Payglop,
imaar,
idekens
mmm wmÊÊÈM \MÊ^ m
in gemaakts goederen.
avel best WEILAND,
Ei Katli. Nieuws- en Advertentieblad
voor Noord-Bolland.
GRATIS
Dt Grondwetsherziening.
No. 16.
Zaterdag 8 Februari 1913.
7e Jaargang
TGLISH.
„DE VLIJT",
aarsehe Crediet-
Effeetenbank.
rootste Keuze,
VAN HULSEN,
PUNTERS (Aardappelen),
Be- en Paardenhooi IE KOOP,
I OE WftSES*
VAN BEEK,
ESTRAAT A 45
Telefoon 439
en verkoopt Effecten.
coopst adres voor
hl. Winkeliers.
kt, Verl. Overdiestraat,
ALKKMR.
BEEMSTER.
Ken Bet Zondagsblad B cent,
Verschijnt DINSDAG. DONDERDAG en ZATERDAG.
J hun plicht, door oprichting van eigen schot,
i len in het onderwijs Jilunmer kinderen te
j voorzien. Die overheid vindt dus slechts
een arbeidsveld, wanneer de ouders die
taak niet kunnen of willen vervullen. In
ide van overheidswege opgerichte school
kan natuurlijk geen ander onderwijs wor
den verstrekt dan met eerbiediging van
de godsdienstige gevoelens der ou|djers van
de schoolgaande kmderein.
BINNENLAND.
IONS. CONVERSATION.
VIoderato terms.
RIDDERSTRAAT 2.
SREND ver kocht.
en Maison VAN TUINEN.
TE KOOP:
muizen. Te bevragen bg
MAN "Wzn Jan Glijnisweg,
owaard
per 1000 pond.
P. WINDER, Limmen.
)op, Borsthoning,
sal moniakpastilles,
:n, Levertraan, enz.
aanbevelend,
"V - - y,-)
.de B e e m b t e r, zal aldaar
luis der Gemeente", op Doti"
3 Februari 1913, des voor-
elf uur, publiek ver-
a stukken aaneengelegen a»®
erweg, tusaohen Neckerweg e®
ig in de BEEMSTER, te
t 17.1.90 H.A.
ende tot de nalatenschap va®
BEET3.
ïvaarden bg de betalicg 6 wek®®
iling. Grondl.flll.il, PolderU
BLAD
ABONNEMENTSPRIJS
75 ct, nar 3 maanden franco huis; 105 ct. met geïllustreerd
Zondagsblad. Te betalen in het Begin taai leder kwartaal,
Afzonderlijke nummers y*n de courant3 cent,
Uitgave van de Naaml, Vennootachag
KUKEALLi Breeditrut IJ, tegeuoier de ft
lelefpon NO, 413,
„ONS BLAD", I
ft KerKi bi
ADVERTENTIEN;
Van 1—5 regels3fl cent,
Ette regel meerd u
Reclames per regel15
Kleine advertenties van 1—30 woorden, Bij vooriHtfiet, 29
wotiden alle mogelijke inlichtingen verstrekt
omtrent kioegerechtigheid in het Bondsge-
bouw, Bierkade, Alkmaar,
Zaterdagavond 810 uur,
Zondag 127 uur,
Maandagavond 8—10 uur,
Dinsdagavond 810 uur,
en zoo eiken avctnjd,
Denk er om: Vrijdag a.a. is het
de laatste dag om zich op te geven
als kiezer I
„Ik verdien genoeg om als loon-
klezer op de lijst te kunnen staan,
maar ik moet u niet hebben, dan
slaan ze me aan in de belasting!"
aldiS sprak er een, die wij bezochten esi
nog niet op de lijst stond. Hij was 25
jaar, woonde hij demand in en verdiende ge.
noeg om op de kiezerslijst geplaatst te
wonden dat wisten we wel.
