E. Eatk Nieuws- en AdvertesitieMai
No. 15
Dinsdag 8 Februari 1916
10e Jaargang
weer Noord^SollanJ»
De Schuldigen,
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG m ZATERDAG
Een onzekere toestand.
Oorlogsoverziohft.
ONS
rva
ABONNEMENTSPRIJS t
75 ct p.3 maanden franco buis; 10S ct met geïllustreerd
Zondagsblad Te betalen in het begin van ieder kwartaal.
Afzonderlijke nummers van de courant3 cent.
Van het Zondagsblad 5 cent.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap "ONS BLAD,,.
BUREAUt Breedstraat 12, tegenover de R. K. Kerk, te Alkmaar,
Telefoon No. 433.
ADVERTENTIEN
Van 1S regels
Elke regel meer.
Reclames per regel t
Kleine advertenties van 130 woorden,
i
a
a i
a
vooruitbet:
30
6
19
29
cent
't Is oorlog!
Een troep ferme kerels stapt vooruit
ten aanval Maar die kogels vliegen om
hen been; die kartetsen ontploffen boven
hunne hoofden; en daar ginds dreigen de
bajonetten der vijanden.
Ziet, een groepje heeft zich afgeschei
den en voelt ziidhi te toom te laf om ver
der te gaan: Wiat kan hl» het vaderland
scheten! Ze ruitten toch wel teven
Vooruit! maar heeter wordt die strijd1
en ziet, een ander groepje verbergt zich
achter eene bedekking; t is wel schoon
voor 't vaderland! te vechten, maar»., zon
der hen zal het well gaan. Ja, alls het er
nu erg gaat spannen, dan zullen ze op
het laatste oogenblik er weï bij springen.
Vooruit! Vooruit! en de overgeble
vene dapperen snellen vooruit en vechten
als leeuwen. Onder hein mogen er ge
wond worden, ja er mogen dbodien val
len: zij wijken niet! Doch de overmacht
van den vijandi belet hun verdier voort
te gaan: O, konden zij nog eenige meters
vooruitdringen, dan was het doel bereikt!
Maar zij kunnen niet!
De vijand dringt steeds verder iin hunne
gelederen. En als hun aanvoerder dan
ziet, hoe die onmacht tegenover
de overmacht zijne dapperen metwee-
moed vervult, dan moedigt hij zijin soldaten
nog eens aam
Helaas, het mag niet baiten: de over
macht is te groot; hier stort er een ter
aarde: een vijandelijke kogel doorboorde
zijn hart; daar wordt er een aam dién arm
gewond; zoo slinkt het troepje telkens en
tekens, totdat ook de aanvoerder zwaar
gewond neerstort. Zijne laatste woorden tot
de weinige soldaten, die nog blijven strij
den, luiden: „Niet hij, die mij wondidie
is ce hoofdschuldige! Weet gij wie het
zijn: daar zijn twee groepen uwer vrien
den, die achterbleven: zij zijn de schuldi
gen Waren zij met ons gebleven, dan
was er geen overmacht; dan was het
doel bereikt!
Er wordt gestreden om betere toestan
den, door patroons, middenstanders en ar
beiders.
Een groot aantal hunner roepen dat naar
dat doet moet gestreefd.
Maar er worden offers gevraagd: per
soonlijke toewijding eenig geld ver
loochening van menschelijk opzicht.
En aanstonds scheidt zich een groep
af: Wat zullen wij ons moe maken! 't
Zal onzen tijd wet durenWiat kunnen ons
die andere lui tenslotte schelen! ik heb
mijn broodje!
Maar de strijd wordt hevigerIn vereeni-
ging dringen ze bijeen: patroons, midden
standers, arbeiders Vooruit
't Helpt toch niet! zeggen de toornen
en tragen eenigen bedanken, als tidL
En de gedunde schare trekt verder.
Vooruit! Vooruit naar ons doel'-
Maar daar staat de overmacht. Tepletter
loopen ze tegen- warenhuizen en onwillige
directies en ze bereiken letterlijk niets, inte
gendeel hun kracht is gebroken, hun moed
terneergeslagen: nimmer meer zuien ze
zoo'n actie op touw zetten
Do hoofdschuldigen zijn niet echter de
warenhuizen en directies.
Deboofdschuldigen zijn de ioo
men, die geen lid wenschen te
worden van hunne vereeniging;
delaffen, dlie uit de vereenig tag
loopen!
Een ongeorganiseerde midden
stander mag niet klagen over oneerlijke
concurrentie over onbillijke belasting
regeling over hooge belastingen.
