E. Bath. Nieuws- @1 üi¥erteutieblad
voor Noord-Holland.
No. 73.
Zaterdag 28 Juni 1913.
7e Jaargang
FEUILLETON.
Wear present!
Kruis en Halve Maan.
Gemeenteraadsverkiezingen.
BLAD.
ABONNEMENTSPRIJS:
75 et p. 3 maanden franco huls; 105 ct met geïllustreerd
Zondagsblad. Te betalen In het Begin van ieder kwartaal
Afzonderlijke nummers van de courant 3 cent
yam het Zondagsblad 5 cent
Verschijnt DIM8DA6, DfïiDEBDAS m ZATERDA6.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „ONS BLAD".
BUREAU: Breedstraat 12, tegenover de R. K. Kerk, te Alkmaar.
Telefoon No. 433.
ADVERTENTIEN:
Van 1—5 regels.30 «art.
Elke regel meer6
Reclames per regel15
Kleine advertenties van 130 woorden, bij vooruitbet. 25
Nauw zijn de persen
Koud van «en bundel pjöëzij,
Daar gaan weer verscfien
Ter drukkerij.
AKlus rijmde onze bekende dichter Gou
verneur, ook wet genoemd „Jan de Rij
mer", .toen hij inog in zijn vollen kracht was
Had de man in den tegenwoördigien tijd
geleefd, dan had hij gevoeglijk kunnen
tliditen,:
Nauw zijn de persen
Koud van Staten- en Ka-mer-stemmerij
Daar gaan weer versdhen
Ter drukkerij.
'Ras zijn de Staten- en Kamerverkiezin
gen adhter de rug of de redacteur moet
weor 1de pen Wanteeren om de kiezers op
te wekken voor jde a.s. Oemeenteraads-
vfl[kiezmgien.
Gelukkig dat èn Staten- èn Kamer- en
Gemeenteraadsverkiezingen maar eens in de
12 jareln samenvallen, anders zou er spo e
dig in de journalisten wereld een tekort zijn
aan arbeidskrachten en in de ziekenhuizen
en zenuwlijdersgestichten een „gebrek-aan
plaatsruimte" om de overspannen, zenu
wen dgr dienaren van „de koningin der
aarde" te doen ontspannen.
Dooh terzake! t j
De volgende week worden in verschil
lende gemeenten des lands de kiezers we
der opgeroepen.
Thans geldt het geen Staten- gieen lands-
maar een gemeentebelang, wij bi-
doelen de gemeenteraadsverkiezingen.
Over het gelveele land: in Wet liberale
Noorden zoowel, als het Roomsdie Zuiden
treedt toet derde deel der raadsleden in
September >a.f en in de vervulling der dan
openvallende plaatsen moet thans reeds
worden voorzien.
Slechts in weinige gemeenten is de v'er-
kiezingsdrukte met de enkele candidaarsiel-
ling afgeloopen. In verscheidene gemeenten
moet daarentegen gestreden worden tus-
scbrn de verschillende partijen om hare
oamdidatan in de stedelijke Vergaderzaal
binnen te loodsen.
De Gemeenteraden zijn allengs heel an
dere colleges geworden dan ze vroeger wa
ren. Steeds hooger klimmen de eisdben,
die men aan een Gemeenteraad stelt De
lasten, die ppi de ingezetenen worded ge
legd, nemen immer toe. Steeds omvang
rijker en gewichtiger worden de be
moeiingen op het gebied der sociale po
litiek, het onderwijs en de zedelijkheid,,
27
„Heer kamerheer! Excellentie!"klaagde
de opzichter. De Excellentie stond' dia ar
roej bleieke sidderende lippen en 'hield zich'
met jijn halskraag bezig. De cornet, die
hoven was gekomen, wilde juist weder
naar beneden gaan, om de ontvangen bo
wlen ten uitvoer te brengen.
„Gij weet niiet, wat gij doet, wanneer
gij de deuren, opent; wij; hebben hier on
geveer twintig, van de vermetelste inbrekers"
„En in zulk gezelschap, brengt gij een,
dame van de edelste afkomstzeide Guiido
met pen blik van de grootste verachting op
den kamerheer.
