Kath. Nieuws- en Advertentieblad
i7©©ar Noord-Bolland.
Dinsdag- 3 Juni 1913.
7e Jaarg-ang
Mo. 62
Verschijnt DIHSDA8, DOMODAG en ZATERQAS.
Hang dit lijstje op boven uw wandkalender!
Voor de Provinciale Staten:
Stemming op Vrijdag 13 Juni;
Herstemming (zoo noodig) op Maandag 23 Juni.
Voor de Tweede Kamer:
Stemming op Dinsdag 17 Juni
Herstemming op Woensdag 25 Juni.
Voor den Gemeenteraad van Alkmaar:
Stemming op Dinsdag 1 Juli
Herstemming op Dinsdag 8 Juli.
e candidaat der drie
rechtsehe partijen.
ONS
BLAD.
ABONNEMENTSPRIJS
jt, p. 3 maanden franco huis; 105 et met geiltustreard
jdagsblad. Te betalen in het begin van ieder kwartaal
jzondarlijke nummers van de courant3 cent
Van het Zondagsblad 5 cent
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „ONS BLAD".
BUREAU: Breedstraat 12, tegenover de R. K. K.erk, te Alkmaar.
Telefoon No. 433.
ADVERTENTIEN:
Van 1—5 regels.30 cent,
Elke regel meer6
Reclames per regel15
Kleine advertenties van 1—30 woorden, bij vooruitbet.. SS
Onthoudt de volgende dataRegel daarnaar uwe reizen
Donderdagavond hebben, de k'iezers in
et district Alkmaar kennisgemaakt mieti
'cn candidaat den drie rechtsdbe partijen
'en keer J. R'. Snoeck' Henkemans.
Gegnond op de uitspraken van versohei-
'ene bezoekers der verschillende partijen,
in links zoowel ais van uech.ts, ,kunn(ein
ij gerust zeggen, dat de indruk', dien die
W Sjnoeok Henkemans beeft gemaakt,
iunstig mag worden geheeten.
Zijn node! zat flink' in elkander en, was
'«gelijk gedocumenteerdgeen flauwe ver-
aaltjes, waarmee zijn tegenstanders kwa
len aandragen; maar cijfers en feiten, ont
snel aan officieele verslagen.
En in zijn repliek?
Toon pas kwam het „gentleman" btij
en Weer Snoeck Hehkemans goed uit:
{alle debaters thlee'ft hij geantwoord op eeine
[lofwaardige wijze; zelfs een ervfan, die
„en gebeden avdnd, de lachlust der aan
wezigen opwekte, heeft hij beantwoord op
ulke eene in den v'ollen zin des woonds
(royale" wijze, dat geen tweede hlet hem
i»it nadoen,
Er is een groole dosis zelfbe'hieersch'iing
jnoodig om tegenpvten zulk eeh debater
den eersten, die „subsiidiiiezwendiel" en
'gelijke oermen meer bezigde „genitlemain"
K blijven.
Tk heer Snoeck Henikemans is gebleven
m zijn rede een gentleman ten voeiieniuifc".
Hij heeft zich' getoond te zijn1 niet een
ifede-rajngs politicus, zooals er zoovele
ims .optreden; neeiij, hij toonde te ziijm
te blijven een lecht-pBïtemienliair mam,
goede vormen wil handhaven voor-
>1 in maar ook buten ons Parlement.
J Bovendien heeft dei 'heer Snoeck Hen-
{remains zich doen kennen als iemand, die
j Plaatst, pp christelijk standpunt en
oarvan' niet zal afwijken.
»t Gaat tenslotte om dat éene Evan-
zao aeide spreker dat Van' eene
ondigo menschlheid die iVenlost moet wor-
-®n en behouden kam wondein alleen door
^zns Christus."
Hij wen'scht de .vrijheid, de vrijeischool,
vrije onderwijs, maar dam ook vooir
'e Roomschlen'.
Hij tartte de verg. uit te belwijzen'dat de
wtomschien, hetzij in de wetgeying, hetzij
n het bekleede|n .vain, posten, iets meer
'enschen dain bun als burgers toekomt.
Gal was man'mentaal
HiemamÜdie er in het debat op inging...
heeft de be^r Snoeck Henkemams
ti aangenamen indruk gemaakt en was
„nderdagavbnd voor redhlts beslist eein
purees.
Moge rechts dus slagen met dezen can-
-Kaat die im toepassing heeft gebracht
(ten -eersten regel vatni Onderstaand ge-
j* tje en aia,n wien wij daarom dan ook
"^succes, vastgelegd in xlein laatsten, re-
als resultaat zijner Dond endagavond
•praken redie toeweinsdhen
Wjeet wat ge zegt,
Genikt eer ge schrijft of dicht:
1 Een helder hoofd, ec|n
rein gemoed brengt licht.
