Ie koop
Hioit 21.
üslüFT
No 140
Zaterdag 2 December 1916.
pit 36, JUkmiar.
ÏDËbl-
ES,
N, ENZ.
IR9ER.
Telefoon 137-
IBAUX.
IÜRSEH
Hoeren- en Dames-
n enz.
ste hypotheek op
IQe Jaargang
Breed straat.
mantwerken
Alkmaar
>1raal-, kapok-
beoden en alles
ipkamer behoort,
nagazijn van
r j e s,
avoadi 9 nar-
GROSSIER,
Nleuwstraat 6.
trouwen.
Billijke prijzen.
tij gekocht worden,
/orden ter bewaring
Uitgave van de Naamlooze
Vennootschap „ONS BLAD"
ALKMAAR.
Bur.r BREEDSTRAAT 12.
Telefoon No. 433.
DIT BLAD VERSCHIJNT DINSDAG,
DONDERDAG EN ZATERDAG.
R. K. NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR NOORD-HOLLAND
fUkmaar en Omgeving
in den ouden tijd.
binnenland.
loturenhande'
armenhuizen.
TEN.
«r 98 Rn
tasbliib.
et 13 H.A. weiland
Zuideinde. I
6 bouw en well,
Noordelnde! I
10 weiland.
LGD.
iu H
er dan in het
tuks voorradig). Rijke
RTEMONNAIE's enz.
étui f 4.50, kortom te
N TASCHBEUQELS.
nog tweemaal grooter
den.
'RE8 voor iederen Win-
in de
isterdamscae, maar zelfs
|n werkelijkheid grossier
ra ren, Zeepan, Odenri,
ADRES en onzen zaken
doch oigen zaken.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal franco huis. 90 ct.
Met getll. Zondagsblad 125 ct.
bij vooruitbetaling.
Afzonderlijke nummers:
van de courant 3 ct.
van het Zondagsblad 5 ct.
ADVERTENTIËN:
Van 1—5 regels50 ct.
Elke regel meer10 ct.
Reclames per regel25 ct.
Kleine a'dv.-. 30 woorden bij vooruitbet. 30 ct.
V MINISTER VAN GIJN.
De linksche pers is of houdt zich
voedend over de minister-crisis bij „Fi
nanciën" ontstaan door de afstemming van
's minister's wetsontwerp inzake successie-
wijziging door de rechtse he Eerste
Kamec
De linksche partijen handelden niet
hun eigen minister in meerdere geval
len niet anders, doch nui de Eerste Kamer
dit waagde met voorzeker goede redenen,
nü lezen wij in „Het Volk":
„De successiebelasting raakt deze kiitk
van politieke christenen midden in hun be-
zitters-egoïsme, hier verstaan zij geen rede
neering, Kort ,en bondig geeft zij de segee-
ring te verstaan, dat deze bij de oplossing
van de finanrieele moeilijkheden tot richt
snoer heeft te nemen: spaar die rijken. Zij
roept een conflict in het leven tusschen de
Eerste Kamer en het kiesrecht-ministerie.
Dat nooit ontijdiger kon ontstaan dan
thans,
Thans, nu in elk geval die Minister van
Financiën zoo weinig mogelijk moet v.or-
dien bemoeilijkt bij het zoeken naar de mid
delen, om de volksmassa door de ooriogs-
krisis heen te helpen, thans, nu de regee
ring op het punt staat, in ons staatsbestuur
de democratie jot voltooiing te brengen,
en uit het politieke leven den kanker van
den ouden schoolstrijd weg te snijden,
thans treedt de christelijke meerderheid
van de Eerste Kamer op, en weigert haar
medewerking, omdat de rijkaards niet ge
noeg worden ontzien,. .Willens en wetens
ontketent zij een ministercrisis, die tot een
regeeringscrisis zon kunnen uitdijen, als de
minister-president niet had beloofd; dat hij
zoolang de oorlof duurt, niet van zijn post
zal wegjoopen."
Bijzonder parlementair kan het niet boe
ten, doch zóó zijn we 't van „Het Volk"
wel gewoon: zóó doceert men de „be
wuste" massa!
iKalim en nuchter kuwneto wij de zaak
beschouwendat de mindstercrisis ont
stond, dat spijt ons in dezen tijd, doch
minister Van Gijn is er zelf mede oorzaak
van, doordat hij de zaak tot portefeuille-
kwestie maken ging.