„Denk .om de gevolgen", jammerde de
opzichter,
„Detnk gij daar zelf om! Ik moet de
dame hebben, mij is zij; toevertrouwd, en
ik ben fdcenschap pvier haar schuldig!
„Mem hoorde hoe de deur beneden' ge.
opend werd. 1
Dallassen kletterden op ,d'en vloer.
Houdt op!" riep de opzichter in ver
twijfeling.
„Ik zal da gevangenen gaato halen."
„Cornet", riep, Guriido ,naar beneden
„houdt op; Zendt .vier man naar boven!"
Spoedig kwamen vier dragondiers de trap op
„Twoa man aan dezen ingaing. Niiemahld
mag naar beindden!"
>,W|at moet dat. bateetkenein vroeg de
kamerheer: '„wilt gij mij tot gevangene
maketn.?" i
welke zidh door de voortdurende ontwikke
ling vlaln het moderne leven aan de Ge
meen, ternden en Gemeentebesturen, opdrin
gen of hun door den Rijkswietgevier wor
den opgelegd.
Vandaar dan ook dat onze Gemeentera
den meer en meer politieke lidlialmen wor
den.
Men 'mag het toejuichen of betreuren,
een feit is het, dat de samenstelling on
zer Gemeenteraden immer meer betrokken
Wordt in den grooten politieken strijd,
welke Chrisielijken en niet-Chrisiielijken te
genover elkander plaatst.
Deze evolutie hebben wij te aanvaar
den en onder de oogen te zien, willen wij
niet de dupe worden van eene illusie, wel
ke zidh bij de patriarchale en vreedza-,
mere toestanden van voorheen aansluit,
■maar Voor dezen tijd ver beneden-de wer
kelijkheid is. 'i
Zeker bij de gemeentelijke stembus teeke-
(nen zidh de beginselen en de politieke
tegenstellingen niet zoo scherp ai als bij
Staten- en Kamerverkiezingen. Maar dit
neemt iniet weg dat .in 't algemeen ge
nomen ook bij den strijd- om,1 de ge
meenteraden het beginsel zidh gelden
doet en de partij-verhoudingen van groo
ten invloed blijven. Ook dan gaat '(door
gaans Links tegen Rechts.
Bewijze het feit, uit de ervaring geleerd,
dat de sociaaldemocraten bij de 'herstem
mingen steeds de liberalen steunen, zij
het dan missdh'ien niet in naam dan foch
wel in daadde cijfers verkondigen het
anti-|cle|riica 1 e 'blok ook bij de ge
meenteraadsverkiezingen.
Welnu, (waar het zoo staaf, waar de
gemeente ials 't ware is „een staat in
den ISitaat" en dezelfde prinoipieèle vragen,
die fcidh bij het Staatsbestuur voordo,en,
ook bij het gemeentelijk bestuur worden
gesteld (diaar geldt ook voor de gemeen
teraadsverkiezingen: „Stemrecht is
stemplicht!"
Bij den raad evenzeer als bij de verkie
zingen voor Tweede Kamer zijn .het dus
niet de personen maar de beginselen,
die den weg wijzen.
Zeker, Id'e liberalen doen het wel voor
komen, alsof bij d'e verkiezingen voor den
Raad de politiek geen rol behoort te spe
len, laat 'li dat echter niet op de niouw
spelden.
Laat u ook niet wijs maken, dat. aan
hunne zijde de bekwaamste can'didaten
staan, wij kennen dat al: de liberalen,,
die steeds geposeerd hebben als de man
nen van het intellect, eischen nog steeds
het monopolie van bekwame candidaten,
te bezitten voor lien opt
Mannen van vaste principen hebben wij
„Gij ziji mij zoo lang borg1, tot ik iin
het bezit mijner gevangenen ben. Dien uwe
bezwaren 1 in 1
De beide anderen volgen. Vooruit, breng
ons naar de cel!"
„l'k zal baar Walenzeide de opefefifter.
„Vooruit, wij gaan mede!"
