erking, HIMEi planten. E. Nieuws- ©m Advertentieblad Attentie Payglop] [kmaar, pak) ©s| DRESI No. 33, Donderdag 20 Maart 1913. 7e Jaargang P. KW»»., haarsehe Credietl jepaeank, ird „MONARCH. Ma@rd-Slolla.iAd. COMFECTII 'ervaardig' en four nil Daarom worden Iet Witte Kruis" BARABBAS. ERMAN PLAS, naziezaad, 'E-LOKEtTEN, ikkisg BB Maart 1913. Verschijnt D!»£@, OOMBëHDAO eo ZATEiDAS. Met het oog op de beide Paaschdagen zal Ons Blad de volgende week ver schijnen op WOENSDAG en ZATERDAG. Beleefd verzoeken wij aan H. H. adverteerders met deze tijdelijke wijzi ging ïn het verschijnen der courant rekening te willen houden. Ie liturgie van den Ooedsn Vrijdag en van Paasch-Zaterdag D& phohtigbeden op Paasch-Zaterdag. VOOR OUD i| Zilver, Diamant en Bloed- n krijgt men nergens hoogoi i dan bjj den werkman zelf, omeerd Goud- en Zilversmid, lyglop 5. - Alkmaar. antzetten en Haarwerken. t Steeds voorhanden alle t ten PLANTSOEN en TERGEWASSEN. AllesooiteJ VRUCHTBOQMEN, en Leiboomen. Zware alle maten. LINDEBQOMENj m K ASTANJEBOOMEN in s IJPEN en LINDEYEEREKl IJLSTEN, OC AB A's en LOÜWE| Duizenden ELSTEN en SN. Prachtige ST AM<STRUIK'| iOZEN, LEEIprEMEN. (elead oomkweeker en ZaadbandelasiJ HEEMSKERS. ""««'•jAT A 4i| Telefoon' mmmm.. |t@ lolisdsts adrsi. Ibligatie°aandeelen| van het z.g. verkrygbg*r^zooala alle bekende Ag®| qfdsgent ivers, Bof er-straat 8| ONS BLAD. ABONNEMENTSPRIJS: li et nar 3 maanden franco huis; 105 ct; met geillustremi Zondagsblad, Te betalen in Het Begin no leder kwartaal, Sfzonderi'jke nummers van de conrant3 cent, gig Het Zondagsblad fi cent, Uitgave van de Naaml. Vennootschap „ONS BLAD". BUREAU: Breedstraat 12, tegenover de R. K. Kerk, te Alkmaar. Telefoon No. 433. ADVERTENTIEN: Van 1—5 regels.30 cent. Elke regel meer6 1 Reclaim es per regel15 Kleine advertenties van 1—30 woorden, bij voarui-tbët. 25 Wie zich met 1 April a.$ op de courant abonneert, ontvangt de tot dien datum verschijnende nummers gratis en franco. Ia vervolg op h.et gedeelte-verslag dier liebiiig! van den WjelEerwt Heer W. L. va». 'Adri- diejvt, voorkomende inj ons nummer van 1.1. Zaterdag, plaatsen wij thans met liet oog opi m.orgen Het overige deel. Na 'de pauize leidde spreker ons binnen; de bijeenkomst dep eerste CHri-stendn, wier -dageUjksdhe eeredienst eente treffende overeenkomst vertoont met het eerste) ge deelte der godsdienstoefening opi dein, Ooie den Vrijdag. i De pledhtigheid der kruis v-ere erlng Idag- teekent van de vierde eeuw, toian. Keizerin I Helena', edhtgemoote van Co-nsta-nrijmi den I Groeten Het Kruis, waaraan Oh'ristus was gestorven, had gevonden. Elk jaar wordt op den Goeden Vrijdag te Jeruzalem het H. Kruis vereerd. Uit döe devotie ontstond do kruisvereering in andere kerken. In tegenstelling met Palmzondag en W;it- feti Donderdag, wanneer de Kerk telkens twee feiten herdenkt, ooncenlrciert zich de R liturgie van den Goeden Vrijdag opi dat ééne punt: de Stervende Christus. De plechtigheden op Go,ede» Vrijdag la- I tal zidh gevoeglijk in drie doelen onder- f scheiden: 1. de lezing der gebeden en) piassi-ek 2, de vereering van het Kruis; 3. de weering van de geconsacreerde] Hostie. Wje hebben hier een oervorm van gods dienstige plechtigheden, immers in de oude JVervolg en