Tabak I. B. lenss NO. 62. Zaterdag 27 Mei 1916. 10e Jaargang ZijnEngehche vrouw. Dit blad verschijnt Dinsdag Donderdag en Zaterdag. R. K. NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR NOORD-HOLLAND Oitgave van do NisubIoom ïannootschap „OSS BLAD". Ilkm&ar. Barom: BSKBDSTftAIÏ.lZ Telafaam No. 433. ABONNEMENTSPRIJS 75 .'ct. per kwartaal franco huis. llO^ct. met ge'lll. -Zondagsblad bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers van de courant. 3 ct. van het Zondagsblad. 5 ct. ADVERTENTIËN: Van 15 regels50 ct. Elke regel meer10 ct. Reclames per regel25 ct. Kleine adv.30 woorden bij vooruitbet. 30 ct. Cul bono Zeker behoort 'er een zekere zedelijke moed toe: éven onverdroten te arbeiden aan een groote zaak, die misschien, die wellicht mislukken zal, als aan een groote zaak, die zonder twijfel stagen moet. Onze zuiver menschelijke moed! kwijnt maar al te vaak al te snel, wanneer in een zwak ©ogenblikje de vraag bij ons rijst: Cui bono.....? Waar diént het toe?.... Deze kracht-vernietigende bepeiwzimg zou sommigen kunnen overvallen bij hun goede actie in sommige provinciën, in sommige districten bij de komende verkiezingen,. En toch: In het links stemmend gedeelte dier pro vincies hoeft men nu niiet bij de pakken «er te gaan zitten met de wanhopige berusting: „we winnen het toch niet." Nu reed's kan de kiem gelegd! worden voor latere over wi nmiffr gen. Met name in Noord-Hofland en Fries land, \yaar de vrijzinnigen, al' meer en, meer door de sociaal-democratie ondier den voet worden getoopen, is bij flinke actie een omzwenking naar Rechts van, velen, die geen heil van ronde overheersching ver wachten, lang niet onmogelijk. Groningen en Drente zijn nog te veel echt-tiberafe bolwerken. Daar voelt zich de vrijzinnige zelfgenoegzaamheid' nog te oppermachtig, om zich doof wie ook de wet te laten voorschrijven. Maar ook hier kan bij elke verkiezing wat van d'i,e oppermacht wor den afgeknabbeld, totdat er dë concen tratie eveneens voor de keuze zat worden gesteld, het hoofd te buigen voor coalitie of sociaal-democratie. Over Noord-Brabant, Limburg en Utrecht hoeven we niets te zeggen. Het zijn de vast rechtsche bolwerken, tegen den felsten ver- kiezingsstorm bestand. Utrecht kan ons een paar zetels kosten, maar de meerderheid nooit. Daar zorgen wel de plattelands gemeenten voor, die. met uitzondering' van de drie Noord-Oostprovincies, steedö over wegend Rechts stemmen. Dat zal reèds zoo'm voorname aanwinst blijken te zijn, als hier en daar de kiem zat kunnen gelegd worden voor latere vic torie en kan mogelijk nog' niet recht streeks voor de victorie gearbeid, worden, welnu, dat men dan stoer werke aan die Voorbereiding der overwinning. Oeen „cui-hono"-gevraag dus, maar vol- krachtige actie! In ruil? De bekende Rooms,che Prof. Staatsraad Struycken is van oordeel, dat d'é rechter zijde de voorgestelde wijziging van art. 192 moet aanvaarden, ook al behoudt 'hiet openbaar onderwijs ,een voorsprong. In „Van Onzen Tijd" schreef hij: „De ontwikkeling van ons volksonderwijs gedurende de laatste halve eeuw heeft duidelijk doen zien, diat de godsdienstige neutraliteit als opvoedingsgedachte een mis verstand is geweest tusschen de liberale politiek en de volksziel; dat de gemengde, de liberale volksschool evenzeer de open baring is van eene bepaalde levensbeschou wing als de schoot, waarin het onderwijs zich richt naar de godsdienstige gevoelens der kinderen; dat het o,verheids-onderwijs, vereenzelvigd met dat der liberale volks school, steeds .minder aan de behoeften, en wenschen van oins volk beantwoordt en dat on9 volk in steeds, breeder kringen, zich op onderwijsgebied als mondig beschouwt en de tot nu toe door de Overheid! behartigde taaik fcelf wil en kan ter hand nemen. FEUILLETON. door Rudolf Stratz. 