Kath. Nieuws- en Advertentieblad
voor Moord-Hoiland.
fjo. 74.
Dinsdag 1 Juli 1913.
7e Jaargang
EEMACHINES
I Afzonderlijke nummers van de courant3 cent
I van het Zondagsblad 5 cent
Verschijnt D1HSDAS, DONDERDAG en ZATERDAG.
Grondwetsherziening.
I Hat vrijzinnig-socialistisch blok.
Het Tarief van het stembus-
program afgevoerd.
Daar heb je 't al
BINNENLAND.
1
T
m.
f 325.—.
Orgels en Piano's.
ling gevorderd, indien
naar genoegen is.
behandeling.
eerste klas merken
85. Haast U, eer het
en Alkmaarschen Naai-
AADMARKT 66.
BLAD.
ABONNEMENTSPRIJS
|l5 ct p. 3 maanldéti franco huis; 105 et met geillustreand
I Zondagsblad. Te betalen in het begin van ieder kwartaal
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „ONS BLAD''.
BUREAU: Breedstraat 12, tegenover de R. K. Kerk, te Alkmaar.
Telefoon No. 433.
ADVERTENTIEN:
Van 1—5 regels.30 wart,
Elke regel meer6 j
Reclames per regel15
Kleine advertenties van 130 woorden, bij vooruiitbet. 25
H,et Volk" „eisoht" dat het nieu-
|vfe' Ministerie zij een kiesreohtministerie,
Daarom danook schreef het orgaan, der
3. D. A. P, boviein het opstel, waarin
het den uitslag der herstemmingen besprak,
■giet groote let'bers„Naiar hief aigemdenl
Ikiesredht."
F(n (naar wat ier alzoo dézer dage-m giek
I schreven is, geloovew wij, dat wijf gletenl
[zakenkabinet krijgen maar een Vrij:Zfin|nig(
[ministerie met „formateurs achter die cou-
llissen" die firma Borgesius en Tro-elstra.
Dat Ministerie zai wel aan den „eisdh,"
Iran „hot V'olk" vold'oen en een kiiesrecht-
|ministerie zijn;
Maar dan?
Voor algemeen kiesrecht, zooals die so-
[ciaal-damoaraten dat wensdhlen, of Voor al
gemeen kiesrecht, zooals dlat in hiet con-
[rairatiie-programi ;staat, is noodfe grond-
|tvetslierzi-eniing.
En voor grondwetsherziening is noodig
l'/s dier stemmien, dus laten we maar zeggen
[ó7 tan die 100 in de T wieedie 'Kam£r.[
Vaar tal links diie vaindaan halen?
Op Wet (X)genblik kujninen ze santen be-
|reiken 55 stemmte-rt dlat is nog 12 tekort.
De Christelijke partijen zullen: wiel geen
|grondkvetsherziening aanvaarden, zondter dat
ok ihulnnie eischt fe ingewilligd^ die
dt: ^gelijkstelling van openbaar en bijl
bandier onderwijs".
Dus: Idle socialisten willen geen zaken-
|kabinet.
Maar :een kiesredhtministerie haalt 't niet,
plat k'uininletn ze al tevoren uitrekenen.
Wjat ülan?
Regeeringloo-sheidl 'misschien
Wie (weet 'hiet.
Ja, ja, concentratie ge zit er mee!
Als ige 't niet wist, dlan weet ge 't nu:
[afbreken is hleeli gemakkelijk, maar ppl-
Iboiiwen
DRI. .W|. H|. NOLENS schrijft in. d;e
I „Nieuwe Venlosdhe Crt." een artikel over
|de herstemmingen.
Na d;e cijfers van den uitslag vergeleken
|cn op het bondgenootschap van vrijzinni-
gen en sociaal-democraten gewezen t-e heb
ben, sdhrijft hij', d.at het doel n.l. da
[bemanning van het schip! van staat te vetr-
lidrijveii door dat bondgenootschap is be-
[reikt
En dan geeft hij een, antwoord op het:
[At |nu?" j
„Maar dit succes brengt ook verantwoor-
lelijkheid mee" zoo luidt het verder in.
[bet artikel van dien Voorz. der Katb. Ka-
I merdub'.
