erking,
HIMEi planten.
E. Nieuws- ©m Advertentieblad
Attentie
Payglop]
[kmaar,
pak) ©s|
DRESI
No. 33,
Donderdag 20 Maart 1913.
7e Jaargang
P. KW»».,
haarsehe Credietl
jepaeank,
ird „MONARCH.
Ma@rd-Slolla.iAd.
COMFECTII
'ervaardig'
en four nil
Daarom
worden
Iet Witte Kruis"
BARABBAS.
ERMAN PLAS,
naziezaad,
'E-LOKEtTEN,
ikkisg BB Maart 1913.
Verschijnt D!»£@, OOMBëHDAO eo ZATEiDAS.
Met het oog op de beide
Paaschdagen zal Ons Blad
de volgende week ver
schijnen op WOENSDAG
en ZATERDAG.
Beleefd verzoeken wij
aan H. H. adverteerders
met deze tijdelijke wijzi
ging ïn het verschijnen
der courant rekening te
willen houden.
Ie liturgie van den Ooedsn Vrijdag
en van Paasch-Zaterdag
D& phohtigbeden op Paasch-Zaterdag.
VOOR OUD i|
Zilver, Diamant en Bloed-
n krijgt men nergens hoogoi i
dan bjj den werkman zelf,
omeerd Goud- en Zilversmid,
lyglop 5. - Alkmaar.
antzetten en Haarwerken.
t
Steeds voorhanden alle t
ten PLANTSOEN en
TERGEWASSEN. AllesooiteJ
VRUCHTBOQMEN,
en Leiboomen. Zware
alle maten. LINDEBQOMENj
m K ASTANJEBOOMEN in s
IJPEN en LINDEYEEREKl
IJLSTEN, OC AB A's en LOÜWE|
Duizenden ELSTEN en
SN. Prachtige ST AM<STRUIK'|
iOZEN, LEEIprEMEN.
(elead
oomkweeker en ZaadbandelasiJ
HEEMSKERS.
""««'•jAT A 4i|
Telefoon'
mmmm..
|t@ lolisdsts adrsi.
Ibligatie°aandeelen|
van het z.g.
verkrygbg*r^zooala
alle bekende Ag®|
qfdsgent
ivers, Bof er-straat 8|
ONS
BLAD.
ABONNEMENTSPRIJS:
li et nar 3 maanden franco huis; 105 ct; met geillustremi
Zondagsblad, Te betalen in Het Begin no leder kwartaal,
Sfzonderi'jke nummers van de conrant3 cent,
gig Het Zondagsblad fi cent,
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „ONS BLAD".
BUREAU: Breedstraat 12, tegenover de R. K. Kerk, te Alkmaar.
Telefoon No. 433.
ADVERTENTIEN:
Van 1—5 regels.30 cent.
Elke regel meer6 1
Reclaim es per regel15
Kleine advertenties van 1—30 woorden, bij voarui-tbët. 25
Wie zich met 1 April a.$ op
de courant abonneert, ontvangt
de tot dien datum verschijnende nummers
gratis en franco.
Ia vervolg op h.et gedeelte-verslag dier liebiiig!
van den WjelEerwt Heer W. L. va». 'Adri-
diejvt, voorkomende inj ons nummer van
1.1. Zaterdag, plaatsen wij thans met
liet oog opi m.orgen Het overige deel.
Na 'de pauize leidde spreker ons binnen;
de bijeenkomst dep eerste CHri-stendn,
wier -dageUjksdhe eeredienst eente treffende
overeenkomst vertoont met het eerste) ge
deelte der godsdienstoefening opi dein, Ooie
den Vrijdag. i
De pledhtigheid der kruis v-ere erlng Idag-
teekent van de vierde eeuw, toian. Keizerin
I Helena', edhtgemoote van Co-nsta-nrijmi den
I Groeten Het Kruis, waaraan Oh'ristus was
gestorven, had gevonden. Elk jaar wordt
op den Goeden Vrijdag te Jeruzalem het
H. Kruis vereerd. Uit döe devotie ontstond
do kruisvereering in andere kerken.
In tegenstelling met Palmzondag en W;it-
feti Donderdag, wanneer de Kerk telkens
twee feiten herdenkt, ooncenlrciert zich de
R liturgie van den Goeden Vrijdag opi dat
ééne punt: de Stervende Christus.
