1&E Ba.tb. Nieuws- en Advertentieblad
weer Noord-BollandL
No 13
Donderdag- 3 Februari 1910.
10e Jaargang
Hlie zijn de spiets?
Oorlogsoverzicht
ONS
BLAD.
ABONNEMENTSPRIJS t
75 ct. p. 3 maanden franco bui»; 105 ct. met geïllustreerd
Zondagsblad. Te betalen in het begin van leder kwartaal.
Afzonderlijke nummert van de courant3 cent.
Van bet Zondagsblad 5 cent
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG ei ZATERDAG
Uitgave van de Naaml. Vennootschap "ONS BLAD,,.
BUREAU: Breedstraat 12, tegenover de R. K. Kerk, te Alkmaar.
Telefoon No. 433.
ADVERTENTIEN
i i s
Van 1—5 regelt
Elke regel meer.
Reclames per regel s
Kleine advertenties van 1—30 woorden, bij vooruitbet
30 cent.
6
15
a
Onder dezen titel verspreidde ds. Louis
A. BaWer eenigen tijd geleden, nadat de
Nc.'rlandsche Regeer ing last had gegeven
tot vervolging der ondlerteekenaars van bet
bekende manifest dier dienstweigeraars over
te gaan, een nieuw manifest, waarin hij
opkwam tegen de „lasterlijke aantijging" als-
zou het eerste manifest een opruiing tot
dienstweigering inhouden. In plaats van een
aansporing tot dienstweigering zou het ma
nifest veeleer een waarschuwing daartegen
zijn
Luister maar, wat ds. Bjalhier schrijft:
Het Manifest was, doordat het den
moed tot gevangenschap, zelfs tot den
kogel, bij alle onderteekenaars voorop
zette, afschrikkend genoeg gesteld
om alle weifelachtige naturen verre te
houden en hen, die anders zouden kun
nen metnen, dat zij wel in staat waren
met ons mee te gaan, van die opper
vlakkige meening te genezen. Door zoo
te doen, hebben wij gewaarschuwd in
plaats van aangemoedigd. Wlij hebben
gewezen op den lijdensbeker, opdat alleen
een Gideonsbende daarvan zou durven
drinken.
Derhalve volgens ds. Baihkr, die op-
stetiier in het bekende Manifest der dienst
weigeraars heeft dit geen andere bedoe
ling gehad1 dan door eene flinke waarschuw
wing voor de gevolgen te bewerken^ dat
het groepje dienstweigeraars toch maar tot
een onbeduidend, hoopje zou inkrimpen
We zijn echter zoo vrij1 tensterkste te.
betwijfelen of de onderteekenaars met diezen
uitleg accoord gaan; we hebben zelfs alle
reden het tegendeel te beweren.
Tc oh voor veertien dagen de vijf predi
kanten voor de Alkmaarsche Rechtbank
stenden getuigde de een voor den ander:
„Het sympathie betuigen met dienstweiger
aars oordeel ik niet opruiend''.
„Wij wenschen onzen zedelijiken steun
te verkenen aan allen, die om gewetens
drang, allen militairen dienst weigeren."
Dat is niet hetzelfde als wat ds. Ba hier
sahrijft
Trouwens ds. Balbier mag aan zijn
manifest nu een anderen uitleg geven, de
praktijk leert ook anders.
De Redactie van het „Nieuws van den
Dag" sdhreef over het Manifest: „Wij von
den het zeer natuurlijk, dat de Overheid er
zich reeds mee inlaat, nu in een paar
manifesten een dienstweigerimgs-comité ons
volk toeroept, aan het bevel om onder
de wapens te komen tot verdediging van
het vaderland ongehoorzaam te zijn1"
Het blad las er dlus ook dienstweigering
in.