Daarbij is de stemming van Woensdag
I geenszins een uiting van, zooals- de heer
Schaper zou zeggen, de mammonnistische
Kamer. Integendeel- Het gezin en speciaal
j het gezin van den kleinen burger werd door
J het ontwerp ernstig getroffen en dat heeft
de Rechterzijde voorkomen,
i Er waren natuurlijk ook andere bezwa-
ren, als bijv, het heffen van schenkingen,
ook als die schenkingen niet plaats hebben
J om de successiebelasting te ontduiken, en
voorgestelde bepalingen ten aanzien van
het tevensverzekeringsbedrijf. Poch hoofd-
I zaak is geweest de bescherming van het
gezin, een beginsel dus, een hoog beginsel,
dat de Eerste Kamer niet heeft «rillen
I prijsgeven.
De Minister beriep zich bij zijn verdedi-
l'ng' o.a óók op da aanneming van art.
1192 in de Tweede Kamer. Wij achten dit
I beroep niet bijster gelukkig. Natuurlijk, er
i is voor de Bevrediging geldl, en veel geld
i noodig: twintig millioen meer per jaar.
Doch] vooreerst is de Grond wet sli e rzïei in g
Inog niet ten einde gebracht en: bovendien
lis bet onjuist, om de Rechterzijde te ver-
j wijzen, dat zij de Regeering niet aan geld
helpen. Pat was de quaestie niet! De
vraag was alleen, of op hen, die de meeste
[belastingen betalen moeten een andere
door
LEO SPEET.
verdeeling van- belastingdruk mogelijk was
dan de Regeering voorstelde.
I
Wonderbare dingen weet die kronykschrij1-
te vertellen van een lateren veldtocht
en de Friezen: „In 't jaar 993, toen
Arnout, die derde graaf van Hólland,
geerde, zijn de Friezen wederom g-c-ko-
en, aloan onze landen verwoestend,
biet een groot leger tfok die graaf tegen
op; daar zijn soldaten zeer dorstig
waren en geen water konden vinden, „soo
desen gotedie Grave Godt Almachtigh
saecke apgedfaiegen endie om dlrincken
gebeden. Enide -sief, wat wonder dat hier
beurdie: Terstont ontsprong da-er
En wat-er-beeck Fonteyn ofte
ornput uyt der Aerd-en (daer te-
jïoren gheen water wais); -ende de s e
pornput is tegen woor-dligh noch
vinden bij1 het dorp W.inckel,
jln de Wiin ckeler-Wjere." 1)
Deze graaf Arnout sneuvelde in dezen
hg tegen de West-Friezien.
De geschiedschrijver Jan Wagenaar maakt
htent-op 2), dlajt op den tijd wanneer
"re slag geleverd zon zijn geen staat
maken is: uit een zekeren giftbrief
Tiers (bij Mieris, bladz. 55) zou kunnen
l'jken, dat deze graaf Arnout iin het jaar
"og in Jeven was, en dat deze slag
Winkel dus ook later moet geleverd
pjn.
Toch staan detze wapenfeiten tusschen
Kennemers en West-Friezen waarbij de
NEDERLAND EN DE OORLOG.
OPVORDERING SQHEEPSRUIMTE,
De Regeering heeft thans 75 pCt. van
alle ruimte,der vrachtschepen van de Stoom
vaart-Maatschappij „Nederland", den Rot-
terdamschen Lloyd en de Ned. Stoom vaart-
Maatschappij „Oceaan" gerequireerd tot
het aanvoeren der Indische producten die
kunnen dienen tot voeding van inensch en
dier. Voor hetzelfde doel is 25 pCt. van de
ruimte der mailschepen opgevorderd.
Pe vrij blijvende scheepsrunnte zal be
stemd worden tot het vervoeren van thee,
koffie, tabak, kina en kleinere producten
van de Indische markt.
Naar wij vernemen, staan deze maatrege
len in verband met de moeilijkheden die
zich voordoen bij het betrekken der noodige
voederstofien uit Noord- en Zuid-Amerika.