Immers om loonklezer te zijn moet men
op 31 Jan. 1913 sedert den len Jan. 1912
achtereenvolgens bij niet meer dan
twee personen, ondernemingen, openba
re of bijzondere instellingen (dus bij naam-
looze vennootschappen, maatschappijen, ver
schillende takken van dienst als waterstaat,
telefonie, telegraph ie enz. enz.) in dienst
betrekking geweest zijn en als zoodanig
over idat jaar een inkomen genoten heb
ben minstens van,: voor Alkmaar f400;
voor Beverwijk, Portoerend, Warmerveer
f350; voor Bwemster, Broek op; Langödijk,
Krommenie, Noordedharwoude, Oudoarspel,
Uitgetest, Wjjde-Wortner, Wijk aan Zjae en
Duin, Wtarmer, Zimdscharwoude f325: voor
de overige gemeenten als Akersloot, Anna
Patftawma, Assendelft enz, enz. f300,
Wie due in Alkmaar gedurende het tijd
perk 1 Jan. 191231 Jan. 1913 bij niet
meter dan twiee patroons in dienst is ge-
West en daar f8 of meer per week heeft
verdiend, kan loonkiezer worden.
Maar en nu koimt het bezwaar van de
ineesten als men zich! dus aangeeft
als loonkiezer, wordt men dan niet gtepakt
voor de belasting?
Neen om 'de eenvoudige reden tlat
inen niet opgeeft wat men verdient.
Immers het inschrijvingsbiljet luidt o.a. in
gevuld1 als volgt:
dat hij toch op den 31 Januari dezes
jaare seidert 1 Januari van het vorig jaar
als (metselaar, kantoorbediende, loopknecht,
landbouwereknecht enz. enz.) in dienst was
!van (Jiier vult men den naam van de(m)
patroon(s) in) en dat het door hem in
die dienstbetrekking over bet la'atstverloo-
Wn jaiar genoten inkomen zonder toepas
sing vain Art. 2 der Kieswet 1) bet door
"ft. 1 b' 2o. gevorderd bedrag bereikt.
Uit bovenstaande blijkt, dus duidelijk,
dat men niet invult hoeveel men, verdient
maar men geeft eenvoudig aan, dat men
voor Alkmaar het minimum of mieer dan
ta minimum hierboven vermeld (f400 '6
iaats) verdient, i i. 1 i
En als iemand t e Alkmaar dit verklaart,
's dat gieen reden hem aam te slaam in,
de gemeentebelasting, want 'daartoe moet
men f500 of meer dam f500 verdienen.)
Iemand, die eenvoudig verklaart f400 of
meer dan f400 te verdienen, zegt niet,
dat hij f 500 verdient Dus geem last
Nog minder voor de bedrijfcbelastiing
Want die begint voor alle gemeenten pas
»Is mem f600 verdient
Vrije kost en inwoning.
Wanneer iemand bij anderen inwoont
mag hij om: de bovenbedoelde f400
minimum t,e halen bij zijn loon reke
nen een bedrag voor vrije inwoning of
inwoning en vrije kost en inwoning.
Dat bedrag is ook de gemeenten ver
schillend; zoo is het voor Alkmaar vrije
woning of inwoning f75; vrije kost e n
inwoning f275; voor Beverwijk, Forme
rend, Wfermerveer vrije woning of inwo-
ning f 62.50, vrije kost e n inwoning f 250,
koor Bwemster, Broek op Lamgedijk enz.
(zie boven tot en met Zuidscharwquide)
f50 en f225; voor de overige ge
meenten resp f37.50 en f200,
1) Ö5f doelt op het mederekenen van
Wjje inwoning enz, (ale voteer,);
Inwonende zoons
kunnen dus van "deze bepaling en bereke
ning ppofitaeren.
Zij vullen het inschrijvingsbiljet in als
volgit: dat hij todhi op den 31 Januari dezes
jaars 1 Jan, v, hl vorige jaar, als inwo
nende zoon werkzaam was in het be
drijf van (metselaar, timmerman, boer >enz.)
uitgeoefend door zijne ouders (zijn vader,
zijne "moeder) genaamd (hier volgt de naam
van ouders- vader of moeder);
idat hij daarin verrichtte de navolgende
werkzaamheden (metselaar, timmerman, boe
renknecht enz.) en dat hij daarvoor in|
het laatstverloopen jaar een inkomen heeft
genoten in geld van f125 (voor Alkmaar)
benevens vrije kost en inwoning.
