maar.
SEWS.
ij
Pay^lop,
Mo. 93.
Donderdag 14 Aug. 1913.
7e Jaargang
-pots:
is Cologne,
laarsehe
srij-Vereeniging
root©
E. ISatk Mieuws- en Advertentieblad
voosIFoord-Holland.
FEUILLËm
OlldeS, I (Ms "M" Maan-
i, Warmenhaizen,
GEZ. KAAN.
VBA8D0NK.
r. H. WILLER8.
v. BENTHEM-Lüt»
DE GROOT,
an Zee, G. FOOR.
P. WINK.
"sen, A. SöTEMANN,
awaard, P. LODDER.
swezen ONOVERTREF.
oei en. ia GEHEEL
g-
Alom verkrijgbaar.
vHippische Sport,
«spannen).
29 AUGUSTUS 1913,
m van alle rassen.
an f200, f 100, f75,
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG»
Bs groot® beteekeuis van de
vakorganisatie.
21 ALEMMB,
te vinkei voor Ju-
id, Kruizen en Kruis-
ouden Armbanden,
dalskettingen, Paarl-
en V erlo vingsringen
n concurreerend W0-
van
LANDBOUW'
De krach van de S. D. A. P.
Troelstra's neus.
m
m
L. TÜIN, Hoogzijde 133o.
ANC
■erd door de opname
1LESCHOTT" Week-
akzalverij enz.
tldags om 1 uur,
der N. H. R.-Vereem-
3nde !5ïarddrflveri-
welwillend afgestaan
itbaar Gemeentebestuur.
ot aangifte van het lid-
1.toegang gevende
rein, voor Heer en Dame.
het Bestuur.
J. GOVERS, Voore.
A. J. STIKREL, Secr.
3. BOS, Penningm.
E. E. STOEL, Vice Vrz.
J. HALFF, 2e Seor.
ÜERHORN.
TING.
ONS
BLAD
ABONNEMENTSPRIJS:
75 ct. p. 3 maanden franco hluis105 et met geilliustrewd
Zondagsblad. Te betalen in het begin van ieder kwartaal.
Afzonderlijke nummers van de courant 3 cent.
yan het Zondagsblad 5 cent.-
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „ONS BLAD".
BUREAU: Breedstraat 12, tegenover de R. K. Kerk, te Alkmaar.
Telefoon No. 433.
ADVERTENTIEN
Van 15 regels 30 cent
Elke regel meer6
Reclames pier regel15
Kleine advertenties van 130 wootiden, bij vooruitbet. 25
Bij de schitterende ontvangst Van Z. Em.
Kardinaal van Rossum j.l. Zondag te Hoens-
broek in het Limburgsche Mijndistrict heeft
de heer Hermans, een van de beste Lim
burgsche voormannen, weer treffend juist in
het licht gesteld de groote beteekenis van
de Vakorganisatie's in den geweldigen eco-
nomischen strijd onzer dagen.
De vakorganisatie, aldus de heer Hermans,
bouwt naar onze meening het steigerwerk
bij de restauratie onzer maatschappij. W|an-
neer zij de menschen van de straat en
uit de kroeg haalt, om ze belangstelling
te doen krijgen in het gezamenlijk streven
naar lotsverbetering, wanneer zij de loo-
nen verhoogt en den arbeidsduur verkort,
om een menschwaardiger bestaan te ver
schaften; wanneer zij zorg draagt voor ge-
gezondheid, zedelijkheid en veiligheid in fa
briek en werkplaats en hierdoor de arbei
ders naar ziel en lichaam beschermt, wan
neer zij eindelijk de klove tusschen pa
troon en arbeider overbrugt, door de ge
meenschappelijke arbeidsovereenkomst met
hare verzoeningsraden en scheidsgerechten,
is 't alsof zij de palen in den grond heit
en het steiger telkens hooger legt, om
ons restauratiewerk te helpen voltooien.
