Zaterdag 23 Aug. 1913.
7e Jaargang
E. Katk Nieuws- en Advertentieblad
voor Moord-Holland.
KERMIS.
FEUILLETON.
Kermis, J>
ILKMAAR.
«markt.
Bstaa» de I NO. 97.
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG,
oom en tante geweest.
OUr
Gloednieuwe prulfie'
enz. enz. met garantiii
Die er door valt of z'e.
mij niet wijten. Ik wa;
BINNENLAND.
rschuw U dus vooruit.
iplaats
öq
ONS
BLAD.
ndelatokken.
doen samentrekken,
s bibberen zóó zicht-
ier met hem de ijs-
niet, dat zijn roz'i*
ibieden. Daaraan
iet denken, maar "1
vinden, om een twee
aan te nemen, a
;ef, vanwege het hel
ek!
e boerenjongens" "P
Henri met oom
ABONNEMENTSPRIJS:
75 et p. 3 maanden franco hjuis; 105 d met geïllustreerd
Zondagsblad. Te betalen In het begin Van ieder kwartaal.
'Afzonderlijke nummers van de courant3 cent,
yan het Zondagsblad 5 cent.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „ONS BLAD".
BUREAU: Breedstraat 12, tegenover de R. K. Kerk', te Alkmaar.
Telefoon No. 433.
ADVERTENTIEN:
Vain 15 regels
Elke regel meerG
Reclames per regel15
Kleine advertenties van 1—30 woorden, Bij voorultbet 25
30 oetnL:
Zoo staan wij dus alweer aan den voor
avond van de sinds onheuglijke jaren te-
rugkeerende kermis, een vdeek vol gjenie-
jingen en feesten.
Een week vol „genietingen", waarin zeer
zeker veel onschuldig en geoorloofd ver
maak en ontspanning wordt aangeboden,
maar die ook weer eene donkere scha
duwzijde heeft.
En dan noemen wij in de eerste plaats
liet opdrijven van tie uitgaven om maar
pleizier te maken. In zoo'n week wor
den er „kapitalen" uitgegeven.
Ook hier spreken de cijfers.
Hebt gij weieens nagegaan, wat de ge
meente Alkmaar van zoo'n kermis plukt?
Uit de gemeenterekening' van 1909 blijkt,
dat er in dat jaar de kapitale som van
f 6663.271/2 werd ontvangen door de ge
meente Alkmaar aan kermisgelden, in 1910
was dit f 7703.801/2 en in 1911 f 7361.46y2
■Dus of er in zoo'n week ook een geld
wordt uitgegeven door de kermisgasten en
ontvangen door de exploitanten, anders
konden dezen zulke reusachtige sommen
niet opbrengengemiddeld f 1000 per dag
Om nu eens het v 0 r i g j a a r te nemen
I De stoomcarrousel „verstond" v. f3000.
De beignetskraam voor 725.
De schouwburgtent op de Laat 125.
i De luchtschommel 501.
De draaimolen op de Laat 155,75
De cake-walk 250,
[De bioscoop „1150.50
r De toboggan 225,—
enz. enz. Er moet dus in zoo'n week heel
wat verdraaid en gegeten worden eer de
exploitanten aan een winstje komen!
Nu is er natuurlijk niets tegen, dat de
menschen gedurende de kermisdagen uit
gaan, maar er is tegenwoordig zooveel
I te doeiv, zooveel wordt er van alles ge-
I profiteerd.
i Dus we waarschuwen alleen tegen het
I opdrijven van het pleiziermaken). Daar kan
waarlijk in onzen tijd van oppervlakkig
heid nooit genoeg tegen gewaarschuwd
worden. Het gaat niet aan, bakker, melk-
1 boer, slager, manufacturier- en wie weet
I wie niet al maar te laten „wachten
op de centen" en met de kermis het „er
van te nemen".
Maar bovendien, gedurende de kermis
fust er eene ernstige verantwoordelijkheid
op ouders ten opzichte van hunne zonen
en dochters, om toe te zien op den aard
van het vermaak dat gezocht en bezocht
Wordt,
Daar zie men op toe. Het streven van
onze courant zal zijn om in dit opzicht
ecnigszins een leiddraad te geven, door
aankondigingen van zulke vertooningen in
L ons blad niet op te nemen, onze admi-
Door zijn inwendige verhoogde warmte
j voelde neef Warmenhoven niet dadelijk, hoe
J frisch het in de huiskamer was, die zij
nu weer binnentraden. Bovendien wijdde
hij zijn aandacht aan de gedekte tafel,
j om, zoo mogelijk, een horoscoop te trek-
j ken omtrent 't geen hij verwachten kon.