De openbare onderwijzers in
het district Alkmaar.
De afdeeling en, Alkmaar, Heerhugoiwaard
en Sdhagen van den Bond van Ned. Ou
derwijzers verspreiden een verkiezingsbïaald-
je „De Volksschool in gevaar", waarin
wij verwachten niet anders vain hen
de bijzondere school vvoridt;
neergehaald pp «ene manier zooals de eer
ste debater, omid er wijzer, dat Donderdag
dgadallerlei verhaaltjes wonden, den lezers
voorgezet om tegen de bijzondere schoot
vij,anidsdhapi op te wekken, doch die aan hiet
beginsel niets afdoen.
W|ij zullen dus, evenals de heer Smoeok
Henkemans, Donderdag deed, daarop niet
%aan.
W|a,t wij, even,wel wel onder de aandacht
onzer lezers wilden brengen, is dit n.L
dat de Openbare onderwijzers telkens be
sluiten met: „Kiezers siemh dus in Juni
alleen voorstanders der Openbare School"
maar niet ^willen zeggen opt welken can
didaat de ouders en vrienden der openbare
school 'hun stem 'dienen uit ce brengen.
'Dat nu vinden wij, niet „recht voorde
vuist weg."
'Immers de Boud van' Openbare Onder
wijzers kan niet sympathiek slaan tegen
over de candidatuurvan Fore est.
lOinssa lezers hebben Zaterdag in eene
advertentie kunnen lezen, boe 't is
nog slechts vier jaar geleden door het
Vrijzinnig Verkiezingsoomiiié in Jiet disiriciti
Alkmaar de candidatuurvan Foreest werd
afgiekeurd door diens houding tegenover
de Openbare, School.
Die inhoud dier advertentie is een ma
teriaal, dat rechts in dezen sVijid kan ge
bruiken tegen de Openbare Onderwijzers,
die niet durven te zegden opi welke m
candidaat de voorstanders dier Openbare
School in, Juni hun stem dienen uit te
brengen.
De openbare onderwijzers zullen moeten
kiezen tuissdhen Jhr. van Foreest of Oler-
hand.
En fdiaitn komt het ons voor, dat die roode
Bondsonderwijzers zicili zeker wel zullen
scharen aan de zijde van den sociaal-de
mocraat.
Vioor vier jaar, in 1909, was de keuze
moeilijker: tussohen v. Kuijkhof en Frans
Netsdher!
Die stembus kon nu weleens «en on
verwacht resultaat opleveren
Daarom daryook mag] er niemand onder
de Roomsc'he kiezers uit pessimisme: „wij
halen hiet hier toch n.ieiwegblijven.
OP DINSDAG 17 JUNI IS STEMRECHT
STEMPLICHT.
BINNENLAND.
Z. K. H. Prins Hendrik. Zondag
morgen is met den trein uit Duifedhlamd
te Arnhem aangekomen, Z. K, H. Prins
Hendrik d|er Nederlanden. Van daar ging
hij per-auto naar hjet Loo, waarvan H, AL
de JGoningin Z. K. H. was komjen afhalen.
Minister C, o 1- ij. n,Min istqr Col ijinj,
vergezeld van den. inspect eur-genie raai van
het loodswezen en, van zijp adjudant, ver
trok Maandagochtend halfzeven naar het
loiod,s,station te Delfzijl, van, daar 's avonds
pier torpedpbaot naar Terschelling en den
volgenden idag naa,r Harlingen, pm van jd'aiair
per torpedpbaot naar Niewediep te ga.an.
Woensdagochtend 'vertrekt hij naar Am
sterdam ien woont daar Donderdag d|a
opening van die E. N. T. O. S- bij..
Virijidjag gaat de minister pier torpield'o-
boiot naaf IJmuidjen, 's Avolnds keert (hij.
naaf Den, Haag terug.
Dc aanstaapd|e Tweedle Kanner-
verki|ezingem.
In Amsterdam I en IV dioet een groep
Winkeliers h,a,ar best om. cara&idlaten voor
jdie Kamer t e stellen, die „tegen de wimkel-
jsluitingje in tegen de tariefwet" zijn.
'Dien Iheeren. Cbr. v. d. Velde ien Diyy-
kers is bereids de candidatuur aangebo
den.