Het eigenlijke restauratiewerk: de gods
dienstigzedelijke verbetering van den
menseh en van de gansche samenleving of
liever, naar de schoone leuzen van Paus
Pius X, de hervorming der maatschappij in
Christus, geschiedt echter door de vakver-
eeniging, op de wijze zooals gezegd, slechts
indirect. Hiervoor zijn aangewezen op de
eerste plaats onze godsdienstige vereeni-
gingen en instellingen, en vervolgens de
standorganisaties.
Onze standorganisaties, de R.-K. W;erk-
liedenbond, wil het middenpunt en de
krachtbron zijn van geheel de godsdiensti
ge en sociale actie tot verheffing van den
arbeidersstand.
Hierdoor wordt voorkomèn, dat in de
eene of andere richting overdreven wordt,
of dat men door te veel op het éene te
letten, het andere uit het oog verliest.
Onze standsorganisatie is goed te verge
lijken met een boom, die zijn levenssappen
door alle takken heenvoert, om overal bloei
en wasdom te brengen en den rijksten
vruchtenoogst mogelijk te maken.
Een dier takken is de vakvereeniging, die
de hoogere belangen bevordert door de.
materieele te behartigen, die christelijke
zeden en christelijke rechtvaardigheid moet
propageeren op fabrieken en werkplaatsen,
waar niet zelden liberale patroons regeeren
over een massa arbeiders met de meest te
genstrijdige beginselen.
Die vakvereeniging verkeert itl gevaren,
moet te midden van die gevaren zichzelve
blijven en daarom stellen wij naast en bo
ven haar de standsorganisatie, die volgens
hef woord van Uwe Eminentie er voor te
waken lieeft, dat de hechte grondslagen
blijft PIET OUD#
iude Juweelen, Bloed-
gen, Goud en Zilve'-
7VTNKELZAAKJE 'en
nst vau het publiek a»®'
nerd hij, dat in
n geïad worden.
KUSTERS, sa AU»11*
Ook de grootvizier achtte een afleiding
noodig en zond een ruiter naar vorst Kan-
takuzeno, vorst der Walaehen, met 't bevel
'Weenen aan te vallen.
Maar de ruiter keerde terug met de
tijding, dat hij 't kamp ledig had gevon
den, de Wplachen en Moldaviers waren
gevlucht. Waar de tent van den vorst
had gestaan, stond nu een zeer groot
kruis,
'e grootvizier schuimde van woede, toen
''•J* in zijn moeilijke omstandigheden deze
tijding ontving en hij zwoer, vorst Servan
aan dit kruis te zullen laten kruisigen. Maar
hij hield er geen tijd meer voor over.
Lotharingen begon steeds haastiger voort te
hekken* De keurvorsten Johan George van
Saksen en Max Emmanuel van Beijeren ver
mengd niet de keizerlijken bestormden reeds
den rechtervleugel der Turken, die zich
langzamerhand oploste en steeds sneller en
§Reds krachtiger in de nog geregelde
van ons christelijk vereenigingsleven nooit
aan het wankelen komen.
Tot zoover de heer Hermans.
Moge dat woord door onze Volksbonders
en de velen, die het moeten zijn gelezen,
herlezen en vooral ook behartigd worden.
Het socialisme zegt de „Gelderlander"
dat in enkel critiek kracht heeft gezocht,
dat zijn werfkracht op den arbeidersstand
heeft gevonden in het afgeven op wat an
deren tot stand brachten, in het verwekken
van óntevredenheid, in het stellen van
eischen en het doen van beloften^ zal dat
standpunt blijven innemen, hoe groot ook
de macht is, die het tot daden in staat
stelt. Het revolutionisme Troelstra zelf
zei het op het einde van het congres
heeft de overwinning behaald op het re
visionisme, op het beginsel dat nu reeds
en terstond zooveel mogelijk in- de „ka
pitalistische" maatschappij hervormingen
moeten worden tot stand gebracht, die den
maatschappelijken toestand van den arbeider
verbeteren.