S.S. „BLOMMERSPIJK".
In zake dé torpedeering der „Blom-
mensdijk" heeft de puitsdh-e regeering in
antwoord op de vertoog en der Nederland-
sche regeering, zich bereid verklaard om,
zonder procedure voor het Rnijzanfoof, een-e
schadevergoeding uit t-e keeren voor het
schip en het gedeelte der lading, dat aan
de regeering toebehoorde, terwijl slechts
het overig deel der lading aan de beoor
deeling van het Prijzenhof zal worden on
derworpen.
Der Dui-tsohe regeering gron-dt zich daar
bij op de volgende overweging.
Uit het grondig onderzoek bij den terug
keer van de duikboot U 53 ingesteld, is
gebleken, dat de „Bloamnersdijk" alvorens
haar bestemmingshaven Rotterdam te berei
ken, de Bri ts ch e haven Kirkwall moest
aandoen en da-t bijna de geh-eeie lading
uit conditioneele contrabande bestond-, ji.l.
graan, automobielen, motorrijwiien en be
standdeel-en daarvan. Piaar de cognossemen
ten der lading, met inbegrip van-het voor
dó N ederlands che Regeering bestemde ge
deelte, voorzi-en waren vain de clausule „aan
order", sprak daaruit naair de voorschriften
dór Du-itsche „-Prisenordnung'dat op dit
puilt de voorschriften- der Engelsche P-rij-
zcureglemeiiten voor de vijandelijke bestem
ming der lading. De commandant der duik
boot zou onder de gegeven omstandigheden
dit vermoed-en niet voor wederlegd houden,
zaodat hij het schip en lading neembaar
achtte -en heft sdhi'p volgens de met de
Londenscbe declaratie p-vere-ensteminendie
voorschriften der Pffitsdh-e „Piriisenordinung"
vernietigd, nadat hij gezorgd had 4voor de
.redding der bemanning.
Intusschen heeft de Nederlandsche regee
rt ng officieel aan- de Dultsche regeering
verklaard1, .dat het vernietigd graan inder
daad voor haar bestemd was en dienen
moest voor de behoeften der' Nederland
sche bevolking. £>p groind van die verkla
ring, welke, gelijk vain zelf spreekt, geen
twijfel toeliet, moest het tegenbewijs voor
het vermoeden van vijandelijke bestemming
beschouwd worden geleverd te zijn-, zoodat
noch dit dteel der lading, no-cb het schip
neembaar was. Onder de omstandigheden
heeft de Puitsdhe regeening uilt overwegin
gen, van goede nabuurschap zich bereid ver
klaard zonder afwachting van een prijs-
g-erechtelijke uitspraak, het aan dé Neder
land-schei regeering toebehoorend deel der
Alkmaar^ers het natuurlijk ook ontgelden
moesten historisch reeds veel vaster
dan die, welke wij vermelden uit de jaren
daarvóór,
Alzoo was omstreeks het jaar 1000 na
Christus graaf Arnout jammerlijk omge
komen in den strijd tegen Kewn-emerknd's
erfvijanden.
Zijn. zoon, Dirk III, die toen pas 12 jaren
oud] was, volgde hem op onder voogdij
schap van zijn moeder Luitgard; met be
hulp van haar zwager, keizer Hendrik II,
wist deze gravin de West-Friezen voor
eenigen tijd tot onderwerping te brengen
zoodra zij' echter overleden was, wei
gerden de friezen- al spoedig den jongen
graaf Dirk III te huldigen, waardoor deze
zich gedwongen zag met geweld tegen hen
op te treden: -een gereede gelegenheid ook
om dien gewelddadligen dootd van- zijn vader
te wreken.
Ook in deze veldslagen (omstreeks- het
jaar 1018) moeten er volgens Van der
Woude wondere dingen geschied zijn.
Toen graaf Dirk III met -een groote leger
macht in gemeld jaar tegen de West-Frie
zen optrok: „Sief! (soom-en- begonde de
wapenen tegen zijn parthy-e te stompen)
een vervaerlijcke en afgrijsselijcke stemme
wiorde in de lucht gehoort, roepende:
vl iet! vli-e t-' vliet' waer onse Hol
landers sulchen sdirick aen quarn, nat sij
sandier omsi-en elck sifns weeghs liepen" 3).