I r lag een zindelijk tafellaken, er stonden
I diepe en platte borden op tafel, naast elk
I couvert was een glas neergezet, welis-
I Waar geen wijnglas, maar met een dronk
I £oed bier is het ook wel te stellen, dacht
tbeef. Die gedachte werd echter spoedig
J 'geleid door de verschijning van tante,
J1 'e begon met een kleine strafrede te rich-
'en aan Knijper's adres.
nik ben dat anders niet van je ge-
IWoon, Knijper, dat 'je zoo laat uitblijft,
jf" "I,s llat wachten", piepte ze, met haar
|olinkende varkensoogjes knippend.
1 „Wat zal ik je zeggen, vrouw, neef had
j,e erg koud gekregen,en toen hebben
IWe Boerenjongens gedronken
„Zoo", piepte tante weer, „dat's an-
ers je gewoonte niet, Knijper..,.., had
al vroeger Boerenjongens gedronken,
leef
„Neen, tante, en 't is me zoo jjoed be-
valen,. dat ik er zelfs twee heb geno-
nistratie zal ze danook weigeren adverten
ties van uitvoeringen, die bepaald kwet
send zijn voor katholieken, als „Allerzie
len" van Héyermans, enz.
Maar we zullen ook wat het andere
betreft toezien en, als het noodig is, eene
waarschuwende stem doen hooren.
Meer dan van ons moet echter de ac
tie tegen zulke vertooningen uitgaan van
de katholieken zelf, zij moeten daar
niet heengaan, hunne kinderen en ofader-
hoorigen verbieden en anderen waarschu
wen.
Met 2oo'n kermis dreigen dus wel ge
varen. Nu komt het er maar op aan zijn
verstand te bewaren; zegt niet een oud
rijmpje:
Al op die kermis vindt je rare zaken,
Waar je met je hoofdje van in de
war kan raken.
Daarom, het hoofd helder gehouden!
Zorgt dus, dat ge tijdens de kennis u
niet overgeeft aan drankmisbruik, hetwelk
de oorzaak is van zooveel kwaad.
Drankmisbruik moet de onzedelijkheid
in de hand werken; dat is eene conclusie,
welke onvermijdelijk volgt uit de werking
van iedere hoeveelheid alcohol-houdende
drank, die tot misbruik is overgeslagen.
Deze toch ontneemt aan het verstand van
zijn helderheid en aan den wil van de
kracht, die ieder oogenblik beheerschend
en remmend moet optreden.
Waar door den drank de waakzaamheid
is verminderd, daar is in den mensch - de
weerstand tegen het kwaad zwakker ge
worden.
Daar komt nog bij, dat de drank juist
door zijn prikkelende werking de wiljje en
dierlijke lusten opwekt in den menich.
Voor jongelieden vooral is hier uiter
ste voorzichtigheid geboden.
„Ik was dronken" aldus luidt het zoo
dikwijls uit den mond van beklaagden voor
de Rechtbank. 1
Het drankmisbruik is de groote bevorder
aar van ontucht en onzedelijkheid; hoeveel
geheime zonden zullen er in de duisterheid
en eenzaamheid niet bedreven worden, waar
over de jonge man en de jonge dochter
zich diep zouden schamen, als het ooit
aan het daglicht zou komen
De drank is dan vaak de drijfveer die
de z.g. durf geeft.
't Is nog niet lang geleden, dat voor
de Rechtbank alhier terechtstond een man,
wegens verzet tegen de politie.
Bekl, had bij aankomst der politie zijn
jas uitgetrokken en zijn manchetten weg
gesmeten en zich als een krankzinnige aan
gesteld.
Hij had tevoren nimmer iets met de
politie of justitie te doen gehad, de drank
had hem tot de daad gebracht.
Beklaagde jammerde voor de Rechtbank,
„Wat zeg je, neef, maar 't- is toch niet
waar?
„Jawel, tante", verzekerde neef, maar iet
wat minder fier dan te voren, want blik
en stem van tante hadden hem doen be
grijpen, dat tante met zulke heldendaden
alles behalve ingenomen was.