79. De oude heer voor hem venhiief zich ver schrikt, met moeite, uit zijn stoel. Hij maakte een, afwerende beweging met de hand: „Neen.... de boeken niethijgde hij "tigstig. „De boeken niet Weer zwegen d'e beide mannen eenige oogemblikken. De Eranikforter koopman, trok veelbeteakenend de gewéldige schoudters op. Den doordringenden blik van zijn ko-uide, blauwe oogen kon de ander niet weerstaan, maar hij keek verlegen terzijde. „Staat het ,er zoo mee, neef John,?" zei 'hij langzaam. „Maar manDan kom, je toch niet naar hier voor zaken, Dan staiat toch blijkbaar bij je in Londen een reuzen- knoeierij voor de deur, en is het er slechts om te doen ge [doffers van dienden te krij gen, om die op het laatste óogenbliik te verdonkeremanen." „Ja.,,. Zoo ongeveer „En daar moet ikverbeeld je jie zeg eens: Hoe heb je je diat eigenlijk voorgesteld „Ik weet geen raad meerIk ben alls een wanhopige naar hier gereisd1. Het is. toch mijn vaderland,,,,." Er volgde weer een angstig steunen, De geheimraad von Wilding rookte in on verstoorbare kalmte zijn importe verder. ÖHi zei: „Zoo lang je zake» goed! gingen, Het ,is de rechterzijde van ons volik, die met onvermoeide werkkracht en onuitputte lijke offervaardigheid, den strijd om de ver overing en de herovering van de opvoeding van het kind' uit de handen idier Overheid heeft gevoerd; daarom kan zij, wanneer de in de Grondwet neergelegde beginselen worden vernieuwd, niet ermede tevreden zijn, dat het bijzonder onderwijs, wat bat geldelijke betreft, qp dezelfde wijze als het overheidsonderwijs door die Overheid wordt gewaardeerd, maar heeft zij oo-k recht te vorderen, én dat de veneen zei ving van, het overheidsonderwijs met het liberale volksonderwijs warden verbroken, en dat die Overheid zichi terugtrekke tot die taak, die haar van nature toekomt, aanvullen, waarin het eigen initiatief der bevolking te kort schiet." Men kan de financieete gelijks,telling aan vaarden'zonder er een ruil in te 'zien ten opzichte van het Algemeen Stemrecht De rechterzijde heeft de baan virij voor een eerlijken geestelijken strijd', die met over winning eindigen zall. BINNENLAND. NEDERLAND EN DE OORLOG. Mislukte smokkelarij. Naar wij vernemen is aan het station Oosterdoksdijk aangehouden een wagon, waarvan opgegeven was, dat zij eieren be vatte en die als zoodanig door een uit- voerconsent gedekt was, maar cacaoboter bleek te bevatten. Reeds moet de eige naar van den inhoud van dezen wagen, naar ons ter oorde kwam, verscheidene hon derden wagons uitgevoerd hebben, Spionnage. Men schrijft van dë grens aan „Die Tijd" Enkele dagen geleden is aan de grens onder Goirle de Duitsche commandant van het dragonder-regiment uit Poppeï, door- de Nederlandsche militairen gearresteerd! onder verdenking van spionnage. Hij was met zékeren A. Geerling,s bijgenaamd Gust varl de Panhoef, woenend-e op Belgisch grondgebied onder Poppet, over de gren zen geleid en was in 't bezit, van een Duitsch paspoort, onderteékend door dien commandant te Turnhout, Ziuiter genaamd'. Bedoelde officier kwam herhaaldelijk naar Goirle leri onderhield d,aar connecties, miet enkele families. De laatste maal echter, dat hij op Nederl'andsch grondgebied' kwam, weer vergezeld van, bovengeno,emden Geer- lings, had' men hem gezien