De theorie heeft gezegevierd, dat het par
tijbelang staat boven het belang van de
arbeiders.
Alles, waarvoor het socialisme jaren en
jarenlang heeft gevochten, ware het in den
schoot geworpen, als liet slechts had ge
wild, als het de partij ernst was geweest
met haar platonische liefde voor den wer
kenden stand.
Dit zal zij nooit voor dc arbeiders goed
kunnen praten. Tegen den overweldigenden
woordenstroom, die de socialistische rede
naar steeds noodig zal hebben, om de
houding der partij te verklaren, zal steeds
kunnen worden aangevoerd het eenvoudige
zinnetje: 4„Wij hadden alles kunnen krijgen
wat ge ons thans voorspiegelt, als gij had
gewild, maar ge hebt de belangen der
arbeiders, waarvoor ge zegt te strijden, ver
raden! Uw tegenstanders, die ge zoo becriti-
seert, doen thans iets, terwijl door uw
schuld niet tot stand is gekomen, wat ze
hadden willen doen."
Honderden bijloopers waren reeds van de
partij vervreemd; het is wel zeker dat thans
duizenden gevolgd zullen zijn. En de een
heid in de partij zelve moge schijnbaar be
waard zijn gebleven, zeker is het dat ook
daar honderden zullen mokken, die het der
meerderheid niet zullen vergeven, dat de
oogst van de verkiezingen, die hun zoo ont
zaglijk veel moeite hebben gekost, geheel
verloren dreig't te gaan.
Het congres van Zondag beteekent een
krach voor de socialistische partij, waarvan
zij zich slechts moeizaam zal herstellen.
De positie van machteloosheid waarin de
weifelende houding in zake de aanvaarding
van Ministerportefeuilles Troelstra nu ge
bracht heeft, teekent de N. R. Ct., na er op
scharen van den grootvizier als een wig
binnendrong.
Nu kregen ook de Polen uit de tweede
en derde linie nieuwe reserven en konden
daarmede tot den aanval in massa over
gaan op de reeds door de vluchtelingen
gebroken rijen. De regimenten Scharffen-
steirt en Mansffeld versterkt door troepen
van Croy, trokken intusschen uit de Schot-
tenpoort langs de vestinggracht en kwamen
zoo m de flank der Turksche loopgraven,
die bij dezen onverwachten aanval haastig
ontruimd werden.
Mustapha A.ga zag in, dat hij niets meer
uit kon richten: hij wendde den teugel en
rende met zijn hereden gevolg wqg, om
hier of daar een uitweg te vinden. Zijn
wegrijden veroorzaakte een paniek en de
Janitsaren vluchtten als bezetenen. Zij wier
pen zich in de loopgraven, de een trapte
op den ander, kortom, het was een tooneel
van de grootste verwarring,
„Eerste en tweede compagnie Starhem
berg in stormpas voorwaarts! De vrijschut
ters rechts en linksriep de oude stads-
commaildant, terwijl hij zich verheugd in de
handen wreef.
gewezen te "hebben, dat de genomen be
slissing' aan den politieken toestand niets i
veranderd heeft, en dat de heer Troelstra
zonder ruggesteun van een aanvaardingsmo
tie in de Kamer „vrijwel lamgeslagen" is
aldus:
Wiat kan hij nu doen, wanneer het Ka-
binet-Cort van der Linden niet den weg
zou opgaan, dien hij gevolgd wenscht te
zien? Vrij wel niets. Hij kan groote woor
den gebruiken, en daarmede een schijn
succes behalen. Desnoods moties over alge
meen kiesrecht en staatspensioen voorstel
len, en stemmingen uitlokken, om te po
gen, met den steun der concentratie, het
Kabinet-van der Linden ten val te "bren
gen.