Tot zoover het biljet.
(Voor vrije kost en inwioning mag hij
f275 rekenen .(zie boven) maakt met het
genotene in geld ad f 125 totaal f 400 juist
het Wettelijk minimum loon (zie boven).
De 'inwonende zoon wordt dus als loon
kiezer op de lijst geplaatst. In de gemeen
tebelasting kan men hem op dien grond
niet aanslaan (hij geeft niet op dat hjj
f 500 tezamen verdient) pok niet in de
bedrijfsbelasting. Dik ook geen last!
Pensioen of lijfrente.
Wfe op 1 Fdbr. 1913 gelijk bedrag pen
sioen of lijfrente als het minimumloon (bo-
ven vermeld) genoot, kan ook als loonkie
zer geplaatst worden.
Tier bereiking van het bedrag mag men
zelfs inkomen, pensioen en lijfrente sa
mentellen, i t
Iemand b.v> die pensioen heeft, omdat
hij onder dienst is geweest ©n nu als wis-
seHlooper wat verdient, mag zijn loon en
pensioen samenstellen om het minimum
te bereiken,
Loon, pensioen en lijfrente van
de vrouw en minderjarige inwo
nende kinderen
mag bij het loon van den man geteld wor
den om het minimum te bereiken, dat van
de Vrouw geheel, dat van de inwonende;
minderjarige kinderen slechts voor de helft
Iemand, die eenigen tijd tenge
volge van het weer werkeloos was,
b.v. een metselaar, timmerman, landbou-
wersknecht mogen den tijd medetellen, ges-
durende welken de werkzaamheden, waar
voor zij in dienst waren, hebben stil ge
staan, ook indien gedurende dien tijd dè
dienstbetrekking tijdelijk was opgeheven,
Iemand, die eenigen tijd ziek was,
of door verwonding niet in staat
te werken,
en gedurende ten hoogste 2 maanden Weit
loon niet of niet tenvolle heeft ontvangen,
wordt geacht liet normale te hebben
genoten, m.a»w. hij mag die maanden mee
rekenen,
N. R. De loonkiezers moeten
ieder jaar hun aangifte, om op
dekiezerslijstte komen, vern ieu
wen,
Ingediend is een wetsontwerp tot het
in overweging nemen van twaalf voorstellen
van veranderingin de Grondwet, waaraan
wij ontleenen het volgende:
Kiesrecht),
De regeering is van, meening, dat de
grondwet zelve die grondslagen vo(or het
kiesrecht heeft te leggen, dat die grondsla
gen niet worden aangetroffen in de vage
formuleering welke art 80 thans behelst.
Vermits het gezin is de kern der maat
schappij, mbet in de eerste plaats aain.de
hoofden van gezinnen het kiesrecht worden
toegekend. De ledenvan het gezin ver-
keeren als regel in, zoodanige afhankelij
ke positie, dat zij de maatschappelijke zelf
standigheid missen, welke voor de' toeken
ning van het kiesrecht noodzakelijk is. W|ie
echter, ofschoon lid van. een gezin, of,
geheel staande bunten elk gezinsverband,
in de maatschappij eene zelfstandige plaaits
ïnneemt, behoort, in demzelfden giedaoiten-
gang, ook tot het kiesrecht te worden
geroepen,
Bij een én ander hleieft de regeerimgj
alleen mannen, geen vrootwen op het oog.
Ook ia de staatscommissie was geene meer
derheid voor vrouwenkiesrecht te vinden.
Kerkgenootschappen.
De regeering kan het voorstel der staats
commissie om uitkeering uit 's Rijks kas
aan alle kerkgenootschappen niet volgen
I Onderwijs,
Het grondwettelijk voorschrift waarin Wet
onderwijs regeling Vindt is, wat de hoofd
strekking aangaat, niet meer van dezen tijd.