„En jij ook, Knijper?
„Ja vrouw, ik ook
„Dus dat heeft ge vier Boerenjongens
gekost ?<L.
„Neen, maar twee, vrouw, den tweeden
keer "heeft neef zijn eigen en mij getrak
teerd", zei Knijper bedaard, zich bewust,
dat dit wel als 'n soort van bliksemaf
leider voor tante's toorn zou dienst doen
Dat was dan ook het gevat, doch toen
het gezelschap zich aan tafel zette, ontdekte
neef Wiarinenhoven, dat de bierglazen als
door tooverslag waren verdwenen. Neef
bevroedde, dat dit op een wenk van tante,
bezorgd voor opgewondenheid, was ge
schied door Vrouke, toen deze de soep
terrine had opgebracht.
„Nou zal je 'reis 'n.soepie eten, neef,
zooals je nog nooit gegeten hebt", riep
Knijper uit, terwijl hij, na het gebed, het
deksel van de terrine lichtte.
„Zoo oom", antwoordde neef met 'n
gedwongen lachje, „nou, dat zal goed ko
men, want ik heb bijzonderen trek....,...','
„Ken je knollensoep?"
„Neen oom, daar heb ik nog nooit van
gehoord
„Dan moet je dat 'reis probeeren, neef,,.,
dat staat in de maag,„,,; en zooals Vrou-
dat ze (de politie) hem „beestachtig" had
den behandeld, waarop de Officier zeer
ad rem hem vroeg, wie hier het beest was?
Waarlijk, een mensch, die zich aan drank
misbruik schuldig maakt, stelt zich gelijk
met een beest.
Hebt ge het schouwspel wel eens ge
zien, hoe een dronkaard, wiens beenen
hun dienst weigeren, wordt gearresteerd
of naar huis gebracht?
Men werpt hem in een handwagen en
zoo wordt hij naar huis gereden
Een treurig gezicht maar noch treuri
ger als een vader van een gezin zoo huis
waarts keert: „een beest gelijk."
Daarom: wie met de kermis en te al
len tijde zich zelf beheerschen wil, zij op
zijn hoede! Hij spele met geen vuur!
Sobrie estate et vigilate
Wieest matig en waakt
Weest matig ook in genietingen „Kleine
vreugden brengen ook slechts kleine geva
ren voor misbruik aldus schrijft „B i s,
schop V,. Keppler in „Meer vreugde'
bij groote is het gevaar groot; niet;
is moeilijker te verdragen dan een reeksen
van volle vreugdedagen" (als de kermis
Red,)
Wiij wenschen onzen lezers graag een
genoeglijke kermis maardat dit
genoegen rein zij en zonder schade vooi
ziel en lichaam, dat is de hoofdzaak.
Hetzij de bron is groot of klein,
Wel, laat u dat geen zorgen zijn; V
Uit beide drinkt g,:i fricschen moed,
Als 't water maar is rein en goeil.
Rente aan personen van 70 jaar
en ouder.
Volgens de Invaliditeitswet komt aan per
sonen mannen en vrouwen dip op
31 December 1913 zeventig jaar of ouder
zijn, een rente toe van f 104 per jaar, die
in wekelijksche termijnen van f 2 aan de
postkantoren zal worden uitbetaald. Om
voor ziflk een rente in aanmerking te ko
men, is echter noodig het voldoen aan
bepaalde voorwaarden, waarvan de voor
naamste isv dat men in het tijdvak van
3 December' 1903 tot 3 December 1913,
of wel in het tijdvak van 10 jaren, dat
onmiddellijk voorafging aan het bereiken
van den leeftijd van 70 jaar, ten minste
in 156 weken loonarbeid heeft verricht,
tegen een loon van niet meer dan f 1200
per jaar. Wieken in dat tijdvak, waarin
de arbeid door ziekte werd onderbroken,
tellen, onder zekere voorwaarden, voor het
geheel of voor een deel mede als weken,
waarin loonarbeid werd verricht.
Heeft ieder van twee echtgenooten aan
spraak op ejen rente, dan bedraagt ieders
rente f 1.50 per week,
ke ze kookt, is er geen
Bij die lofrede achtte Vrouke zich ver
plicht 'n ideetje van '11 kleurtje te krij
gen, hetzij van gestreelde ijdelheid of van
gekwetste nederigheid.