Nadat graaf Dirk echter in Haarlem
versch krijgsvolk bijeengegaard had, trok
hij opnieuw de West-Friezen tegemoet;
in -het dorp Heiloo (toentertijd „Heyligeioe"
genaamd) raakte hij met de West-Friesche
benden slaags: hij weerde zich zóó dap
per en hij velde zóóveel Friezen néér,
lading alsmede het schip te vergoeden, ter
wijl het .overig deel der lading aan de
bedoelde uitspraak onderworpen zal worden,
UITVOERVERBOD VAN VERDUUR
ZAAMDE GROENTEN;
Bij Kon, Best van 20 Nov. („Stibl." 520)
is, met ingang van 30 Nov., verboden de
u-itvoer van alle groenten in gezouten of
gedroogden toestand of op andere wijze
verduurzaamd:,
pDö. Kroon behoudt zicih vo-or- dit ver
bod tijdelijk pp te -heffen of in bijzondere
gevallen daarvan .ontheffing te doen ^er-
leenen. („St.-Ct.")
EIEREN.
'De Minister .van Landbouw heeft be
paald', da-t ing. 1 Dec., de maximum-klein-
handelprijs /au versche kip-èieren, inge
volge art, 2 der Distributiiewet 1916, zal
bedragen f0,11 per stuk; en dat de maxi
mum-grossiersprijs van kalkeieren, Ingevolge
ark 8 d'ier wet, zal bedragen f 0.06 per
stuk en de maximum-kleinbandelprijs f 0.07
per stuk; („St.-Ct.")
VERVOER VAN VERSCHALENDE
BOONSOORTEN.
'De Minister .van Landbouw neeft den
Minister van Waterstaat medegedeeld, dat
buiten de jnlamdsohe rogge, tarwe, gerst
en haver op last ook de paarden-, wier-,
schapen-, duiven- ,en- Waa-lsdhe of tuin-
boonen, met uitzondering van. de speciaal
voor zaad gewonnen witkiemige groene of
zwarte tuinboon-en worden aangekocht.
Waar het vervoer dezer boonen uit een
gemeente zonder geleidebiljet evenals be
treffende de bovengenoemde granen is "ver
boden, heeft eerstgenoemde Minister zijn
ambtgenoot Verzocht aan de beheerders
der openbare middelen van vervoer die op
dracht te doen geven, slechts die partijen
boonen voor het vervoer aan te nemen,
waarbij een geleidebiljet (van deri burge
meester, de broodconunissies of de niet
de verzameling of distributie belaste per
sonen) kan worden overlegd.
FRUIT,
Dadelijk na het bekend worden van de
beschikking van- den Minister, dat het voor
het buitenland gekochte fruit mag uitge
voerd worden, zijn, naar uit Tiel gemeld
wordt, 22 wagons over de grens gevoerd.
ONZE MILITAIREN ALS GIDS,
Te Oterdum (gem. Delfzijl) is een Duitsch
watervliegtuig, door den mist verdwaald,
geland; Na aan HoUamdsche militairen, die
op den dijk stonden, inlichtingen gevraagd
te hebben, steeg het wieer op en koerste
weg in de richting Berkum,
VEEVOEDERBUREAU.
Voor de maand December zijn op de
insciirijvingen, naar 'wij vernemen, toege
wezen: 45 pCt. voor mais, tarwe en gerst,
40 pCt. voor haver en 15 pCt. voor lijn
koeken.
DE „KONINGIN REGENTES"
VRIJGELATEN,
Het Wolfbureau seint uit Berlijn:
Naar wij .vernemen, zal het Nederland
sche stoomschip „Koningin Regentes", dat
circa drie weken geleden door de Duitschers
.werdl opgebracht, .worden vrijgelaten.
Dit stooflischip -werd van 10 op 11 -No
vember op reis van Vlissiingen naar Londen
in de nabijheid van het vuurschip Noord-
Hinder volgens het prijsh-of door een Dui-t
sche onderzeeboot aangehouden.
Daar een grondig onderzo-ek van het
stoomschip met het oog op pl-ots-opdui-
dat hij als overwinnaar, de vluchtende Frle-
zen achtervolgend, nü in- West-Friesland
dóórdrong, alom de dorpen verwoestend- I
en verbrandend.