Aan hjet bijzonder onderwijs dient vol
gens de Regeering de plaats toegewezen
te worden, welke daaraan, ook krachtens
Üe macht der feiten, toekomt. Slechts voor
zoover Idit te kort schiet, trede üe over
haal top. De waarborg dat overal, waar
de behoefte daaraan zkhl openbaart, ge
legenheid zal bestaan vcpr Wet genieter»
van, van overheidswege gegeven, lager on
derwijs wordt daarmede niet prijs gege
ven. Voorts moet de Grondwet, ten einde
aan den eösdhl der billijkheid te voldoen
aan scholen door particulieren opgericht,
gelijke geldelijke aanspraken tegenover de
overheid verzekeren als aan openbare schra
len, L t
Evenredig kiesreohtj
Die mogelijkheid wordt geopend van, in
voering van. een stelsel van evenredig kies
recht,
Tweede Kameq,
Verlenging van den zittingsduur der,
Tweede Kamer met één jaar zal rusttigen
en gestiadigen arbeid bevorderen. Zoowel
aan raitnislterie |afls Kamer is thans, naar
den gewonen gang van zaken een te kort
tijdsbestek toe gemeten.
Het mag, met het oog pp de in de
Tweede Kanier opgedane ondervinding wefn
sdielijk heeten, de Kamers vrijheid tei schen
ken bij de bepaling van het aantal leden,
noodig om tot opening der veigadering
te kunnen overgaan;
De wijze van stemmen over zaken wordt
ter regeling bij het reglement van orde
overgelaten. Dan, zal het mogelijk blijken
met nieuwe uitvindingen in zake het op
nemen van stemmen rekening te houden
en verdwijnt uit de Grondwet het ge
biedend voorschrift dat elk lid hoofde
lijke stemming vermag te eisdhea, waar
door een geregelde gang van Werkzaam
heden kan woeden verstoord'.
Rechtzaken,
■Een liÜ is aan het artikel toegevoegd, ten
einde den weg te banen voor strafpro
cedures, gelijk zij, met name Jn Engeland
voor den politierechter Worden gevoerd'.
Artikel 167,.,
De tegenwoordige, titel „van den gods
dienst" wekt den schijn alsof üe gods
dienst geregeld wordt. Alleen eene meer
gedetaileerde omschrijving kan den inhoud
van het hoofdstuk met voldoende juistheid
weergeven.
Da beteekenis van artikel 16, ra deze, dat
de wet het belijden van eene godsdienstige
meaning nimmer mag verbieden, maar dat
aan het belijden geene uiting mag worden
gegeven op zoodanige wijze dat de straf
wet wordt overtreden. Door de voarge-
stelde formuleering, komt die bedoeling
beta' tot haar recht, i
Het Woord „kerkgenootschappen" waar
bij de gedachte aan persoonlijke toetreding
op den voorgrond staat, wordt beter va-
j vangen, door godsdienstig gezindhedien.
Bestaat a eenerzijds geene reden open
bare godsdienstoefening buiten gebouwen
en besloten plaatsen te verbieden, wan-
neer deze, zonder dat de openbare ond|e
en rust gevaar loopt, kan worden gehou
den, anderzijds is toch kwalijk te handha-
ven e»ne bepaling' krachtens wielke ook
Wanneer dit gevaar wel te vreezen is, des
ondanks zoodanige godsdienstoefening niet
kan worden belet.
Ojnider Wijs,
Het eerste lid yan art 192 „het open
baar onderwijs is een voorwerp] van de aan
houdende zorg van de regeerïng", hoewel
vaag, kan behouden blijven, mits Wet woord
„openbaar" vervalle.
Daarop dient te volgen het tegenwoor
dige 4e lid, dat de vrijheid van onderwijs
vooropstelt.
Een nieuw derde Jid omlijnt duidelijk,
Wanneer 'de gejioudeoheid tot oprichting
van lagere sdholen van overheidswege ont
staat. Vele oukiers n.l. beschouwen het als
Het vijfde lid spyeekt de erkenning
uit van de aanspraken der bijzondere scho
len op geldelijkqn steun uit openbare kas-
sen, evenwel onder voorstellen, toni einde
te allen overvloede duidelijk te doön uit
komen, Idat deugdelijk onderwijl® op dien
voorgrond moet staan,.
Zullen bij de aanstaande ver
kiezingen liberalen en socia
listen samengaan?