De apizidhter ging aarzelend; het kwam
hem blijkbaar mjet gelegen, dat de zoo
vastberaden, optredende officier liiem met de
dragonders 'opi Idie hielen volgden.
Aanleiding tot vrees had hij zeker. V'oor
ieen lage 'deur bleef de öptadMer staan en
hij stak den Izwaren sleutel in hiel slot.
„Ik smeek uwe igenaide om, vergeving; i,k
heb volgens de uitdrukkelijke bevelen van
Zijne Exellentie gehandeld!"
„Maak opian", zeide Guido kort.
De sleutel werd omgedraaid, en d-e deur
door Guido opiangcstooten. Een hêele walm
kwam hem tegemoet, wit een. vertrek, dal
alleen door drie kleine en met dubbele
tralies .voorziene openingen in den muur
lucht en licht kreeg. Eerst zag men in 't
half duister alleen een m.ensohenma'ssa, die
zich langzamerhand ontwaarde. In het ver
trek waren ongeveer twintig vrouwen, waar
|van er etenigan mirt) een kiettóng aan Ideni
muur vastgemaakt waren.
Guido zag spoedig ieen groep,, diiezirih
in den hoek. ivain 't vertrek ophield. Ge
laatstrekken kon men bij de heerschiende.
duisternis niet herkennen; maar Guido be-
Igreepi, dait het imleisje dat zidhi schuw ito
den hoek Idrong .Helena moest zijn; Hij'
ging itnat haastige sdhreden daarop af. Bij
het hooren vam dezen vasten ma'nnienstap
zag Helena op, „Guido!"
Dat was een, hartversdheurende kreet
inoqd'ig in den Raad, mannen; die v'ooir
hun beginsel durven uitkomen, niet die.
Welke met opoffering va;n hun eigen be
ginsel hun politieke tegenstanders helpen
op 't kussen brengen.
„MANNEN 'hebben wij noodig" en,
„mannen" dat zijn menscihen \an karakter,
van beginsel, die staan voor de goede
Zaak en zich door niets laten beïnvloeden,
die zich langs eene vaste lijn voortbewegen.
Maar, vraagt de bekende W; et zei, zal
men zulke mannen wel ergens, beter vin
den dan in jde rijen van hen, die waar
lijk godsdienstig zijn?
Hij die geen geloof kent, zeker ook
hij kan een natuurlijk rechtschapen man
zijm, maar gemakkelijker zal hij tot plicht
verzaking" vervallen dan zij die een God 'cr-\
kennen, Hem dienen en Hem. aanbidden,
Onthoudt dit wel, en weet dus wiie gij1
kiest
Gij mannen van rechts, het is haast
Opnoodig het u nog eens te zeggen, gie
hebt den .plicht rechts te stemmen. Die
tijd' van, de binnenkamer-,ideeën ligt achter u
Wiat gij voor de juiste denkbeelden
houdt, moet ge piropageeren in We.t: open
baar, want stad en land moet gere
geerd w o ir d e n niet n a ar de r ,e-
gelen van het verstand ALLEEN
maar m.eiÖ'ei u .overeenstemming
met de prinoipen van h.et valk.
Daarom nioei ge die principen kenbaar
maken.
Dat kunt ge doen op velerlei wijzen. Een
van die wijzen is: BIJ DE A. S. GE-
MEENTERAADS- VERKIEZINGEN TE
STEMMEN OP RECHTSCHE CAN
DIDATEN.
Is de coalitie nu uit elkaar
geslagen
Is het „onheilig verbond" nu vernietigd?
Het ware wellicht leerzaam geweest voor
de predikanten, die zoo gaarne hun ban
bliksems uitzenden over „den leugen" van
het stoelen op één wortel des geloofs,
indien ze eens een der bijeenkomsten had
den bijgewoond, waarin het bericht der
reeds vooruit vaststaande nederlaag door
de „geloovigen der drie Kerken" geza
menlijk werd afgewacht.