De plechtigheden op Go,ede» Vrijdag la-
I tal zidh gevoeglijk in drie doelen onder-
f scheiden:
1. de lezing der gebeden en) piassi-ek
2, de vereering van het Kruis; 3. de
weering van de geconsacreerde] Hostie.
Wje hebben hier een oervorm van gods
dienstige plechtigheden, immers in de oude
JVervolg en slot.)
Een geweldige schok deed de aardie dreu-
I aen en onderb rak opi eens de red e cl eis
moordenaars. Barabbas en de Apostelen
I stortten ter aarde neder, de deur dier hult
l sprong van zelve open, 't schamel ge-
houw beefde en kraakte.
„Een aardbeving!" riepen allen te za-
men en sprongen naar tju'ten, maar alles
Was weer rustig en kalm als te voren.
De zon rees statig a;an de oosterkim en
wierp haar eerste stralengloed oyer de
1. Stad en de omliggende heuvelen, de
latuur lag daar vóór hun oogen, glinste-
,end en fonkelend, en de groene dalen
met frisschen dauw bedropen, schenen, o-n-
H' de morgenstralen der zon in een zeel
tan oogverblindend licht herschapen; de
groote dag: des Heeren was aangjëbfo-
erl' het was Paasclhmorgen, de Heer
Was verrezen.
Op den heerlijken dag, door de schit-
tieude opkomende zom voorspeld, volgde
tc" Rfadlitige avond. Reeds begonnen de
Sterren aan het onbewolkte uilspiansel te
enivelen, iru een gro.oé hluis Val» Jerusalem
raden nu en dan geheimzinnige personen
innen, het waren de Apostelen, eenige
andere leerlingen van Jezus en verschei-
uen-e godvreezende vrouwen, en Het ge
duw waarin zij zidh vereenigden was
et huis, waarin Jezus met de zijnen het
laatste Avondmaal gevierd had. Naast de
uume zaal, waar zich de Apostelen ep
leerlingen bWonden, was een kamertje,
Waaruit men door een opening, de gansdhe
taal kon, aanschouwen. Daar had men aan
Barabbas eerte plaats toegestaan1 en door
tijdein reeds in d,e eerste dlfristehfeeulwen
werden deze gehouden. Willen wei zegt
spjr. weten, 'hoe in vroeger eeulwen
O'nze rootvaderen Christus vereerden, d,an
moeten wij op| Goeden Vrijdag naar d,e
fok opgaan en daar de plechtigheden bij
wonen,
Van onds nam. de geloovige deel aan
het gebied van den Priester. Dat geschied
de 90k, vVa-nn-eei' de priester oip „Goede.»
Vrijdag zingt: „Oremus" „Laat ons bid
den" en. hierop zooials nog de
•verschillende intenties om. beurte laat volgejn
Aan het einde van zijn gebied gekomen
herhaalt hij maar thans in eene hioogere
intonatie: Oremus.
W]a-arop volgt: „Fl-ectamus genua"
„Buigen wij de knieën".
Het volk, dat in vroeger tijden, de han
delingen vain den. priester volgde, knielde
hierna 'en, na het „Deviate" „Ricblt u op"
van den priester stond Wet volk wieder op.
Zoo bhd het met den pjriester voort
durend mede.
Door allerlei omstandigheden is dit even-
wiel in de volgende tijden veranderd!.
De Kruisvereering opj den. Goeden Vrij
dag in de Liturgie is evenwel gelijk aan
die in de 4e eeuw. I
Na de Gebeden legt de Priestdr (fifcf
Kasuifel af en keert Het Kruis, van boven
een weinig ontbloot, naar het volk. Jfij
heft dan in. het Latijn de Antifoon aan:
„Ziet Wet hout der Rruises". Als biet'
koor geantwoord Heeft in Het Latijn:
„Komt, Iaat ons aanbidden" ontbloot de
priester van Het Kruis de rechterarm. ,en
zingt een weinig hooger .van stem. het
zelfde, waarop weer ais bojven wordt ge
antwoord,.
Vervolgens gaat de Priester tot Het mid
den des altaars ontbloot Het Kruis geheel,
verheft nog Hooger zijn. stem en zingt
ten derde male de antifoon.