Naar aanleiding van een oproep, door
den gewezen predikant Naumann in Duitsch
land tot de libaalen gericht om zich te
gen de oonservatief-clericale meerderheid
jnet ide socialisten te verbinden, schrijft
Üe „NI Arnh. Ct." (een vrijzinnig blad):
Ook hier hebben we een oonservatief-
clericale regeering en meerderheid, die al
leen toestaan dom- de genade van Üe linker
zijde, fyan al de groepen der vrijzinnigen
en (de socdaal-democraten,
■Zoolang 1de oogen gesloten blijven voor
deze waarheid, is het voortbestaan der
olericale coalitie, m'et alle gevolgen van
dien, Verzekerd. Van den dag af, waarop
men zich aaneensluit, is hét met de kerke
lijke loyerheerschiing gedaan.
Men eag het d.d. weder te Utrecht, waar
tengevolge van het samengaan, twee raad
zetels fwierden behouden. Maar cvenzookom
men (daar uit het „U, D," vernemen, hoe
men het verbond van libaalen en socialis
ten beschouwde als iets, wat eigenlijk niet
te (pas kwam, Och, dat men aan die zijde
leerde begrijpen, dat men de Sociaal-de
mocratie niet doodt door blinde veroordee
ling en hooghartige negeaing.
Zij bestaat en in den strijd voor 't be-
houd onzer vrijzinnige instellingen, steeds
ernstiga bedreigd, is zij onze natuurlijke
bondgenoot,
Dat men dit in Juni a.s. begrijpe. Of zou
het „U, D." b.v. a de voorkeur aan ge
ven, liet mandaat van den hew .Van Hoog
straten te vernieuwen, liever dan een da
zetels bezet te zien door een lid da Si.
PL A. R.? t
Laat men, vow het te laat is, vain beide
zijden ernstig het door Naumann geschreve
ne overwegen. i
Wellicht, dat ook wij dan, met meer
grond dan thans, mogen zeggen:
l>e Linker-meerderheid is op komst.
lil
(De N, Arnh. Crt schrijft nu eens rond
uit, Waar het heen moet met de vrijzin-
nige concentratiede socialisten moeten de
bandgienooten worden der liberalen.
Het mombakkes van antisocialisme, dat
de concentratie-partijen zich voorbinden,
Wordt door het bovenstaande leelijk weg
getrokken en het concentratie plan va-
toont zich in zijn ware gedaante,
Ons Koninklijk echtpaar. Giste
ren was het 12 jaren geleden dat onze
Koningin en Prins Hendrik in de Nieuwe
Kerk te Amsterdam huwden, Naast de ve-
krlei "feesten van dit jaar, wadht ons dus
op 7 Augustus nog de koperen bruiloft
Jn het Kon. Plaleis. Inderdaad, 1913 staat
wel in het teeken der feestvreugde, zegt de
„Ned."
De njeuwe'directeur van Ros
ter ij en «oyt elegraphje„Het Volk"
vermeldt twee berichten waarop onmiddel
lijk tegenspraak gevolgd is.
Vooreerst, dat de heer Pop reeds 15 de
zer zal vertrekken om de directie aan, den
poet-, telegraaf- en ^telefoondienst in „Ned.
Indië te aanvaarden. Volgens ,,Het Vad."
zal hij eerst einde April of begin Mei
vertrekken.
Voorts Üat, naast den tegenwoordigen
administrateur "der posterijen De Bloeme,
minister Tabna als wnstig candidaat wordt
beschouwd voor de vacante betrekking van
directeur-generaal. De „Nederl," kap „uit
de allabeste bron" meedeelen dat dit ver
haal uit de lucht gegrepen is en absoluut
geen enkelen grond van Waarheid bevat.
„Uit den duim gezogen" ZOVL „bet Volk"
hierboven plaatsen,!
P,rov. Staten van, Nioard-Hiol-
land:, Daar de heer K. de Jong Mz.,
afgevaardigde ter Provinciale Staten, voor
het district Hoorn, de provincie metter-
jwoon zal verlaten, zal er dezen zomer
een vacature voor de Staten ontstaan»
De heer De Jong was dt jaar aan de
beurt van aftreden.