En ds. Van Wijhe, door de militaire over
heid verbannen uit Winterswijk, gaf, in
eene openbare vergadering te 's-Graven-
hage gehouden, de volgende toelichting op
het verspreide manifest: „Zeker zijn onder
de onderteekenaars sommigen, die niet te
gen aansporing tot dienstweigering opzien,
zeer mogelijk is het ook, dat dit
manifest anderen tot dienstweb
gering kan brengen" En eerlijk er
kent ds. Wijhe, dlat hij dat ook zou toe
juichen, doch dtit alles neemt niet weg
/egt hij dat het manifest niet is
rondgezonden met dat doel.
Wij spatieerden hier eenige woorden
Blijkt daaruit n-iet, welk een gevaar er lag
in het verspreiden van het manifest
Want, al mogen nu de ondlerteekenaars
retireeren en zeggen: „Met dat doel is het
Manifest niet verspreid."
Best mogelijkDoch wanneer een win
kelier een stapel, goederen op zijn stoep
zet om daarmc eredame te maken, en hij
doet diat zoo onvoorzichtig, dat de koop-
lustige, die dien stapel van naderbij wij
beschouwen alles op zijn hoofd krij'gt, dat
hij later gekneusd ondier die ruine te voor
schijn wordt gehaald, dan heeft die win
kelier niet inet het doel slachtoffers
te maken die goederen daar op zijn stoep
uitgestald, maar wegens grove onvoorzich
tigheid zal hij toch voor den rechter moe
ten verschijnen en gestraft worden.
Leefde wij in vredestijd, och het ge
vaar in zulk een Manifest was volstrekt
niet zoo groot.
Doch, wie thans in Nederland tot dienst
weigering aanzet, vergroot wel degelijk hef
gevaar voor ons land oim op zijn beurt de
prooi van het woeste geweld te worden.
De oorlog woedt nabij onze grenzen en
kan die overschrijden, zoodra een der oor
logvoerenden diaar maar voordeel in ziet.
En om dit te verhoeden dient Nederland
met al zijn beschikbare macht gereed te
staan teneinde het voorvaderlijk erf te
verdedigen. Wlie in deze omstandigheden
dienstweigering predikt, al was het maar
alteen door zijn voorbeeld, verslapt wei
degelijk die nationale tegenweer en helpt
ons den overweldiger in handen spelen.
De heer Bahfer is het, die in zijn twee
de manifest „opruiers" noemt „die waar
delooze voorgangers der Christelijke ge
meente, die die Engelsche waarheden ver-
valschen om -een krijgshaftigen geest in
ons goedg-eloovig volk wakker te houden."
De heer Bliilhler verstaat uitstekend die
kunst om de dingen op hun kop te zeitten.
De eerw. geestelijken, die in dezen tijd den
krijgshaftigen geest onder onze landsver
dedigers trachten levendig te houden, de
aalmoezeniers b.v. en de directeuren onzer
militaire vereenigingen, zij vervalschen ech
ter niet de Evangelische waarheden, maar
houden juist den manschappen die waar
heden voor oogen.
„Voor God, Vaderland en Koning-luidt
het opschrift en devies der R. K, Miliitairen-
vereenig'ing hier ter stede, en dat is niet
in strijd, maar juist overeenkomstig het
Evangelie, dat de overheid1 gebiedt te waken
voor de veiligheid van land en volk, den
weerbaren mannen de vrijheid, het leven
en goed hunner medeburgers, hunner vrou
wen en kinderen te verdedigen tegen vijan
delijk gew-eld. Zeker, het Evangelie ver
biedt den aanvatlenden krijg en zij:, die in
dezen wereldoorlog de aanvallers zijn ge
weest, zullen een vreeselijke verantwoording
hebben af te leggen voor den Eeuwigen
Rechter; maar het Evangelie verbiedt niet
den aangevallene zich te verdedigen; inte
gendeel, het liegt diengenen, die voor de
veiligheid van land en volk hebben te wa
ken, den duren plicht op, zich zelfs met
opoffering van eigen leven van die taak te
kwijten.
Hun houding- tegenover hun vaderland is
ons heel wat sympathieker, dan die hou
ding van de verkondigers van God's woord,
die in dezen tijd sympathie betuigen met
dienstweigeraars.