„Hij zal dan kunnen komen tot aan den
drempel van het beloofde land, doch den
drempel overschrijden zal hij niet. Daartoe
is hem de pas nu afgesneden, want steeds
zal hem worden toegevoegd: „Wij zijn be--
reid de consequenties te aanvaarden van
de daad, waartoe gij ons noodigt; doch gij
Wilt gij dat ook? Samen met u een Kabi
net ten val brengend, willen wij samen
met u voor de gevolgen staan, gelijk de
constitutioneele beginselen eischen. Maar
gij?"
„Kon mr. Troelstra dan antwoordenIk
ook", hij zou krachtig zijn, als maar .iemand
in de nieuwe Kamer wezen kon. Doch nu?
„Nu het Zvvolsche congres op gronden
van partijbelang - en andere zijn niet
aangevoerd -beslist heeft, dat onder geen
voorwaarden de taak der sociaal-democra
tie verder zal word m uitgebreid, dan tot
afbrekennu zal zij het moeten aanzien
dat op een gegeven oogenblik de concen
tratie terugdeinst voor eene beslissing, die
naar groote waarschijnlijkheid de rechter
zijde aan het bewind zou brengen.
„In zooverre heeft dus het Zvvolsche con
gres wel eenig practisch resultaat opgele
verd. Dit, dat op het komend Kabinet de
sociaal-democraten eiken vat verloren heb
ben. Een Kabinet-Cort van der Linden zal
vaster staan, nu het congres met nega
tieven uitslag is bekroond, dan wanneer er
in het geheel geen congres gehouden ware.
Aan Mr. TroeTstra is eene mooie troef uit
de hand geslagen, die de heer Van der
Goes de gebruikelijke eongresslotvertop-
ning met warmte heeft gedrukt! Zijn
partij heeft zich opnieuw geopenbaard als
de partij der absolute ontkenning."
BUITENLAND^
BELGIE.
Feesten te Dltst.
Op plechtige wijze hebben de inwoners
van Diest in België, Zondag den vijf-en-
twintigsten verjaardag der heiligverklaring
•van iohannes Berchmans, die in 1599 al
daar geboren werd, gevierd. De schitte
rende versiering van het stadje de al-
göneene feestvreugde, de duizenden pel
grims, alles wees er op, dat Diest zijn
„Laten wij God danken, heeren!" sprak
hij vervolgens tot zijn omgeving, terwijl de
hofbedienden onophoudelijk de vluchtende
massa beschoten, de beide compagniën Star
hemberg de Janitsaren doorstaken, en het
geheeie regiment Scharffenstein de vluchten
den in de flank aanviel. „Laten wij God
danken!" herhaalde hij:
„Wieenen is vrij!"
SLOT.
XVI.
Om vier uur in de namiddag was de
slag' volkomen gewonnenW.eenen was vrij,
geen Turk wa,s meer in de naaste omge
ving; het geheeie Turksche kamp was een
buit der overwinnaars geworden.
Het beleg ha.d aan de Turken 46.000
man gekost.
Het garnizoen, dat in het begin 22.000
telde, was op het einde op 4.000 strijd
bare mannen samengesmolten; ongeveer
evenveel lagen er ziek en gewond in de
hospitalen. Deze groote leemten aan te
vullen was de taak der burgerlijke vrij
korpsen en zij hadden gedaan wat zij kon
den, al had ook tegen het einde de steeds
meer verdwijnende hoop afbreuk gedaan aan
heilige op schitterende wijze wilde hul
digen. Niettegenstaande de hevige regen
buien trok des middags een grootsche pro
cessie uit. welke de deugden van den heilige
zinnebeeldig voorstelde.
Maandag werden de feesten voortgezet.
Honderden studenten, zoowel Vlaamsche als
Waalschev waren uit alle streken des lands
samengestroomd. Nadat op het marktplein
een plechtige H. Mis was gezongen, zette
zich de processie van studenten in bewe
ging, welke met de zegening met het H.
Jacrament besloten werd.