in 't bezit van een photo-toestel en begon men den Pruis te wantrouwen. Toen hij dan odk des avonds aan die grens verscheen, om naar zijn, „Heimat" terug te keeren, hield de militaire wacht hem aan ien werd hij voor den kaïnton- mêtnentscomimandant van Goirle geleid. Daar werd hem zijn photo,toestel ontnomen en ook zijn pas, maar gefouilleerd weird hij niet. Zelfs werd hij; niet tot nader ordier vastgehouden,, maar gelegenheid gegeven met zijn trouwen geleider Geerliings weer over de Belgische grens naar zijn stand plaats Poppet terug te keuren. Bij ontwikkeling der platen van het pho- tographietoestet kwamen te voorschijn pho- tographieën van den „Lindeboom," en het stadhuis te Tilburg, van een molen onder Goirle 'en van de woning van een der hee- ren Van iPiuyenbroek, aldaar. Men is hier algemeen van oordeel, dat de betrokken militaire autoriteiten, veel te lichtzinnig met dit geval hebben omge sprongen,. _Jmm—m was je heel fideel een EngeïscbmanNu dat de nood' aan id'en man, is, kamt het je eensklaps in de gedachte, dat je een Duit- scber bent! Zulke Duitsohcrs ken, ik. Zijn echter niet van mijn gadingl*.- John Johndenk je niet aan hiet Bijbelwoord over de lauwenj die uitgespuwd worden?" ,De kleine Cityman stond huiverend, be klagenswaardig om, aan te zie-n^ midden, in de kamer en wreef zich bevend de handen. „Ik wil er - niet op pochen, dat ik een Frankforter ben. Ik heb mijn lieven lang zaken gedaan. Ik ben noch Duitscher noch Engefechman. Maar ik ben toch je bloed verwant! Je echte neef! Ik draag de:n- zellfden naam alls jijDat is mijn hoop: Daaraan meen ik een recht op mijn ver zaak te ontïeenenJou gaart het toch zoo goed! De sommen, waarmede je mij ondersteunt, zijn toch niet verforen! Zij kunnen illater „In vuile zaken stèek ik geen cent!" zei de geheimraad ongevoelig. „En het allerminst in buiitenlandscheIk heb hier een beter gebruik voor mijn gelid." „H,et gaat ook 'niet om, een kapitaal- beilegging, maar om een ondersteuning on der bloedverwantenKijk hier in hiet notitieboekje heb ik John Wildlimg opende weer met bevende vingers het lederen, boekje. Zijn neef maakte een afwerende beweging. De knecht kwam met eeni blad met bier binnen „Ik kan er niets aan doen!" zei hij'. „Maar..,., wil je werkelijk geen bier, neef? Neen?.... Nu sta dan, toe, dat ik..,.. Zoo, ge kumt gaan, Max!*. Dlus: weer Te kort aan hout. De Kamer van Arbeid voor de Bouw- bedrijver te Amsterdam beeft op verzoek van de gelijknamige Kamer te Haarlem in haar vergadering van 24 Mei j.'ll een bespreking gehouden omtrent het tekort aan hout in ons tand. Het resultaat der bespreking was, dat de toestand ernstig is. Er komt op het oognbiik slechts hout uit Duitschland en uit Zweden en Noor wegen. Niet alleen is dit hout voor het overgroote meerendeel van een slechte- kwa liteit, zoodat het voor den bouw niet goed bruikbaar is, maar bovendien zijn, de hoe veelheden. die nog verwacht kunnen wor den uiterst klein. Met name kan op ahn- voer uit Duitschland niet worden, gere kend, omdat men in dat land de contrac ten, voor welker uitvoering dan a,t consent is verkregen, eenvoudig miet uitvoert, door de consenten te laten verloopem, alls de Duitsche regeeriing het gecontracteerde hout noodig heeft em er een hoog,eren pirijsi voor ,geeft. De toestand! is als, gevolg hiervan, zoo danig, dat, indien geem maatregelen daar tegen worden getroffen, bininiem enkele nxaandten de voorraad van het voor dein bouw meest moodige hout zal zij'n uit geput -en groote stagnatie in Üb bouw vakken met