ren-,
Mo. 47:
Donderdag- 24 April 1913.
7e Jaarg-ang-
mg-en
Ei Katk Nieuws- en Advertentieblad
ie Openbare School.
voor Mo®rcl-Holla,i&d.
Verschijnt D6MSDAG. DONDERDAG e» ZATERDAG.
AtjenteeoB Vergadering der Kaamleoze
Vennootschap „Ons Blad" op Maandag
28 April, des avonds (e 8 uur, in het
W van den heer C. 898, Kaasmarkt.
in.
De arbeidersbelangen en
de S. D. A. P.
BINNENLAND.
watm
ONS
BLAD.
ABONNEMENTSPRIJS
75 ct. p. 3 maanden franco huis; 105 ot. met geiUustreeind
Zondagsblad. Te betalen in heit begin van ieder kwartaal.
'Afzonderlijke nummers vian de courant3 cent.
Van het Zondagsblad 5 cent
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „ONS BLAD".
BUREAU: Breedstraat 12, tegenover de R. K. Kerk, te Alkmaar.
Telefoon No. 433.
ADVERTENTIEN:
.Van 15 regels,30 cen^
Elke regel meer6
Reclames per regel15
Kleine advertenties van 1—30 woorden, bij vooruitbet. 29
AGENDA
Vaststelling van de Balans en de
Winst- en Verliesrekening over het
jaar 1912.
Verkiezing van een bestuurslid en
een commissaris wegens periodieke af
treding van de Ileeren H. KENTER
en H. KLAVER.
De aftredenden zijn herkiesbaar.
•N.B. De exploifatierekening, de winst
en verliesrekening, de balans, als
mede het verslag daarover van
ileeren commissarissen liggen ter
inzage op het kantoor van de
Vennootschap.
Het Bestuur:
Mr. H. P. M. KRAAKMAN.
H. KENTER.
J. F. QUAX.
TEGENWERPINGEN.
1. Wat heeft het onderwijs der lagere
school te maken met Katholicisme of Pro-
j testantisroe:?
Antwoord a. Niet alle vakken van de
i lagere süh,oioI zijrn uit hun aard neutraal,
bar. geschiedenis, kennis der natuur.
b. Toegegeven, dat schrijven, lezen, enz.
■op zidh zelf zeer neutraal zijn, en niets
met godsdienst hebben te maken, de 011-
Bdcrvvijzer todhi, die leert schrijven, lezen ejiz.
lüian dat onderwijs dienstbaar maken aan
[de godsdienstige vorming".
2. Kan in het huisgezin en in de Ca
techismus, dat tekort van de neutrale
jsdhool dan niet worden aangevuld?
Antwoord a. Als 't kan worden aan
gevuld, dan iionidt de school toch dlaar-
mede niet op gebrekkig" te zijn.
I). De vorming vain een degelijk kaïllho-
thek incnsch is wel zoo moeilijk een zaak,
Wat het onverantwoordelijk is om de mach-
jiigt hulp, welke van eene goede school
[kan uitgaan, ongebruikt te laten.
c. Er komt van die aanvulling" d i k w ij 1 s
maar weinig terecht, hetzij dan met of
j zonder schuld. De ouders, die hunne kin-
tieren nnaar neutrale scholen zenden, zijn
[dikwijls uitzonderingen natuurlijk daar-
gelaten ook niet al tie Katholiek iim hum
en laten. Voorbeelden zijn er in eigen
omgeving genoeg te vinden.
3. Een neutrale sdhool heeft in een ge-
|meiigd land een zeer groot voordeel. Ze
[leen. aan Ihiet kind van de jeugid af ver-
draagzaamheid jegens andersdenkendlen.