Volgens de Kron-yck van Egmond zouden
de- West-Friezen in 't jaar 1024 weder
om met veel volk tegen de Kennemers
zijn komen opzetten; Vrouw Helena, we
duwe van Egmond', zou met haar zoon
Dodo te paard reizende zóó moedig
tegen de vijanden in het dorp Heiloo zijn
opgetrokken, dat de Hollandsch-e wapenen
aldaar een grootsche overwinning bevoch-
ten.
j '-tValt echter te betwijfelen, of hier in-
derdaadl sprake kan zijn van twéé slagen
in Heiloo; in die geschi-edboek-en i-mmers,
die meer deugdelijk -en historisch-juist mo-
gen worden geacht, vinden wij in die
jaren slechts één slag van Heiloo ver-
meld.
Eenigen tijd -bleef h-et nu vrij' rustig
tusschen Ken-nemers en West-Friezen en
had het stedeke Alkmaar goede gelegen
heid zidh t-e herstellen van de geleden-
verwoestingen -en tóe té nemen in om
vang én welvaart.
Vóórdat graaf Dirk V van Holland in
1076 zijn 115 jaren lange regeering-van-
vred'e over deze land-en aanvaarden kon
(de v-ele twisten en oneenigheden der vele
graven onderling gaan wij als niet ter
zake stilzwijgend voorbij), vóór dat
tijdstip heeft Alkmaar nog -een formeelen
oorlog moeten beleven; het schijnt, dat
Alk-maar mèt te overige Kennemers
-graaf Robrecht den Fries, di-e gedurende
de minderjari-gheidl van- Di'ric V in dli-e
jaren hier regeeren wilde, zich als zoodanig
kende vijandelijke strijdkrachten ter plaatse
der aanhouding geheel -en- al was buiten
gesloten, werd het stoomschip naar Zee-
brugge -en vaindaa-r naar Ostend-e opge
bracht.
Uit het onderzoek is- gebleken, dat de
kapitein -en de telegrafist van het stoom
schip draadlooze telegrammen hebben ver
zonden, waarin de hulp van Ned-erlaindüche
oorlogsschep-en werd jing-eroep-en.
Daar deze draadloozen t-elegrammen zon
der twijfel ook door Engelsche zee-strijd>-
krachten hadd-em opgevangen kunnen wor
den. kon zulks Worden beschouwd als een
hulp-verleenen aan d!en vijand'.
Verder bleek, dat drie ledien van de
bemanning van het stoomschip den Eng-el-
schien koerier hulp hadden verleend, terwijl
op diens verzoek zijn- koeri-erszak onder de
postzakken van h-et schip werd verborgen.
.Tegen deze drie Nederlanders is een
krijgsgerechtelijk onderzoek wegens hef
hulp verleenen aan den vijand ingesteld.
Da post van het stoomschip- werd, naar
we vernejthein, met -het oog op contrabande,
papieren geld', handelspapieren en verkoop
bare -effecten onderzocht.
Van dón uitslag van dit onderzoek zal
het doorzenden van de post afhankelijk
gemaakt worden, terwijl het stoomschip zelf
zal worden vrijgelaten
Daar dloor een gedeelte- der bemanning j
handelingen zijn gepleegd, ta strijd- tret j
de neutraliteit, zo-u e-em aanklacht kunnen j
ingediend worden tegen het schip zelf en
dit aan een prijsgerechtelijik onderzo-ek on- j
derworpen kunnen wo-rde-n.
'Het vrijlaten van het schip moet der
halve worden beschouwd als een te-eken
van een groote tegemoetkoming tegenov-er
dó Nederlandsche eigenaars.
Zekere gebeurtenissen, die zich na het
opbrengen van de „Koningin Regentes"
tusschen de U-boot en de Hol lands che
.torpedöbooten, welke doo-r middel van een
draadloos telegram- te hulp waren geroepen,
hebben voorgedaan, zullen, naar we ver
nemen, nog een diplomatiek haspel heb
ben,
■Naar aanleiding van het bericht omtrent
het hervatten van den dienst der Mij. Zee
land -medio December, kunnen wij inede-
dteelen, dat officieel geen datum is vast
gesteld, doch dat de vrijlating van het
s.s. „Koningin Regentes" -een- spoedige
hervatting van den dienst doet verwachten.