slot.) Een geweldige schok deed de aardie dreu- I aen en onderb rak opi eens de red e cl eis moordenaars. Barabbas en de Apostelen I stortten ter aarde neder, de deur dier hult l sprong van zelve open, 't schamel ge- houw beefde en kraakte. „Een aardbeving!" riepen allen te za- men en sprongen naar tju'ten, maar alles Was weer rustig en kalm als te voren. De zon rees statig a;an de oosterkim en wierp haar eerste stralengloed oyer de 1. Stad en de omliggende heuvelen, de latuur lag daar vóór hun oogen, glinste- ,end en fonkelend, en de groene dalen met frisschen dauw bedropen, schenen, o-n- H' de morgenstralen der zon in een zeel tan oogverblindend licht herschapen; de groote dag: des Heeren was aangjëbfo- erl' het was Paasclhmorgen, de Heer Was verrezen. Op den heerlijken dag, door de schit- tieude opkomende zom voorspeld, volgde tc" Rfadlitige avond. Reeds begonnen de Sterren aan het onbewolkte uilspiansel te enivelen, iru een gro.oé hluis Val» Jerusalem raden nu en dan geheimzinnige personen innen, het waren de Apostelen, eenige andere leerlingen van Jezus en verschei- uen-e godvreezende vrouwen, en Het ge duw waarin zij zidh vereenigden was et huis, waarin Jezus met de zijnen het laatste Avondmaal gevierd had. Naast de uume zaal, waar zich de Apostelen ep leerlingen bWonden, was een kamertje, Waaruit men door een opening, de gansdhe taal kon, aanschouwen. Daar had men aan Barabbas eerte plaats toegestaan1 en door tijdein reeds in d,e eerste dlfristehfeeulwen werden deze gehouden. Willen wei zegt spjr. weten, 'hoe in vroeger eeulwen O'nze rootvaderen Christus vereerden, d,an moeten wij op| Goeden Vrijdag naar d,e fok opgaan en daar de plechtigheden bij wonen, Van onds nam. de geloovige deel aan het gebied van den Priester. Dat geschied de 90k, vVa-nn-eei' de priester oip „Goede.» Vrijdag zingt: „Oremus" „Laat ons bid den" en. hierop zooials nog de •verschillende intenties om. beurte laat volgejn Aan het einde van zijn gebied gekomen herhaalt hij maar thans in eene hioogere intonatie: Oremus. W]a-arop volgt: „Fl-ectamus genua" „Buigen wij de knieën". Het volk, dat in vroeger tijden, de han delingen vain den. priester volgde, knielde hierna 'en, na het „Deviate" „Ricblt u op" van den priester stond Wet volk wieder op. Zoo bhd het met den pjriester voort durend mede. Door allerlei omstandigheden is dit even- wiel in de volgende tijden veranderd!. De Kruisvereering opj den. Goeden Vrij dag in de Liturgie is evenwel gelijk aan die in de 4e eeuw. I Na de Gebeden legt de Priestdr (fifcf Kasuifel af en keert Het Kruis, van boven een weinig ontbloot, naar het volk. Jfij heft dan in. het Latijn de Antifoon aan: „Ziet Wet hout der Rruises". Als biet' koor geantwoord Heeft in Het Latijn: „Komt, Iaat ons aanbidden" ontbloot de priester van Het Kruis de rechterarm. ,en zingt een weinig hooger .van stem. het zelfde, waarop weer ais bojven wordt ge antwoord,. Vervolgens gaat de Priester tot Het mid den des altaars ontbloot Het Kruis geheel, verheft nog Hooger zijn. stem en zingt ten derde male de antifoon. Daarna heeft de kruisvereering plaats op dezelfde wijze 'dus als 16 eeuwen go- leden, Gedurende de Kruisvereering worden tl|é Impiroperia (Verwijten) gezongen waarin Je sus ons