iel van 2. H Péus Bentdictus XV
Donderdag 30 November 1916.
TWEEDE BLAD.
No. 139
ONS BLAD.
aan dien Hoogwaardig en P;ater Magister
LU DOV I CU Si THEISSAINO,
Oeneraal-Meester van de Orde d'er
Dominicanen, bij de nadering van feet
feest der Orde, vóór zevenhonderd!
jaren wettig bekrachtigd).
Beminde Zoon, heil en Apos-
t o 1 i s c h e n zege n.
Op het Congres der Dominicaans die
Tertiarissen, dat drie jaar geleden te
Florence werdl gehouden ie® waarbij Wij
net verscheidene Bisschoppen tegenwoor
dig waren, werd!, onder Onze goedkeuring
en krachtige aanbeveling, besloteia, oin bij
het naderende feest van het zevenboniuerdl-
jarig bestaan .van de Orde der Dominicarae-n,
een soortgelijtoer, maar veel gro-otscher op
gezette bijeenkomst te houden in Blo-loigne.
Zeilcer vermoedden Wij niet, 'wat God in
de naaste toekomst over Onzen mederi-
gen persoon beschikken zou, maar door
eigen en bizondere redenen voieiden Wij
ons aangespoord, oml de instelling en de
gedachtenis van den allerheiligstah Patri
arch te vieren. Wij, die èn zooveel als
de beschermer en bewaker van zijn ge
heiligde as scbe wanen 1) èn onder ide
volgers van zijn leefregel, dliie bij het getal
der zalige Hemelingen staan opgetaekemd
een lid' van Ons geslacht mogen ver.ee-
ren, 2)
En nu het door Gods1 geheimvol raads
besluit gebeurt, dat Wijl ibij de nadering-
van diit eeuwfeest, niet meer geplaatst zijn
op dien zetel van den Hl Retroniuis, maar
op den stoel van den Prins der Aposte
len, is het billijk, dat Wiij', behalve, mei
Onze -persoonlijke verwantschap1, rekening
houden met de onsterfelijke verdiensten; voor
de Kerk en de beroemde Orde, een 'bizon-
der getuigenis geven van. Onze Apostolische
liefde.
Die lof dan der voortreffelijke Domi
nicaner-Orde imiag, als door den Geest
Oods aangezet, gezegd worden voorspeld
te zijn door Onzen Voorganger Honorius
III, die immers, toen Hij de vóór negen
jaren gestichte Orde met zijn Constitutie
van 22 December 1216 bekrachtigd had,
denzelfden dag tot den Wetgevarsden Vader
nog een Apiostoliischen brief richtte met o.a.
deze zinsnede: „Wij1, die verwachten, dat
de Broeders van Uw orde de kamp
rechters van het Geloof en de
tvare lichten der wereld zuillenzijn,
bekrachtigen Uw Orde;." Hoe waar Hij' dit
gezegd! heeft, wordt dbo-r hlet verloop dier
feiten, welke vam toen af tot onzen tijd
toe gebeurd zijn, duidelijk aangetoond.
Want, wat toch hui» moeite ie(ni inspanning
vctor het Geloof betreft, staat het v.ast,
dat er nopit geweest zijn, dlie de bestrij
ders van de christelijke wijsheid krach
tiger of volhaidiender d:an zij hebban ver-
dwvien. Met hoeweet kracht hebben zij
niet vóór allen de vermetelheid der Albi-
geuzeu .gebroken, tot wier bestrijding zij
van Godiswege werden verwekt! H-oie ern
stig, hoe geleerd hebban, zij door onder
richt, prediking en geschriften Zoowel de'
Katharen en Ratarijhan 3), de Hussieten 4)
en die Hervormers, als alle andere volgende
ketters bekampt! En niet zeldtem waren er
ondier 'hen, die Ide belijdenis van hun Gie-
lnof met het vergieten van hun bloed, be
krachtigden, .als aller voorbeeld ziji de be
roemde Petrus de Martelaar genoemd, waar
vooral de Kerk van. Verona groot op
gaat, 5)
En wie weet niet, met welk een ijver
zij gewoon waren, de zuiverheid van het
Geloof en van het christelijk teven, onder
het volk te verhoogen en te beschermen?
