Nieuws- e
voor Noord-Holland.
tfo. 84.
Donderdag 24 Juli 1913.
7e Jaargang
Ih&a
GEMEEHTEHAA0S-VERK1EZIHGEH.
Verschijnt D1NSDAS. DONDERDAG en ZATERDAG.
De weigering der sociaal
democraten.
Is het duidelijk?
KERKNIEUWS.
BINNENLAND.
PLAATSELIJK NIEUWS.
De Onafhaakelijbheidsfeesten.
ABONNEMENTSPRIJS
75 et R. 3 maande® franco Kuis; 105 ct.: met aemustflcerii
Eomclagsblaü. Te Betalen fa. foot Begin van leSJer kwartaal
Afzonderlijke nummers van de courant3 cent
Van hiet Zondagsblad 5 cent
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „ONS BLAD".
BUREAU: Breedatraat 12, tegenover de R. K. Kerk, te Alkmaar.
Telefoon No. 433.
AD VERTENIIEN
Van 1—5 regels .SI Beult,
Dke regel meerB
Rectanes per regel15
Kleine advertenties van 130 woorden, bij vooruMBet 25
HET HANDELSBLAD zegt vain de be
slissing! der soc.-dem, partij-conference:
Wjif veronderstellen dat het uitnemende
artikel van den heer Vliegen den schrik
er in heeft gebracht: opj zulk een straffe,
striemende wijze heeft geen burgerlijk blad
de sociaal-democraten op) het laffe van
hun houding gewezen. Wianneer het zoo
reeds begon in de courant, wat moest het
dan op het congres worden? Wlelk een
magazijn vol wapenen, zouden dan de te
genstanders der s ocialisten- handen krij
gen! En wanneer toch, zooals ieder wel
voelde, van deelneming der socialisten aan
een kiesrecht-ministerie niets zou komen,
waarom dan al die vuile wasch weer in
het openbaar gewasschen?,
De heer Vliegen is een bjj uitstek prac-
tisch politicus en parlementariër. Hij' is
er niet een, die om gelijk ,te hebben, om
theorieën uit te werken, bet belang van
zijn partij zal beiiadeelen. En er is over
eenstemming gekomen in het partijbestuur.
Wij begrijpen het best! De heer Vliegen is
dus gedwongen geworden mede te wer
ken om zijn partij „een brevet van onrijp
heid" te geven. De S.D.A'.Pl heeft het
woord van den heer Vliegen gewijzigd;.
„Sluip vygl weg, pak niet aan, kameraden",
luidt het thans, „deins terug voor de logi
sche gevolgen van uw madhtsvormiing."
Tiet beeld in „Het Volk" is, juister ge
bleken dan de woorden van den heer
Vliegen. Daar heeft men kunnen zien een
werkman, die zich bljjkens zijn gelaatsuit
drukking heel onpileizierig voelde in „een
misisiersrok. Men weet, met een arbeider
bedoelt de S.D.A.P'. de S.D.A.P.
Maar er was toch een fout in de tee-
fcening. De jas is niet te klein maar te
groot. Veel te groot. En de partij, die
altijd piraat over het veroveren van de
macht en over de reeds veroverde macht,
past niet in de jas, de jas is te zwaar en
te ruim!
De „N. ROTT. CT.'® besluit een hoofdar
tikel, waarin de redactie de houding dier
socialisten in zake het al of niet aanvaar
den der ministerportefeuilles laakt, als volgt:
Wil dit nu zeggen, dat het tot stand1
komen van een concentratie-kabinet vol
strekt uitgesloten is?
Men weet, hoe wij hierover denken. Er
is o.d. een weg, Öm tot een concentratie-
kabinet te geraken. Ook mr. Troelstra
schijnt daarover aan de Koningin en dr.
