GRATIS.
~K FLEUR DE MARIE,
No, 113
Dinsdag 25 September 1917.
lie Jaargang
ALKMAAR.
Bur-: BREEDSTRAAT 12.
Telefoon No. 433.
dit blad verschijnt dinsdag,
donderdag en zaterdag.
degene, die zich thans or «ons
"feuilleton
De Beeldstormer en
zijne Dochter.
v het versmade geluk.
Verlangt U een prima 4 CENT SIGAAR,
Firma H. KRIJNS
Uit de Pers,
'"'^^BrNNENLTNa
Uitgave van\ de Naamlooze
Vennootschap „ONS BLAD"
ABONNEMENTSPRIJS
Per kwartaal franco' huis. 90 ct.
Met geïll. Zondagsblad 125 ct.
bij vooruitbetaling.
Afzonderlijke nummers:
van de courant3 ct.
van het Zondagsblad 5 ct
ADVERTENT1ËN:
Van 15 regels50 ct.
Elke regel meer10 ct.
Reclames per regel25 cL
Kleine adv.: 30 woorden bij vooruitbet. 30 ct
BLAD" ABONNEERT, ONTVANGT DE
VÓÓR 1 OCTOBER VERSCHIJNENDE
NUMMERS GRATIS EN ER AN CO.
De beteekenis van het Eerste R. K.
Nederl. Mrddenstands-congres te
Utrecht.
Elk feit, elke gebeurtenis, kan dAn eerst
naar waarde worden bepaald, de beteekenis
ervan kan dan eerst met juistheid worden
afgemeten, zoodra de factoren, die hun
invloed uitoefenden, en de voornaamste
uitwerkingen, die onmiddelijk met het feit
en de gebeurtenis in verband staan, helder
en duidelijk zich voor het oog van den
belangstellenden toeschouwer vertoonen.
En al mag het Eerste Nederl, R. K.
Middenstands-congres op zich zelf terecht
aanspraak maken op den titelgebeurtenis,
de beteekenis er van en haar waarde dient
men at te wegen naar het gewicht der
bijkomstige invloedrijke factoren, die,
het mag met vreugde worden geconsta
teerd duidelijk te Utrecht zichtbaar
waren, en heenwezen naar een voornaam
heid en grootschheid, die beloven een schat
van heilvolle en zegenrijke gevolgen in de
toekomst van den .Middelstand.
Het was van Roomsche zijde zeer zeker
een onderneming, die geenszins kans op
fiasco buitensloot, om Roomschen Midden
standers uit verschillende streken des lands
ten congresse bijeen te röepen, te wier
opzichte de geschiedenis kan vermelden,
dat, hoezeer ook. één |in beginsel zij toch
in 't verleden geenszins één waren ten op-
lichte van het bepalen der grenzen van
het principieel Katholiek standpunt.
Dit verschil van inzicht was soms oor
zaak van misverstand, zelfs van depreciatie
tegenover alleszins verdienstelijke personen
van beiderlei kant en werkte als een maar
al te zeer ingrijpende 'rem op het actief
Roomsch georganiseerd Middenstandsleven.
Daarenboven stonden reeds tientallen van
overwinnings-tropheeén tentoongesteld van
de rijen der Middenstanders, victorie-telkens
binnengedragen door den Neutralen bond,
ten tijde van even zoovele geslaagde con-
ssen; zegeteekens, die in dichte rijen
een schier ondoordringbare schaduw zonden
kunnen werpen op mogelijk te behalen
lauweren door de Katholieke leiders en
hunne medewerkers.
Alleen om die redenen reeds was het
schier een waagstuk een Roomsch Midden
stands-congres voor te bereiden.
En toch, hoe heeft de uitkomst van het
Utrechtsche congres de Roomsche mannen
van durf en energie schier met gouden
successen bekroond, en hoezeer heeft dit
Eene Nederlandsche geschiedenis
uit de 16e eeuw.
II. b'
Op den volgenden morgein, zijnde 1de
tweedie dag van heltoctaaf van den H.
Joannes den Doop/er, lag die godvruchtige
Leumairduis van Veghel, hioofdipastaor van
Gorkuim, reedis vroegtijdig in zijn eenvoudig
studeervertrek voor een groot crucifix ge
knield. Zijne ziel scheen, zeer gedrukt te
want zijn gelaat, waarop anideps) altijd
de reinste ziejeweugdie zetelde, was met
j®1, waas van zwaarmoedigheid) oivertogen.