groote werkloosheid is te ver wachten. Reeds hebben enkele timmerfa- brikauten hun bedrijf stop gezet. Het komt der Kamer vo,or, dat het mo gelijk is deze ramp te voorkomen. Er liggen ni.l. in de haven van Archangel en ver schillende havens aan de golf van Riga groote hoeveelheden hout, w-eil'ke- bet eigen dom, zijn van Nederlandsche firma's. Terwijl' het wellicht te bezwaarlijk zal zijn ver schepingen uit Riga tot stand te brengen, kan' nog tot 23 Juli uit da haven van Archangel worden verscheept. Daartoe is noodig. dat de Nedlerlandsche. regeering te genover de Russische garandeert, dat 't hout ons land niet verlaat. Een uitvoer verbod van hout zal onze regeering hier toe in staat stellen, terwijl zij dan tevens voor scheepsruimte zal moeten zorgen. De Kamer acht dit het eenige middel, waardoor de houtvoorrand kan warden ver meerderd en zal zich tot den Minister van Landbouw, Handel en Nijverheid wen den miet het verzoek 'het daarheen te lei- dien. dat -de -genoemde maatregelen warden genomen. De „Berkelstroom". De uitspraak van den Raad voor de Scheepvaart betreffende hiet tot zinken bren gen van bet si.s. „Berkrfsrröam" luidt: Waar vaststaat, dat dé „Bcrketstroom" door opvarenden van een Duitsche duik boot tot zinken ia gebracht, behoort te wor den onderzocht of de kapitein, schip en op varenden aan gevaren blootstelde door met de lading, welke aam boord was, de reis naar Engeland te ondernamen. Het is de Raad gebleken, dat dit geenszins het geval is. Immers de lading, welke in het on gunstigste geval als, kontrabande kam wor den beschouwd, bleef verre beneden de helft van het totaal dier aam boord zijnde lading, berekend, hetzij maar waande, om vang, vracht of gewicht. .Volgens de; con clusies van, den deskundige, wélke de Raad overneemt en tot de zijne maakt, is een schip slledhts vatbaar voor verbeurdver klaring, wanneer de aan boord gevonden kontrabande meer dan ide helft van, het totaal bedraagt, berekend naar waarde, om vang, vracht of gewicht. Afgezien dus van de vraag of een, schip, dat vatbaar is voor onder vier oogen: neem het miji miet kwa lijk, maar tegenover buitenlanders, die ik sedert een halve eeuw, niet heb gezien, heb ik miet het gevoel van "bloedverwant schap. Dam staat mij, «te een of ander miet verwante,, Duitscher, met wien i.k mijn geh-eeje leven te doen, heib gehad, en dien ik kern, werkelijk nader.,.." „Maar er zijn toch plichtenAll erkent men ze innerlijk niet, verhullen moet men ze tbeh. Zulke plichten kiest men zelf niet uit. Die gaan erfelijik op iemand over.,..." „Mijn waardeantwoordde de geheim raad v-otn [Wilding en stonid hoog opge richt, de handen in de broekzakken, met breede schouders en wijidlbeens voor den kleinen weer in den stool neergezonken, beer: „Kijk mij eens aan: ik heb hier in Duitschland zoovéél plichten op mij ge laden als e en man maar drafgien kanVrij willig beib ik hiet gedaan. Ik doe h,et graag. Daarvoor ben ik erIk hfi'ib het je tofch gezegd: Ik ben in Duitschland overal bij! Maar waarom ik ook in hiet buitenland' plichten op mij zou nemen, dat ziet mijn beperkt verstand niet in!" „Ik ben toch- niet uit het buitenland Wiees toch niet zoo hardIk ben toch uit Frankfort De geheimraad mam een grooten slok uit zijn glas en ging toen schrijlings op -een stoelt de armen over elkaar geslagen oyer de leuning, tegenover zijn gast zitten. „Wij mioietem -elkaar eens klaren wijn schenken, neef John zei hij. „Ofschoon ik eigenlijk niet houd van groote woordien. Maar soms zijn ze noodig. Denk eens terug*, bijina