Rotterdam III. In het derde district
Rotterdam zal candidaat voor die Tweedle
Kamer gesteld worden de hieer H. Stnle-
Imeyer, de kafiliiolieke wethouder. Dit iis de
.(derde wethiouidier vain Rotterdam, die aam
den komjenden verkiezingsstrijd zal deel
nemen.
Ministers-bezoek aan Gent.
„Het' Vad." verneemt, dat niet alleen de
ministers mr. Th. Heemskerk en A. S. Tal-
ma, maar ook minister Kolkman Donderdag,
12 Juni a,.s. een bezoek zullen brengen aan
het Nederlandsch Paviljoen der Gentschle
Wereldtentoonstelling.
(Genoemde ministers zullen dien dag on
geveer 3 uur in den middag aan de Hol-
lanjlschie afdeeling worden ontvangen.
De Nederlands due afdeeling trekt voort
durend veel bezoekers.
KERKNIEUWS.
Z. D. H. de Bissdhop van Haarlem heeft
benoemd t ot Rector van het St. Bernardus-
Gestidht te Amsterdam, den weleerw. beer
P. Siliroomer; tot Rector van het St. Joan,
de Deo-Gesilicht te Amsterdam, den wel
eerw. heer G. L. J. Hogeman, die kapelaan,
was te Amsterdam (H. Anpa)tot Rector
'van het Rins-Gestioht te Amsterdam, den
weleerw. heer A. J. A. van Kampen^ en;
tot kapelaan te Nieuwkoop, dery weleeirw.f
beier J. P. A. Saulenn, die kapelaan was
te Obidam. i
A L K M AA R.
COOP. CENTRALE CHR. BOERENLEEN
BANK.
(Vervoig.)
Nadat de stemmingpu waren gehouden
enzooals wij reeds meldden alledrie
aftredeuden i-esp'. in hunne functies waren
herkozen en die benoeming hadden aas.
vaard, ineemt de Vooifz. het woord naar
aanleid,ing, van eene nieuwe bepaling om
trent het afgeven, van a ace puften
a a n tdl e Gent-rale Ban k.
V oorz it t ert izegl, d,at er verschillende
Banken zijn, die me enen, dat zij geqn
accepten behoeven 'af te geven aan d,e
Centrale.
Er zijn echter nieuwe voorwaarden ge
steld, onder welke de locale Bank bij de
Centrale gield, kan, leenen.
De heer Meijer van L i m m e ,n leest
de niieuwe condvlaes voor., betreffende de
optenihg vain rekeningen-couranti waarin o.a.
dat voor voorschotten voortaan, accepten
zullen moeten worden geteekend.
(Op een vraag van d[en heer Soh|,nei
ders van Obdam antwoondt de Voorz.
dat eene algemeen,e verg. over dit punt
ioveiJbod,ig| is: als men bij de Qentraie
geld komt vragen, dan kan todh die Gem
trale zelf die condities stellen, Dat is toch'
overal zoo! Bij elke bankinstelling moet
men voorwaardien leekenen als een reke-
ningf-oourant wondt geopend.
Vootrz. licht het t pe, dat de bedoeling]
is van de accepten gebruik te maken, als
die in.iood aan den man komt„ Em dan nog
zondier lli'et zegel te berekenen. i
Opi een .vraag van, den afgevaardigde va,n
Haarlem deelt de Voor/, mede,, dat het
in och enkel geval zal voorkomen dat
een accept in.a drie maanden moet worden
v-erniehwd.
■De h'r. B1 e1 e k e r Gud or p zegt als di
recteur bezwaar te hebben tegen heit aan-
memeli der yoorwaard'en zonder de alge-
meeliie, verg. d,er looale Bank gehoord' te
hebbed1. Bovendien is h:ij, ej? piersioonlijk
tegen als directeur accepten te te eken en.
Spr. licht dit toe, omd'at hij hiet Idireo
teurschapi der Bank voert uit zuivere naas
tenliefde Die naastenliefde wenscht hij nóat
te v,oenen tot het t eekeinen der accepten.
,De Vooriz. zegt het inzotoverre eein,s
te zijn met 'de:n heeii Bleefcer, dat de)
nlaastanliefde niiet te ver mag gaaink dodli
hij merkt opi, dat, als een directeur teen
kent, hij zich' niet persoonlijk verbindt
maar de Bank.
De hh Blee.ker blijft er bij, dat hij
als directeur nog niet wensdht te besluiten
accepten te, teekenen.
Voorz. antwoordt, dat de acaepiiep,
eenvoudig diepen om, als het noodig is,
daarop crediet te ontvangen.
De h'n Blee.kor zet zijne meeniing uit
een e,n stelt 'het geval, d,at de Centaalei
failleert Dan zou 'hij, toch aangesproken
word.cn vootr be,talingl van' het accept.