En al .mogen ze dan vrijgesproken zijn
door de Rechtbank, het innerlijk rechts
gevoel is daarmee niief bevredigd: van
goede vaderlanders, die anderen moeten
voorgaan, verwacht men fiere dadlem
Ochtendblad van Zondag 24 Oct. '15.
Verslag in de „Maas-bode" Avond
blad van 19 Nov. '15.
BINNENLAND.
Prov. Staten van Noord-Holland.
Dinsdagmorgen kwamen de Provinciale
Staten van Noord-Holland in buitengewo
ne zitting bijeen, ter verkiezing van een
lid voor de Eerste Kamer (vacature P. B.
J. Ferf) en tot behandeling van voorstel
len inzake den watersnood.
De Commissaris der Koningin, jhr. Roëtt,
hield- een gloedvolle rede, waarin hij sprak
over de iramp, die de provincie door den
storm van 13 en 14 Januari j.L had ge
troffen en wees er met nadruk op dat er
plannen moesten worden -beraamd tot her
stel van de schade en ter voorkoming van
verdere onheilen.
Is hier en daar de meening uitgespro
ken, -dat die jongste dijkbreuken te wijten
zijn aan onvoldoende sterkte der zeewerin
gen, ik mag, aldus spreker, in opdracht
van Gedeputeerde Staten, deze meening
niet onweersproken laten. Tegen een zoo
kraclutigen storm is geen -enkele dijk be
stand.
Spreker deed verder een beroep op krach
tige medewerking van Prov. Staten bij die
behandeling van die vraagstukken, die zij
zullen te behandelen hebben, -en die alüe
krachtsinspanning en toewijd-ing der leden
zullen vergoii. Ook dringt spreker op fi-
nanciëelen steun aan.
Ten slotte brengt jhr. Roëlli een woord
van huilde aan dien heer P. Bi. J. Ferf,
en wijdt uit over het werkzaam leven van
het aftredend Eerste Kamerlid, die een
groot gedeelte van zijn welbesteed lieven
heeft doorgebracht in dienst van provincie
en gemeente.
De vergadering ging diaarna over tot ver
kiezing van een lid van de Eerste Kamer.
Bij eerste stemming verkreeg mr. J. Kap-
peyne van de Co peil» (L.) 33, prof. mr.
D. P. D'. Fa bi us (A.-R.) 19 en dien heer
Vliegen (S..D.) 16 stemmen. Bij tweede
stemming werd mr. Kappeyne van de Co-
pel,lo verkozen met 50 stemmen, tegen 20
stemmen op prof. Fab-iusi
Door de verkiezing van mr. J. Kappey
ne van de Capello tot lid der Eerste Ka
mer, ontstaat een vacature in, de Pro-v.
Staten van Noord-Holland. (Distriet ,V,
Amsterdam).
Daarna werden de stukken omtrent den
watersnood in handen der commissie ge
steld en de vergadering geschorst.
Te half vier werd' de zitting heropend
en werden ,ct uitvoerige discussies gehou
den. De voorstellen van- Ged. S-taten vonden
geen bestrijding, maar het diebat liep er
in hoof-dzaak over, of de Stat-enzitting zou
worden gesloten, de commissie permanent
zou blijven (dit aan de Kroon aan te vra
gen) en Ged. Staten, wat hun nieuwe voor
stellen betreffen, m-et deze commissie over
leg zou plegen en -dan. die Staten weer
bijeen zulten worden, geroepen óf dat de
Stat-enzitting heden zo-u worden verdaagd
en Ged. Staten met nader toe-gelichte voor
stellen zouden komen en zoodoende dë
Porvinciale Staten de noodige medezeg-
gin-gschap in Je zaken zouden blijven be
houden.
De commissie was in de-ze- 'ook verdeeld,
n.L 9 tegen 11 en na veel gepraat was
het resultaat dat met 35 tegen 33,stem
men werd besloten om -die zitting te sluiten.