een. halve eejuwtoen verbeurdverklaring, vernietigd mag worden, staat het vast, dat de „BerkeMroom" we derrechtelijk door opvarenden van een Duit- schen duikboot tot zinken, is gebracht. De kapitein van d'e „Berk-efstroom" heeft allies gedaan wat mogelijk w,as om zijn ischip te behouden en v-oo-rvernietiging te vrij waren, doch hij was onmachtig tegen het jegens hem gepleegd gewéld;. Tarwebloem ln beslag genomen. Daartoe door den minister gemachtigd, heeft de burgemeester van Deventer den voorraad tarwebloem bij de verschillende bakkers daar ter stede in bezit genomen. De bedoeling van dezen maatregel is om te komen tot een doelmatige verdeeling van den nog aanwezigen voorraad tarwe bloem. Aangezien het Rijksbureau nog geen tarwebloem wilde afleveren en som mige bakkers geen voorraad meer hadden en anderen nog over een voldoende hoe veelheid beschikten, werd deze maatregel noodzakelijk geacht. De Duitsche opvatting Inzake vlce-ccnsnl van Rljckevorsel. Aan „De Tijd" wordt nog geschreven De vice-consul te Dinant, de heer W. van Rijckevorsel, werd door de Duitschers ver oordeeld op grond van hun opvatting, dat hij misbruik van zijn positie had gemaakt door de bezorging van correspondentie voor personen, woonachtig in de landen der geallieerden. Hij bleet daarmede voort gaan, ofschoon hem door den Nederland- schen gezant te Brussel een waarschuwing was gegeven, hieraan een einde te maken. Toen het gevalfontdekt werd, volgde zijn veroordieeling door den Duits-chen krijgs raad Hij kreeg verzachting van straf door tussebenkomst van den Nederlamdsahen ge zant te Brus&elL VAN HET BINNENHOF. Te kwart over elf waren de 51 er niet. Vandaar verdaging tot half twaalf onder bedreiging met verdaging voor den heelen dag, als dan het quorum nog niet aanwezig zou zijn. Juist zouden we onze hoop op het bui tenkansje van een extra vacantiedag ver wezenlijkt zien worden, toen als 51ste de heer van Leeuwen binnenkwam, ont vangen door luid gejuich. Over het buitengewoon Oorlogscrediet hoorden we veel sprekers, maar niet veel nieuws. Het protest tegen de extra straffen voor hen die eigenmachtig Baaschverlof namen, vond bij alle sprekers, die dit punt aan voerden instemming, behalve bij den heer Eland (U.L.), die streng straffen in dit geval uitstekend vond. De heer de Jong (U.L.) drong verder, evenals daarna de heer Juten (R.K.) aan op een hoogere toelage voor de buiten hun garnizoen verblijvende officieren en op het kennen der burgemeesters in de prijsbepaling bij de wolvorderingen, opdat niet opnieuw veel te lage prijzen zullen worden vastgesteld. De heer Juten klaagde weder over be moeilijking der grensbewoners en misbruik van gezag door militaire autoriteiten; over het telkens doen van nieuwe proefnemingen met uniformenover het ontbreken van veel noodig materiaal in het leger en drong voorts^ aan op verhooging der inkwartie ringsvergoeding; op klein verlof voor re- serve-officieren der Landweer en verhooging der toelage en betere promotie voor de onderofficieren. De heer Ter Spill (V.L.) sprak o.m. over den militairen geneeskundige dienst. Tegen de motie.van der Voort van Z ij p (onderzoek door een Staatscommis sie) had hij ernstige bezwaren. Tijdens het vermoedelijk langdurige onderzoek zou weinig of niets aan verbetering worden gedaan. Minder bedenking had hij tegen de motie-Ter Laan (het uitspreken van de noodzakelijkheid van verbetering.) Ech ter zou die motie, vreesde hij, niets uit halen. Daarom beval Spr. aan de reorganisatie, waarbij op geen millioenen mag