Om van hun overige heilzame instellingen
tot dat doel te zwijgen, zooals de Broe
derschap van den Allerheiligst-en Naam van
Jesu-s, de Vereeni-ging van bet Verheven
Sacrament, de Derde Orde der Dominicanen,
toeft de Kerk ongetwijfeld! uit de handen
van Dominic us en van zijirn zonen die
groote „sohutse tegen de ketterijen en de
zonden" ontvangen, wel.ke in den Rozen
krans van Maria vervat is. En in de uit
breiding van het gebied ider Kerk zijn zij
"iet minder ijverig en nuttig werkzaam
geweest. Wij weten, hoe veel reedis van het
togin der Orde af hun heilige zendingen
naar die onbeschaafde volken van Azië en
Noord-Amerika ra vooral in Europa zelf
hebben bewerkt, en hoe ze voornamelijk
ton Polen en Hongaren tot heil zijn g-e-
weegt. Bovendien: zoodra Amerika ontdekt
was, overwogen de Broeders, vooral die van
Spanje, welk een nieuw en onmetelijk veld
voor hun apostolische werkzaamheid daar
mee geopend was. Te allen tijdie daarna
tobben ze zich beijverd), om zoowel over
vloedige vruchten van zielenheil als van
een gegronde faam1 te verwerven,
Wijidberoelm'di zijn ouder dit aantal de
naitnen van L'udovlcus Biertrandus
411 Ba r t ho 1 o me u s de Las Casias,
waarvan die eerste miet dien glans zijner
tougden en de grootheid! zijner won dieren
to schitterende voorbeelden der Apostelen
toeft vernieuwd, pn de twieedleL die de in
boorlingen niet alleen aan die slavernij van
ton -Satan onttrok, miaar. ook tegen de
dwingelandij en het onrecht van golddlelooze
lieden beschermde, met recht 'gerekend
Wordt -ondér de edele beschermers van de
menschelijfce waardigheid.
Wat vervolgens wel het .grootste blij'k
van oprecht en onbevlekt geloof, en
t°t dèn lof van de Orde dier Dominicanen
gezegd dient te worden, dlait is haar
strenge en voortdurende verknochtheid aan
toaen Apostolisdien Stoel,
Want, tenen de Piuuis-elijk-e Macht door de
vermetelheid van de keizerlijke macht werd
bestreden, hebben we mogen het niet
verzwijgen! zoowel andieren als vooral
deze broeders bieleqdigingen verduurd; om
dat zij hou en trouw bleven aan den Paus.
En zoo dlükwijls er spraak iwiaslvan 't be
schermen of omschrijven van de rechten
van het Roo-msCh-e pontificaat, waren de
öoimiinicanetn altijd ondier de eersten; die
ze verdedigden of .uiteenzetten. En zoo-
iang do heugenis van Catfearina van
Sienna „in zegening" zal blijven, zal
de biizoindlere verbintenis van dt Girdle der
Dominicanen met den Apostolisdien Stoel
klaarblijkelijk zijn.
Dat ze verdier, voioral door liu,n leer,
licht op die wereld hebben gebracht, daar
aan zal wel niémand; naar wij meenen, twij
felen. Iedereen weet, welk een zorg zij
altijd .hebben besteed aan de iioiogere stu
diën, waardoor de w,are vooruitgang van
het menschelijk geslacht naar een goed
loven wordt geholpen; ien 't is overbodig,
'dlie Broeders te herdenken, die zoowiel floor
hun geestesgaven als hun kennis, van de
hoogste dingen uitblonken en wier tnllo-ozen
werken de onsterfelijkheid verzekerd is,
W,ant wie; dlie zich met ernstige weten
schap ophoudt, bewondert de boeken van
Albertus dien Groote, van Anto-
nius en Gajetaus piet Welke beoefe
naar v,an het strenge weten dL-e tenmin
ste aan zijn studieijver liefdie voor de H.