„Hiet schip van staat kan niet zonder
stuurlui zeilen. p
Bij het aftreden van een, Kabinet moet
I ^cn ander optreden.
De conoentratie is bij de herstemmingen
|m openlijk bondgenootschap opgetrokken
[met jdje sociaal-democraten.
Nu het bondgenootschap de meerderheid
verkregen heeft, kaïn het zicih niet aan d:e
gevolgen djaarvan onttrekken.
H,et zal een linksch Kabinet moeten vor-
I anen, indien het daartoe door de Kroon
geroepen wordlt
Dat dit in de gegeven omstandigheden
j niet zoo heel gemakkelijk zal zijin, kan -wor-
[tlen toegegeven.
I meerdjetheiid is verkregen, maar voor
|Qe concentratie zou ze wel eens kun,nep
I "P'bh sen plifant uit d|e loterij' te zijn.
Aan die zijde verneemt men dan ook
|Yefl meer gejuich over d(e „nederlaag" der
j coalitie, dan wel over eigen zegepraal,
j 'nmidjlels blijft roei halfvolbrachte, nuliti-
Ige wetgevende arbeid onafgedaan, en komt
f r Betreurenswaardige stilstand in het be-
I stuur,
De coalitie is geslagen, maar niet Ver
flagen.
Zij komt in de oppositie voor tijid en
l^ijle.
Maar zij blijft.
Ik voor mij ben er vast van overtuigd,
a' ve'€n die op schijngronden aan die
I nederlaag hebben meegewerkt, binnen kor-
en tijd tot beter inzicht zullen komen.
b-n dat ppi een 1905 weer een 1909 zal
1 volgen,"
De Standaard beantwoordt in een arti
keltje, getiteld! „Tariiefverbooging" de vraag
of hoogeine roeping aan die Anti-revolutio
naire ipiairjbij nog Iamgplr veroorloven za|l,.|d|e(
vephooging van het Tarief als integree-
tiend; deel van haar stembusprogram, te ha-nd-
(hrjven.
En dan komt het anti-rev. hoofdorgaan
tot de volgende conclusies:
„Nu de nijverheid opl uitgebreide schaal
getoond heeft, lieven te kwijnen dan te
bloeien, en de arbeiders in hun massali
teit gebleken zijn, voor de Tariefsverhoo-
ging die hen redden kon, zelfs schuw te
zijn, kan het daarom voor de Anti-revolu-
tiiopaare partij niiet langer aan itwijfel on
derhevig zijn, dat langer prijsgeven en op
offeren van Idie hoogere geestelijke belan
gen aan deze bevordering van stoffelijke
winste, ongeoorloofd! zou zijn. te achten.
Toon-en Idle nijverheidsniannien, zoo pa
troons, als arbeiders, dat ze hun belang
inzien, en zicih doon den handel miiet lan
gen blinddoeken laten, dan zal pok onze
plartij hun Weer ten djenste staain.
Zoolang daarentegen het verleenen van
dien steun én opi schade voor Wet g-eesle- 1
lijk karakter van onze partijl én op achter-
uitstelling van dje geestelijke belangen v.a'n
ons volk uitloopt, zal onze partij zich van
dit piuuji materieele vraagstuk hebben los
te [maken, tot tijdj en wijle er een kentering
komt .in de publieke opinie."
En daarom hopen, wij, dat spoedig de
gelegenheid izidh zal voordoen., aam den
heer iPia:ssto-ors zijn zetel in dé1 Kamer
te herbergen.
Voor hem, die zoovele jatten een twijfel
achtig district wist te behouden, mocht dan
wel een steviger Riedhtscho zetel wopdien
beschikbaar gesteld.
'Opze partij is op dit punt gelukkig niet
misdeeld. Centrum.
In een onderhoud van een redacteur van
het Persbureau M. S. V'az Dias te Amster
dam miet Mr. Troelstra, zeide deze dat die
nieuw op te t-red'en regeering zich moei
beschouwen als een ministerie Van grond
wetsherziening, dat tevens de wet-Talma
in de ridliting van Staatspensioen heeft te
liquidjeeren.
Naast het algemeen kiesrecht en ouder-
d-omspiemsioen noemde de leider dier S. D.
A. P|. met name d'e herziening der
subsidie-wetten i nzake Bij zon
der Onderwijs.