Ejjn lange; golvende hare® hingen vam hef
gebogen hoofd dp die schouders neder. Nu
en dan ontrolde een dikke traan aam zijne
JMgfediem, en zware zuchten ontvloden zijne
wst. En geen wonder, wamt zijn hart werd
door eejme droefheid gepijnigd, welke slechts
tone moeder kan gevoafa, die hare kimde-
fw aain klein rand eens afgroinds ziet en
kiet in staaft is hum hulp te bieden/. Véle
jaren had 'Leiomanduis de priesterlijke be
diening met idien rang van pastoor te Gor-
Ruin bekleed. De binder em, die in hunne
wgekuinstalde liefdie hieimi vaak als een
vadeT Idle hand fcuisften, wanneer hij1 langs
straat ging, beschouwde hij als jeug
dige planten, hem diqjpr God toevertrouwd;
Pfi volwassenen had hij langs die gevaar
congres den angstvallige hoopvol gestemd
en met moed bezield voor de toekomst!
Men heeft aan dit eerste congres het
karakter willen geven van een krachtproef;
goed! Maar ieder niet oppervlakkig toe
schouwer zal dus thans tot de erkenning
moeten zijn gekomen, dat deze krachtproef
van stonde af aan alle elementen van proef
heeft afgelegd en zich onmiddellijk tot een
gebeurtenis, een nationale gebeurtenis heeft
uitgezet, waarvan de beteekenis aan katho
liek en niet-katholiek in haar. grootheid
zich nolens volens maar al te duidelijk
en onweerstaanbaar opdringt.
Van Noord tot Zuid, van Simpelve'd tot
Texel, had de Katholieke Middenstand zijn
mannen gezonden, en het liefst de beste
waarover hij kon beschikken. Meer dan
zevenhonderd congressisten brachten te
Utrecht het materiaal bijeen om een levende
schets te ontwerpen, uit welk gehalte de
keur der Nederlandsche Katholieke Mid
denstanders bestond.
Een beeld van kracht werd daar te zien
gegeven, aan welks/ bestaan men in veel
kringen zelfs niet had durven denken. En
al die honderdtallen van mannen uit het
actieve Katholieke leven, die achter zich
wisten den steun en de belangstelling van
meer dan 16 duizend gelijkgezinden, ver
deeld in meer dan 200 afdeelingen, wisten
te Utrecht spontaan uit te scheuren het
blad der historie, waarin gewaagd werd
van meeningsverschil in 't verleden, van
misverstand en elkander niet begrijpen.
Zij, die kwamen van het Zuiden zoowel
als die van het Noorden, demonstreerden
te Utrecht een hartelijkheid en een op
rechte onderlinge waardeering, waardoor
de samengekomen Roomsche Macht wist
op te bouwen een zuil van heerlijke en
hechte Eenheid, die niet alleen haar steun
vond in het Eene onaantastbaar Katholieke
beginsel, doch bovendien bekroond werd
door een gouden schat van Eenheid, van
inzicht,
Door dit heugelijk gebeuren, is van stonde
af aan dit Eerste Katholiek Middenstand
congres tol een gansch bijzondere en hooge
beteekenis geworden. Voor heel Nederland
is thans duidelijk en klaar aangetoond, dat
Haarlem zoowel als den Bosch, Utrecht,
Breda en Roermond in de Katholieke
Middenstandsfederatie willen)] zien een ge
weldige Concentratie van Katholieke Mid
denstandskrachten en men niet zal toelaten,
dat in de toekomst zelfs een "gering ver
schil van inzicht daaraan afbreuk zal doen.
-i 1
Men is echtei veilde gegaan. Een der
vela hoofdmomenten, doch voor de toe
komst wellicht heit meest beteekenis volte,
was wel, toen de Nederlands,ch© Katho
lieke georganiseerde Middenstand zich zelf
ommuurde met een ondoordringbaar vei-
liigheidisipanitsier, waardoor in de toekomst
Üie verwachte Eenheid door geien invloe
den van buiten zou zijn schadelijk te treffen.
volle klippen, welke 'snueniscfaein levens
pad aanbiedt, geleid., voor God en "die toata-
sahapipiij gevormd; de grijs,aardis hadden,
steeds op zijn woord als op het woord
van God vertrouwd en in zalige hope de
toekomst verbeid, ie® pui moest hij,
die zijn leven lang aan de uitbreiding van
het rijk Gods had gaarheid, zien1( hioe een
storm; Idioor die hiel aangeblazen;, zich boven
de hoofden zijner lievelingen samenpakte;
hoe ten onzalig© geest de harten zijbier
kinderen beroerde en eeini strijd met hen
waagde, waarin.., Idie geest miaiar al te waar
schijnlijk Ids overwinning zoui betalen.