Kerk paart heeft geen all-erdiieps-ten ieer-
b-iedj, vurige liefde en kinderlijke volgzaam
heid! voor Thomas van A q ui i n o-, wiens
leer door de genade van die goddelijke
Voorzienigheid!, ongetwijfeld ini de Kerk is
ontstoken, om1 die waarheid te bevestigen
en alle dwalingen der toekomstige i ijlden te
overwinnen? Welnu, deze Orde komt de
lof toe, niet zoozeer dait ze den Engel-
achti-gem L-eeraar heeft gekweekt, als- wel
dat ze later nooit,i zelfs g-eetn na-gelbreed,
van zijin leer is afgeweken.
Maar bij. dit licht van wetenschap valt
ook het zooveel goddelijker licht der hei
ligheid te noemen, W.ant velen van deze
religieuse gemeenschap zijin van haar be
gin af tot vandaag toe, de .een met meer
roem dan de ander, .om hip zondeloos
leven opgenomen .in den Hamel, vanwaar
zij als starren den weg naar alle verheven
deugden voor de christenvolken wriich-
ten, Vader Dominicus voert, om zoo te
spreken, het koor aan en na beun schitte
ren in de wonderlijke verscheidenheid der
'kleinere lichten, iean Aquiner 6), een F -e r-
rerips 7), een rangschikker vans net Kerk
recht 8), een Maagdl van. Sjenin-a 9) en zij,
die de kusten van ZuidkAmerika het eerst
toet den roem der heiligheid heeft ge
adeld). 10)
Wie dit alles overziet, zal 't niet - ver
bazen, dat de Orde der Dominicanen altijd
in feooge achtiing standi bij den H, Stoel,
op welken bovendien vier van haar zomen
als heiligen gezeteld hebben. 11) 'Want dik
wijls 'hebben de Rooimscbe Opperpriesters
bij 'die Orde de mannen gezocht, dlie ze
op de hoogste trappen van waardigheid
verhieven en die ze toet die gewichtigste
Jop'dracbten belastten. En sommige bedienin
gen, die tot behoud des 'Geloofs zijn in
gesteld," hebben ze voor altijd aan haar toe
vertrouwd, als om de ongereptheid van baar
tucht en leer te verheffen.
Wij dan, beminde Zoon, dit .overden
kend, brengen eerst graoten dank aan God,
dien bewerker en gever van" alle goedis,
dat Hij die instelling van Uw Vader en
Stichter tot nu toe welwillend heeft voor
uitgeholpen en wij bidden en smeeken Hem,
dat Hij qofc 'in de to-ek-omst die instelling
op gelijke wijze moge beschermen en hel
pen.
Vervolgens wenschen wij U en Uwe
lOrdagenooten, zoovelan de drievoudige
prde omvat, van harte geluk: en Wijl spo
ren U aan, dat gij blijft voortgaan U zo-o-
wiefi de waardige zomen te toornen van
U)w grootein Vader als de erfgenamen van
Ujiv voorgandersL
'En voor U zelf achten Wijl het een
gunstig voorteaken, Halt U ondier de vie
ring van dleze gelukkige herdenking de
hoogste leiding van de Orde hebt aanvaard.
Wij hopen, dat Uw loopbaan voorspoedig
en voor de K<erk vruchtbaar zal zijn.
Opdat nu dit Eeuwfeest, dat pp 22
December a.s. valt, met overvloedige pradtó
en geestelijke vreugde wordt gevierd;
beli aagt het Ons, dit toet een Pausr
selijfc-en aflaat te vereerem. Allien dierhalve;
die 'Benige kerk of openbaar bedehuis van
dia eerste, tweedie of derdle Dotoindcaansche
Orde bezoeken, waar bet Eeuwfeest met
«en Tridudmi of op den dag zelf wordt
gevierd!, verleenen Wij éénmaal een vollen
aflaat, wanneer aan .die gewone voorwaar
den wordt voldaan.. Vervolgens staan Wij
1) Die Hl. Do|toi'nicus tig|t te Blologna,
iwaar Z. HL die Paus Aartsbisschop' was,
ondier een praalgraf begraven.
2) De Zalige Antonius ab Ecclesia '(An
tonio dlella Cbi-esa) belijder van dè Orde
dier Domii'nican.en (.f 1459) ils- van dezelfde
adellijke familie alls onze tegenwoordige
Pauls.
3) Ketters uit de XlHüe eeuw.
4) Ketters uit de XVde eeuw.
5) De H. Petrus van Verona werd1 in
1252 voor bat Geloof .gedooid.