De voorzitter deedi nog de toezegging,
dat die Staten weer ten spoedigste zouden
worden bijeengeroepen. Tevens zal op ver
zoek van -den heer Kleerekoper door Ged.
Staten een nota worden uitgegeven over
al wat zij inzake den watersnood hebben
gedaan.
Wat de watersnood in Anna Piau-town-a
betreft, was het de heer K. Breebaart Jz.,
die zijn afkeuring uitsprak over de laksche
wijze van werken -daar en die krachtig
aandrong op het zoo spoedig mogelijk stop
pen der gaten in, de dijken, z.L heteeniigc
werk dat bij nieuwe stormen eenige zeker
heid gaf voor h-et bewaard blijven van nieu
we ram,pen.
Die lieer Kappeyne betoogde in ant
woord -diaarop dat inzake den An-na-
Pautownapolder aan Ged. Staten niet eenig
verwijt is te richten en dat met het
dichten van de z-eegaten- groote voortgang
is gemaakt.
Verder deelde spr. mede, dat heden alle
gat-en in -den Wjatertandscben zeedijk op
twee na zijn verkaaid, en dat "h-eden in- een
der gaten een zinker is gelegd.
Ten slotte constateert spr. -dat op den
Waterlandscben zeedijk o-p 2S Januari 324
mannen niet werk bezig waren.
Te 6.40 werd de vergadering gesloten.
Minister Treub. „De Nieuwe Courant"
bevat een ingezonden stuk van minister
J"reub, waarin d-eze opkomt tegen de voor
stelling', in enkele bladen gegeven, als
zou hij een conflict met de Kamer ge
zocht hebben om persoonlijke redenen,
niettegenstaande zijn pertinente verzekering
van het tegendeel.
De minister betoogt, dat hij dioor daden
getoond heeft geen conflict te zoeken,
doch hij was overtuigd in het belang van
's Rijks financiën niet verder iin tegemoet
komendheid te mogen gaan dan hij ging.
Na het verband' tusschen p-ensioenbelas-
ting en ouderdomsrenten als niet nieuw
te hebbe-n voorgesteld vervolgt de minis
ter:
„Ook zij die mijne overtuiging in deze
niet deelen en dli-e van oordeel1 blijven
dat -het door mij gelegde verband1 voorde
Kamer wel iets nieuws en iets onver
wachts was, hebben echter niet bet recht
te twijfelen aan d-e oprechtheid mijner ver
klaring ten aanzien van mijne bereidwillig
heid, de verantwoordelijkheid v.
de zorg voor 's Rijks financiën
onder de huidige hoogst ern
stige omstandigheden ook in de
toekomst te blijven dragen.
De Kamer had, ook na die verklaring,
het -volste recht harerzijds te kennen te
geven dat zij samenwerking met mij niet
langer gewenscht achtte. Nu zij dit zoo
ondubbelzinnig deed, blijve de volle verant
woordelijkheid daarvoor ook voor haar. Ik
heb eerlijk gepoogd de dreigende crisis
te ontwijken. Zij heeft mij, na-dat ik tot
tweemaal toe zoo duidelijk mogelijk had
gezegd, dat de motie van den'lieer Scha
per voor mij de beteekenis had van een
motie van afkeuring, te kennen gegeven,
dat ik had heen te gaan.
Of de Kamer daarmede 's Lands belang
al dan niet heeft gediend; beoordeel i-k
hier niet."
De vrachtprijzen voor Regeeringsgraan.
Het Deensche blad „Poli tik en" bevat een
telegram uit Rotterdam, waarin gemeld
wordt, dat alle Nedertandsche reederijen een
overeenkomst hebben aangegaan met de
Nederlan-dsche regeering om tegen een vas
ten prijs het regeeringsgraan- naar Holland
te vervoeren.
Waarom Engeland onze brievenmalen
in beslag neemt! De oplossing van de
puzzle betreffende de inbeslagneming der
brievenmalen door Engeland en de ope
ning van de daarin gesloten brieven be
staat, volgens een schrijven aan de N. R.