Neef Warmenhoven was dit zielkundig
raadsel volkomen onverschillig; hij was
éen en al oog en neus voor de dampende
breiachtige massa, waarmede oom het voor
hem bestemde diepe bord boordevol vulde
Neef hield niet van dikke soep in
zijn restaurant liet hij altijd het meeste
der vermicelli liggen, en reeds de zoet-
weeige knollenlucht alleen bracht een oproe
rig gevoel in zijn maag teweeg. Met den
moed der wanhoop echter stak hij den
lepel in de brei, vischte te gelijker tijd
een stukje lamsvleesch op dat wist hij
van oom, dat het lamsvleesch was
stak een en ander in den mond en slikte...
Om de terugwerking van zijn slokdarm te
verbergen, bracht hij haastig de hand aan
zijn mond. Al had men hem een ton
gouds geboden, om een tiende part van
zijn bord leeg te eten, hij zou ze hebben
afgewezen.
„Is het je soms te flauw, neef", zei
tante, „och Vrouke, geef jij even het zout
aan neef HenriZie je, wij houwen
niet erg van hartigDat zal van de
Boerenjongens kommen
„O neen, tante, 't is heusch zout...
zout genoeg", stotterde Henri verlegen,
„maar als u me niet kwalijk neemt...... ik
houd niet erg van knol...,,, knollen..,, als
kind al kon ik ze niet verdragen....,,"
Onder „loonarbeid" wordt niet alleen vas
te arbeid verstaan. B.v. ook de losse ar
beiders die éen dag in de week werkte:
de vrouw, die een enkelen dag in de
week arbeid in dienst van een ander ver
richtte, worden geacht, in die week „loon
arbeid" te hebben verricht.
De rente moet worden aangevraagd door
invulling van een formulier, In iedere ge
meente zijn personen aangesteld, om bij
die invulling behulpzaam te zijn. Het for
mulier wordt opgezonden naar een com
missie, „Rentecommissie" genaamd, die
voor verschillende gemeenten gezamenlijk
is ingesteld en die over de toekenning
der rente adviseert aan de Rijksverzeke
ringsbank te Amsterdam, door wie ten slot
te de beslissing wordt genomen, Van hare
beslissing is 'beroep op den Raad en den
Centralen Raad van Beroep.
Ieder, die aanspraak op een rente meent
te kunnen maken, wordt thans in zijn
eigen belang geraden, zich zoo spoedig mo
gelijk te vervoegen bij een der personen,
n» woont, aange-
het ingevuld formulier dan opzenaen naar
den 'Secretaris der Commissie, waaronder
zijn woonplaats behoort. Wordt op zijn
verzoek gunstig beschikt, dan zal hij voor
de eerste maal op Dinsdag 9 December
a.s. de hem toekomende rente aan het
postkantoor kunnen afhalen.
DE CRISIS OPGELOST?
Men meldt uit Amsterdam, dat Mr. Cort
van der Linden er thans in geslaagd is
een Ministerie samen te stellen. De crisis
is sedert eenige dagen opgelost.
De regeering wordt echter na de ope
ning van het Vredespaleis door het nieuwe
Ministerie aanvaard.
Pas na dien zal het Besluit van Hi. M.
de Koningin openbaar gemaakt worden.
De ,,N.» Ct." meldt dat 't thans moet
vaststaan, dat mr, Cort van der Linden in
het nieuwe Kabinet de portefeuille zal be
komen, welke hij van den aanvang af voor
zichzelven bestemd had, n.L die van Bin-
nenlandsche Zaken.
Aan de „Ned." wordt thans ook de
naam van den oud-minister Lely genoemd
„Van geen knollen?!" riepen oom, tante
en Vrouke in koor uit, met een ver
baasdheid, alsof neef een reuzendiamant,
in plaats van een microscopisch stukje lams
vleesch, uit de knollenmijn had opgedolven,
„Nou jongen", vervolgde oom, „dat spijt
me; dan weet je niet wat lekker is",
en ten bewijze hoe groot liefhebber hij
was, at hij na het zijne neefs bord leeg
en verorberde hij bovendien een derde por
tie. Tante at vanwege de „benauwdighe-
den" niet meer dan een half bord en Vrou
ke speelde zonder de minste moeite twee
portjes naar binnen. Inmiddels kon neef
zijn eetlust bevredigen met wijsgeerige be
schouwingen over het geluk, een oom f
als een dergenen met wien de heer Cort
van der Linden dezer dagen samensprekin-
gen over de verdeeling der Minister-porte
feuilles heeft gehad.