6) 'De Hi. Thopias van Aquino.
7) De Hl. Vincenti-us Ferrerius.
8) De Hl Raymundus van Petmaforl.
9) Do Hl. Cathariina van S-i-emna;
10) De H. Rosa vain Litoai
11) B|. Ben-edictus XI, B-. Innooentius V,
Ban-edi-ctus XIII, S, Piius V, waren Pausen
uit de Domiinicaner Ordle.
toe, niet enkel óp d«n dag van het Eeuiw-
fieeist, maar ook op' d|e twee andere van
liet Triduüm; waar dit gehouden wordt,
die Mte van den HL Vader Dominicus
te lezen.
Ate onderpand intussc'nen van de feemel-
ische zegeningen en- als bewijfe van Onze
Vaderlijke welwillendheid; schenken Wij U
Beminde Zoon, en de gansche Orde der
Dominicanen, liefderijk den Pauselijk en
zegen.
Qiegeven te Rome bijl Sint Piieter, 29
October 1916, in het derde jaar van Ons
Pausschap.
PAUS BENEDUCTUS XV.
BINNENLAND.
VAKSCHOOL VOOR KAASMAKERS
TE HOORN.
Ged. Slaten stellen voor aan deVereeni-
ging tot ontwikkeling van den Landbouw
in Hollands Noorderkwartier en den Bond
van Zuivelfabrieken in Noord-Holland, ten
behoeve der vakschool voor kaasmakers te
Hoorn, voor elk der jaren 1917, 1918 en
1919 een subsidie te verleenen van ten
hoogste fijo per jaar onder voorwaarde
dat het Rijk voor elk dier jaren eveneens
een bedrag van ten minste f170 toegezegt
of beschikbaar stelt.
De vereeniging vroeg een subsidie van
f 400, maar Ged. Staten oordeelen dat met
f170 volstaan kan worden.
AMBACHTSSCHOOL TE HOORN.
Ged. Staten stellen voor aan de Vereeni
ging „Ambachtsschool voor Hoorn en
omstreken" onder intrekking van het thans
genoten subsidie met ingang van het jaar
1917 tot wederopzeggings toe te kennen:
ie ten behoeve van hare ambachtsschool
en daaraan verbonden cursus voor metaal
bewerkers eene jahrlijksche bijdrage van
ten hoogste f2250, met bepaling, dat deze
bijdrage zal worden verminderd tat i 2000
wanneer de cursus voor metaal bewerkers-
mocht worden opgeheven; 2e ten behoeve
van een avondcursus voor oud-leerlingen
aan die school eene jaarlijksche bijdrage
van ten hoogste f 100.
FAILLISSEMENTEN IN NEDERLAND.
Volgens ined'edieeling van het Hainidds-
informatiebureaju van Van der Qiraaf Co.'s
Blur.eaux voor den Handel zijb over ide af-
geloopen week, eindliigendie 25 Nov., in
Nederland uitgesproken, 21 faillissementen
tegen 39 faillissementen in dezelfde week
van het vorige jaar.
Van 1 Januari tot en met bovengenaem-
dien datum 965 faillissementen tegenover
1280 over hetzelfde tijdperk van het vorige
jaar.
ALKMAAR.
VERGADERING VAN DEN RAAD DER
GEMEENTE ALKMAAR,
ap Woensdag 29 November, nam. 1 uur.
Afwezig de feeeren Gavers, Udo, Sluis,
Lüiiting en Ringers. (De heer Uda heeft metiie-
igedeeiid; dat hij! die eerste maanden die
raadsvergaderingen niet zal kunnen 'bij
lwonen.)
Aan de vergadering iwondt medegedeeld;
dat is ingekamenr
a. Een adres, ongedateerd; dien 24 Nov.
1.1. ontvangen, van het Blastuur der afd.
Alkmaar van dien NedL R|. Kath. Bond van
Handlels-, Kantoor- en Winkelbedienden,
houdende feet verzoek tot vaststelling «ener
verordening op die 9-uur 'wimlkelsuiitmg over
te gaan.