Bos eenige mededeeting te hebbjen ge
daan. In het Volk lezen wij, dat de sociaal
democraten zich willen verbinden tot steun
aan een concentratie-regeering, „zelfs voor
militaire begrootingen." Wjaarin de verbin
tenis precies bestaan zou, weten wij ech
ter niet, zoodat wij niet beoordeelem kun
nen, of hier inderdaad een weg is ge
opend, doch wanneer wij zien, dat de
steun is toegezegd, „opi voorwaarden en
in den vorm, als die door de nieuwe
Kamerfractie met algemeene stemimien is
besloten", dan vreezen wij, dat maar zeer
•weinig, in elk geval niet genoeg wordt
geboden.
Ook hier, trouwens, treft, dat de rol
len worden omgekeerd, en met den thans
geschapen toestand geen rekening wordt
gehouden, Immers, nu de sociaal-democra
tische partij de aansprakelijkheid voor hare
verkiezingsbeloften van zich afschuift, staat
het niet langer aan haar, of aain „de
nieuwe Kamerfractie", doch aan een even
tueel concentratie-kabinet de „voorwaar
den" te ontwerpen^ waarop het onver
plicht en zonder dat d|it ooit in hiet voor
uitzicht is gesteld, de regeering zou kun
nen aanvaarden^ en den „vorm" aan te
geven van den steun, die van de so
ciaal-democraten zou worden geëischt.
In „Het Volk" staan ellenlange artike
len, die Qp _Jieel geleerden toon en n?et
allerlei s pttsvondige argumenten betoogen
tegen het nuchtere betoog van Vliegen
in dat de sooialisten niet aan «ie re
geering moeten deelnemen.
Maar al die ellenlange betoogen zijn,
««kt de „N. Haarl. Gt." op, heel
en kort samengevat in het en
kele zinnetje van Mendels, die te He
renveen vertelde, dat er van socialistische
ministers geen sprake kan zijn omldat.
in dat geval de socialistische propagan
da lamgeslagen zou zijn!
Juist, dat is het Iaat „de Gel
derlander" hierop volgen.
De socialistische propaganda leeft van
ontevredenheid.
Van eritiek, van afbreken, van haat sto
ken.
Daar palmen ze de otjnoozelen mee in.
Als er .socialistische ministers zijn, is
dat uit.
Dan kan men geen ontevredenheid kwee-
fcen om er partij van te trekken, niet
'afbreken niet oniltiseeren, en dan
is de beele propagandanaar de maan.
W)aar wilt ge dan onder de arbeiders
socialisten van kweeken?
Neen, Mendels zei het terecht: de
propaganda is dan lamgeslagen... En daar
om blijft de S. D. AL P., nu ze dan kan
tóónen wat ze kan en wil, liever buiten el
ke regeering!
Van een anider afbreken moeten ze het
hebben.
Zielf-opbouwen kunnen ze niet, en daar
zit voor hen ook geen „propaganda" fal
Is het niet duidelijk?
DE NED. BEDEVAART NAAR LOURDES
(Gistermorgen, zijn de pelgrims van de
Ned. Bedevaart naar Louridies vertrokken,.
Allereerst vertrok om 11.30 van het sta
tion Roosendaal de zsekenfrein met 244
Kieken. Daarna volgden twlee lange trei
nen, waarin niet minder dam 1340 pel
grims hadden plaats genomen.
Mgr. Gallier, die, zooals men wieet, deze
jubilébedevaart medemaalkt, Was reeds vroeg
op het perron aanwezig en ging, vóór
het vertrek, den ziekentnein langs.
Als een bijzonderheid vermeldI de Msb.
Inog, dat deze reis de 10.000ste zieke naar
'Lourdes Wordt medegenomen. De beide
perrons van Wet station te Roosendaal Wa
ren vol belangstellenden, die het vertrek
der treinen bijwoonden, Het weer was
zeer slecht.
De na-verkiezingen. Bij de Dins
dag gehouden stemming voor een lid der
Tweede Kamer in Amsterdam II en VI
werden uitgebracht:
District II Aantal kiezers 5041, Uitge
bracht 3332 stemmen AL Tl. Gerhard (s.
id.a.p.) 1532, P. Otto (tul.) 820, J. R.
Snoeck Henkemans (C.-H.) 923 en dr. H.