Dit staat oo-k in verband met maatrege
len, gen-omen betreffende -die veiligheid- van
het stoomschip „Zeeland" (vroeger
„Deutschland"), hetwelk jni het droogdok
is gebracht, voor het aanbrengen- van meer-
dóre schroeven.
TWEE NEDERLANDSOHE SCHEPEN
GEZONKEN.
Men meldt uit Christ-iania, dat iiet Noor-
sche zeilschip „Bethel" te Tern-eholmen-,
bij Fl-ekkefjord is aangekomen, op reis van
Porsgsund naar Engeland, met een lad-in-g
inijnhout. De b-rife werd in de Noordzee
doc-r een .U-boot aangehouden, welke aan
boerd -bracht .16 personen, zijnde de op
varenden van twee Nederlandsche zeilsche
pen. Deze waren door de U-boot wegens
het vervoeren .van contrabande tot zinken
gebracht.
Dei „Bethel" kreeg orders, naar Noor
wegen terug te -keeren. Tijdens zware
storm- ontmoette die bri-k een stoomschip en
zette daarop die 16 gereddien over. Wegens
het zware weder dreef de „Bethel" eerst
naar de Engelsche, maar door tége-.iwind
heeft willen (erkennen; waarom deze
graaf (volgens getuigenis van- M-eyerus):
„Cum frisum bellu-m gessit, citeriores si-
mul Kermerlandos et Alcmarios domuit",
d. i.„terwijl hij den Frieschen oorlog voer
de, ook de Kennemerland-ers aan dleze zijd-e
en dó Alkmaarders tot onderwerping heeft
gebracht."
Reeds in 1071 echter wist graaf Godfried
III (met da buit) Robrecht den Fries niét
diens vrouw -,en zoon uit het land te zetten
en zelf de voogdij-regeering machtig t-e I
worden; 't ging deze Godfried nogal voor
spoedig, waarom hij niet nalaten icon ook
tégen de .West-Friezen op- te trekken: in
dat jaar zagen de bewoners van Alkmaar
veel genomen Friezen de stad ingeleid
worden, tegelijk met veel op dó Friezen
geroofde goederen.
Toen de her en der verspreide en ver
der af wonende West-Friezen vernamen,
dat graaf G'odlfriedl zelf binnen Alkmaar
vertoefde, verzamelden zij al hun mo-ed;
zij vormden -een flink léger en sloegen het
beleg opi onze stad,negen weken lang
„Daer moest Martu9 inboet lustigh
sijn penningen verdienen, want daer was
geen rust voorgenomen bij-dit woest volde,
dió geen ghewelt verachterdien om onse
Voorouderen te -bespringen: men kan
-wel vermoeden, dat Mars (de oorlogsgod
L. S.) in negen weken tusschen sulcke
twee harde parthijen, verscheyden ni an
il af t-e boesems in 't sanit heeft laten, s; c-
ken," 4)
Dió belegering aldus waarschuwt Eike-
lenb-erg 5) moet men -echter niet op
vatten als -een belegering, zooals zij in
latere -eeuwen placht te geschieden; het
wordt dtoor sommigen o. a. dtoor Btfis-
wijk voorgesteld, alsof het stedeke Alk-
kwam zij Jate-r weer pp de Noors che kus*
en bereikte na 14 dagen reis- Terneholman,.
LIGHTING! 1910,
(Qf fictie ei) Op 20 December 1910
zullen dó dienstplichtige onderofficieren,
korporaals en manschappen van da militie
lichting 1910, voor zooverre zij bestemd zijn
om later paar de landweer over te gaan,
-in het genot van onbepaald] (klein) verlof
worden gestel-d,
VAN HET BINNENHOF.
Vergad'ejrjng van Donderdag
30 November,
Zeven kleine ontwerpen moesten worden
afgedaan, voordat de Kamer kon doorgaan
met de Grondwetsherziening.