Een ongeorganiseerde arbei
der mag nooit klagen over lage toonen
over achterblijven van duurtetoeslag
over te langen arbeidsduur: Wiant hij is
de schuldige.
Hem zullen zij steeds toeroepen:
Hoe, kerel, durft gij klagen
De oorzaak aller plagen
Is niet een hij of zij:
De schuldige zijt gij!
(Ant. Mutsaers.)
t Is tusschen 1 en 15 Februari.
Er moeten meer katholieken komen op
de kiezerslijst; er zijn er nog zooveten,dlie
kiezer konden zijn, ais ze maar wilden!
Maar de een zegt: Wiat kan mij dde poli
tiek schelen een ander: 't Helpt toch
niet een derde: 't Zal zonder mij ook
wel gaan.
En een vierde is te loom en te zat om
eens te informeeren of hij kiezer kan worden
Zoo nadert de dag der verkiezing.
De slag is verloren: de uitslag luidt: de
liberaal met 1 stem, de socialist met 2
stemmen meerderheid gekozen.
En de dappere trouwe schare van recht-
sche kiezers niet het minst van de
propagandisten klaagt, dlat, ondanks zoo
vele offers van persoonlijke toewijding, het
doel niet is bereikt.
Waarom? Waarom?
De schuldigen zijn zij, die kie
zer konden zijn als ze ma ar wilden!
Die schuldigen zijn zij', dlie vergaten zich
tusschen 1 en 15 Februari op te geven
ais kiezer.
M- -£a~d'
1 I
M-et 52 tegen 30 stemmen heeft op 25
Januari 1916 de Tweede Kamer aangeno
men het „wetsontwerp tot - tijdelijke afwij
king van de Kieswet"
Dit wetsontwerp strekt om, evenals in
1915 is geschied, d«e kiezerslijst, dde an
ders voor één jaar geldlt, voor twee jaar
te doen gelden met toevoeging enkel van
de nieuwe kiezers, zoodat de loon-, huur-
en spaarbankkiezers op de lijst blijven staan,
ook al zou er in gewone tijdsomstandighe
den reden geweest zijn ze af te voeren.
Nu do-et zich het eigenaardige geval voor,
dat die Eerste Kamer dit wetsontwerp nog
niet in behandeling heeft genomen en goed-
gekeurd.
Voor de kiesvereenigingen en propagan-
daclubs, die zich in dezen tijd met de
kiezerskweek belasten, is dit een zeer las
tige kwestie.
Zal de Eerste Kamer dlit noodwetje aan
nemen? Vermoedelijk wei!
Zekerheid daaromtrent bestaat er echter
niét
Vele kiesvereenigingen en clubs vragen
zich thans af, hoe te handelen ten op
zichte van loon- huur- en spaarbankkie
zers?
Moeten zij, die op dte kiezerslijst1915
stonden, zich opnieuw aangeven tusschen
1 en 15 Februari? Of is dat evenals ver
leden jaar niet noodig?
't is een onzekere toestand zoo!
Waarom niet gezorgd, dlat dit nood
wetje vóór 1 Februari 1916 in bet Staats
blad stond!
BINNENLAND.
De toestand van H. M. de Koningin.
Hare Majesteit de Koningin heeft Zondag
voor de eerste maal sedert hare ongesteld
heid een korten rijtoer per automobiel ge
maakt
Ministercrisis. De Minister van Bitonen-
landsche Zaken, mr. Cort v. d. Linden,
begaf zich gisteren ter audiëntie bij Hare
Majesteit de Koningin.
Ministerraad. Gisteravond, cfus op een
buitengewonen dag, werd de ministerraad
gehouden.
Smokkelarij. Een Reuterbericbt uitLon
den meldt, dat de „Times'" -een artikel be
vat over „Het smokkelende Holland" en
daarin zegt, dlat behoudens, enkele uitzon
deringen erkend moet worden, dat de Ne
derlandsche douane-ambtenaren zoo goed
mogelijk hun plicht hebben gedaan.
Landweer 1911. De dienstplichtige on
derofficieren, korporaals en manschappen
van de Iandhveerlichting 1911 zullen op 10
Maart met voorloopig klem-verlof worden
gezonden. Bij een groot aantal onderdeden,
waar de belangen vani dien dienst dit ver
oorloven, zullen de dienstplichtigen echter
reeds op 18 Februari met voorloopig klein-
verlof huiswaarts keerem.