toespreekt van af 'Het k'rm's ,en Zijne weldaden opinoemt: „Mijn violk, wat Heb Ik u toclli gedaan? of waarin heb ik u bedroefdAntwoord Mij." „Ik was toch uw leidsman, door ide woestijn „In de woestijn Heb Ik u met manna gevoed „Ik laafde u met Water des heils uit de rots enz. enz. Deze beurtzang is oorspronkelijk uit het Jat venstertje kon de in vrijheid gestelde .noordenaar ailes gadeslaan wat in de zaai omgfng, e j Met vurige blikken beschouwde de ver- wonderde rocnver het schouwspel, dat zich voor hem opi deed, hij kon het oog niet afwenden van die godvrudhtige schaar, die als uit éénen mond en één hart scheen te bidden. Bij Barabbas bevonden zicih nog eenige leerlingen des Zaligmakers. Op het zien der biddende Apostelen was ook die moor denaar op de .kflieën gezonken eni Had onwillekeurig de handen gevouwen, maar zij,ti oog bleef onafgewend opi de ingetogen geloovigen staren. De deuren der zaal waren gesloten uit vrees vopr de Joden, en niet Keil minsfq gedruisdhi kwam de plechtige stilte van dat heiligdom sioren. Plotseling ontstond er eene beweging, in de vergadering, als op eene tooverslagi waren, allen op gesprongen en w-eken eer biedig, als voor een, intredend eerbied waardig persoon,.... Barabbas stond als aan den grond ge nageld, hij wist nieb ,of hij, ql !c(an niet zijn oogen kon gelooven, want tussdlilenl du 'rijen der leerlingen trad. met Hemel- schern luister omhuld, die zelfde Jezus, welke vóór drie dagen- aan 't kruis gestor en in r't graf neergelegd was, „Hij is Wet!" fluisterden, de geloovigen elkander toe, „Hij is het waarachtig." En zoo was 't ook, hieir was geen ver- gissin-g, ge,en begoocheling voor handen, 't Was wezenlijk Jezus Christus, levend uit het graf opgestaan. En ook Barabbas sloeg zich de borst en zuchtte: „Ja het is Jezus de Gekruisde, en geen ander, Jezus Grieksdh, later in, het Latijn -overg-ebVacbt Vervolgens wordt de sdhoone Hymne: „Range lingua" gezongen. Zing, mijn tong, de lauwerieren waar de schoonste kamp in straalt zing, bij 't zien der kruisbanieren, van de zege daar behaald: Ihioier der wereld Zaligmaker schoon gevallen zegepraalt! Dat is het eerste aoupjlef. 1 Na elk couplet wordt de voige-nidiei siroiof herhaald I „Trouwe kruisstam, onder alle zijt gij aller Hoornen, pjijadht: i Uws gelijke in blaidi en bloesem heeft geen, woud ooit voortgebracht j zo-ete twijgen, zoete naag'lein moogt gij bburen, zoete vra'cht",, Zeer terecht kon de Eerw. sprekleir hi-etrfbij uitroiejpien„De Liturgie i,s wel mooi, als ze wordt begrepen!" Het derde deel der pledhtighadlein. van den, Goeden Vrijdag is de „Missa Pmaesanc- iificaitcuruim-i" Deze Mis bestaat alleen uit de Hl. Goim- muiiie van de den dag tevoiren geconsa- oreeijde H. Hostie, i Zij is eene afgekorte H. Mis waarin al- les wegblijft wat befrekking beeft op de j wezenlijke voltrekking van het eucharistisch Offer, zooals het Offertorium, de Conse- cratie enz. j Na eenige gebeden 'heft dei celebrant ide H. Hostiej met ééne hand ter aanbidding. 1 op, vejrdeelt Haar in, drie stukken, jw'aar- van hij he|t kleinste in den wijn. Iaat val- le)n, -om 'dezen te heiligen en cjene bij zondere zegening en kracht te geyeln icn, j nuttigt Onz' Hqer en den wijn. 