Gorter Js.d.pi) 48, zoodat herstemming moet
plaats hiebben tusschen de heeren Ger
hard -en Snoeck Henkemans.
Op 17 Juini waren de cijfers: Uitge
bracht 3866 stemmen, waarvan opi Snoeck
Henkemans (C.-H.) 1057, P. Oito (U.-
L.) 916. Mr. Mendels (s, d. a.p,) 1837.
|dr. Gorter (s. d. p.) 56.
District VI. Aantal kiezers 8048. Uitge
bracht 3844 geldige stemmen, waarvan' op
P. AL Joosten (s. d. a. pi.) 573, mr. H.
Verko mieren (C.-H.) 1438, B. Nlerstrasz
;(wij lib.) 1833, zoodat herstemming moet
plaats hebben tuisschen de heeren mr.
Verkouteren en Nierstrasz.
g Op 17 Juni waren de cijfers: 4865 stem
men, waarvan opi Mr. de Beaufort (v,-
lib.) 2547, Mr. Verkouteren (c.-h.) 1735,
Jos Loopuiijc (s.d.a.p.) 583.
Intrekking Verordemiing Wiiin-
k e Is lui,ting. Naar hiet N. v. 3'. D.
meldt is door de Amsterdamsdhe Raadsle
den Ter Haar, ZiWarf, Sutorius en Ruys
ieen voorstel bij den Gemeenteraad inge
diend om de verordening opi die Winkel-
si uiting in t e trekken.
Op hiet R. K. Sanatorium „Dek
kers w! a 1 d", o nder Gro esbeek, is reeds
«en gedeelte van het personeel aaingelko-
men, dat belast is met de installatie van
de inrildhtimg voor de tuberculoselijders.
Over 14 dagen zal de opening van, die iln-
ridhtilng geschieden.
GENERAAL BERG ANSI US f
Na een veeljarig lijden, dat hem noopte
Zich uit 's lands dienst tèrug te trekken,
ontsliep te 's-Gravenhage op bijna 77-ja-
figen leeftijd de Minister van Staat4 ge-
piensionmeerde luitenant-generaal J. W|. Ber
gansius, oud-Minister van Oorlog.
Biergansius te Delft geboren, koos de
militaire loopbaan tot levenstaak.
Hij ontving zijn opleiding aan de Ko
ninklijke Militaire Academie en werd in 1856
2e luitenant bij; het 3e regiment vesting
artillerie. Hij doorliepi alle officiersrangen
ign werd in 1895 als luitenant-generaal ge-,
pensionneerd. In 1880 Werd hij benoemd!
tot directeur der artillerie-schietschbol.
In April*! 887 benoemd tot Kolonel en
Directeur der Artillerie-inrichtingen te Delft
nam de heer Bergansius in April 1888
de portefeuille van oorlog in het Kabinet-
Mackay aan.
Tijdens zijn eerste Ministerschap verde
digde hij met warmte in de Tweede Kamer
het beginsel wan den persoonlijken dienst
plicht
Zijn meestal voor de vuisit gesproken
woord, met niet te sterk stemgeluid uitge
bracht, Was vloeiend, vol' gloed en over
tuiging. r
Na zijn aftreden Was hij kommamdamt
der Stelling van Amsterdam, commandant
van dep vesting-artillerie en inspecteur van
de artillerie. In 1901 tot lid van de Twee
de Kamer gekozen voor het district Eist,
nam hij! als zoodanig geen zitting, daar
hiji voor de tweede maal als minister optrad,
in het kabinet-Kuyper.
Zijn hoofdtaak was toen de uitvoering
der Laindweerwetten, de invoering van snel-
vuuageschut en de herziening van militaire
strafwetten en van de Bevorderingswet-
ten voor officieren/- In de stakingsdagen
van April 1903 Was hij' het, vooral, die
door krachtige 'maatregelen heeft gezorgd,
dat de Regeering haar gezag bleef handha
ven.