Die 'behandeling van 'dit adres wordt uit
gesteld' tot na behandeling der agenda;
b. Een schrijven ddi. 27 November 1.1.
van die Alkfflaarsche PoUitiievereaniging
„Met en voor elkaar", houdende dankbe
tuiging voor de verhooiging dier jaarwedden
van hieit politiie-piersomeel.
Vaori kennisgeving aangenomen.
c. Een schrij'ven van de Commissie vah
Toeizicht ,op feet M„ O., 'waarin wordt ver
zocht aan die BbrgeravondlsCfeoo'l een onder
directeur te benoemen.
Gesteld! 'in handen van BL en, W, om
bericht en raad).
Hierna 'worden benoemd) ide leden der
COMMISSIE VAN BIJSTAND VOOR
'HET DISTRIBUTIEBEDRIJF
(Leden dier Commissie 'waren de heer-en
Gloeck, Thoimsien, Leesberg, Luitiing en
Bak.)
Herkozen 'werden die heerem: Cloeck toet
13, Leesberg met 13 en Bak met 11 stem
men. De heeren Luiitkng ieto Verkerk ver
kregen iiedier 8 s'temtaen. Bliji die daarop
volgende vrije stemming 'werdl de heer Ver
kerk gekozen. De heer Tfeomsen blijft als
wethouder Voorzitter der Commissie.
Zonder hoofdelijke stemming 'werden
daarna .aangenomen: de rekeningendienst
1915, van lipt Stadlsziiekenlhiuis, van de Ka
mer van Koophandel en Fabrieken en van
de Stadsapotheek.
Daarna ie ,aain die orde:
HERSTEMMING OVER HET AMEN
DEMENT-VERKERK,
tot verhooging dier toornen van alle ge-
meente'wericli'öden met f2.50.
Met 86 stemtaen 'wordlt dit amende
ment aangenomen,.
Voor stemden de heerem: Cloeok, Bak,
Veffaerk, Den Boes-terd, MeiembriWk, Lees
berg, V, d. Bosch en- ffeoélL
Tegen de heeren: Lubbie, De Wit,
Thoimsen, Leguit, ZaadlnoiO-rdijk en De
Lange.
BEOROOT1NO VAN DiE OEMEENTE-
RE1NIOÏNO, DIENST 1917.
De heer Zaad noord ij Ik stelt voor,
dm die salarissen der oprichters, nu de
looraen der 'wericliedeiH zijp verhoogd, oaider
de oogen te zien.
Alzoo wordt besloten.
VoorZ], dieelf mode, dat, tengevolge
Van de aanneming van bet atmendenjent-
Verkerk, die begrootiingspost met f6110.—
Imoiet 'wordlen verhoogd.
BIEGIROOT1NO VAN HET GEMEENTE
SLACHTHUIS.
i'Die heer Cloeck vraagit naar het
Winstcijfer in verbahd met de indertijd
gedane middedlaeling, dat feet slachthui» geen
Winst mag maken ingevolge die gemeent»-
Wet.
1 Voorzantwoordt, Halt hij indertijd
i 'in de aectie heeft, geschreven, dat rnesn
1 Wel verschil moet maken tussichen de winst
door de gasfabriek gemaakt en de winst
dóór het slachthuis gemaakt. Wanneer de
gasfabriek winst maakt, komt dit ten baite
van de gemeentekas; wanneer het slacht
huis winst zou maken, dtüa belangrijk is,
zouden de slacbtloonen moeten worden ver
laagd.
Op een vraag v,an Mr. Leesber
antwoordt die heer Qe Wint, dat er een
reservefonds is, waaruit eventueel? tekor
ten zullen worden geput.
Die iheer Verkerk vraaigt om oene
negeling voor die wetfeUedeo in drukke
tijden.
De hefcr De Wit antwoordt, dat een
dusdanigi regeling iin eene afzonderlijke
bijlage den Raad zal bereiken.
BEGROOTING HOUT, PLANTSOENEN
EN KW'EEKERIJEN.
De feeer Lub be vraagt of het die be
doeling Is, dat de looimem dier jongens en
losse aibeïdlers 'ook zullen worden ver-
booigd?
De feeer De Wni-t, voorzitter der com,
Imissie, antwoordt, dat er in doorsinee 4
losse arbeiders zijn; in drukke tijden 8 a 9
zelfs.