'j In alW stilte verlaten de geesrellijMeln daarna 'het altaair. Historisdh e|n liturgisch behoor en de ce remoniën op Piaasdh-Zaterdag niet tot die ddr Lijdensweek. Oudtijds weird op, Piaasdhzaterdag geen Hi, Mis gelezen, j Onze m-orgenplechtigheden hadden toen eerst in den namiddag plaats. De verdere j plcdhitigheden, duuirtiien tot mididlernachit, en eerst daln -op Het uur der Ver rijzenis, las men de H. Mis „de Nachtwake" Verder dient men wel te w-etein, (dat -oud tijds in dezen .nacht de doopleerlingen (catechumenen) werden gedoopt. Toeiir dit niet meer geschiedde en oo-k leeft, Hij is verrezen." „Vrede zij met Usprak met Godde lijke goedheid en, liefde -de Heiland dier wereld, „zooals Mij de Vader gezonden -hoeft, zoo zend Ik u", klonk ten twee don male de zoete stem van den God mans dir. Waarlijk eeni heerlijke aanblik! lm eeneini kring voor dan Heer, die olpj dat oogen- blik in oogverblindenden luister en bemel- scho majesteit i n het midden d-er Zijnen stond, knielden de Ajïostelen neer; ach ter h en lagen de andere gelooviglen -eln do godvreezende vrouwen in stille aanbid ding neergeknield. Geen enkele zucht steeg uit die schaar, niet het minste geluid kon man vernemen. De Heiland der wereld b-pog Hat Goddelijk hoofd en blies over alk Zijner Apostelen: „Ontvang den H. Geest", spirak' Hij verder, „wier zonden gij v-ergeven zult dien worden zij-i ver gaven, en wier zonden' gij zult Houden, dien zijn zij behouden." Barabbas was gggesppongen, Wij: streek' de hla.nd over 't vooriioofdj om zich,1 te verzekeren dat Wet geen droom Was wat hij zoowen géhoord en gezien had. „Wjiar zonden gij zult vergeven, dien wor den zij vergeven!" Had -de* Zialigmak'er gezegd, geen enkele lettergreep] blad Barab bas laten verloren gaan, „Er is dus" sprak hij tot zidh zalven, „een kwijtschelding der jonden, ik kan dus dat zware pak -afschudden, weder vrede met Gio-dl hebben, een rein hart, een -onschuldige ziel He komen, nog goie-d en braaf worden, een kinds Gods wezen, ik een verworpen booswicht, een moordenaar! Ja, Hij zelf Heeft het gezegd, en- Hij ka.n niet liegen, «n Jtjij Weeft ook' de madht om te doen door de gewijzigjde tijdso-thstandiigjhedien, is de Hl. Mis vervroegd. Geheel ide ritus van Piaasdli-Zaterdag is aan Het glorie volle! geheim der Opstanding gewijd. De vuur Wijding herinnert ons er aap, hoe bij Jezus Het lidhit der wereld, gestorven zijnde, 'het leven Werd uitgiet doofd maar door Zijne Verrijzenis, is een heilig vuur over geheel de aard-e ontstokten De paaschkaars, die ontstaken wondt, is eveneens -een' beeld van Christus j,,ihje!t Licht der Lichten". H-et loflied, dat bij de wijding (dleikaars Heeft den. vorm van eten kolom) gezongen wo-rdt, herinnert aan' de wolkkolom, waar in G-o'd Israël Voorging bij den uittocht uit Egypte. I De wierookkorrels doeh ons denken aan de specerijen, Waarmede Jezus in Wet graf werd gebalsemd. Na de wijding van het vuur en Heft licht leest de priester de twaalf Pirofe- tiën. Wje Hebben hier waarschijnlijk.