Hoe verwonderd zouden zij hebben ge
staan, bij den hartstodhtelijken ernst, die
op de gezichten te lezen stond, toen een
der sprekers verklaardedat, indien iets,
de laster die over de hoofden van do
vierbonden partijen is heengegaan, ons ver
zekerd 'heeft va.n de realiteit onzer geeste
lijke saamhoorigiheid, als basis niet van
geestelijke „venninging", maar van politieke
samenwerking.
en 'hiel volgende o ogenblik hing zij om
iden hals van den graaf en legde haalr
Ihioof'd op zijip schouder.
„Laiat ik u eerst uit deze hel branden!
Hej overige zal wel teredhf komen!"
Dit terecht kamen, begon reeds aan de
deur, waar de opzichter met de beide dlra-
gonid'ers stond.
„Dus hier beeft die 'hoveling de; dame
laten brengen?" vroeg Guiidlo den opzichter
„Ja, Zijinei Exellentie was zelf hiiier, en
heeft an,titer verschillende lokalen, die ik
topieingemaakt heb, dit aangewezen."
„Adh, ik heb npet zooveel geleden van
duo giemeene vrouwen, als van de hatelijk-
hcdien van dien hoveling! En ik hleb toch;
nietmandi leed gedaan!" Helena begon
krampadh.tig te snikken.
„Wjees gerust, lief kind 1 De keizer wil
diax niet, en het zal u aan genoegdoening
niet ontbreken!"
Met dieze woorden bracht hij de jonge
diame de gang dopr, gevolgd door den
opzidhter en de dragonders.
Gedurende deze korte tussdhenpoos was
Idle Exaellen.tie wedler bekomen van detoi
schrik, door het vastberaden optreden van
Guido ontstaan, en toien die officier niet
dia dame naar benedien kwam, trad de
heer vOfi Merlo hem met zekere waardig
heid tegemoet „Op uw hoofd de verant
woordelijkheid voor dieze gebeurtenissen en
de gevolgen erv.anIk zal onmiddelijk bij
Zijne Majesteit rapport uitbrengen!"
„Gij hebt mij' reeds eenmaal iets derge
lijks getoegtdi: breng uw rapport dan uit!
Wie die gevolgen draagt,'zal wel blijken."
„Ik zal Zijne Majesteit niet; kunnen ver
bergen, welke opmerkzame cavaliers die vij-
En wanneer zij dan aan het einde der
bijeenkomst het treffende moment hadden
bijgewoond, dat de „geloovigen der dlrie
kerken", met de aanwezige priesters 'en
predikanten, zich, onder voorgang van een
dor Kamerleden vereenigden in het gemeen
schappelijk dankgebed, dan zouden zij mis
schien de diepe beteekenis hebben Ieeren
verstaan van Groen's woord:
„Tegen het ongeloof zijn wij met de
gansche Christenheid, roomsch of on-
roomsch, vorcenigd door het geloof in d'e
eenige offerande 'eenmaal aan het Kruis
Volbradht." (do Nfcd.)
Geld en verkiezingen.
De a.-r. „Rotterdammer" schrijft:
In Rotterdam is uitgelekt, dat die libe
ralen f 5000 gavien voor de verkiezing
j)a,n de socialistische candidaten aldaar, en
daaraan de voorwaardien verbonden, dat,
wanneer Spiekman gekozen zou worden in
de |d istnicten I en II aldaar, de heer Spiek
man voor district I zou bedanken en |d|aln
in diens plaats zou gesteld worden (het
gevallen lid D. de Klerk (lib.), tegenover
Wi«n de socialisten dan geen eigen caudidaat
stellen zouden. Zoo moeten de liberalen Ihun
zeteltjes koopien!
Zou het ook kunnen zijn dat de afspraak
betrekking heeft op het lidmaatschap van
den Gemeenteraad? De heer De Klerk
die daarvoor eerst bedankt had, is op,
dit besluit na de eerste stemmingen terug
gekomen.
ALKMAAR. Bij de Dinsdag gehou-
dieu candildaats+elling voor 'den Ge
meenteraad te Alkmaar werden can
didal gesteld voor District 1 (aftuie-
(dieimd iC. G. Zaaidinoioirdijk en Mr. BI v. dl
F^en die Lille, Iaatstgen. wensdht voor eeine
herkiezclng niet meer in aanmerking te ko
men) D. Bergman (soc.-diem.) Mjr. Sluis
(auli-rev.) A. Wl. Uido (lib.) K. Vonk (ch'rist.