De vermeerdering dier bevolking bréngt
med'e, dat er meer toezicht noodig is in
de Hout en dat er o-ofc meer werk komt.
De proefneming met de plantsoen wach
ters is zoo goed' geslaagd; dat de com
missie voorstelt, die wachters oo'k \oor
dten winter te behouden,. Het wieimilgje, dat
feet kost, een f400;is 't wel waardl
De feeer Lub be zet uiteen, dat het
aantal arbeiders nu voor 't eerst isi aan
gegeven, wat spr. onjuist aohlt. Ook wijst
hij er op, dlat de fimainiaiieele commissie
niet voldoende dim aanmeiikiing heeft ge-
mannen, dat in vorige jaren veel werk
i's verricht om de werlfclOioslieid te ver
minderen.
Achten wij de 'uitgfeven; voor den- Hout
noodzakelijk? Zoo ja, dan: moet men miet
te schriel zijn, Spr. zet uiteen, dat onze
Hout in verband staat met onze gemeente.
Spr. stelt voor dé pilamtsoenwachters te
bieiiomden en ook feet salaris van den1 Op
zichter te verhoogen,
Vloorz,. antwoordt, dajt toch zooeven
is aanlgieinomen feet voorstel om de sala-
riissen der techmiisdhie aimtobe/mmen te her
zien.
'Die feeer v, dl. Bosch, wijtet op bet
rapport dier plantsioenwacfeters, waaruit zooi
duidelijk blijkt, hoe de Alikmaarscbe jeugd
op allerlei middelen zint o,m baar verniel
zucht te 'doen botvieren. Spr. zegt, d'at in
Den Haag gemiddeld1 per feloofdl 5,5 cent
wordt 'betaald aan onderhoud van -plantsoe
nen 'era jin Alkmaar 2,5 ct., terwijl elke
Haag-bewoner daarvoor gemiidld-eld0,3 vierk.
M. pla-ntsoen- h-eeft en -elke Allernaarder
19 M, plantsoen-.
Vloorz,. wijst er o-p, -dat déze ver
gelijking mank gaat. H-et plantsoen, in Den
Haalg is -bijna- geheel aangelegd1 met bloe
men, planten -enz., dlat kost; terwijl veel
van -ons plantsoen -natuur is,
Die h-eer Melen brink vindt het
vreemd, dat men, terwijl met}-de plantsoen-
wachters wil handhaven, opdrit -er minder
vernield zal worden, vraagt om losse werk
lieden, Spr. is voorts t-egen, toet weghak
ken van feooig hout en het aanleggen van
perk-en, zooals voor feet Kerkhof.
De feeer-v. d. Bioscfe antwoordt spr.,
d'at de commissie wensch-t, dat er in den
Bcrgerbout -eens wat mie-er variatie komt,
d'at er eens - een -bruine beuk komt en
andere sierplanten, dlaarmee bedoelt die com
missie geen rhododendrons,
De lieer Leesberg wijst als de feeer
Meien-brink op de tegenstrijdigheid: meer
toezicht en -meer losse arbeiders1.
'De feeer Lub b e zegt, dat al die per
ken met rhododendrons enz. veel m'eer werk
©jschen, ook zijn -er verschillende bosscha»
aangelegd.
V, o o r z dringt er op aan; met feet
qo-g op 'feet feit, dat de hoofdschotel nog
moet worden behandeld, dat de d.batten
toch wat worden bekort.
De heer Clo-eck zal niet tegen
-de verhoogi-n-g stemmen-, omdat hij' meent,
dat de vernielzucht dier jeugd de oorzaak
is van liet meerdere werk.
In stemming komt 'n-u het voorstel om
de 4 plantsoenlwadit-ers gedurende 48
twek-en aan- te houden tegen een weekloon
van f 4,50,
Diit voorstel wordt met 131 stem aan
genomen.
Tegen stemde de feeer Leesberg.
Spr. had tevoren verklaard' -er tegen te
zijn, omdat er aiu zouden zijin: 1 boschr
-wachter, 1 wachter vo-or -den- schooltuin en
4 p'lantsoeinlwaCliters.