Na den uitslag der verkiezingen trad hij
in '1905 met het kabinet der redhiterzijde
af, maar eenige maanden later werd hij,
onder het opgevolgde liberale Ministerie,
weer in staatsdienst geroepen door zijn
benoeming tot ltd van den Raad van
State. Zijn gezondheidstoestand noopte hein
!dit Ihooge staatsambt neer te leggen. Zijn
haam en verdiensten bleven aan den staats
dienst verbonden, door zTjn benoeming in
1903 tot Minister van Staat.
De generaal Was de laatste jaren tenge
volge zijner ziekte geheel verlamd.
In alle kringen, zoowel van Maatschappij
als Leger, werd hij, vereerd wegens zijn
vriendelijken, gemoedelijken omgang en zijn
aangenaam woord.
Generaal Bergansius Was een devoot Ka
tholiek tevens, en een trouw zoon der oude
Moeder-Kerk.
De Katholieke Staatspartij verliest in hem
een hlarer kloeks te voormannen en een deir
vurigste verdedigers harer beginselen.
m ruste in vrede.
Huwelijksformaliteiten.
Onder dagieekenïng van 19 Juli is door
den Minister van Justitie een circulaire ge
richt aan de Procureurs-Generaal der Ge
rechtshoven,, welke handelt over de wet
van 20 Juni 1913, die in de hitwelijks-
formalitieiten verandering brengt.
Voor ambtenaren van den bungei-lijken
stand is deze circulaire van veel belang,
doch ook zijn sommige bepalingen wel de
moeite waard onder de aandacht van onze
lezers te brengen.
Deze belangrijkste deelen uit de circu
laire laten wij dus hieronder volgen.
De toestemming vah den vader, de moe
der, den grootvader of de grootmoeder,
dep voogd en den toezienden voogd( be
halve bij de huwelijksakte en bij notari-
eële akte, kan, ook worden gegeven bij
akt,e, door eenen ambtenaar van den bur
gerlijken stand opgemaakt en iin het regis
ter van toestemmingen tot het huwelijk
ingeschreven.
Art. 11 stelt voor de twee mondelinge
afkondigingen in de plaats éen afkoindiginjg
door middel van, aanplakking van een ge
schrift. (De thans nog op vele plaatsen
gebruikelijke afkondigingen van de iraidiltio-
neele t'rgfp voor het Stadhuis vervallen
hienmieldie Red. O. B.). De huwelijiksafkoin-
diiging moet opi Z;atendiag geschieden.
Uit art. 19 vloeit voort, dat het huwelijk
niet mag worden voltrokken vóór den'tien-
den dag na dien der (thans eenige) afkon
diging!, die dag zelf niet daaronder begre
pen, terwijl het openbaar ministerie bij de
arrondissenients-rechtbank de bevoegdheid
heeft dispensatie te verleenen van de af
kondiging en van voorgeschreven wachttijd
Van verleende dispensatie geschiedt door
de zorg van den ambtenaar vain den bur
gerlijken stand zoo spoedig mogelijk aan
plakking aan hef gem eentehuis. In die aan
plakking zal melding worden gemaakt van
het tijdstip waarop de huwelijksvoltrek
king zal geschieden of is geschied.
Uit art. 20 volgt, dat met twee of drie
getuigen voor de voltrekking van het hu
welijk t en gemeentehuiee kan worden vol-
staian, terwijl huin getal ten hoogste vier
mag bedragen. Voorts zijn de ambtenaren
verplicht, ten behoeve van het kerkelijk hu
welijk, vrij van leges en zegel, af te geven
afschriften van of uittreksels uit huwelijks
akten, zulks met inachtneming van het in
art. 22 bepaalde.
ARNHEM. Bij herstemming: werden ge
kozen: in distriet I Thl Liefrinck (V. 3.
aftir.) en Mr. v. Lulofs Umbgrove (c.-h.)
De vrijz. dem. verliezen hier 1 zetel aan
rechts
in district II: F. K, Ozinga (v.-d.)
P» Ribbiius (V.d'. aflr.) en Bi. P, de W|aal
,(v. d. aiftr.)
In distriat III: H. Goedhart (v. dl. aftr.)
en U Kooien (c.h.) De vrijz.-dëmocra-
ten verliezen bier 1 zetel aan rechts.