Ihüist.) J. d.e Vries (soc. dem.) eti C. G.
Zaad.noordijk (lib.)
voor District II (aftredend D. Go-
vers en D. A. Lui tóng) D. Bergman (s.d.)
P. v. d;. Bnide ^a-lhl) D; Gavers (lib.), D,
A'. Luitiilnig (lib.) on J. die Vries (s.d.)
voor district III (aftredend) C. vain
B'uijson, die voor eenie herkiezing niet meer
in aanmerking wensdht te .komen, en A'.
F. Thiamsen) G. S'. Amoureus (c.h.) Wl. J
D. Appel (kafhi) D. B'ergman (sJdi.) J.
F. Lubbe (lib.) A. F. Thiamsen (lib.) erv
J. die Vries (s. d.)
ASSENDELFT. Bij enkele candidaatstel-
ling zijn de heeren J. Al Kz„ A. Zlui'-
dervaart, M. Siikkes en H. Aafjes (2 R. K.
andiqn
„Erbarmelijke ezel!" zeidie Guido ver
achtelijk: „Zijne Majesteit denkt voel te
hoog, om in oen weerlooze damie een
vijand te zien, of aan het kiind. ie wre
ken, wat de vader misdreven heeft!"
„Het komt ul inief toe, te vermoeden, wat
Zijns Majesteit dienkii antwoordde 'doho
veling vinnig. „Een vriend des keizers is
niet de vriend zijner tegen,standers."
„Dank uivvo sribarmelijkheid", antwoiondde
Guidiq zidh hoogoipri:dhte:nd, „als ik, daiar-
Op alleen, antwoord; dat mijn vriendsdliap)
voor (den, Ikeizer nog voor weinige dagein.
op die sdliansen vain Pelronel gebleken
is! Wbar heeft de uwe zich getoond?
Jonkvrouw, kom mode!"
Mot deze woorden ging hij met He
lena la'ngs von Merlo 'heen, zonder zich
vardier om 'hlern te bekommeren. De voed
ster, de heer von \J7:Cls, en de heer von
M'erlo volgden, daarop kwamen die vier
dragonders en die stoet werd gesloten d'oor
don opzi'dWer, om wóen zich langzamer
hand nog eenige gevamgenifskniechten had
den verzameld. Aam de-n Ingang vond Gui
do do dragonders, d&e intussdhen aifge-
stegen waren en die straat vam het toe
gestroomde volk gezuiverd hadden. Decor-
net stond in de jioort.
„Laait opstijgen en geleidt dezie dame
mot hare begeleidster weder naar die ver-
frakken, diie zij bewoond heeft. De post,
dis toeliet, dat zij weggevoerd weird, gaat
vier ien twintig uur 'in de boelen" 1
„Noen, Guido, niet om mijnentwille! Ik
smoek het u!"
„Mijn 'kind; de man heeft zwa'ar mis-
drevein, tegen de dicipiine! Ik zijn over»
1 Lib. en 1 Si. D'. A. P.) gekozen.
Die verhouding ito den raadt blijft dus
5 R. K. on 6 Protestanten.
D)e hieer A. Zu'!d'ervaart R. K. iis ter
vervanging van J. v. d. Laan, diie bedankt
Wad. i i I LJlÜIi
LIMMEN. Candidaat zijn gesteld voor
2 zetels: J. Dekkler Cto (kath.), P. Kuijs,
(kaft. aftr.), D. IX Swarf, (Vrijz.), C. Vis,
(vrijz. aftr.)
OBDAM. Bij enkele candidaatstelliing
zijn gekozen als leden van den gemeente
raad Ide heeren J. Biuis O/, en C. Ursem,
beiden R. K. en aftredend.
HEER-HUGOWAARD. Candidaat ge
steld zijn de heeren: J. Plevier (vrijz. aftr.)