Antwoord. De neutrale sdhool kweekt
niet verdraagzaamheid, maar on v ers ch i 1-
ügheid (a an. Verdraagzaamheid in het
[godsdienstige, bestaat hierin, dat men zijne
[overtuiging als de ware kenmerkt, doch
j broederlijke ^liefde in de burgerlijke
|maatsdiappij gemakkelijk beoefent. Er is
wok een verdraagzaamheid, welke hierin
«staat, dat men zich niet te veel s too ten
I Woet aan mensühen van lagere afkomst;
■dat men weet om te gaan zelfs met onbe-
ISioudeneJi en onfatsoenlijken. Deze ver-
(draagzaamlh'eid is een eisch van hlet le-
|s"en, noodzakelijk evenals de godsdienst
ige verdraagzaamheid. Zou men nu niet
[gerechtigd zijn tot de volgende redeniee-
[ring;
Tegenover die personen moeten wij later
hejdraagzaam zijn, dat dan ook de kindleren
Ivan jongis af met die straatkinderen jömgaing
I hebben.
I, Een ieder zal dit ten sterkste afkeuren
jen waarom?. Men heeft hier te doen met
■Milderen. Als zij dagelijks omgang heb-
Iben met die straatkinderen dan leeren zij
fdie gebleken niet verdragen, m.aar
[nemen ze over.
Wij Katholieken zijn van hetzelfde idee
flls de liberalen. Meer gegoede ouders
enden kinderen, 't zij vóór 't zij nadat zij
de lagere sdhool hebben doorloopen, naar
een kostschool. Katholieke ouders sturen
hunne kinderen naar een broeder- of zus
terschool, daar ontvangen zij een Katho-
I i ek e opvoeding.
Wat doen nu de liberalen? Zij zenden
hunne kinderen naar een kostschool, met
eene liberale richting. Die kinderen moe
ten daar worden gevormd voor de maat
schappij en wat zien de ouders nu fcvtördiam
dat zij worden opgeleid naar hunne ideeën!!
Zij- zenden ze dan ook niet gaar1 eene/
neutrale kastsdhbol maar naar eene van
huin ridfoting.
En diizelfde geldt voor de kinderen op
dei lagere school.
Nog deze vraag: Gesteld de neutrale
school is werkelijk neutraal dus onzijdig,
in den waren zin van het woord.
Voddt men jonge kinderen met water?
't Doet geen goed" en geen. kwaad! Neen,
toch zeker, nnen voedt ze met melk, eieren
enz., dus ie'ts, waar ze wat aan 'hebber^
Zoo ook mot de neutrale sdhool, men geeft
den kinderen water in plaats van voed
sel, waaruit ze kradht kunnen putten voor
tijd »ein eeuwigheid.
Is godsdienst nu minder dan besdhaving
of behoorlijke vormen? Idialn licha
melijk voedsel? Ook ppi de neu
trale school Jheeft men niet te doen met
een gevormd karakter, maar met dal, het
welk nog gevormd moet worden.
Ook hier is het gevolg van dagelijkscWe
omgang met andersdenkenden: niet ver
draagzaamheid, m a a r o n ve r s oh i 1 -
I igheid
Hat reeds gemeld mandement tier "-Bis
schoppen zegt: „Hoe zouden wij zulk een
gedrag tegenover God kunnen verantwoor-
tiein? Wjij nemen niet pp cms iemand hiiler-
Oimtront lichtelijk gerust te stellen.
Aan het verslag in „het Volk" var»
Troelstra's rede, pp het Raaschcongres ge
houden, ontleenden wij indertijd hef vol
gende:
„Welk staindpiunt hebben wij nu te-
„genover die beide burgerlijke groepen
„in tg nemen? Er kan geen twijfel zijn:
„in dezen strijd om de verdediging van
„ihO'Oge belangen staan wij vlakweg aain
„de zijde der concentratie. Elke poging
„om dit feit aan te tasten, zal door
„mij worden afgewezen als onwaardig
„aian het standpunt onzer partij."
Dusde S. D. A. P. staat aan de
zijde der Vrijzinnige Concentratie!
En tot die Vrijzinnige Concentratie be-
hooren ook de Vrij-Liberalen van Wet type
Tydeman, v. Foreest e.a.