„Hjet euvel van dje verslechtering van ons
Volksonderwijs, 'tengevolge van die kleine
bijzondere schooltjes", eischte z.i. dringend
voorziening.
ML ia. w. we krijgen dus een reactie
op gebied van de schoolwet. Op Ide sub-
sidiiewetten-Kuyper 'en H.eëmskerk, waar
mede >we in de goede ridliting gingen naar
gelijkstelling voor bijzonder- en lager onder
wijs, zal d'oor links worden beknibbeld,
missdhiien zullen er wel zulke bepjaliingdn
worden gemaakt, dat ze voor het bijzonder
onderwijs onmogelijk zijn 'uit te voeren.
Wjellidht gaan dan de oogen opien van
d'e rechtsdhe kiezers, die het stoffelijke ihoo-
ger stelden dan het geestelijke en het
„T|egé|ni ^netj Tarief!" Waogen steldiénj dört
dé leiuize: „Voor het Bijzonder: Ondei-wjj's
Passtoors.
Qm micier dan één reden za,l het bericht,
d'at Passtoors ditmaal in Beverwijk de vlag
moeist strijken, miet leedwezen zijln verj
nomen.
Nieit alleen, omdat daardoor een zetel a'ain
Ide Riedliterzijde ontviiel, maar ook wijl het
katholiekie volk den stiichler Van den N. Rt
Volksbond noode uit 'het Parlement ziiét
verdwijnen.
Hiet Kamerlidmaatschap van den heer
Passtoors had' een blzonder karakter.
En |al toonde hij' zich zeker een volksver
tegenwoordiger in den vollen zin, en niet
slechts dé afgevaardigde va:n. een enkelen
stand of kring, als man uit het vt>lk w!as hij
meer dbn anderen van nabij bekenldl mie't
Ide Inooiden en blehoeften van een zoo tal
rijke klasse dier MaalscibaippijL
De tegenslag in Beverwijk is daarom
dubbel die betreuren.
Te meer wijl onzerzijds geen andere can-
didaat Werd gekozen, die geadht mag wor-
jcJen de eigenaardige plaats van P| a s-
s t o o r s als volksviertegenwoordïger te
kunnen innemen.
(Tjodh lijkt het ons voor volk en partij
«en zaak van tyelangi, dat die piaiats bezet
blijft, 1
Trotlstra bij H M da Koningin.
Het p,Votlk" verneemt, Bat Troelsiinai bij
H'. ML de .Koningin is! uitgeno-odigld tot
eien piiideirhioud oj» jhlet laatst diezer wlefek.
D,ö [vao'rzitte r d e r T w eed e K al
mer. Nu de Twieede Kamier om is, wordt
izoiO' stllilrijft de Tiet.. daarmedle een
einid gemaakt aan het voioraltersdhiajpi van
Ü.en Meer Vain Nispen tpt Sevenart*, Oinge-
tw'ijfelld zal m|eni aam hem, de hleugeniist
belhoulden van een uitmuntend le;|delr, silineng
maar -eerlijk, Idie ,m|et vaste Ihiaind Idle tdpn
gels' yoerde en zidh: drïe ji.iiet ontme)m|er(
liiöt, Jnodlt (door Uriiks, nbc'h door nedhts,
|n,odh: jdoop 'de regeering, mien herjninidre
k-iidh, jdat hij ook enjcele rnialen een miï-
!n,ister |ot de orde rrep>.
W|a,t lief van de Telegraaf!
't Gaat miet (den Voorz. der Tweede
Kamier als miet een do'ode. Als blij weg
gaat, dain is hij ,pa.s, goed.
Vóór de verkiezingen v.;as de Voorz. der
Tweede Kamier niet-goed' onndatWij
roiomisdhl is.