Het mijnengevaar. Zondag is op de ree-
dé van Ameland een grijs geschilderde
mijn van onbekende nationaliteit aange
spoeld.
Treub's val. Tot besluit van een ar
tikel over die motie-Schaper in dte Tweede
Kamer schrijft <fr. Wl HL Nolens in de
„N. Venl Crt":
„Hoe dit zij de motie werd aan
genomen.
En welke gevolgen men ook meene te
kunnen trekken uit déze stemming ten op
zichte van de houding der Kamer tegen
over dé voorstellen van den Minister, dit
eene bleek duidelijk, n.l dat bijna de ge-
heele linkerzijde aan dien Minister het ver
trouwen opzegdé.
„Met de rechterzijde was bij die geheele
regeling van werkzaamheden weinig of geen
rekening gehouden.
„De buitengewone, gevaarvolte en moei
lijke omstandigheden, waarin ons land ver
keert, duren nog steeds voort.
..En in die omstandigheden is tedere ver
zwakking van het zittend Kabinet, of dit
dan rechtsch of linksch zij, te betreuren.
„Zij is eene verzwakking van het land.
„Het Kabinet en met name dé Minister
van Financiën, -die zoo dikwijls voor hun
arbeid geprezen werden, mogen wet zeg
gen: van zijn vrienden moet men het heb
ben."
Het premie-vrij Staatspensioen. Zon
dagmiddag heeft de Amsterdamsche fede
ratie der S'.DA.P. in „Bcltevue" een mee
ting gehouden voor het premievrij Staats
pensioen. De vergadering werd geleid door
dén heer E. Polak, terwijl de Kamerleden
Schaper en Kleerekoper alls sprekers optra
den.
Aan het eindé der bijeenkomst werd de
volgende motie met algemieene stemmen
aangenomen.
De vergadérjng enz. overwegende, dat
de wijze van optreden van den heer Treub
aan de zaak van het Staatspensioen groote
schade heeft gedaan; van oordeel, dat de
sociaal-democratische Kamerfractie die scha
de zooveel mogelijk heeft beperkt, eischt
dat ten spoedigste de belofte van 1913 voor
een premi-evrij Staatspensioen zal worden
uitgevoerd, gaat over tot de orde van den
dag.
Duitsche ijzer-industrie. De Duitsche
bandijzer-vereeniging heeft besloten de prij
zen voor bandijzer met Mk. 10 per ton
te verhoogen op Mk. 180 per ton.
Ijzer uit Duitschland. Vrijdag is te
Utrecht een vergadering gehouden, die was
uitgeschreven door" de Vereeniging van
Werkgevers in dé Metaal—industrie te
Utrecht.
In die vergadering werd een commissie
benoemd met d/e opdracht, zich onver
wijld naar Bérlijn te begeven, om bij de
Duitsche regeering aan te dringen op in
trekking van het uitvoerverbod.
Het bleek ter vergadering, dat eenige
aanwezige fabrikanten zich reeds met En-
gelsche leveranciers in verbinding hadden
gesteld, ter verkrijging van de noodige
materialen. Staande de vergadering werd
een tweedé commissie benoemd, om ook
voor de overige aanwezigen ijzerleveranties
uit Engeland voor te bereiden.
Bij de besprekingen werd er herhaalde
lijk op gewezen, dat bij! eventueelé bestel
lingen wel de aandacht van rijks-, pro
vinciale en gemeentebesturen in Nederland
erop dient te worden gevestigd, dat de
concurrentie van onze nationale nijverheid
tegen de Duitsche zeer moeilijk, zoo niet
onmogelijk dreigt te wordlen tengevolge
van maatregelen dér Duitsche regeering,
bepaaldelijk erop gericht om de Duitsche
industrie te beschermen.
Teerkleurstoffen. De dezer dagen te
Amsterdam gehouden vergadering van Duit
sche Chemische teerkleurstoffen, was zeer
talrijk bezocht. Uit alle deellen des lands
waren verbruikers van deze kleurstoffen
aanwezig.
In de onderlinge besprekingen vóór de
vergadering bleek, dat de prijzen enorm
waren gestegen, dat de vroegere noteering
in Marken in guldens waren omgezet en
bovendien door de fabrikanten de Mark
op volle vredeswaarde moest worden ge
taxeerd. Zoo moet o.a. voor een K.g.
aniline, in gewone tijden kostende 6 a
7 Mark, thans twintig gulden worden be
taald. Over 't algemeen kan wordlen aan
genomen, dat de Duitsche regeéring alleen
uitvoerconsenteu voor partijen dezer kleur
stoffen verleent, als de prijzen ongeveer
viermaal de normale noteering bedragen.