Lees nu eens, wat eenig"c dagen later,
na dat Raaschcongres, Duys in de Ka
mer zei over die pul-liberalen.
„Nooit .aldus de heer Duys
komt er uit den mond van den afgevaar
digde uit Tiiel eens een flink pleidooi
voor een volksbelang, voor de arbei
dersklasse, nooit een geestdriftig uitge
sproken woord, dat er zooveel nooden
zijn in, hW land en dat hij zal hielpen
die te verbeteren zooveel als in zijn ver
mogen is Nooiit komt er van zijn kant-
of yan dien van diens partijgenooten een
dergelijk woord. Als hei gebeurt wan de
zijde van de burgerlijke partijen, dan is
't van den kant van de de moer alien vain
links of van rechts, maar door den heer
Tydeman en de oud- en vrij-liberalen in
het algemeen wordt remmend opgetre
den; zij komen met mooie staatsrechter
lijke stellingen en theoriën voor den dag
waarmede echter de arbeidersklasse niet
vooruitkomt. Ten slotte is het reactie en
nogmaals reactie en ik behoef heler niiet
te vertellen, dat dat de communis opinio
in ons geheele land is."
M.a.w. -volgens de socialist Duys
hebben dj1 arbeiders niets te verwachten
van de oud-liberalen.
Maar toch zullen de socialisten de Vrij
zinnige Concentratie (waartoe ook de omd-
libeirale partij behoort) steunen, als 't er
op aan komt, bij de herstemmingen!
Noem dat nu maar geen pjolitiek-gesdliar-
rel met de arbeidersbelangen
Olm te onthouden, lezers!
Tweede Kamerverkiezingen De
Minister van Rinnenlandsche Zaken, over
wegende, dat op Djnsdag 3 Juni e.k. de
periodieke verkiezing van leden van Ide
Tweede Kamer der Staten.Generaa.1 pjiaats
Iheeft; heeft goedgevonden: te bepalen,dat
in de kiesdistricten, waarin het Rijk js
verdeeld, voor deze periodieke verkiezing
de stemming, zoo noodig, zal plaats héb
ben-op Dinsdag 17 Juni e.k. ien d£ .her
stemming, zoo noodig, op Woensdag 25
Juni d.a.v. („Staatscourant.")
District Fr art ek er. Naar de „Leeuw.
Ct." meldt heeft mr. J. A. de Wilde be
dankt voor de hem door de anti-revo-
lutionnaire kiiesvereeniging iri het district
Franeker aangeboden candidaiuur.
De heer A. Golijn, broeder van den
minister vian oorlog, is nu candidaat ge
steld. j!
District Hoorn.. De Liberale Centra-
te in het district Hoorn heeft tra de
vacature.Wjonder (periodiek aftredend) op
nieuw candidaat gesteld den aftredlendie,
den heer G. Wónder met 323 stemmen.
Voorts verkregen de. heeren J. Best,
te Berkhout 142 eu W|. de Geus Cz„ te
Sichermeer, 62 stemmen.
In de vacature-De Jong waren de stem
men verdeeld als volgt: J. E. G. O. Dib-
bits, te Zlwaag 113, G. J, van Leersum, te
Hoorn 180; R. Visser Lz., te Berkhout
47 en G. Wjonder, te Hoorn 207 stem
men, zoodat voor defiaitiewen candidaat
mod. herstemd wordemr-iusschen de.-hee
ren Van Leersum eu Wonder.
De Christelijke Coalitie. Naar
„Da Ned." meldt, is c^opr de heeren H.