Zes ervan vroegen discussie n-och stem
ming. Het zevende, dat tot aanvulling vara
het Crimineel Wetboek voor het krijgs
volk te water, ter voorziening in een ge
bleken leemte jen opzichte van samen
vatting van schepelingen, ging er evenwel
niet zoo vlot door. De heer Me 11 de Is
(S.D.A.P,) vond namelijk de aanleiding tot
het ontwerp, de relletjes te Soerabaija,
niet zoo zwaarwichtig -en vreesde er aller
lei z.u ongemotiveerde vrijheidsbeperkingen
van het .vlootpersoneel van.
Zijn verzet ,en dat van zijn partijgenoot,
dón heer H ug sn-li oltz, baatte evenwel
iiiet. H-èt ontwerp werd aangenomen met
40 tegen .11 stemmen.
BENOEMING.
Tot gemeente-ontvanger je Enkhuizera is
benoemd de heer Wi. Lakenman te Am
sterdam, -
MINISTER VAN GIJN,
Naar ons wordt medegedeeld, heeft Mi
nister van Gijn zijn oratslag als Minister
van Financiën pamgebodón.
ARTIKEL 192,
Het art. ziet er nu zóó uit:
1. Het onderwijs is een voorwerp van de
aanhoudende zorg der Regeering»
2 Het geven van onderwijs is vrij, be
houdens het toezicht der Overheid, en bo
vendien, voor zoover het algemeen vor
mend] zoowel Jager als middelbaar ouder
wijs betreft, behoudens het onderzoek
naar dó bekwaamheid en- de zedelijkheid
van dón onderwijzer; het een en ander
door da wet te regelen.
3,- Het openbaar pnderwijs wordt, met
eerbiediging van- ieders godsdienstige be
grippen, door d-e wet geregeld,
4, In ei'ke gemeente wordt van over
heidswege voldoend .openbaar algemeen
vormend lager onderwijs gegeven in een
genoegzaam aantal scholen,
5, Volgens bij de wet te stellen regels
kan afwijking van deze bepaling worden
toegelaten, mits tot het ontvangen van
zoodanig onderwijs gelegenheid woroit ge
geven,
6, Dó eischen van deugdelijkheid, aan
h-et geheel of ten deele uit de openbare
'kas tó bekostigen ondierwijs te stellen,
worden bij de wet geregeld, met inacht
neming, voor zoover het bijzondór onder
wijs betreft, van de vrijheid van richting,
7, Deze eischen worden voor het alge
meen vormend jager onderwijs zoodanig
geregeld, dat de deugdelijkheid' van het
geheel uit de openbare 'kas bekostigd bij
zonder onderwijs -en van het openbaar
onderwijs «ven afdoende wordt gewaar
borgd; rf
Bij die regeling wordt met name de
'maar toen pi van weerbare wallen 'om
geven was; dit moet onjuist geacht wor
den, dewijl er vóór het jaar 1300 in deze
streken geen omwalde steden gevonden
werden; er jnoet zelfs geen burcht of
sterkte gestaan hebben vóór den tijd van
Koning Willem jü, 1250), die er Tooren-
■biurg grondvestte.
Om echter op onze „belegering", terug
te komen: Hertog Oodfriedi III bemerkte
na zoovele weken, dat hij Alkmaar t< gen-
over een zoo krachtig leger niet zou kun
nen houden, en daarom schreef hij ju
allerijl aan Bisschop Willem van Utreeht
om- assistentie welke aanstond» gezon
den w-erd.
Met vereende krachten dó manschap
pen van hertog Godfried, die van Bisschop
Willem en de Alkmaarders- streden schou
der aan schouder met vereende kra-chten
en met „groote courage" viel men de
West-Friezen aan en er ontstond een bloe
dige veldslag tusschen Oudorp en Vronen
„omtrent de Halve Maen" ein
delijk moesten de Friezen h-et veld ruimen,
„soo datter (behalve de gevangens) wel ach*
duysent op de plaetse doodt bleven; da
res-te vluchtende, wierden gedwongen haer
onder te stellen," 6)
1) „Kronyk van Alkimaer", pagi. 12.
2) „Vaderlandsche Historie", Deel I,
pag. 54/55.
3) „Kronyk van Alkmaer", pag, 13.
4) „Kronyk van Alkmaer", pag. 14.
5) „Alkmaar en zijne Geschiedenissen",
pag. 32/33,