Daarna heeft de kruisvereering plaats
op dezelfde wijze 'dus als 16 eeuwen go-
leden,
Gedurende de Kruisvereering worden tl|é
Impiroperia (Verwijten) gezongen waarin Je
sus ons toespreekt van af 'Het k'rm's ,en
Zijne weldaden opinoemt:
„Mijn violk, wat Heb Ik u toclli gedaan?
of waarin heb ik u bedroefdAntwoord
Mij."
„Ik was toch uw leidsman, door ide
woestijn
„In de woestijn Heb Ik u met manna
gevoed
„Ik laafde u met Water des heils uit
de rots
enz. enz.
Deze beurtzang is oorspronkelijk uit het
Jat venstertje kon de in vrijheid gestelde
.noordenaar ailes gadeslaan wat in de zaai
omgfng, e
j Met vurige blikken beschouwde de ver-
wonderde rocnver het schouwspel, dat zich
voor hem opi deed, hij kon het oog niet
afwenden van die godvrudhtige schaar, die
als uit éénen mond en één hart scheen
te bidden.
Bij Barabbas bevonden zicih nog eenige
leerlingen des Zaligmakers. Op het zien
der biddende Apostelen was ook die moor
denaar op de .kflieën gezonken eni Had
onwillekeurig de handen gevouwen, maar
zij,ti oog bleef onafgewend opi de ingetogen
geloovigen staren.
De deuren der zaal waren gesloten uit
vrees vopr de Joden, en niet Keil minsfq
gedruisdhi kwam de plechtige stilte van
dat heiligdom sioren.
Plotseling ontstond er eene beweging, in
de vergadering, als op eene tooverslagi
waren, allen op gesprongen en w-eken eer
biedig, als voor een, intredend eerbied
waardig persoon,....
Barabbas stond als aan den grond ge
nageld, hij wist nieb ,of hij, ql !c(an niet
zijn oogen kon gelooven, want tussdlilenl
du 'rijen der leerlingen trad. met Hemel-
schern luister omhuld, die zelfde Jezus,
welke vóór drie dagen- aan 't kruis gestor
en in r't graf neergelegd was,
„Hij is Wet!" fluisterden, de geloovigen
elkander toe, „Hij is het waarachtig."
En zoo was 't ook, hieir was geen ver-
gissin-g, ge,en begoocheling voor handen,
't Was wezenlijk Jezus Christus, levend
uit het graf opgestaan. En ook Barabbas
sloeg zich de borst en zuchtte: „Ja het
is Jezus de Gekruisde, en geen ander, Jezus
Grieksdh, later in, het Latijn -overg-ebVacbt
Vervolgens wordt de sdhoone Hymne:
„Range lingua" gezongen.
Zing, mijn tong, de lauwerieren
waar de schoonste kamp in straalt
zing, bij 't zien der kruisbanieren,
van de zege daar behaald:
Ihioier der wereld Zaligmaker
schoon gevallen zegepraalt!
Dat is het eerste aoupjlef.
1 Na elk couplet wordt de voige-nidiei
siroiof herhaald
I
„Trouwe kruisstam, onder alle
zijt gij aller Hoornen, pjijadht:
i Uws gelijke in blaidi en bloesem
heeft geen, woud ooit voortgebracht
j zo-ete twijgen, zoete naag'lein
moogt gij bburen, zoete vra'cht",,
Zeer terecht kon de Eerw. sprekleir hi-etrfbij
uitroiejpien„De Liturgie i,s wel mooi, als
ze wordt begrepen!"
Het derde deel der pledhtighadlein. van
den, Goeden Vrijdag is de „Missa Pmaesanc-
iificaitcuruim-i"
Deze Mis bestaat alleen uit de Hl. Goim-
muiiie van de den dag tevoiren geconsa-
oreeijde H. Hostie,
i Zij is eene afgekorte H. Mis waarin al-
les wegblijft wat befrekking beeft op de
j wezenlijke voltrekking van het eucharistisch
Offer, zooals het Offertorium, de Conse-
cratie enz.
j Na eenige gebeden 'heft dei celebrant ide
H. Hostiej met ééne hand ter aanbidding.
1 op, vejrdeelt Haar in, drie stukken, jw'aar-
van hij he|t kleinste in den wijn. Iaat val-
le)n, -om 'dezen te heiligen en cjene bij
zondere zegening en kracht te geyeln icn,
j nuttigt Onz' Hqer en den wijn.
