eeni
ge, tot dadelijk 'handelen gereed1.
„Indien je 't goedvindt Felix, rijd ik'!
even naar de pastorie. Haar biechtvader
iis wel afwezig maar ik zal den pastoor
halen, dien ken zij, ook goed."
Zonder 't antwoord af te wachten snelde
hjj weg. -
Een paar minuten later, vloag zijn auto
naar de pastorie. Onderweg seinde hij
't treurig bericht naar Pater Leduc, en
toen ging 't weer vliegensvlug verder, t
In de pastorie werd hij in de spreek
kamer gelaten. Dadelijk kwam de pastoor
bij hem, Freddy stelde zich voor. In wei
nig woorden vertelde hij 't geval, en wat
Pater Leduc hem had opgedragen.
„Dat is treurig. Ja ik ken de, freule weL
Ik ga direct met u mee. Dus zij is pu
bij kennis, dan zal ik maar .alles meene-
nemen. Is u katholiek? Niet? Ja dan be
grijpt u mij zeker niet, als ik zeg, dat
ik 't Allerheiligste mee naar de zieke neem.
Begrijpt u 't wel?" i
Freddy zeide. te weten, wat hij bedoelde
„Nu dan ben ik terstond weer bij u. Als
ik dan terugkom mag' u niet tegen mij
spreken. Als we 't Allerheiligste bij ons
dragen, past 't ons niet, ons met -den
mensch bezig te houden.
fBIllii MQgolpKgi