Valkenburg te Rijswijk (Z..H.), Wi. J. Vis
ser te Maasland, J. Valkenburg te Rijs
wijk (Z.-H.), H. L. Hortensius en Cllir.
van Draanejn te 's-Gravenhage bij het
hoofdbestuur der Christelijk-HisioriscWe Unie
de volgende moiie ingezonden, welke ter
behandeling aan de algemeene vergadering
woidt aangeboden:
De Qhristelijik-Historiscbe Unie, verga
derd in algemeene vergadering op 24 Apr#
te Amsterdam,
„gelhoord de ingezonden motie van de
heeren A. G. H. van Hoogenhuijze e.a.,
spreekt haar wenscb uit, dat deze mode
niet in behiamdenng wordt gebracht en gaat
over tot de orde van den dag."
Jachtwet. Aan „de Nederlandische Jar
gqr" woidrt meegedeeld; dat nog vóór de
verkiezingen minister Talina een gewijzigd
ontwerpi-Jacht zal indienen.
Centr. Raad van den fl. K. Dloc. Mid
denstandsbond In het Bisdom Haarlem.
Dcize Centi'a.le Raad op 11 Maart f>e
Gouda geschorst vanwege het late uur
weird Dinsdag te Leiden voortgezet.
Na oppning door den Voorz., den fir.
J. A. A. Verbeek, van Rotterdam en een
woord van welkom door den Voorz. der
aid. Leiden, den heer Spiendel, djeelde
eerstgenoemde méde, dat er 3 moties wa
ren ingekomen:
lo. Eene van Amstelveen, die de strek
king heeft dat de vergadering zacW uiit-
spreke, dat in de toekomst- de debatten
en al het gepraat in de Centrale Raads
vergaderingen wat worde verkort. Het komt
aan deze afdeeling voor, dat de animo bij
velschillende afgevaardigden verloopt en
dat deze dan de Centrale raadsvergaderin
gen niet meer wensdlien te bezoieken.
De afdeeling Amstelveen i s echter .niiet
tegenwoordig om deze motie nader toe
te lichten. |t
H«t Hoofdbestuur a.cht aanneming dezer
motie overbodig: de ondervinding te Gou
da beeft al geleerd, dat al dit onnoodlig
gepraat niets baat. De voorzitter steltvoor
de motie voor kennisgeving aan te nemen
en aann de afdeeling Amstelveen te berich
ten dat de Afgevaardigden in Leiidlen be
terschap hebben beloofd! Onder applaus
en gela.ch wordt dit voorstel aangenomen;
DE MOTIE ALKMAAR.
2o. de bekende motie van de Hanze
to Alkmaar tot het zenden eerier adhae-
sie-betuigiing naar de verg. van den Bond
van R. K. Kiesvereen. in Nederland in
zake de motie door de Centrale R. K.
Kiesvereen. t e Alkmaar gesteld en in wel
ke motie de Katholieke Kamerfractie aan
gespoord wordt, naast de belangen van
den arbeidenden stand, evenzeer in bet
oog te houden de belangen van den mid
denstand
3o. «en motie van Amstelveen, die prao-
tisdh op hetzelfde neerkomt als de motie
van Alkmaar.
De Voorzitter leidt de besprekingen
over de twee laatste moties in. De be
sprekingen geeft de N. Haarl. Grt. als
volgt weer:
-Hoewel het hoofdbestuur zoo zegt
hij en ook spreker persoonlijk van
meening zijn, dat er behoudens enkele uit
zonderingen wel wat meer gedaan kon
worden in de Tweede Kamer voor de
middenstaiidsbeiangen, acht het Hoofdbe
stuur aanneming der adhaesie.motile een
verkeerde daad en een gevaar voor den.
Bond,
We hebben immers R. K. Kiesvereenil-
gingen! Het Hoofdbestuur zou liever zien,
dat de middenstanders daar op hun post
'zouden zijn om de belangen van hunnert
stand te behartigen.
Bij aanneming van deze weet men wel
waar 't begin, maar niet waar 't eiinide is.