De hh. N. Dekker zet de meening
ivan den Raad 'van Tpezidhlt nader uiteen.
Het bestuur moest noodzakelijk tot de
zen maatregel zijni toevlucht nemeni.
Die h'r. Gi. J, Me ij. er antwoordt deru
hoer Bleek er, dat die leden, yam Oudorp-
alle aansprakelijk zijn. Alle Banken zijn
woer aansprakelijk tegeniover de Centrale.
Nog .vejrsdhillende andere sprekers voe-
iren over dit punt het woord'. i
De Ih'r. Bi eek er wil d,e discussie ein
digen, zeggende, dat hij hi,er is gekomen
orp de zaak der Centrale op te botuwemi en;
wanmaer hij thans verder op de zaak zou
ingaan, vreest hij, meer te zullen'' afbreken.
Hierna zcg]t de Voorz., dat Van dezle
gelegenheid gebruik moet worden gemaakt
om oen kotr woord te spreken over de
inspectie^ f
De In, M e ij e r, inspecteur dier Centrale,
daarna het woord' verkrijgend, zou eenige
raadgevingen willen doen aan de bestuurs
leden der locale Banken' o.m. omtrent het
teekenen Van het ledenregister; het aanwe
zig zij.n Van dat register ten kantore deir
Bank, zooals de W|e,t opi de Coöperatie, dat
zelf voorschrijft; het precies daieeren der
schuldbewijzen; het toetreden) van vereeini-
gingeinit iot de B;anfc, waarlioe de Bestuurs
leden d'ier vereeni moeten teekenen; het
precies aanteekeriten van den datum, waar
op de bestuursleden era d.e leden van dien
raad van 'Toezicht moeten aftreden, het
afteekenen van leden in het led'en-registar
enz, enz. -
Voorz. dankt daarna den heer Meijer
voor zijn grondige uiteenzetting' en zijne
nuttige wenken. Hij, hoopt, dlat d'eze in
specteur zijne wenken in boekvorm zal'
uitgeven, opdat allen er van kunnen pro-
fiteeren
Bij d« rondvraag informeert de 'hr. Bos
(Hcier-H.ugowaard) of b.v. ai de leden eener
Bouwvereeniging .moeten teekenen bij, het
leenen van geld van eene Leenbank?
Voorz. antwoordt dat dit afhangt Van
da Statuten dier Vereeniging. Als d;e Vereen;,
de Koninklijke Goedkeuring heeft, dan. is
het Voldoende dat voorzitter en secretaris,
teekenen. Todh blijft' het steeds d'e vraag
,of da vereen, goed' is voor het aange
vraagde bedrag. Bovendien moet ze aan
gesloten zijn bij den Boerenbond'.
Voorts een bomwvereeniging bouwt' hui
zen en daarvoor dient de Centrale niet.
De hr. Sijsiieting van Bergen wij.sf op
den post onder de hypot'hee'krekcning Ber
gen f 1500 a 4Vi p|Ct
Voorz. .antwoordt, dat bij, de oprich
ting steeds verondersteld is, dat die locale
Banken meer zouden beleggen dan legnera.
in den aanvang dus, is gelid op hypotheek
verleend. 'Later is de Centrale op het ver-
Iqenen vain hypotheek teruggekomen. Biot-
ivcndien de Centrale kan niet mededeeliaib
aan .wien die h ypotheek is verleend. Dat
moet geheim blij,ven 1
Op eene- andere vraag van den hr. Spie
ring antwoordt Voorz. dat hypotheek uit
zondering moet blij,ven omdat het te ver-
oordeele.n is in 't algemeen het geld vast
to leggen, 't Is alleen in een bijzonder
geval mogelijk maar dan me.t toestem
ming der Centrale, 0111 hypotheek te
verkenen,. De Ce'ntrale wil geen hyypo-
theekbank zij.n. Spr. wijst er op dat' inder
tijd, toen de Ned, Bank 5'/2> plus 2 procent
rekqnde,(d® Cejilrale' voor 5 procent ieend.e;
verkenen. De Qentraie wil geon hypo-
to Biergen is h et eierste jaar, verieeinid en
nu |het gaat z.ii, to:ch' niet aan, ze, nu op te
zeggen).
De hrb J onig (Wieslerblokkci) merkt opi,
dat het aap dje locale Bank verboden is,
effecten1 te ko'open. Jaar op jaar is er nu
verlies door die effeictein Als d,at zoo voort
duurt ep mis zou loopien, .voor hojeveuns)
rs dan de locale iBank aansptraikjelijk?