De rechtsche partijen wtinneni 2 zetels.
Oe Raad bestaat nu uit 4 R. K., 1 Ahtö-
Reiv., 2 Ohr.-Hist., 6 S. D. A'. Pi. en 20
Liberalen en Vrijzinnig-Democratein. De
Christ.-Hlist waren dë laafete 4 jaar niet
imper in den Raad vertegenwoordligdl'
DEN HAAG. District I. Gekozen: Wl
Drees (s. d. a1, p.) A'. Harms (s.d.a|.p.) L'.
Hoejenbos (s.d.a.p. aftr.) F. Wl, N!. Hugen-
hoüK (s. d. a. p.) en S. Vas Dias (u.l.
aftr.)
De katholieken verliezen hier 1 zetel (n.l.
wan C. D, Wesseling) de liberalen even
eens 1 zetel (n.l. van J. A'. Sillewis, L.
IWizn.) aan de socialisten. N
District II Gekozen: Mr. S. Fra'nziie
Berenstein (v. d,) J'hr. mr. Gevers Deynoot
(a.r. afir.) HL Koppel Jr. (u.4.) Mr. Va-
renka'mp (u.l.) en Mr. baron v. Zluylen
v. Ni je velt (geen bepiaalde richting aftr.)
De katholieken verliezen 'hiiler 2 zetels
'(n.l. van mr. Al M. de' Groot en van
E. L', A'. Plenn) en de amti-revolutionnairen
1 zetel (n.l. van den heer Mos).
De gemeenteraad van 's-Gravenhage die
vóór de verkiezingen bestond uit 26 vrij
zinnigen, 2 wilden, die tot links gerekend
Worden, 11 reah'i'sdbe leden en 6 sociaal
democraten, zal na de gehouden herstem
ming bestaan uit: 27 vrijzinnigen, 2 lirnk-
sche wijlden, 9 sociaal-democraten en slechts
7 leden voor reahts.
SCHAGEN
Dinsdag en Woensdag werd, in deze
gemeente het eeuwfeest van Neleriands On
afhankelijkheid gevierd.
En of Schagen dit feit feestelijk herdacht
heeft, moge blijken uit het programma,
waarvan wij een zeer beknopt overzicht
geven..
OPENING VAN HET FEEST.
Dinsdagmorgen ten 9 uur beierden de
klokken van beide kerken een kwart uur
lang en werd alzoo her feest ingeluid.
Onmiddellijk hierna \yerd in onze Paro
chiekerk door den HoogEerw. Deken
Sdhrandt, een H. Mis gecelebreerd, waarna
de lofzang „Te Deum Laudamus" werd
gezongen. Ook in die Ned. Herv. Kerk door
Ds. Van Meurs, en in het Evangeliesatie-
lokaal d oor Ds. de Boot had de gods
dienstige herdenking van dit feest plaats.
Ten half twaalf was in de groote zaal
van het No er d - H oil a nd s eb Koffiehuis een
groote menigte bijeen, waar onze Burge
meester, Jhr. Van Doorn, een feestrede
zou houden. Nadat de Harmonie eenige
nummers had ten beste gegeven, werd
door den voorzitter der Feestcommissie,
Mr. S. Meihuizen, den aanwezigen 'het wel
kom toegeroepen, en gaf dezen het woord
aan den feestredenaar.
FEESTREDE,
Spreker ving aan met te zeggen, dat hij
ide uitnoodiging vain tie feestcommissie had
aangenomen, omdat een ieder mee moest
werken om dit nationaal feest zoo goed mo
gelijk te doen slagen.
Hierna zeide hij ten zeerste te betreuren
dat er tegenwoordig een anti-nationale
strooming gaande is. (Spr.doelde onge
twijfeld op de roadie neven der liberalen
de socialisten). Verder ging hij na hoe ons
vaderland van de teugellooze heerschzuchit
van Napoleon I is vrijgemaakt en wekte
hij ten slotte allen op dit feest met enthoun
siasme te vieren.