worden gezien, op te dragen aan één persoon, die over een groot organisatorisch talent beschikt. Ook de heer van Hamel (U.L.) ge voelde het meest voor de motie-T e 1' Laan. Echter verzocht hij daarin ook het verzoek op te nemen, dat de Minister vóór de behandeling der begrooting van 1917 zal mededeelen wat ter verbetering werd gedaan. De 1 eer Schaper deelde mede, dat de heer Ter Laan wel bereid zal zijn aan dit verzoek te voldoen. Overigens be toogde hij terecht, dat de beide moties elkaar niet in den weg behoeven te staan. De motie-T er Laan vraagt onmiddellijke vporziening in het dringend noodige, de motie-van der Voort van Zijp af doende-reorganisatie voor de toekomst. De heer van Leeuwen (S.D.A.P.) drong aan op meer medewerking tusschen burgerlijke commissies voor ontwikkeling en ontspanning en militaire autoriteiten. De heer Koster (V.D.) vroeg of het leger zich wel voldoende heeft aangepast aan de nieuwe wijze van oorlogvoeren. Dè eer van den dag komt toe aan den heer de Visser (C.H.) Deze, die als veldprediker in algemeene dienst, Sprak over een onderwerp, waarover hij met gezag kan spreken, weersprak met veel nadruk, dat de geestelijke verzorging der ge mobiliseerden door het Departement van Oorlog zou worden verwaarloosd. Tot einde 1915 is f 42000 beschikbaar gesteld voor Militaire Tehuizen; de hoofdaalmoe zenier en de veldprediker in algeméenen dienst ontvangen maandelijks f 1000 om te voorzien in godsdienstoefeningen en ALKMAARSCHE JE TABAK waren wij jonge jongensWïj hebben samen op de Zeil gestaan, en gezien, hoe dia Pruisen binnentrokken, Vogel von Falf- ckemstein aan -h et hoofd, en achter hiem de divisie Goeben, ien hoe ze die hoofdwacht bezet hebben, ,en het was uitHeriniher j,e hef je?" „Ja. Schemerachtig." „Schemerachtig!" Nu hoe (hiet zij1 Wat kan je dat nog schelen? Je bent naar Engeland gegaan. Goed. Wij Wildings zijn hier gebleven,Geloof je, dat dat een grapje was, ma 66.,.. John? Zes m-illioen guldein oorlogsvergoedingin diien tijd!.... en alles voorbij!Ons Frankfortons trotsche. oude Frankfort..,., waar de keizers werden gekroondwaar de Duitsche Blond1 zijn zetel had.,,.. niet mieer ^lan een een voudige Pruisische provinciestad! Ik zié onzen grootvader nog voor mij, den sena tor, hoe de ,oude man in; zijn hui®, slechts een paar schreden van bier, heeft zitten schreien als 'een kind.,.,.. ,em rondom hem de ander teoude heeren! Ik weet nog, hoe Bolzani zijn hoofd door dé deur stak en schreeuwde: zooeven heeft de burgemees ter zich het lieven benomen!Hij houdt hiet miet m'eer uit met de Pruisen" ik ben het niet vergeten, dait mijn vader verboden heeft, dat o,oit in zijn huis het woord' Bisimarck werd, genoemd!.,,.. Ja....' JohnWat hebben jullie van die tijden gemerkt?" John Witding zweeg. „En dan kwam zeventig!" zei zijn neef. „Waar was jij toen, John?" „In de City!" „Nu.... wat mij betreft, mijn waarde! Ik was ,er bij. Voor Metz heb ik hiet IJzeren Kruis verdiend 'en in de loopgraven de typhus opgedaan en was met 'het siluiten van dein vrede weer gezond en ben met de 'Pruisen binnengetrokken, met dien degen in de hand, want in den oorlog harf] ik het tot reserveluitenant gebracht. Je hebt intusscbeu ginds salpeter naaT Hamburg geïmporteerd en veel geld gemaakt. Dat doe ik ook! Voortref f etijikMaar nu en dan moet de mensch oio-k aan andere dingen denken, beste John..,.. Anders is hij niets waard1." (Wiordt vervolgd.)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Ons Blad : katholiek nieuwsblad voor N-H | 1916 | | pagina 1