W,a't jde zetel Beverwiijk aan; de
vrijzinnigen ;kost. Men mieldt uiit
Haarlem, ;aan „de Standaard": Naar hier
Wordt .medegedeeld, mo-et d'oor den inge
zetene van Santpoort, de kosten betaald
zijn tpm Ide vissdhiers, én bij! die stemming
én bij üfi hlersitemming te IJ muiden aan
wlaïi ie doen blijven of te halen. Een dijfelr,
daarvoor noodig Weiid ons genoemd van
f90.000. ;E-en voorman der vrijzinnigheid]
sprak rian f 30.000. A,1 ligt Ü;e waarheid
in Met midden, jd3'11 k3"1 gezegd wor-
defn, (dat idie: vrijzinnigheid zonder moeite
of kosten diezen zetel nam
Hoiei zit d'at? In Mgt N. v'. d: D.
sdhrijft L,Een kiezer,"Er cis ons d'ezer dial
gen heel Wlat toegezonden door vieJrsühil-
lejnldfe partijen als aanbeveling hiunmer, can-
Id'idatetn, dodH de hooïdlzaak, de oproe-
pingskaart ,pm t.e kunnen kiezen, bleef bij
Velen onzer weg. I
B.V. bij herstemming voor- de Pirov.
Staten jn District VIII in d'e, Marnixsclilaoi,
Marniixstraat 2, melldlde zidh' des morgens
ftm: 11 uur die 60ste, kiezer, aan zonden
boVenbieldbelde oproeping.
(HLej schijnt mij! toe', d'at bij deze var-
kiezinge'n al zeer nonchalant w'or'dt omge-
spirongeni.
Aan wien de, sdhuld hiervan?
(Inwijding Vredespaleis. Het
voornemen bestaat om in d'en avond der
inwijding van het Vredespaleis op 28 Au
gustus a.s. het Haagsdhe Bosch schiiiterend'
te jllumineeren ook, miet eeh feestdecora
tie in H*£n .Grooten Vijver.
Deze iVerlidh'teng zal tevens slir,ekkdn ter
viering yan Kominginne, verjaardag, wielke
jdit jaar opi een: Zondag Valt, op wélken,
dag geen openbare feestdn worden giegeiveni.
Den 28en Augustus zal Hare Majesteit in
de (residentie zijn.
Bestelgoed. Men. nneldt aan de
's-H. Crt.:
Vele groothandelaren zijn. ernstig qnt-
si;emd .over Ide nieuwe bieppléng bij dei Spoor
wegmaatschappijen, ,dat vanaf 1 Juli elk
colli bestelgoed moiet zijn voorzien van. thef
aidres Van den geadresseerde. Daandbor
Woaden namelijk hun concurrenten in staat
gesteld, ivain die .adressen kennis tel nenne.nj.
Reeds wordt; getraidht, Idien minisiöer te be>-
wlegen, jde nieuwe bepailiingén niet goed
te kieutnen.; f'
9
Naar de Msb. verneemt behoeft de Adres
kaart alleen voorzien te zijn van den naamf
van den geadresseerde, doch! niet van dien
inaam vap den pfzender. j
Ook is de bepaling in hiet nieuwe be-
stelgoederentarief, volgens w'elke dit tarief
,voor zendingen boven (15 k.g. opw'aarts
moest worden afgerond pp 5 ct., in zoo*
A'-epree veranderd, dat bedragen van 2i/j
ets, en meer .moeten worden afgerond op
5 ets. en bedragen minder dan 21/o ets,
kunnen worden verwaarloosd.
Herstemmingen voor de P;rov.
Staten. In Gelderland verli-est de r-edh-
terzijdie vier zetels aan de concentratie,'
waardoor de redhterzijde bet aantal ze
tels in de Staten dezer provincie van (39
tot 35 ziet verminderd en het aantal con
centratie-mannen van 23' tot 27 is gestegen!,)
Mr. Troelstra naar het H.arzge-
b ergte. H.et Haagsch Corre^pondeniiebu-
reau meldt:
De heer Troelstra, lid' der Tweede Ka
mer, zal na de vermoeiende Kamer- en
verkiezingscampagne van dé laatste maan
den voor eenigen tijd rust gaan nemen in
h'öt butieinland. Zaterdag is hij vertrokken
naar het Ha-rzgebergte.
KERKNIEUWS.
Z. ,D. H, d'e Bissdhopl Vain, Haariem, heeft
benoemd tot pastoor te Assendelft den,
wleleeinwaatden, (heer L. v. d. Berg, en tot
irpcboir van het Sf. Josepjhgesitiohft te Haar
lem den Weleietriwaarden heer J. (H. Wj. iBors-
bqom, flijains kapelaan te Leiden, (O1. L.