'j In alW stilte verlaten de geesrellijMeln
daarna 'het altaair.
Historisdh e|n liturgisch behoor en de ce
remoniën op Piaasdh-Zaterdag niet tot die
ddr Lijdensweek.
Oudtijds weird op, Piaasdhzaterdag geen
Hi, Mis gelezen,
j Onze m-orgenplechtigheden hadden toen
eerst in den namiddag plaats. De verdere
j plcdhitigheden, duuirtiien tot mididlernachit,
en eerst daln -op Het uur der Ver
rijzenis, las men de H. Mis „de Nachtwake"
Verder dient men wel te w-etein, (dat -oud
tijds in dezen .nacht de doopleerlingen
(catechumenen) werden gedoopt.
Toeiir dit niet meer geschiedde en oo-k
leeft, Hij is verrezen."
„Vrede zij met Usprak met Godde
lijke goedheid en, liefde -de Heiland dier
wereld, „zooals Mij de Vader gezonden
-hoeft, zoo zend Ik u", klonk ten twee
don male de zoete stem van den God
mans dir.
Waarlijk eeni heerlijke aanblik! lm eeneini
kring voor dan Heer, die olpj dat oogen-
blik in oogverblindenden luister en bemel-
scho majesteit i n het midden d-er Zijnen
stond, knielden de Ajïostelen neer; ach
ter h en lagen de andere gelooviglen -eln
do godvreezende vrouwen in stille aanbid
ding neergeknield. Geen enkele zucht steeg
uit die schaar, niet het minste geluid kon
man vernemen. De Heiland der wereld
b-pog Hat Goddelijk hoofd en blies over
alk Zijner Apostelen: „Ontvang den H.
Geest", spirak' Hij verder, „wier zonden
gij v-ergeven zult dien worden zij-i ver
gaven, en wier zonden' gij zult Houden,
dien zijn zij behouden."
Barabbas was gggesppongen, Wij: streek'
de hla.nd over 't vooriioofdj om zich,1 te
verzekeren dat Wet geen droom Was wat
hij zoowen géhoord en gezien had.
„Wjiar zonden gij zult vergeven, dien wor
den zij vergeven!" Had -de* Zialigmak'er
gezegd, geen enkele lettergreep] blad Barab
bas laten verloren gaan, „Er is dus" sprak
hij tot zidh zalven, „een kwijtschelding
der jonden, ik kan dus dat zware pak
-afschudden, weder vrede met Gio-dl hebben,
een rein hart, een -onschuldige ziel He
komen, nog goie-d en braaf worden, een
kinds Gods wezen, ik een verworpen
booswicht, een moordenaar! Ja, Hij zelf
Heeft het gezegd, en- Hij ka.n niet liegen,
«n Jtjij Weeft ook' de madht om te doen
door de gewijzigjde tijdso-thstandiigjhedien,
is de Hl. Mis vervroegd. Geheel ide ritus
van Piaasdli-Zaterdag is aan Het glorie
volle! geheim der Opstanding gewijd.
De vuur Wijding herinnert ons er
aap, hoe bij Jezus Het lidhit der wereld,
gestorven zijnde, 'het leven Werd uitgiet
doofd maar door Zijne Verrijzenis, is een
heilig vuur over geheel de aard-e ontstokten
De paaschkaars, die ontstaken wondt,
is eveneens -een' beeld van Christus j,,ihje!t
Licht der Lichten".
H-et loflied, dat bij de wijding (dleikaars
Heeft den. vorm van eten kolom) gezongen
wo-rdt, herinnert aan' de wolkkolom, waar
in G-o'd Israël Voorging bij den uittocht
uit Egypte. I
De wierookkorrels doeh ons denken aan
de specerijen, Waarmede Jezus in Wet graf
werd gebalsemd.
Na de wijding van het vuur en Heft
licht leest de priester de twaalf Pirofe-
tiën. Wje Hebben hier waarschijnlijk.-te doen
-met nachtelijke vigilies, die wed-er doelen
op, de plechtighteid im vroeger dagen toen
de doopleerlingen in den madht van paascht
Zaterdag op Pasdben werden gedoopt.