Deze maatregelen worden door belang
hebbenden daaraan toegeschreven, dat de
Duitsche regeering: le. van onze regeering
openstelling der grenzen verlangt voor een
aantal artikelen, waaraan Duitschland be
hoefte heeft; 2e. den koers der Marken wil
opvoeren; 3e. wil tegengaan, dat teerkleur
stoffen over ons land naar Engeland zul
len warden uitgevoerd.
De Midden-Noordhollandsche waterlei
ding. Ook de gemeenteraad van Wonner,
heeft met algemeene stemmen besloten tot
deelneming aan de Midden-Noordholand-
sche waterleiding ondier voorbehoud', dat het
rijk terugbetaling aan de gemeente door
de te stichten naamlooze vennootschap
van op de te sluiten geldileening van.......
f 124.800 door die gemeente te betalen rente
en aflossing voledig waarborgt, zoodiat
het volkomen vaststaat, dat uit de ge
meentelijke inkomsten nimmer iets ten
behoeve van de waterleiding zat behoeven
te worden opgebracht.
De gezondheidscommissie had er in haar
advies op gewezen, dat juist in een tijd als
deze, waarin ten gevolge van de overstroo
ming een groot deel der regenbakken on
bruikbaar is geworden, het gemis vaneen
waterleiding ten zeerste wordt gevoeld. De
gezondheidscommissie vond daarin dan ook
des te meer aanleiding om met aandrang
tot deelneming te adviseeren.
Het Anti-Smokkelbureau. Naar aanlei
ding van de verklaringen in ,de pers ver
schenen nopens de zaak van de „Tele
graaf", hebben de Britsche en Fransche
Gezanten den Minister van Bluitenlandische
Zaken een bezoek gebracht en hem de
volgende verklaring gedaan:
„In tegenspraak met de verdachtmakin
gen van zekere organen is het volstrekt
onjuist, dat de Britsche en Fransche Ge
zantschappen eenigerlei aandeel zouden heb
ben gehad in die totstandkoming, de orga
nisatie en de werking van het „Anti
Smokketbureaui" dat aan de „Telegraaf"
zou hebben bestaan.
Indien de Britsche en Fransche Gezant
schappen inlichtingen Van het bureau ge
kregen hebben, kan zulks niet anders be
schouwd wordlen dan als een volstrekt nor
maal feit, aangezien het niet op den weg
van vreemde zendingen ligt om berichten
te weigeren, die haar spontaan wordlen toe
gezonden.
(Hiermede wordt dus door de Britsche
en Fransche gezanten bevestigd, dat
hun vanwiege het anti-smokkel
bureau inlichtingen werden ver
strekt. Red.)
De Nederlandsche scheepsbouw. Blij
kens een overzicht, dat het „Ned Zeewe
zen" heeft samengesteld, waren op 31
December 1915 op Nederlandsche werven
in aanbouw schepen tot een totaal van
395.195 ton, dat is meer dan het dubbele
van het jaar tevoren (185.170) tegen
172.000 op 31 December 1913, 158.050 op
31 December 1912, 128.400 31 December
1911 en 33.702 op 1 December 1901.
Op vreemide werven waren in aanbouw
schepen tot een totaal van 85.700 ton
tegen 74.500 einde 1914 103.600, 155.504
127.000 in de daaraan voorafgaande jaren
en 37.402 op 31 December 1901.
In deze cijfers zijn niet inbegrepen oor
logsschepen, baggermolens en rivierschepen
De weigering van denschipper
van den Eugelschen trawler om de
Duitschers, die hij boven op een drijvend
wrak van een Zeppelin in de Noordzee
aantrof, is het onderwerp van dien dag
in de Engelsche en in die Duitsche pers.
De Engelsche pers keurt het optreden
van den schipper goed: „het optreden der
Duitschers in den oorlog heeft helaas die
geallieerden in die onmogelijkheid gesteld
op hun woord te vertrouwen of te reke
nen op het nakomen van de gewone be
ginselen der menschelijkheid" aldus seint
Reuter uit Londen terwijl hij „de openbare
meening" weergeeft
Die Duitsche pers heet het eene „nieu
we schanddaad op het wapen van Brittan-
nië."
Zoo vinden beidie in dit geval weer eene
welkome gelegenheid elkaar die huid vol te
schelden.
Intusschen wordt niet alleen in Engeland
maar ook in Duitschland aangenomen, dat
de L 19 neergeschoten is door
Nederlandsche kanonniers.