In den namiddag kwamen de studenten
in het St. Iohannes Berchmans - College
bijeen, waar zij door verschillende sprekers
werden toegesproken. Op het einde nam
mgr. De Wachter, wij-bisschop van Meche-
len het woord, die de studenten aan
spoorde, het niet bij vurige toejuichingen
te laten, maar vooral het voorbeeld van
den heiligen na te volgen.
Met een prachtige verlichting werden de
feesten besloten, die wederom aantoonen
op welke wijze de Belgen hun heiligen
weten te vereeren.
DUITSCHLAND.
Be Duitsche Jezuïeten-wet.
Naar aanleiding van het bericht in ver
schillende Duitsche bladen, over de op
heffing van de Jezuiten-wet, schrijft de
„Köln. Volksztg." o.m. het volgende: „Met
doorzichtige bedoelingen ontleent een deel
der Duitsche pers aan het Zwitsersche blad
de „Berner Bund" een bericht over cie
opheffing van de Duitsche Jczuietenwet,
een bericht, dat louter fantasie is. Bij eenig
nadenken hadden de Duitsche bladen zulks
ook wel kunnen bemerken, Immers, de
bondsraad is op vacantie, en ook de meeste
ministers der verschillende bondsstaten zijn
met verlof. Een feit is het alleen, dat door
de verwarring', sinds het laatste besluit van
den bondsraad inzake de Jezuiten-kwestie
ontstaan is, thans niet alleen Beieren den
toestand onhoudbaar acht. Daarom zal de
bondsraad na het zomerreces zich ongetwij
feld met de Jezuieten-wet moeten bezighou
den, wijl een besluit van den rijksdag voor
de deur staat. i
In Pruisen zal de ministerraad eerst in
October over de kwestie beraadslagen.
Het blad verklaart verder, dat de be
richten over de succesvolle bemoeiingen
van den slotheer van Posen en van de
vorstin van Hohenzollern. klare fantaisie zijn
en besluit tenslotte: „De Katholieken van
Duitschland zullen goed doen, niet al te
optimistisch te zijn. Voorzoover wij weten,
zal van geen opheffing sprake zijn, en kun
nen wij alleen hoogstens hopen op een
verzachting der wet door een andere uit
legging van de aan de Jesuiten geoor
loofde werkzaamheid.
Botsing op een bergbien.
Uit Leipzig wordt gemeld, dat aldaar
Zondagavond op de tentoonstelling voorde
bouwvakken een hevige botsing op de berg-
hun ijver. Toen echter de laatste inspan
ning alle krachten vorderde, toen waren
allen weder bij den hand en allen werden
door één geest gedreven, allen deden het
hunne met dezelfde geestdrift als met de
brand op het Schottenplein, toen aller een
dracht de stad voor het ergste bewaarde.
Den 13en September had de plechtige
intocht plaats van het verbonden leger in
de stad.
De straten waren met menschen ge
vuld en men bewees aan de stoutmoedige
legeraanvoerders en hun dappere troepen
een bijna afgodische vereering; aan het ge
juich kwam geen einde
In den namiddag van dien dag waren
alle legeraanvoerders aan een feestdisoh in
het bisschoppelijk paleis vereenigd Aan ta
fel kwam ook de gemaakte buit ter sprake.
vHet schoonste stuk uit den buit heeft
onze hoogwaardige bisschop genomen", zei-
de Starhemberg tot koning Sobieski, die
naast hem zat."
„Zoo, zoo! HoogEerwaarde! Hebt gij
ook aan de strijd deelgenomen?"
„Ik?" vroeg de bisschop verlegen. „Ik
weet van niets, ik heb ook geen buitl"
baan plaats had. De mantel van een dame
was in het rad van den wagen verward
geraakt. De bestuurder remde onmiddellijk,
met het gevolg dat de nakomende trein op
den eersten reed en twee waggons uit
de rails werden geworpen Twee heeren
werden zwaar en twee dames licht ge
wond. i
August Beb&l overleden.