Rijks-Krankzinnigengesticht.
In verband met den bouw van een nieuw
Rijks.Krankzinnigengesticht te Wjoensel heeft
üe vereen.ijging „Plaatselijk Belang" te Me-
demblik, een adres gezonden aan den mi
nister van binnenlandsche zaken en aan
Üe leden van de Tweede Karna, waarin
wordt aangedrongen cp uitbreiding vatj
het bestaande gesticht te Medemblik,
In dat adres wordt o.a. de aandacht et
op gevestigd, dat te Medemblik voor uit
breiding van het gesticht beschikbaar is
een terrein, groot ongeveer 9 hectaren*
hetwelk aan het rijk te koop is aange
boden door den heer K. Molenaar, te Me
demblik, Tussdhen het bestaand gesticht
en het beschikbare terrein is een ver
keersweg gelegen, in eigendom van de
gemeente Medemblik, Officieus wo*i aan,
de vereniging „Plaatselijk Belang" mede
gedeeld, dat de gemeente Mediemblik bij
eventueele uitbreiding van het gesticht, be-
ijeid zal zijn dien weg aan. het rijk in,
eigendom af te staan.
Hof en Aschwoensdag. Dat bij
het vaststellen van data vooit] Hof-partijen
niet met kdens voorkeur kan tekening wor
den gehouden, zal i edereen wet begrijpen.
Maar wij meenen toch in alle bescheiden
heid te mogen wijzen op het pnwenschelij.-
ke van het geven van een, officieel diner
aan de burgerlijke autoriteiten op Asch-
Wloensdag, zooals Woensdag gebeulde. In
kipngen van Katholieken onder deze ge-
noodigden heenscht dan ook over dit feit,
naar ons bekend is, ernstige ontstemming
.(T*U
Ons Naorlden. Blijkens een bericht
in „Oins Nooikien" is de uitgave van, een
R, K. dagblad van dien naam voor de
noordelijke provinices thans verzekörd. In,
den daad van commissarissen zitten, 6 hee-
ife;n uit Friesland, 6 uit Groningen en 1 uit
Dpente. Voorzitter is de heer Jos Feld-
btlligge Thzn, te Groningen, vice-voarzitter
de hew J, Westendorp te Harljngen, 6e-
crjetaris de hew B; van Munster te Gro
ningen en 2e secsietaris de hew B, Leem-
keel te Hailtingen.,
.Volgiens „Het Centrum" is van het aan
delenkapitaal a f50,000 een bedrtag van
f35.000. volteekend. Voorf het dagblad zal
een eigen drtikkerij worden opgericht,
PLAATSELIJK NIEUWS.
'T ZANO.
Zondagavond gaf de „Didettanten,club van
hia, in de zaal van den heer G, A,
d,e WK haar eerste openbare uitvoering.
Opgevoerd, werden: ,,De Vadervloek", en
„Een nieulwe mania van, poften."
Beide stukken werden goed voorgedra
gen, Ofschoon „De Vadervloek" een nogal
zwaaf stuk (dramatisch) is, kop men het
aap 't publiek zien, dat het meeleefde,
En dat wiil nogal iets zeggen! Ontbreekt
vooral bij jongelui!) niet vaak d,e (noodige
aa,ndadit 1
Van deze Uitvoering echter kap getuigd
worden, dat ze werd gevolgd, zooajs ,'t be
hoort. ill.'
Alle personen .kweten zich nerdiensteljjk
yan hUn, taak, men behoeft geen uitzon-
dering te maken»
Een, wel verdiend applaus volgde op elk
bedrijf. t
Hiet tweede stuk, dat ten, tooneele wad
gevoerd, bracht de toehoorders in een
andere stemming. De lachspieren kwamen
nU eens in beweging en wij gelooven, dat
a pog velen zullen zijn, die in den, geest
„Watervrees", zien zitten ivoor de klok;
eM hem hooren zeggen: Dan hier en
dan (dak''!" i
Wjj zijn blij, «dat Jt Zand zUlk den goe
dé tooneeldulb bezit en roepjen haar een
■BW»* .(.ij i tjj