P. Kostelijk (Vrijz.), C. Kooy Az. (Vrijz.)
J. Schilder (R. K1. aftr.), A. Bos (R. K.),
D. Wijnker (R. K.) en K. Sp|aa;n (CJir.
Hist), De heer W. van Slooten, aftre
dend, wensdh'tte niet meer in aanmerking te
komen.
HARENCARSPiEL. Bij enkele candidaat.-
stelling zijn gekozen J. Bakker (R. K. aftr.)
en J. d'e Groot (RL K.) in plaaits van den
(heer J. Weel (R. K.), die bedankt had.
OUDE NiEDORPi. Bij enkele candidaat
stelliing zijn gekozen de heeren C, Rern'pt
(lib, aftr.) eni J. Nagelhout (lib;) in de
plaaits van den heer J. v. d. Oord (13b.)
diie bedankt heeft.
OTERLEEK. Door verschillende groe
pen kiezers werden, de volgende heeren
candidaat gesteld voor de drie vacaturen
in den gemeenteraad: D. de Jong (aftre-i
dend), M. Couweniioren, (aftr.), P: Bnins,
P. Schermerhorn en P. Spaan.
SGHOORL. Bij enkele oandidaaistelling
zijn herkpzien: A. v. Lienen Sr. en A-
Gouwenhoven.
PURMEREND. Candidaten zijn voor 4
zetels de volgende 10 candidaten: G. C;
Dekker, (lib. aftr.), G. Edel Gz. (SI D.),
Th. Kjoopman, (A. RL), F. J. B;. Middel
hof f, (R; K. iaftr.), K. Post, (S. D;), Th1. M.
Siigliuig (lib.), J. Vet Jz., (S. D.) aftr.
C. de Vries, (lib.), J. de Vries Jz., (S,; D.)
G. de Wk>If, (R. KL)
KROMMENIE. Bij de Dinsdag gehou
den gemeenteraadsverkiezing voor 4 leden
v .d. gemeenteraad zijn de volgende hee
ren candidaat gesteld::
H'. Waai (aftr.), T. ten Wolde (aftr.),
G. P. H. Kaars Sijpesteijn en G. Jonge-
jans, allen vrijzinnig, E. Schaaper (kath.)
H. Albers (anti-rev.) en B. J. Baars en,1
J. J uriaans (beiden s.-d.)
EGMOND-B'INNEN. De stemming" van
den gemeenteraad te Egmondbinnen zal
gehouden woiraen op .Dinsdag 1 Juli 1913,
periodiek treden, af de heeren: J. Groot
hield; heb lilem een post toevertrouwd,
en 'hij heeft op mijn instructie geen achlt
geslagen."!
„Wadht u wel, carnet", onderbrak de
kamerheer, „om dien. main, die mijn boel
gehoorzaamt 'heeft, op d'e eene of andere
wijze te straffen!"
„Ik betreur uwe tussdhenkomst", zeide
Helena „walnt zou de graaf aan mijn ver
zoek hebben toegegeven, voor uwe be
dreiging zal hij zeer zeker niet zwichten."
„Vermiindier zijn straf opi zes uur, oor-
net!" bavial, Guiidlo. „Gij zult niet te ver
geefs verzocht 'hebben, jonkvrouw, en, diie
worm d'aar kan ook gedurende zes uur er
over nadenken, hoeveel waarde ik aan zijne
'bedrigingen Ihedbt!De draagstoel!"
commandeerde hij.
„Ik maak .u er opmerkzaam op; dat
die draagstoel ter mijner beschikking is",
zeide de kamerheer.
„W|el gebeurt het haast? Of moet ik
met dia vlakke kling uwe luiheid uit de
boenen slaan?" i
„W|ie het waagt, ponder mijn bevei,
de hand aan den draagstoel, te leggen,
is uit mijn dienst ontslagen 1"
kraaide de hooge stem van den hoveling.
„Hei, wachtmeester! Haal onder het volk
daar eens een p;aar dragers! De man krijgt
eén goudgulden
Niet vier ma air veertig handle n strekten
hunne handen naiair de schitterende ver
diensten Uit. I
(Wordt vervolgdj