De Voorz. dankte den redenaar voor
zijn rede, en bracht vervolgens een dank
woord aan de Eerw. Geestelijken, die dit
feest, op schoon e geestelijke wijze hadden
geopiend, en aan vele andere personages leini
corporaties. Tevens deed spr. mededeeling
dat een telegram namens de Commissie aa;n
H. M. de Koningin was verzonden en
©en telegram van antwoord daarop was
ontvangen.
ZANGUITVOERING.
's Middags 2 uur werden door een koor
van bijna 125 dames en heeren, begeleid
door de kleine kapel van de Koninklijke
Nederlandsobe Marine van den Helder, het
geheel onder directie van d^n heer B,
Kwast, eenige liederen gezongen.
Uiigevoerd werden: „Jubel-Marsdhi 1813-
1913", „NeerLand's Volkslied", „Mijn Va
derland", „Looft God", „Neerland's Vlag'
„Gns Hollandsch" en „Cantate voor Ge
mengd koor" gedicht en getoonzet resp.
'door de heeren M, Visser en B„ Kwast,
beiden alhier. Voorts: „Holland's Glorie",
„Wit heden nu treden", „Ons Vorsten
huis" eira tot slot „Wjiien Neerlandsch Bloed"
dat èn door koor èn door publiek werd ge
zongen.
Na: afloop bracht Mr, Meihuizen dien hee
ren B. Kwast en M. Visser in eenige goed
gekozen woorden, dank voor de medewer
king, die zij hadden verleend aan dlit feest,
en reikte hijeerstgenoemd en een lauwer
krans, den tweeden een prachtige bloemen
mand over, als blijk van waardeering.
BLOEMENCORSO.
Tegen 4 uur ,was een bloemencorso' ge
organiseerd, dat op het schoolterrein werd:
opgesteld.
Voorafgegaan door de Schager Harmo
nie, deden tdje vele versierde rij'ruigten,
fietsen enz. gevolgd door een groote me
nigte feestelingen, een route door de ge
meente. Qjri bet XVilhelminatemein terug
gekomen, werden de namen der prijswin-
ners afgeroepen, en te kwart over 6 wer
den In het café van den heer Heijse-
Iaar, de prijzen, bestaande in kunstvoor
werpen, aan onderstaande personen uitge
reikt.
Voor het mooist versierde rij
tuig: le prijs H. Raven, alhier; 2e Ver
meulen, Alkmaar, 3e L. Melchior, alhier.
BestuursprijsIJ. Bakker, alhier.
V o or de m oo is t versierde fiets
le prijs: Dames F. en G. van der Kamp,
2e mej. AL Muijs, 3e mej. A. Paauw,
Bestuursprijzen mej. Koot en jonge dames
Ziwaag. t
V o or de mooist ver sierde spoirf-
kar. Er was slechts 1 deelname n.l. de
kinderen. J. R. Vlaming, wiep dus die le
pirijs werd toegekend.
Voor de mooist versierde Bok
ken wjalgen bij loting d'e le prijs
P'. Keet Fz., de 2e van den Berg.
CONCERT.
's Avonds 'half 8 werd door de Staf-
in uziek der Kon. Marine van den Hel
der, een concert gegeven met e|ein prach
tig afgewerkt programma.
Het Bal-Cihampetre viel door de aan
houdend neervallende regenbuien im het
water, zoodat er geen noemens waardig ge
bruik van kon worden gemaakt. De ge-
faeele Gedempte Gracht en het Marktplein
waren geïllumineerd met ruim 1700
lampions.
Over hiet algemeen genomen, kunnen w'ij
constarteeren, da.t dit feest als zeer gunstig
geslaagd kam worden beschouwd. Alles had
een ordelijk verloopt
En niettegenstaande hiet gure herfstwe
der in de hpoimaaud met de vele regen
buien, die ons nu en dan en onlder het
avondconcert geregeld verveelden, was
er enorm veel publiek op de been, omt
Ihun feestvreugde tot uiting te brengen,
en met ons het feit te herdenken, dat
,wij voor een eeuw werden vrijgemaakt
yan de gesmade Fransche overhcersching..