De woorden in d-e Profetiën zijn joo
gekozen, dat zij alle He-trekking hebben
op Het H. Doopsel en de groote werken
van G-oki's barmhartigheid aantoon,en.
De Tractus eveneens: „Gelijk Het htert
Verlangt naar de waterbronnen zóó ver
langt mijne ziel naar IJ, o God" enz.
Daarna volgt de wijding van Het
doopvont en het doopwater, i
De Litanie van alle Hiteritigen
wordt gebeden. De nieuw geheiligden door
het Doopsel begroeten de broeders en
zusters in Het H,. Geloof, die den goeden
strijd reeds vo-lstredeh hebben, die zege
behaalden en de' kroon reeds om(vang|em
hebben; alle Heiligen in den H-emiel
Dan orden opj Het altaar de lichten
ontstoken en de P| a a s C h m i s vangt aan
Njfthet Epistel klinkt Wet nu door den
-priester driemaal op feestelijken, -sterads
stijgenden to-on gezo-ngen„Alleluja, Alle
luja, Alleluja". En heel Het koor vaiit
in 'en herhaalt telkens des priesters vreug
de-gezang: „Alleluja".
De klokken, luidien, Het orgel jubelt zijn
tornen door Het kerkgebouw, de schellen
iklinlkien! - - j
Na ide -nuttiging van Het Hl. Sacra
ment 'volgens de Vespers,
Vóór en na; de Magnificat Heft de pries
ter de Antifoon aan, die door 'het koor
vervolgd wordt:
„Op den laten avond nu van den. Sab
bat, blij het aanbreken van den eersten
dag. der week, kwam Maria Magjdatena,
wat Hij zegt; Zijn woorden waren klaar:
„Wier zonden gij zult vergeven, dien
worden zij vergeven!"
Zoo sprak de gewezen moordenaar; een
-onverklaarbare ontroering had zidh van Hem
meester gemaakt. Tihhns zag hij alles ver
vuld wat hij gehoopt had. Een ongekende
vreugde, een onuitsprekelijke zaligheid ver
vuilde zij-n 'hart, nu hij uit den mond van
Gods Zoon gelioord had, dat er van de
zonden vergiffenis te bekomen was; door
die gevo-elens van vreugde, Hoop en ver
trouwen begeesterd en overheerscht, stortte
hij ter aarde neder -en gaf vrijen loop aan
brandende tranen, Het yaren tranjeui van
dankbaarheid en liefde voor Jezus, die,
door Ziijn machtig woord, den groot en
zondaar aan den gapjenden afgrond' dier
ijselijkste vertwijfeling ontrukt, en hem vre
de, geloof en geluk had weergeg.eveta,
evenals in later tijden tot aan het -einde
der eeuwen diezelfde goedheidi en dja.t-
zeifde machtwoord aan zoovele zondaars
geluk', zielerust en zaligheid zouden schen
ken.
„O Heer," snikte-de. boetvaardige moor
denaar, „spreek tot mij slechts dal enkele
woorid, dat ik van mijn zonden bevrijd
ban,. Spreek hei uit, o Jezus, ik wtl Het
gaarne met mijnen 'dood betalen. Voor U,
v-oor U alleen zal ik dan leven, en mijn
gezuiverde en geheelde ziel met meer zorg
dan H«t kostbaarste kleinood bewaren."
Ma,ar zie.... er ontstond een schielijke
beweging onder de aanwezigen. Allen had
den zidh opeens opgericht en zagen elkan
der verwonderd aan. De Zaligmaker was
uit de zaal verdwenen, plotseling (nie
mand had gezien hoe en waarhleen) had
Hij zidh aan, hum oogen ontruk^,
en kje andere Maria, het graf zien".,
Bij deze ceremoniën sluiten zicih aan de
gebeden en gezangen van Rasdhen met
die vreugdekreet, dat blijde, dliepizinmglfll
„alleluja",, I1
De vreugde van 't Alleluja wordt voort
gezet in een lofzang!, d-e bekende pni be
roemde „Victim,ae Paschali" datee-
rende uit de 11e eeuw, waarin de ont
moeting dier Apostelen en; ,deH. Maria Mag-
da,tena zoo treffend schoon wordt weer
gegeven:
„Die nobis, Mania, quid vidisti in via?"