Ct. daarin; dat -de Engelsche regeering
een lijst van personen bezit, die in hare
oogen verdacht wordlen in betrekking te
staan tot den vijand
Naar -die correspondentie wordt gezocht
aldus het blad -en daarin ligt de
reden dier opening van dezen of genen
brievenzak. H-et is bekend, dat ook de
brievenzakken van of voor ons land over
bet gebied der Centrale mogendheden naar
and-ere neutrale landen niet ondoorzooht
bleven of blijven. Hiet verschil bestaat al
leen hierin, dat bij h-et landvervoer niet
een uitdrukkelijk uitgesproken internatio
naal rechtsairtikel wordt geschonden bij het
zeevervoer wel
De „Prinses Juliana". Een Lbyds-be-
richt van 1 F-ebr. meldt, dat de Neder
tandsche stoomboot „Prinses Juliana", die
op haar reis van Vlissingen naar Londen
beschadigd werd, doordat ze waarschijn
lijk op een mijn liep, nu te Felixstowe ge
ankerd ligt.
Reuter meldt uit Londen, dat 79 passa
giers en de bemanning te Harwich gel-an-di
zijn. Ook de mails -zijn alle gered.
Reuter bijz. dienst seint aam het „HblL"
Een passagier van de „Prinses Juliana"
verklaart, -dat ondier de passagiers zich een
aantal Fransche nonnen bevonden,. De ont
ploffing was vreesèlijk; een groot deel van
-den vloer van den- salon werd uiteengerukt.
Mannelijke passagiers hielpen, de bemanning
om aan de vrouwelijke passagiers reddings
gordels te verstrekken. De booten weiden
neergelaten tem einde voor gebruik gereed
te zijn, maar zij waren niet noodig. De zee
was gelukkig zeer kallm en weldra kwam
een schip langzij waarop ale passagiers wer
den overgebracht. Kapitein en- bemanning
bleven op het schip, dat langzaam zinken
de was, toen we het verlieten.
De Belgische minister van Justitie, een
der passagiers, zeidte, dat ieder zoo kalm
was, dat men nauwelijks kon begrijpen wat
gebeurd was. De Engelsohen behandelden
het geheete geval als een groote grap. Zij
zongen „Tipperary" en- lachten en scherts
ten met de vrouwen om die gerust te
stellen. In het algemeen- was er geen ge
vaar en het werk om ons over te brengen
nam slechts tien minuten in beslag.
Voor het Staatspensioen. De federatie
Amsterdam der S.D.A.P. houdt Zondag een
groote openbare vergadering, waarin- te
gen het spél van min. Treub m-et het ouder
domspensioen zal wordlen- geprotesteerd en
met klemmen de -ernst tal- wo-rdem verdedigd
,,-dat het premie vrij ouderdomspensioen, dat
bij de verkiezingen vam 1913 die overwin
ning behaalde, in- dien kortst moge-lijken
tijd werkelijkheid worde."
Het wooirdi zullen voeren de Kamerleden
J. Hi Schaper en A. Bi Kleerekoper.
Huiszoeking bij de „Telegraaf". Zooals
i-n een -deel onzer vorige oplage ge-mettd,
heeft een huiszoeking plaatsgehad tenhuize
van -den adviseur vam de „TeL", den heer
N. M. C. Koldert, en in het adm i-nii-
stratiegebouw van de „Tel." Nadler ver
nemen wij
Een derde huiszoeking had plaats te
Aerdenhout, in de vüa „Oematis", be
woond door den heer A. K. Hoidert, den
vader van den heer Hi. M. C. Hoidert.
Deze huiszoekingen schijnen in verband
te staan met de werkzaamheid van het z.g.
„anti-sinokkeibnreau".
Die Justitie heeft beslag gelegd op de
zeer lijvige dossiers, welke de heer H.