Tengevolge van de aiafeneming v,an den
poet der commissie wordt nu de gemieente-
ibijid'ragei i; pi v. f13.951.f 16-208.—
Alzoo wordt besloten,
HEG'RIOOTING VAN HET GEMEEN
TELIJK ELECTRISCH BEDRIJF,
He) nadeelig -saldo - wordt berekend op
f5599.50.
Dé heer Ve rkerk vraagt hoe diit moet
Morden betaald?
Voorz'. verzoekt den- feeer V, fe >wa0h-
ten tot de rekening is opgemaakt.
Daarna wordt de1 begroeting goedge
keurd.
(Alvorens o-v-er te gaaim tot de behande
ling der
■BEQROOTING DER GEMEENTE-
GASFABRIEK.
stelt die Voorzitter- voor om te be-
(handélen de verordenimg, regelende den
rang, bet g-etai en- de bezoldiging van) de
ambtenaren -en werfcliediën aian de Ge-
meente-Gasfabri-ek.
-Mr. -L-e s b erg verzoekt den Voorz.
dlez-e vergadering te schorsen en over te
gaan in eene met gesloten dlenren.
Voorz, vraagt spr,, of feet is over
personen, dat de heer LI eene zitting wil
In-et gesloten deuren.
Mr. Leesberg antwoordt bevestigend;
waarna Voorz. die openbare vergadering
schorst.
Na heropening wordt overgegaan tot die
artilkelsgewijze behandeling d'er verordening,
De heer V.-arkerk betreurt het, dat de
cokes-verstrakking aan de werklieden dei
gasfabriek tegen 25 ct, per H,L. komt t«
vervallen. Waar besloten is allien gemeente
werklieden f2.50 v-erhoogii-ng te geven, ont
vangt deze categorie feitelijk geeni f 2,50,
maar minder.
Aan den directeur, den boekhouder, d-ei»
fabrieksbaas en den baas-fitter wordt wet
vrij wonen-, vuur en licht gegeven.
Spr. heeft vernomen, dat binnenkort een
motie in den Raad te wachlt-en is om de
fooien af fe schaffen-; welnu; moet men
feeg innen met dan werkfallep de cokes te
ontnemen -en den ambtenaren- andere voor
deden laten behouden?
Spr. herinnert er aan, dlat indertijd h-em
gezegd is, dat feet salaris van den direc
teur zou worden gebracht in overeenstem
ming met de salarissen in andere gemeen
ten. Spr, ziet dat gaarne aaingetoo-nidi door
dleiti Voorzitt-er.
Voorz, antwoordt, dat in Enschede
de directeur een salaris geniet vain f510,0,
(gas- -em eL bedrijf en waterleiding), Schie
dam f 4500, Delft f 4000, Den Helder f 36Ü0,
Apeldoorn f4300, Zaandam f3500 (uitslui
tend voor feet gasbedrijf). Zoo zijn Bj. en
W, tot een minimum gekomen- van f3250
bier,
Da heer M-eFenbrink wijst op h-et.
zielenaahta-1 dezer plaatsen.
V. o -o r z. antwoordt, dait B, en Wi. heb
ben gerekend naar de gasproductie in kub,M-
De heer Cloe ck poogt met cijfers aan
te toonen, d)at de Gas-co-mto'tesie m-et de
salarieering vrij uitging, toen ze net voor
stel dteqdi.
De feeer V-erkerk -komt er tegen op,
dlat dé Voorz, Enschede noemt, waar de
dlire-cteu-r aan fe-et hoofd) staat van bet gas-
en e), bedrijf -en de waterleiding, terwijl
bij niet noemt, wat de gasdirecteur hier
meer ontvangt -dan f3250.als hoofd. v. ht
«k bedrijf.
Spr. protesteert -er tegen, dat de ver
hanging van salarissen ten slotte moet ko
men van -een-ige H,L. cokes aan die werk
lieden onttrokken.
Wiaaroim- aan dlern 'directeur mi reeds aan
stonds de eerste per v-erfeooging gegeven?
Als die man zijn praestati-es beeft getoond;
wanneer de nieuwe fabriek -er is, dan is
feet dietijd om daarover te oordeel-en.