De bekende Duitsche socialisten-leider,
de heer August Bebel, is hedennacht in
Passug in het Zwitsersche kanton Grau-
bunderland, waar hij voor een kuur ver
toefde, overleden.
Het verloop van den .tweeden
Balkan oorlog.
Men weet, dat de nu geëindigde Balkan-
krijg, nummer twee, precies een maand
heeft geduurd. Op 1 Juli trokken de Bul
garen vooruit.
Verschillende incidenten en schermutse
lingen, waarvan sommige van zeer ernsti
ge n aard, hadden reeds tusschen de Bul
garen en Grieken in het Zuiden plaats
gehad, terwijl ook de betrekkingen van Ser-
ven en Bulgaren zeer veel te wenschen over
lieten. Toen dan ook de troejpen van koning
Ferdinand den len Juli plotseling voor
waarts rukten en de vooruitgeschoven Ser
vische éri Grieksche posten bij Ghuevgeli
en elders aanvielen, kwam deze gebeurtenis
niet juist als een verrassing.
Savof moest echter zijn misrekening duur
betalen: de Grieken, van hun eerste ver
rassing bekomen, vochten schitterend, dre
ven den vijand terug en versloegen hem in
verschillende, bloedige veldslagen, waarin
de Grieken zelf meer dan 10.000 man ver
loren, terwijl de verliezen der Bulgaren veel
aanzienlijker waren.
Ook in hun strijd tegen de Serviërs ging
het den Bulgaren niet voor den wind. Zij
slaagden er niet in, de Serviërs uit hun stel
lingen te drijven en leden menige zware
nederlaag bij Istip, Kotehana en andere
plaatsen. In een week Dedroeg het totale
aantal dooden en gewonden aan beide zij
den niet minder dan 70.000. De Serviërs
zeiven geven toe, dat aan hun zijde 8000
man gedood en 27.000 man gewond wer
den en de verliezen der Bulgaren zullen
vermoedelijk wel niet minder zijn geweest.
Ten duidelijkste bleek dat Bulgarije niet
tegen zijn beide tegenstanders was opge
wassen, doch ten spijt van al de rampen,
die de Bulgaatsche strijdmacht troffen, is
het zee^ twijfelachtig, of de Bulgaren vrede
gesloten zouden hebben, zoo zij niet met
een derden en een vierden vijand Roe
menië en Turkije rekening hadden moe
ten houden. Koning Karei verklaarde den
lOen Juli den oorlog aan koning Ferdinand
en gaf zijn leger bevel Bulgarije binnen te
vallen. Reeds den volgenden dag trok het
Rumeensche leger de grens over en werd
Silistrië bezet. Sedert dien zetten de Roe
menen hun opmarsch in Bulgarije voort,
zonder op den geringsten tegenstand te
stuiten, wat geen wonder es, daar de Bul-
„Zeker, zeker, Koningklijke Hoogheid!"
hield Starhemberg vol. „Zijne Hoogwaar
digheid wil 't niet bekennen, en toch zou
het onmogelijk zijn het te loochenen. Daar
heeren!" riep hij over de tafel heen, ter
wijl hij opsprong, „ziet daar! daar is de
buit van bissohop Kollowitsch I"
Hij was met deze woorden naar het ven
ster gegaan en wees naar het voorplein.
ïle verschillende vorsten kwamen haastig
naderbij, Allen waren nieuwsgierig, om den
buit te zien, dien de bisschop scheen ver
overd te hebben.
„Nu ben ik toch zelf nieuwsgierig", zei-
de de bisschop die eveneens opstond en
zich naar het venster begaf. Het viel hem
op, dat onder de vroolijke krijgers plot
seling een diepe stilte was ingetreden. De
hertog van Lotharingen ging de bisschop
zwijgend tegemoet en stak hem de hand
toe. Deze meende in het oog van den
krijgsman zelfs een traan "te zien blinken
„Maar wat gebeurd er toch? vroeg hij,
terwijl zijn verlegenheid steeds grooter
werd, j i
(Sjot voJgt.j