Oorlogsbegrooting 1914. Naar
wij vernemen is het ontwerp-Oorlogs-be-
grooting over 1914 ruim veertien ton hoo-
ger dan die over 1913. Deze stijging wordt
veroorzaakt door het in werking treden van
de nieuwe Militiewet.
Zooals men weet, hebben de sociaal-de
mocraten hun steun beloofd aan een Con
centratiekabinet op voorwaarde, dat de oor
logsbegrooting voor (1914 niet hooger zou
zijn, dan die voor 1913. 1
De Minister van Oorlog. Men
meldt liit den Haag: Omtrent het in de
pers voorkomende bericht, dat aan den
aftredenden minister van oorlog een hooge
betrekking aan de Koninklijke Petroleum-
Maatschappij zou zijn aangeboden, verklaar
de deze, dat hem hiervan niets bekend is.
De heer Colijn is voornemens onmiddel
lijk na zijn aftreden als minisfer een reis
naar China te ondernemen om van daar
over Indië naar ons land terug te keeren,
o.a. fnet de bedoeling zich op Java op
de hoogte te stellen van de daar in den
jongsten tijd voorkomende beweging onder
de Javaansche bevolking,
uaio ui ccni muoi 1 «t/uuca
het hooggeëerde publiek van ALK-
s, dat hij
Welvoeglijkheid in de po
litiek. In een artikel in „De Maas
bode" waarin mr. Wiittert het algemeen kies
recht bespreekt, vindt men ook de vermel
ding van een feit, dat tot dusver niet
bekend was. §prekende over de drift, waar
mede de vrijzinnigen van allerlei nuance
bij de stembus zich hebben vereenigd en
zich onderwierpen aan de eischen der socN
aal-democraten, schrijft mr. Wittert:
„Zóó hevig was het verlangen naar ver
nieling, dat een mr. W|. Hj. de Beaufort
het er voor over hadN zijn geheele poli-
je niet meer dan dat?,.,... Hoe heb ik
het met je, neef.,,..., ook geen vriend
van zuurkool?
„Ja, ja, toch wel, oom,ik., ziet
u. i(t denk dat die Boerenjongens dat doen",
jokte neef, half korend het hapje zuurkool
en de dobbelsteentjes vet spek op zijn
bord verwerkend. Door ook geen zuurkool
met spek te eten vreesde hij voorgoed de
gratie van oom en tante te zullen verliezen
Oom had hem al eens een paar malen,
meende hij, aangekeken met een blik, waar
in minachting te lezen lag.
„En -nou 'n mispeltje, hè", zei oom, na
dat hij een reusachtige _portie zuurkool en
VII ÉfMIinVIMMIIIlVIIJ M
tante te bezitten, die men te vriend mo-
houden om den wille van de smeer, en m2e maal Per_ dag versch brood
de troostende aanbeveling van oom, zio verlangen in elke wijk van
schadeloos te stellen bij 't geen volgtyordt. Bovendien wordt in het
zou. Oom zei niet, wat ad December 10 pCt. Vail hit
Toen oom Knijper met een smak
jaald -
zijn lippen, 't geen blijkbaar beduiden moe1"
dat de laatste hap hem nog even Iekk |a OSj?lïË^WOOjfl9
had gesmaakt als de eerste, zijn lepel huu" TTTiRi
neergelegd, bracht Vrouke de terrine weg
en keerde terug met een grooten schotel
zuurkool, met een stuk geel spek in het
midden.
Oom had zeker het verdachte trekken
om neefs mond niet gezien; anders toch
had hij wellicht op minder stelligen toon
gezegd: „Nou, neef, dan moet je nou je
maar 'reis te goed doen, dat 's ook
stevige kost, en dien kennen ze te Am
sterdam evengoed als liier,,w.r, Hè, neem
0
1
HV-
zegd, dat neef zijn tanden opeenklemde,
een mispeltje nam, en doende alsof hij
kriebeling in den neus voelde, dezen bij
de slikbeweging dichtkneep. Goddank, het
leed was geleden, en de erfenis had geen
schipbreuk geleden op 'n mispel,
{Wlonlt vêrvojjjaj