-Die 'feeer v. d. Biosch 'is feet met den
vorigen spreker ©ens. E-en werkmansgezin
ilegeit ziolii naar de inkomsten, sinds- ja-ren
genoten. De werklieden a. dl gasfabriek
gienoten jaren lain-g dlie cokes. l.n de bij
drage .wordt h-et reaiit op di-e cakes on
billijk gieacht teg-eno-ver die werklieden bij
andere takken van dienst. Spr. weet, dat dn-e
andere werklieden zich absoluut niiet ver
ongelijkt achten, int-eg-endeel; zij roden
het onbillijk achten, ais bun collega's wel
verhaoging, -maar g-een coke» meer krijgen.
S.pr. wijst op de u-n-iformkleeding bij net
slachthiu-ispiersoneel.
Spr. stalt voor om wat die werklieden
tot heden ontvingen, hun te laten behou-
dien.
Da -h-eer B a k vraagt, af bij' die behan
deling van den duurtetoeslag düt recht ook
ter sprake is gebracht? Als dit niet fee''
geval ie geweest, zou -spr. feet onbillijk ach
ten om- dat recht nu in te trekken,
Voorz ziegt, dat B, en |W, rekening
Ibeibben gehouden met feunine belofte, in
dertijd gegeven en met die iioop den tegen-
woiordigen directe-ur te /behouden,
-De heer Verkerk meent te moeten
opmerken, dat, wanneer -e-eini directeur een
verhaoging krijlgt van f850.— en hij zich
dan nog pet tevred-en toomt, het toch niet
alleen die arbeiders zijin, |diie zoo 't neet
zich steeds ontevreden' toornen.
Die feeer L.ubb-e is van gevoelen, d'at
bet voorstel der Gascomimisiai-e moet wor
dlen gesteund, doch- -in- idli-en zin, dat de
directeur ©ene gratificatie ontvangt voor
buitengewone diensten.
Spr. wil h-et verkregen recht der werk
lieden gehandhaafd zi-en, lm alle takken
vlan dienst komt dat voor.
Voorz. zegt, dlat de commissie li-ever
ziet, -dlat die mensch-an f0,50 meer ont
vangen dan dat feet redht blijft gehand-li aafdt
D)e coimmis-siie wil dlat recht laten wegval
len.
Die heer D-e Wl it zal er niet aam mee-
kverken om een- verkregen recht te doen
vervallen.
-Die feeer v. dl Bios cfa' is h-et er niet
mée -eens, dat een salariisiverhoogi'ng het-
zielfdle is als cokes. Over een jaa-r of wat
is dat vegreten -en- wordlt er gezegd1: „Kijk
©ens, die werklieden aa;n die gasfabriek krij
gen f0.50 meer dan andere."
V a o-rz, vindt verhooiging beter, om
dat hij gerust durft te verklaren, dat die
menscben geetn mud cokes per week noo
dig hebben. Waarom! moeten- dlie werklie
den cok-eshandelaren- worden gemaakt?
Da heer Verkerk wi'1 het nu maar
zoo laten, oimd'at er aanstonds van den
beer Cloeck -een motie komt voor afschaf
fing der fooien- en- daartegenover loonsver-
hooging. 1
Dé feeer Cloeck zegt, dat dit wel dege
lijk zijn plan was; de heer Rimgers, die
de motie mede zo-u onderteekenen, is ech
ter ongesteld!, anders wa® ze nu ingekomen.
Spr. z-egt, dat de voorstellers echter niet
van plan .zijn om alle Jioonen te verhoogen,
dat zou z. i niet aangaan. Spr. toont dit
toet cijfers van die looneni m andere ge-
toe-enten- aan en 'nu meent spr., dlat de ge
meente niet zooveel moet verhoogen, dal
particuliere patroons daardoor in eene on
gunstige positie komen te staan.
Va orz, zet uiteen, d'at eene verhoo
ging van f 0.50 voldbendeis. Met den
tegen'woordi'g.en prijs op een cokeskaart
toaakt het geen v-ersdhlil van f0,50 feu
later ook niet; want het vooruitzicht be
staat niét, dlat hier in Alkmaar de cok-es-
prijjs exorbitant hoog wordt.
Spr. herhaalt, dlat hij feet van belang
acht, dlat dé directeur bi-er blijft', om die
nieuwe fabriek dóo-r hem eenipe jar an in
^v-erking te zien geatekl'.