Pastoor Van Veghel toaid zoowel aan Leu-
ven'is hoioigBsdhool als elders door zijne
diep© geleerdheid den palmi idler overwin
ning betaald. H ij had1 mogen ziieni, dat men„
.zijne luirttmuntend© ie® wijidberoiemd© welspre
kendheid ter ©er, in vreemde plaatsen den
kansel mlet bloemen bestrooide wanneer
hij optrad om/ ails ©en andere Ghrysostomus
de onveranderlijke waarheden van Jezus'
leer te verkondigen. Hij hadi zich steeds
gelukkig jgavoield in de liefde em gehecht
heid zijner ondierhoioriigen ©n vrienden/; maai
nooit was zijne vreug'd/e, zfjin geluk zoo
groot geweest ajis thans 'zijne droefheid.
Reeds in 1566 was zijn hart diep getroffen
geworden pui de goddielooiSheictein, door
sonimdgen fa Golds heilige temip/els bedre
ven; Idcich hij: had', zoioialsi ges/dhiiedschri]-
vers taiielden, die voldoening mogen smaken,
dat Idioor de kracht zijner woorden die beeld
stormerij te 'Qorkuim in hare, geboorte werd
gestuit. lm de laatste jaren waren echter
de zaden van vele inwoners door jden
invloed van vreenide fortuinzoekersi zoo
zeer verbasterd ©m was die toestand, waarin
Górfcuim veitlkmdiei. zoo haichidijk' gjQWoirdien,
Men' gevoelde, diat men den schat van
volmaakte overeenstemming eenmaal' veilig
haid binnen gebracht; men wilde die ter
stond onwrikbaar behouden»
Een tastbaar document, een hecht oprf'er-
pandi voior altijd durende oprechte Eens
gezindheid wist men te bemachtigen, door
Viol (enthopsiasimie ,an spontaan de proeve
van leen 'beginsel- em weuprogram voor
den Nddlerl. R. K- Middenstanidl, uitgebeeld
in 'hielt van machtig talent getuig/end prae-
advies van Dr. v. Beurden, ongewijzigd,
era één van hart, te verheffen al® 't ware
tot grondwet, opdlat, volgens dit program,
de IMiidld'enistanldaactie verder uitbouwend,
toi de toekomst zelfs d'e schijn van moge
lijkheid voor eern tweeledig ein de Eenheid
schalde brengend! inzicht zoiui zijhi buiten
gesloten. Daarmede Werd de groot©, de
alles overtreffende beteekemis gegeven aan
dit Eerste Katholieke Congres.
De eenheid in beginsel blestolnidl reeds!
Hier echter wordt voor altijd! vastgelegd,
dat idle macht weilikie (te'Katholieke Midden
stand in staat zal blijken te ontplooien,
steeds ntoiet zijn «één macht" sn diait men
begrepen heeft, dat in onverdeelde maichts-
conicentratie het middel berust voor het
vyelslageto van geheel den Katholieken Mid
denstand I
fSlof volgt.)
in1'— t. wniinf—ap—
Om te gruwen zoo hatelijk betoont zich
thans nu ieder weldenkend mensch
zich vast klampt aan een stroohalmpje,
waaraan men zich misschien uit oorlogs
ellende tot vredesgeluk zou kunnen óptrek-
ken hatelijk betoont" zich thans de
Entente-pers in hare besprekingen van de
antwoordnota's der Duitsche en Oosten-
rijksche regeeringen op het Pauselijk vredes
voorstel.