Natuurlijk moet het aan een ongelukkig
toeval toegeschreven worden dat het lucht
schip zoo laag boven neutraal gebied kwam
te vliegen, idat het door de Amelandsche
troepen gemakkelijk geraakt kon worden.
Het recht der Nederlandsche soldaten
om op het luchtschip te vuren wordt dloor
de Duitsche pers niet in twijfel getrok
ken.
In de Fransche kamer is na het bezoek
der Zeppelins aan Parijs een zeer ru
moerige interpellatie gehouden.
Men verweet de regeering nalatigheid
bij de bestrijding van het Zeppelingevaar
en een der afgevaardigden beet den premier
toe dat er eigenlijk heelemaaï geen regee
ring bestaat in Frankrijk. Dat liet Briand
zich natuurlijk niet zeggen. Hij viel op
zijn beurt zijn aanvallers aan, zei op het
verwijt ten aanzien van den luchtaanval,
dat deze niet te verhinderen zijn geweest
ten gevolge van het ongunstige weef, erbij
voegend, dat die Fransche vliegers hun
taak schitterend hebben volbracht De Duit
schers zefde hij hebben hen toch
ook maar niet kunnen tegenhouden toen
zij bommen op Metz en Freiburg wierpen
en ge behoeft niet te denken, dat men hun
dat in Duitschland verweten heeft Dit
gekrakeel werd nog verhoogd toen overeen
andere quaestie die Regeering werd aange
vallen n.L wegens beweerde ongeschikt
heid van generaal dfAmande.
Het slot wasals voren: de gebeurte
nissen eindigden met een motie van ver
trouwen in de Regeering,
Deze stormachtige vergadering der Fran
sche kamer heeft in de pers een nieuwen
storm verwekt, zij wordt voor onvaderlands
lievend en onwaardig uitgemaakt; daarom:
„de Kamer moet naar huis, in oorlogstijd
behoort de kamerzitting niet permanent te
doen zijn."
Hieruit blijkt, dat tusschen Kamer,
Volk en Regeering lang geen eenstemmig
heid in dloen en laten heerscht.
Naar de „Lokal Anz." uit Kopenhagen
verneemt, heeft de gisteren gehouden Rus
sische ministerraad besloten, de Doema 22
Februari bijeen te roepen.
Eindelijk mag ze dus terugkomen
Na zeer gewetensvol lezen van de bijzon
derheden, die in de laatste leger-rapporten
van de verschillende oorlogvoerende landen
opgesomd worden is ons gebleken, diat
sedert ons vorig overzicht die volgende
veranderingen op de oorlogsterreinen in
het Westen, in het Oosten, in het Zuiden
(Italië) in het Zuid-Oosten (Balkan), op
den Kaukasus, in Perzië, in Mesopota-
mië, en waar verder ter wereld de deelen
der millioenen-liegers tegenover elkander
mogen liggen, zijn ingetreden: Bdj Vermal
les hebben de Engelschen den Westelijken
hoek van drie mijnkuilen bezet en ten
Noorden van Loos, den éénen kant van
zulk een krater!
Dit is de eenige juist omschreven ver
andering, die op al de krijgstooneelen is
ingetreden. En men zal waarschijnlijk wet
niet verwachten', dat wij aan die weinig
sensationeele bijzonderheid lange beschou
wingen zullen gaan wijden.
Het Servische gezantschap te Petrogra»
do heeft alle Serviërs tusschen de 18 en
de 45 jaren opgeroepen. Wlie zich 14 Fe
bruari niet heeft aangemeld1, zal ate deser
teur beschouwd wordlen.
Italië heeft tegen Februari de lichting
1891 van de ruiterij, de lichtingen 1882 tot
1884 van de brugpionieren en de lichtin
gen 1882 tot 1885 van de bijzondere ta-
gunen-pionieren opgeroepen.
Te oordeelen naar enkele Amerikaansche
persuitingen zal het conflict tusschen
Duitschland en die Vereenigdie Staten wor
den bijgelegd.
Wiat we wel verwachtten.
De Amerikanen voeren hun strijd maar
met den pen!
ALKMAAR.
FEDERATIE VAN PROPAGANDA-
CLUBS IN HET DISTRICT ALKMAAR.
Zondagmiddag hield genoemde vereen, in
het Bondsgebouw haar algemeene jaarver
gadering.
De Voorz-, de heer Jac, Groen, van
Ungedijk, opende met den Chr. groet en