Voorz. anlwoordt daaropi, dat hlet de
locale Baraken indertijd verboden is ef
fecten te koopien, omdat ze dan hlet geld
,utt deposito's gingen vastleggen en als jer
dan; eens geldgebrek kwam, leenden zij, bij
de Centrale. De effecten bleven edhjter
in de brandkas,t liggen
't Is, beter, dlat de, Centrale hjet geld be
legt, omdat hlet .Bestuur daarmede meer
opi de hloogte is.
Bovendien ihle.t Bestuur was indertijd ver
plicht effecten te koopen ter belegging van
hiet geld. Verder wijst spr. er op, dat mien
gerust kan zijn omtrent deze effecten Want
zo zijn zoo gekocht, dat ze verdiscontabel
zijn bij de Nederlandsdhie Bank. Op den
duur komt hlet koersverschil terecht. W|at
de. aansprakelijkheid betreft, 'deelt spr. me
de, dat ied'ere bank voor blaar deel aanspra
kelijk ii,s dus thlans voor het J/36 deel
in hlet eventueel tekort.
De hlr. J ong zou willen eene voldoende
borgstelling yoor hlet Bestuur der Centrale
evenals dat noodig is voor h|e,t Bestuur
der locale. Bank.
Voorz. .antwoordt, dat dile bestaat e,n
volgens de Statuten voldoende its.
De (afgev. voor Heemstede
vraagt maar vermindering vain hfet percen
tage en naan enkele posten „Voorschotten:
düv. yereenigiingen."
Voorzantwoordt dat de Qentraie, zitdhi
OP hlet standpunt heeft geplaatst instellin
gen voor den Landbouw te steunen mits
de noodige waarborgen zijn verleend. De
Commissarissen dier instellingen hebben
zicht .hoofdelijk voor hiet geheel laansjpjra-
kelijk gesteld.
Vloorz. geeft toe, dat i.pcv. „voorsWiIot-
ten" zou moet worden geboekt „beleggin
gen", .wat zal geschieden.
Vioorts antwoordt spr., dat de Raad V.
Toezicht ,er nog niet toe kan overgaan,
de .rentevoet voor vooirsdhlotten te ver
lagen, omdat Waardoor de geldla,ainvragje
grooter zou worden, terwijl de geldmarikt
nog h'oog staat. Alkmaar 'neemt 4Vi, Utrecht
41/4 maar Utrecht berekent ineer inspectie-
kosten. ,Dat moet men 'wef in aanmerking
memeji!
Men moet ook steeds in aanmerking ne
men, dat het Bestuur dqr Centrale ham-
delt ,uiit noodzaak,
In h'et Zuilden, in Eindhoven, heeft nten
meer deposito's. Spr, doet de belofte, dat
de (Centrale Zoo spoedig mogelijk hlet per
centage zal verlagen.
De heer M e ij e r wijist er nog op, dat
Utrecht bovendien nog omzelproviaie bere-
kent. t
De hr; Zuurbier, directeur, ant-
woordl', dat da Qentraie nu alles moet
aanwenden om, in beteire oonditiie te ge-
raken, - 1
Heemstede .verkeert evenwel in bijzon-
deer .condities omdat ze veel geld aan
vraagt.
De hlr. B os (Heerhugowaafd) plejit om
den (rentevoet van gedeponeerde gelden
te yertiioogen. Dei Centrale geeft 3'/j daar
door kan de locale niet mqer d'a|n 3 pCt.
rekenen.
Voorz'. belooft dat het Bestuur dit
punt zal overwegen,, ofschoon 'hij niet veel
■vooruitzicht kan geven,. Spr. acht 3 pCt.
niet ongunstig in vergelijking mat de an
dere spaarbanken.
Hiermede is de rondvraag teneinde.
De hr1. J.. Wi. v. d. Berg uit Haarlem
dankt den Voorz. voor zijne bekwamei
leiding dezer .vergadering, waar hij ge
toond heeft een groot volhardingsvermo
gen ,te bezitten.
De [hir. van B e n, the in sluit daarna
de jyierg. er op wijzende, dat het hem
genoegen doe' dit dankwoord Ie jnogiem
■vernemen,
Z|op dikwijjs wordt geconstateerd, dait
het' (Bestuur, dat eerst benoemd is door
de leden, later door hen wordt tegenge-
gewerkt'.
De schuld ligt bij de mensahen, de
grootste ivija'nd.en, zijn de leden zelf, die
hunne medewerking niet vierleenen.
Voorz, d.ankf tenslotte allen voor hun
ne tegenwoordigheid.