Zoolang de Kiesvereenigingien niet het
bewijs geleverd hebben, dat zij onwillig
zouden zijn om gehoor te geven aan d-en
wensdi der middenstanders om dlezgr be
langen te behartigen^ meent het) Hoofdbe
stuur deze moties niet te moeten aanvaar
den en de Voorzitter vraagt aan de verga
dering of het goed is dat aan Alkmaar
worde verzocht: alle kracht aan fe wen
den om "de R. K. Kiesvereenigimgen en ook
den -Bond van R. K. Kiesvereenig3nge.ni
•op die manier te bewerken!
De afd. Alkmaar antwoordt: zij heeft
in opidradht van hare leden de meening
van den Ceivtralen Raad in dezen te kem
pen iem kan dus het voorstel van Wet
Hoofdbestuur niet aannemen.
De Voorzitter laat nu een officieuze be
spreking der motie toe. l
De WelBerw. Kapelaan v. d. Marck
betreurt het dat de middenstand dan nu
zijn belangen in de R. K. Kiesvereentgingen
moet behartigen. We hebben toch een
Bond §n daarin zegt spir. moet
zidh iedereen uiten en gezamenlijk moeten
de wensohen kenbaar gemaakt worden.
De ZeerEerw. heer Rector Möller (den
Haag) maakt aanmerking opi de regeling
der werkzaamheden en stelt voor eerst de
Statuten te behandelen en alsdan, als -er
tijd over blijft, de motie-Alkmaar. (Ap
plaus).
Het Hoofdbestuur neemt nu dit voor
stel over, waardoor dus de bespreking
der motie wordt verdaagd.
Toen ging men over tot behandeling der
voorgestelde wijzigingen in de Bonidssta-
tuten. Zij werden bijna alle, nadat hier
en daar kleine veranderingen waren aan
gebracht, aangenomen zooals ze door het
Hoofdbestuur, wareu voorgesteld.
Alleen in .art. 13 dat was voorgesteld
als volgt:
„Be Bond wordt bestuurd door een Gen-
tra len Raad.
De Centrale Raad bestaat uit hel Hoofd
bestuur, de voorzitters en afgevaaidigden
dei" aangesloten vereenigingen, en der dio
cesane vakgilden, benevens uit vertegen
woordigers der personeele en hospita nt-
leden. i,-
Behalve den voorzitter, zendt iedere aan
gesloten vereeniging, of diocesaan vakgil-
de zooveel afgevaardigden als zij 25-tal-
len leden t elt, berekend volgens de laatst
betaalde contributie.
Elk »5-tal personeele of hospitant-leden
van den bond is bevoegd éen vertegen
woordiger te zeilden.
Bij verhindering kunnen de voorzitters
zich doen vervangen door een ander be
stuurslid, da afgevaardigden dloor hun aan
gewezen plaatsvervangers."
kwam «ene vermeldenswaardig'e verande
ring.
Op voorstel van Zaandam werd daarin
de verpilidhting" om een bepaald aantal le
den af te vaardigen vervallen ver
klaard, Terwijl op voorstel van den iir.
Visser 'het instituut hospjitant-leden- weid
uitgeschakeld.
Het voorstelAmsterdam om i.pj.v. een
5-tal personeele leden te lezen „een 10-tal"
werd aangenomen.
Daarna warden de Statuten in haar ge
heel bij hoofdelijke stemming mat alge
meene stemmen .aangenomen. Hieropzaln-u
de Bisschoppelijke en Koninklijke goedkeu
ring worden aangevraagd.
Nadat een voorstel van den heer Lan-
geveld van Lisse om de behandeling der
moties Alkmaar en Amstelveen uit te stel
lentot de volgende verg. niet was
ondersteund, kwamen beide in behandeling.
De motie.Amstelveen bedoelt zich recht
streeks tot de leden der Tweedie Kamer
te richten. De motie Alkmaar tot 'de
vereeniging.
Aan de N. Hrl. Courant antieenen wij
verder
De heer Geels (hoofdbestuur) acht de
motie Amstelveen korter en wil deze, niet
als motie, overnem.cn van Amstelveen, maar
als wenscb der vereeniging zelve, en riehtqn
tot den Bond van R'. K. Kiesvereenigingiem
E>e heer Pier q ui n (Amsterdam) meent
dat aanneming van een dergelijke motie miiet
ligt op het terrein van den Bond. Spr.
wijst op hlet politieke luchtje dat «r aan
zit, vooral in verband met de a.s. verkie
zingen.