-te doen -met nachtelijke vigilies, die wed-er doelen op, de plechtighteid im vroeger dagen toen de doopleerlingen in den madht van paascht Zaterdag op Pasdben werden gedoopt. De woorden in d-e Profetiën zijn joo gekozen, dat zij alle He-trekking hebben op Het H. Doopsel en de groote werken van G-oki's barmhartigheid aantoon,en. De Tractus eveneens: „Gelijk Het htert Verlangt naar de waterbronnen zóó ver langt mijne ziel naar IJ, o God" enz. Daarna volgt de wijding van Het doopvont en het doopwater, i De Litanie van alle Hiteritigen wordt gebeden. De nieuw geheiligden door het Doopsel begroeten de broeders en zusters in Het H,. Geloof, die den goeden strijd reeds vo-lstredeh hebben, die zege behaalden en de' kroon reeds om(vang|em hebben; alle Heiligen in den H-emiel Dan orden opj Het altaar de lichten ontstoken en de P| a a s C h m i s vangt aan Njfthet Epistel klinkt Wet nu door den -priester driemaal op feestelijken, -sterads stijgenden to-on gezo-ngen„Alleluja, Alle luja, Alleluja". En heel Het koor vaiit in 'en herhaalt telkens des priesters vreug de-gezang: „Alleluja". De klokken, luidien, Het orgel jubelt zijn tornen door Het kerkgebouw, de schellen iklinlkien! - - j Na ide -nuttiging van Het Hl. Sacra ment 'volgens de Vespers, Vóór en na; de Magnificat Heft de pries ter de Antifoon aan, die door 'het koor vervolgd wordt: „Op den laten avond nu van den. Sab bat, blij het aanbreken van den eersten dag. der week, kwam Maria Magjdatena, wat Hij zegt; Zijn woorden waren klaar: „Wier zonden gij zult vergeven, dien worden zij vergeven!" Zoo sprak de gewezen moordenaar; een -onverklaarbare ontroering had zidh van Hem meester gemaakt. Tihhns zag hij alles ver vuld wat hij gehoopt had. Een ongekende vreugde, een onuitsprekelijke zaligheid ver vuilde zij-n 'hart, nu hij uit den mond van Gods Zoon gelioord had, dat er van de zonden vergiffenis te bekomen was; door die gevo-elens van vreugde, Hoop en ver trouwen begeesterd en overheerscht, stortte hij ter aarde neder -en gaf vrijen loop aan brandende tranen, Het yaren tranjeui van dankbaarheid en liefde voor Jezus, die, door Ziijn machtig woord, den groot en zondaar aan den gapjenden afgrond' dier ijselijkste vertwijfeling ontrukt, en hem vre de, geloof en geluk had weergeg.eveta, evenals in later tijden tot aan het -einde der eeuwen diezelfde goedheidi en dja.t- zeifde machtwoord aan zoovele zondaars geluk', zielerust en zaligheid zouden schen ken. „O Heer," snikte-de. boetvaardige moor denaar, „spreek tot mij slechts dal enkele woorid, dat ik van mijn zonden bevrijd ban,. Spreek hei uit, o Jezus, ik wtl Het gaarne met mijnen 'dood betalen. Voor U, v-oor U alleen zal ik dan leven, en mijn gezuiverde en geheelde ziel met meer zorg dan H«t kostbaarste kleinood bewaren." Ma,ar zie.... er ontstond een schielijke beweging onder de aanwezigen. Allen had den zidh opeens opgericht en zagen elkan der verwonderd aan. De Zaligmaker was uit de zaal verdwenen, plotseling (nie mand had gezien hoe en waarhleen) had Hij zidh aan, hum oogen ontruk^, en kje andere Maria, het graf zien"., Bij deze ceremoniën sluiten zicih aan de gebeden en gezangen van Rasdhen met die vreugdekreet, dat blijde, dliepizinmglfll „alleluja",, I1 De vreugde van 't Alleluja wordt voort gezet in een lofzang!, d-e bekende pni be roemde „Victim,ae Paschali" datee- rende uit de 11e eeuw, waarin de ont moeting dier Apostelen en; ,deH. Maria Mag- da,tena zoo treffend schoon wordt weer gegeven: „Die nobis, Mania, quid vidisti in