„Zeg ons, gij Maria, wat al zaagt gjj op
uw Weg?
„Sjupulerum Ghiristi vulvteintis, et gtoriaitn
vidi resurgeniis," enz.
„Het graf des levenden Christus, de
glorie Vfifl Hem, die is verrezen.
Een geest als igetuige, den zweetdcijelk
en het grafkleed,
Verrezen is mijn h-dopi Christus:
Hij zal u voorgaan naar Galilea.
Zeker weten wij (dat Christus is waarlijk
Verrezen; wees gij, Verwinnaar, Vorst, ons
genadig: Amen. Alleluja."
iHet koior gaf tot slot deze beurizaingi,
welke op Pasdh'en na het Epistel wordt
gezongen
Hiermede was 'de sdhoone liturgische
lezing van den Wel Eerw. Heer van Adri-
dhem geëindigd. -
i
Aan het slot van dit verslag nog een
kort woord der redactie.
W-ij waren ditmaal opzettelijk uitvoerig,
om door lezing van dit verslag onze le
zers op te wekken tot meeleven m<s't dei
H. Kerk o-p Goeden Vrijdag en P-aasch
Zaterdag.
Wiaarlijk, wij gelooven dat er nog zoo-
velen zijn, die wel ter kerke gaan opj die
dagen maar óf den Priester niet volgen óf
Hem wel pogen volgen maar de cere
monieën niet begrijjpen. Voo-ral op Paasdh1-
Zaterdag is dit Het geval. j
Z|eer terecht heeft de WielEjerw. heeri
van, Adridhtem daarop gewezen in zijne
lezing: Op Paasdh-Zaterdag aldus on
geveer Z.Eerw. is er een totaal ge
mis aan belangstelling te oo-nstateereni i,n|
de kerken,: een paar zangers, een paar
misdienaars, eenige matineuze kind-eren, diei
vaoantie hebben, verder een paar volwas
senen, dat is alles! v
„De Piaasolhkaars zien.de mees-
te-n wel uitdooven maar niet aan
steken,!" 'j i i
Ziet eens, dat moet anders worden, daar
m-oet verbetering in komen 1
Dan nam Petrus, Het Opperhoofd der
Apostelen, het woord en dankte Jezus
Christus voor de ov-ergrooie macht, wel
ke H'ij Hun verleend had en allen veraes
nigden Hun- stem met de zijne.
Maar pas h'a-d Retrus geëindigd o.f Bai-
rabbas, die niet langer in zijn schuilhoek
kon blijven, sprong er uit, ging zich wee-
n-end voor 'de vo-eten van den Apostel
neerwerpen, bekende luid zijn euveldaden,
beloofde plechtig -een and-er mensch. te
zullen worden, en smeekte Pietrus over
hem 't zaligmakend woord uit te spreken:
„Uwe zonden zijn u vergeven."
En Ptetrus gaf hem wijze vermaningen,
spoorde hem; aan, in zijn leedwezen -en
go-ede voornemens te volharden, dan zo-u
zo-u hij hem door den H. Doop onder
't getal 'der leerlingen -opnemen, en zou
den Hem zijn zonden vergeven worden.,
De gelukkige bo-eteling sliep den vol
genden na.dht niet, t-o-en hij in zijn ar-
m-oedige Hut teruggekeerd was, knielde hij
op den vodhtigen vloer neder, en bracht
dein gansdh'en nacht in gebed en tranen;
door; dankbaar hief hij de sm-eeken-de
Handen hemelwaarts, loofde en prees Gods
oneindige barmhartigheid, en smaakte de
onbeschrijfelijke zalige vreugde, welke altijd
het w^re leedwezen vergezelt. En toen de
morgenzon van Paasch-Maandag zich aan
den schitterenden gezichtseinder vertoonde
en haar eerste stralen hem in 't aange-,
zicht schenen, to-en sprong hij op en riep
haar toe: „Jubel met mij en verkondig
aan alle sterven opj uwe baan, dat God
mij verlost heeft, van miji al mijn zon.
de.n yil 'laffnemen en mij weer rein jéjnj
goed; zal maken."