V. Hemelvaart.)
Kardinaal Van Rossum In het land.
Naar i,lde Tijd" vern.eeimt, zal Z.Em. kard-.
Van, Rpssum Vrijdag 11 Juli te 10 uur in
d'e kérk Vap d'en H'. Nioolaas aan de Prins
Hendrikkade te Amsterdam1 een plotniifioale
H. Mis qpld'ragen, Waarbij' de gelh'eele gees
telijkheid van hiet dekenaat Amsterdam té-
gepWpordig yal zijn. Na de H. Mrs zal Ide
geeestelijk!heid' ,en coinps door Z|.Emi. i-n dé
plastope Worden, ontvangen.
A L K M A AJ^
GESLAAGD.
Onze stadgenoote, mej. R. P. Janknegt,
slaiagide voor hteiè examen, van bCwbaw-
schoolonderwijzeres.
BEVORDERD.
Met goed gevolg is door onzen ouid-
sta-dgenoot, den heer A. Keuter, aan, de
Universiteit te Amsterdam afgelegd het pro-
paedeutisdh examen in de Godgeleerdheid'.
N. Z. HOLL. T. M.
Aan het jaarverslag der Noord-Zuid-
Hol land sell e Tramweg-Maatsdhappij ontlee-
nen wij het volgende: op de lijn Haarlem-
Alkmaar bradht het personenvervoer in 1912
f 64.997 opi, het goederenvervoer f 15.419
•en de drveirsei b'aften f1114. Dje uitgiaveta
voor d-eze lijn bedroegen f 79.374, waar
bij een voordeelig saldo ider exploitatie-re
kening f2156 (vorig jaar f453). De uitga
ven waren f524, hooger dan in WD.
In de Vrijdag 1.1. gehouden algemeene
vergadering van aandeelhouders werd die
balans met winst- en verliesrekening goed
gekeurd-. De heer C'. Dyserinck Cz., werd
als commissaris herbenoemd1, terwijl in de
plaats van dr. J. Timmer, die als commis
saris bejdankt heeft, benoemd werd de heer
mr. W. Jager Gerlings.
GYMNASTIEKFEEST.
Zondag hield' de Turnbond voor Alk
maar ;en Omstreken «en gymmastiekfaest,
vVaaraaM d'oelnamien de bij dien Bond aam-
gesloten Vereenigipgen te weten: Kracht
en Vlug'heid, De Halter, Turnlust, al!e te
Alkmaar, Hercules van Oudcarspiel, Voor
waarts van Koedijk, Voorwaarts vain Sfom-
pietonen, Door Wilskradht verkregen en hét
Gorps Scherpschutters, beide te Egmond-
aan-Zee.
Dit gymnastiiekfeest wend te half 1 ge
opend in de groote zaal Van de Harmo
nie door den Voorz. van, d-en Turnbond:,
Iden heer P'. G. Juing* t-e Alkmaar,
die den genoodigd-en dien turners en turnsi-ers
'het Welkom toeriep o-p dezen eersten turn-
dlag, welken hij' noemde een stap in jde
goede ridliting. Als do-el van dezen turn-
dag Wees spir. aan: eerstens bevordejrihg
van het gezellig samenzijn tussdhen tur
ners en turnsters en als geA-plg daarvan de
bevordering der goede verstandhoudling on
derling; tweedens de propaganda voor d'e
turnzaak zelve. i
In den tegenWoordigen tijd wordt veel
gedaan voor de geestelijke ontwikkeling
maar zoo als er bulten op den feest
wijzer stond „Mens sa-na in corpora sa-
ino" Id.b. „Een gezonde geest in een gezoinid-
lichaam", ook aan de lichamelijke ont
wikkeling moet gedacht worden.
Met den Wensdh, dat deze dag mocht
slagen, sloot de Voorz. zijn openingswoord-
Toen was hét wooird aan den Voorz.
der Regelingscommiissiie, den heer Jobs.
W;ijd-eman van Alkmaar, die -inwel
gekozen bewoordingen aan bestuur, led-etn
en genoodigden het w'elko-m toerfeju en
den wiensdh uitte, dat deze dag dé eersta
modht .zijn, die gevolgd zo-u worden door
meérd'ere turndagen. Hij hoopte, dat het
resultaat van (lezen dag mocht zijn verdere
uitbreiding en verdere ontwikkeling van 'de
beoefening der gymnastiek.