M. C. Holdert over den uitgebreiden smok
kelhandel bij ons te lande verzameld had"
De huiszoekingen, zoo vernemen wij ver
der, bepaalden zich: voornamelijk tot de
privé-kantoren. Alle lessenaars en brand
kasten werden onderzocht en een groot aan
tal brieven; teekenimigen en andere beschei
den, werdlen in bes-lag genom-en.
Bij -de huiszoeking in die Lomanstraat
was -de heer HL AL C Hoidert aanwezig,
bij die bi het administratiegebouw van de
„Telegraaf", de directeur de heer F. H.
J. Hoidert
H-et „HbL" verneemt nog, dat de justi
tie eveneens een, bezoek bracht aan per
ceel Lomanstraat 44, waar een der leiders
van het anti-smokkelbureau, de Engelscli-
man Lang, woont.
De heer Lang bleek evenwel1 reeds ver
trokken te zijn. Zijn woning was nagenoeg
geheel ontruimd
Indienststelling Landstorm jaarklasse
1912. Het thans nog overschietende ge
deelte der landstormjaarkiiasse 1912, hier
onder begrepen zij aan wie is bekend ge
maakt, -dat zij met het tweede of laatste ge
deelte dezer jaarkllasse onder de wapenen
moeten komen, zal- worden in dienst ge
steld:
in de prov. Groningen op Donderdag 9
Maart; in de prov. Drenthe op Vrijdag
10 Maart en in de overige provinciën
op Donderdag 9 en Vrijdag 10 JUaart '1b.
Het watersnoodfonds. De lijst van 1
Februari is afgesloten met een bedrag van
f 111.028.36V2 en een totaal vam....
f 1.313.824i 351/2.
Kaas. De Kaasvereeniging meldt het vol
gende
Alle kaas voor b-innemlandseh gebruik
wordt met een kapitale B gemerkt.
Waterstaat. De ramp die Nederland heeft
getroffen door die overstrooming, geeft der
Eerste-Kamer.commissie v. rapporteurs over
de Wiaterstaatsbegrooting aanleiding den
minister te vragen of het niet wenscbeiijk
is in het geh-eele liand het toezicht op
de zee- en andlere waterkeeringen te ver
scherpen en meer te cenitraliseeren.
Nieuwe geldleening van 10.000.000. De
Amsterdamsche Gemeenteraad heeft de voor
dracht van Bi en- Wl tot het aangaan van
een nieuwe geildlleerang van f 10.000.000
a a n gen om e u.
De Engelsche en de Duitsche regeering
zijn nu beiden voor den dag gekomen met
een bericht over het resultaat der Zeppe
lin-aanvallen op Midden-Enge
land, waarvan wij in ons vorig nummer
melding maakten.
Zoo wordt officieel uit Londen ge
meld:
De luchtaanval in den votrigen nacht
was groot opgezet, maar het schijnt dat
de aanvallers gehinderd werden door den
dikken mist.
De Zeppelins kruisten langs de kust eil
sloegen daarna verschillende richtingen in
op verscheidene steden hebben zij bommen
geworpen en op de districten Derbyshire,
Leicestershire, Lincolnshire en. Stafford
shire. Er is eenige schade aan eigendom
men toegebracht; 54 personen zijn ge
dood en 67 gewond-
Het Wlo-tff-telegram uit Berlijn daaren
tegen luidt
De marinestaf meldt: Een van onze eska
ders van luchtschepen heeft in den nacht
van Maandag op Dinsdag .tal van ontplof-
fings- en brandbommen geworpen op de
dokken, de havenwerken en de fabrieken in
en bij Liverpool en Birkenhead, op de ijzer
fabrieken en hoogovens van Nottingham en
Sheffield, op die groote industrie-centra aan
de Humber en bij Great Yarmouth. ('t
de Duitschers dus te doen om den aan
maak van munitie in d-eze fabrieken te be
moeilijken. Red.) Overal, werd de uitwer
king waargenomen van de hevige ontplof
fingen en het uitbreken van groote branden.
Aan de Humber werd bovendien een bat<