De Weer Spjendel uitte zich1 in dens
zelfden geest.
Kapelaan v. d. Marck spreekt als zijn
meening uit dat van 'hieruit een drang tot
middenstandswetgeving moet uitgaan. Deze
moet niet uitgaan van. personen, maar van
de organisatie. Die m.otie ligt buiiten de
politiek, volgens spj-.'s meening.
Do beer D u n g e 1 m, a n s (den Haag)
wil stemmen voor elk adres tot midden
standswetgeving. Sp|r. is echter tegen deze
motie als zijnde eene politieke motie.
De WielEerw. Heer Schiphorst ie
het oneens met Kap), v. d. Marck. Wij
moeten wel werken voor middenstands
wetgeving, maai- in bepaalden, kring. Nu,
aan den vooravond van de verkiezingen;
wekt .aanneming van de motie den schijn,
alsof het met 'het oog daarop geschiedt
De heer Wi ij d-e man (Alkmaar) is het
oneens met de heeren Pierquin en Schip
horst. De motie vraagt dat in Wet Ka;-
merprogram worde toegevoegd enkele re
gels betreffende middenstandswetgeving;
Kap. v, d. Ma;rck acht integendeel
den tijd zeer geschikt. In Utrecht woridit)
Ihet kort program voorgesteld en spr. meent
dat het nu juist tijd is een element in
te voegen, opdat wij niet worden vergeten.
Rector Stroomer meent, dat men zidh
door aanneming van deze motie niiet op
politiek terrein begeeft. Het is niet in strijd
met de statuten van den Bond. Misschien
kan het echter door de omsta,ndighiedeu
gebeuren, dat men er een pplitieke bedoe
ling aan toekent.
De hr. Visser (hoofdbestuurslid) klaagt
over laksheid in middenstandszaken, en
dat zoovele middenstanders niet stemmen
Zij zeggen er wordt toch' niets gedaan
voor ons. De heer Visser meent, dat
vanuit dezen kring een, za.chten drang moet
uitgaan om dc belangen der middenstanders
te behartigen. Gok spr. ziet er geen pioLii-
tiek in. De heer Visser stelt de volgende
motie voor:
„De Bond van R. K. Middenstandsver-ee-
nigingen „De Hanze" enz. spreekt de wen-
scheiijkheid uit, dat tie algemeene bond
van R. K. Kiesvereenigimgen in Nederland
aan haar kort" pirograim van actie toevoege
de zinsnede dat ook de belangen van d|en
middenstand opi meer krachtige wijze -door
de regeering zullen worden bevorderd.."
De Weer Visser acht Wet niei weu-
scheiijk een motie over te pem.en- van een
kiesvereeniging (zooals Alkmaar). Dat kan
den schijn van politieke bedoelingen wek
ken.
Rector Muller vraagt stemming, waar
tegen de bonds.adviseur geen bezwaar heeft
Lisse meent nog, dat er wel politiek
in de kwestie zit.
DE MOTIES AMSTELVEEN EN ALK
MAAR WPRDEN MET ALGEMEENE
STEMMEN AFGESTEMD. De motie V i s-
ser wordt inet opslaan en zitten, met ovcr-
groote meerderheid aangenomen. (Groot ge
juich!
B ij de rondvr a, a g drong Reclor
Möller er opi aan, dat de jeugdorganisar
tie in den Middenstand terh-amdl zou wor
den genomen. Voorz. zegde toe in over
leg te zullen tqeden met den Voorz. der
Patronaatsoommissie in Wet Bisdom.
Na ajloop, der verg. namen de afge
vaardigden deel aan het gemeenschappe
lijk diner. i
p
■■MÉIab i