Herinnerende aan den dag, Waarop spr.
voor d'e eerste maal een turnfeest' mee
maakte nu bijna 20 jaar geleden
w-ees hij erop) hoe de turn costumes sinds
dien zeer, zijn vereenvoudigd im heit voor
deel van de gymnastiek, die-er ida'nook bet-er
op geworden is -en dat laatste aClit spir.
todh de hoo-fdz'aak.
Hij spoort alle deelnemers aan de beye-
len correct uit te voeren, zidh' stipt ordelijk
te gedragen en hét reglement van o-rde
nauwkeurigop te Arolgen.
Na den Wensdh1 uitgesproken te hebbep,
„dat dezfe eerste turndag met gouden let-
tere-en gegraveerd modht worden in hei boek
jder gymnastiek", bracht hij een woord
van dank aan Burgemeester en Wethouders,
den Commissaris en den Inspecteur van po
litie voor 'hunne medeAVerking.
Waarna op het Dodenveld de o-ptodht
der verschillende tu:rnvere«niigiingen met ha
re vaandels werd opgesteld, die «ven later
voorafgegaan do-or het muziekkorps, onder
leiding van den Iheer J. Mj. iOtto, [door
Alkmaar's straten trok naar het feestter-i
rei,n, waar omf 2 uur de oefeningen aanvin
gen.
Zij wenden uitgevoerd onder leiding dier
technische commissie, bestaande uit de hh'.j
Q. van SJuils, J. J. Poll en J. Sdhrieken eri*
bestonden uit Algemeene Vrije-o-efeningem
Voor beeren; Barren klassikaal voor daimes;
Algemeene Vrij-e-oefeaiimgen door adspilran-
ten; Hoogrekoef-eningen door heeren; Al
gemeene stokoef-enimgen door dames; Bar
ren klassikaal door 'heeren en Algemeen
Springnummier.
Jammer, dat zoo nu en dan regenbuien,
opgezweept door den wind, de turners en
turnsters tegenwerkten, 't w-as somwijlen
wel zoo guur als in Maabt. i i
Afijn de heeren en dames hebb-en nu
eens gelegenheid gehad zich! te trainen te
midden van regenbuien en windvlagen. Ze
zullen wel „gehard" zijn.
Vooral voor de jongelui, die later het
vaderland zullen moeten dienen, Wa6 dit
eene goede oefening.
De demonstratie der -oefeningen vo-or
voorgeoefen-diheiid, ter verkrijging van een
vej-korlen diensttijd deed z'ien, dlat de tur
ners het nuttige -met het. aangenaimp we
ten ,te vereenigen.
Dezie oefeningen, werden evenals de zoo
even opgesomde, correct uitgevoerd.
N-a<jat deze in aianmerking genomen
de ongunstige weersgesteldheid goed
geslaagde oefeningen waren geëindigd,
keerde men naar het Doelenveld terug.
De eerste turndag van den Turnbond voo-r
Alkmaar en Omstreken mag goed geslaagd
Meeten. -
ONTZETTEND RAAK!
Het dhristelij'k-hisloriisch hoofdorgaan „de
Nederlander" sdhrijft naar aanleiding van
den uitslag der herstemmingen in het
district Alkmaar:
In Alkmaar verkieeg met de eerste stem
ming Jbr. Van Foreest 4621 stemmen, Ger
hard 1604 stemmen en Snoeck Henke-
mans 4505 stemmen, tezamen 10730 stem
men.
Bij de herstemming w'ai'en de cijfers votor
Jhr. Folreest 6144, voor Snoeck Henkemans
4544, tezamen 10688 stemmen.
■Het district telt 11522 kiezers. Eir kwa
men dus 17 Juni niet opi: 792 kiezers; den
'f5 Juni was dit getal 834 kiezers, dus
02 meer.
Aangenomen nui, dat onder die 42 de
beginselvaste sociaal-democraten schuilen,
di't, tpen Jbr. Foreest geen antwoord gaf
op het ultimatum van Troelstra's partijbe
stuur, niet gestemd hebben, dan blijkt uit
de verhouding der cijfers, dat d|e sociaal-
-
Li1
f1
ite
41'