via?" „Zeg ons, gij Maria, wat al zaagt gjj op uw Weg? „Sjupulerum Ghiristi vulvteintis, et gtoriaitn vidi resurgeniis," enz. „Het graf des levenden Christus, de glorie Vfifl Hem, die is verrezen. Een geest als igetuige, den zweetdcijelk en het grafkleed, Verrezen is mijn h-dopi Christus: Hij zal u voorgaan naar Galilea. Zeker weten wij (dat Christus is waarlijk Verrezen; wees gij, Verwinnaar, Vorst, ons genadig: Amen. Alleluja." iHet koior gaf tot slot deze beurizaingi, welke op Pasdh'en na het Epistel wordt gezongen Hiermede was 'de sdhoone liturgische lezing van den Wel Eerw. Heer van Adri- dhem geëindigd. - i Aan het slot van dit verslag nog een kort woord der redactie. W-ij waren ditmaal opzettelijk uitvoerig, om door lezing van dit verslag onze le zers op te wekken tot meeleven m<s't dei H. Kerk o-p Goeden Vrijdag en P-aasch Zaterdag. Wiaarlijk, wij gelooven dat er nog zoo- velen zijn, die wel ter kerke gaan opj die dagen maar óf den Priester niet volgen óf Hem wel pogen volgen maar de cere monieën niet begrijjpen. Voo-ral op Paasdh1- Zaterdag is dit Het geval. j Z|eer terecht heeft de WielEjerw. heeri van, Adridhtem daarop gewezen in zijne lezing: Op Paasdh-Zaterdag aldus on geveer Z.Eerw. is er een totaal ge mis aan belangstelling te oo-nstateereni i,n| de kerken,: een paar zangers, een paar misdienaars, eenige matineuze kind-eren, diei vaoantie hebben, verder een paar volwas senen, dat is alles! v „De Piaasolhkaars zien.de mees- te-n wel uitdooven maar niet aan steken,!" 'j i i Ziet eens, dat moet anders worden, daar m-oet verbetering in komen 1 Dan nam Petrus, Het Opperhoofd der Apostelen, het woord en dankte Jezus Christus voor de ov-ergrooie macht, wel ke H'ij Hun verleend had en allen veraes nigden Hun- stem met de zijne. Maar pas h'a-d Retrus geëindigd o.f Bai- rabbas, die niet langer in zijn schuilhoek kon blijven, sprong er uit, ging zich wee- n-end voor 'de vo-eten van den Apostel neerwerpen, bekende luid zijn euveldaden, beloofde plechtig -een and-er mensch. te zullen worden, en smeekte Pietrus over hem 't zaligmakend woord uit te spreken: „Uwe zonden zijn u vergeven." En Ptetrus gaf hem wijze vermaningen, spoorde hem; aan, in zijn leedwezen -en go-ede voornemens te volharden, dan zo-u zo-u hij hem door den H. Doop onder 't getal 'der leerlingen -opnemen, en zou den Hem zijn zonden vergeven worden., De gelukkige bo-eteling sliep den vol genden na.dht niet, t-o-en hij in zijn ar- m-oedige Hut teruggekeerd was, knielde hij op den vodhtigen vloer neder, en bracht dein gansdh'en nacht in gebed en tranen; door; dankbaar hief hij de sm-eeken-de Handen hemelwaarts, loofde en prees Gods oneindige barmhartigheid, en smaakte de onbeschrijfelijke zalige vreugde, welke altijd het w^re leedwezen vergezelt. En toen de morgenzon van Paasch-Maandag zich aan den schitterenden gezichtseinder vertoonde en haar eerste stralen hem in 't aange-, zicht schenen, to-en sprong hij op en riep haar toe: „Jubel met mij en verkondig aan alle sterven opj uwe baan, dat God mij verlost heeft, van miji al mijn zon. de.n yil 'laffnemen en mij weer rein jéjnj goed; zal maken."

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Ons Blad : katholiek nieuwsblad voor N-H | 1913 | | pagina 1