We geven danstou'-s toe: 't is erg jam
mer, dat b.v. de Duitsche regeering niet
iets beloofde omtrent ontruiming en
herstel van bezette gebieden, 't is jammer,
dat niet wat meer hoüvast tot het aanknoo-
pen van vredesonderhandeling werd ge
geven, misschien is zulks niet alleen
jammer, maar ook ontaktisch en onpolitiek
-, maar we moeten niet uit het oog ver
liezen, dat een dergelijke belofte zeer moei
lijk en ontzettend veel-gevergd zou zijn.
In ieder geval is het niet te betwisten,
dat de waardigheid in taal en uitdrukking
van de beide antwoordnota's der Centralen,
een waardiger ontvangst en een waar
diger beschouwing in de pers der Entente
verdiend had.
En wat de inhoud der nota's betreft:
Duïtschland en Oostenrijk hebben niet
méér verlangd, dan waarop zij recht heb
ben dat zij n.l. gelegenheid zullen krijgen
zich vrij te ontwikkelen.
De Fransche bladen meenen, dat het
antwoord der Midden-Europeesche Rijken
op het vredesvoorstel van den Paus den
vasten wil toont alle positieve quaesties te
KTC-SSHSHAÏÏLW.TOWIKSIMMHSBJJJMaiHIl-JJlLU-MS
dat die waardig© berd/er zeer w/el inzag,
dart zijn invloietdl thamsi niet meer kom baten
en, do Voorzienigheid' alleen redlding kon
schenken»
Leomardus zal omstreeks /eern uur in hert
gebed hebben doorgebracht, toen, er aan
de dteir zijner kamer werd geklopt. Hij
stond! op èn wischte die sporen der trainen
van zijne wangen, opdat niemand! zopi kun
nen ziien, welk /een© hevige smart zijhe
ziel 'beknelde. Toen hij die deur geopend
haid, helderde zijn gelaat ©en weinig op.
daar hij twe© vrienden v-oior zich zag,
namelijk Icfaii vromen gardiaan uiirt het St.-
FrandsdUB-kloioiS'ter ©n ld,en jongen Rurtger
van 'Est een. jongeling van uiiit;s,tekende
deugd! ©n -een dier ijverigste® Katholieken
van Glarkuim. Na beiden hartelijk onrhelsd',
dein gardiaan den grooten;' miert bruin jaeht-
leder be'kteeden stoel aaugieibodiera era den
j/oingielilng naast ziah geplaatst te hebben,
zoadat bij in hun midden zat, zeiid© hij:
„Het verheugt mij ia er, mijd© vrienden,'
u reeds fa /den vroegen morgein hier te zie».
Ik zal bet U niet verhelen, dart ilk diezen
dag door 'e©nie onverwimbare smart gekweld
word'; ©ene smart, waarvoor ik slechts bij
God en mijn© goede vrienden vertroosting
lean vinden, daar all© miemsdhielijke hulp
middelen ontoereikend schijnen, om de
ramp, waarmiedé wij bedreigd worden, van
ons af "te werenWait moet er toch
van het arm© Ghrkum worden?"
„Het is om dezelfde reden," bemerkte
de gardiaan, „dat wij ons hterhèan gespoed
hebben, ten /einde mlet ui maar middelen
uit te 'zfen oim deze ramip, zoo niet geheel
af te 'weradien, dan ten minste zoo onscha
delijk mogelijk te maken. Hert gerucht', dat
Dordrecht door de opstandelingen iragen»-
HEEREN ROOKERS1
verzwijgen.
De zinsneden over arbitrage en ontwa
pening en de vredelievende verklaringen
worden ironisch besproken, daar Duitsch-
land te 's-Gravenhage alle voorstellen ver
wierp, die konden leiden tot een verstand
houding tusschen de volken.
De „Matin" meent, dat die zinsneden
slechts dienen om indruk te maken op de
socialisten-vergadering.
Anderen, voornamelijk de „Éclair" en
de „Petit Parisien" zien in het antwoord
den triomf der Pangermanistische ideeen;
de blijdschap der Alduitsche bladen en hun
voldoening over het antwoord toorien, dat
dit geen enkele bepaalde verbintenis bevat.
De „Petit Parisien" is verlangend de mee
ning van den Rijksdag te vernemen, die
door de regeering bedrogen wordt. Alge
meen acht men het antwoord nog teleur
stellender dan verwacht werd. Men meent,
dat de rijken die den oorlog deden ont
staan nu niet durven zeggen, welke voor
waarden zij bieden voor een democratischen
vrede. „De geallieerden spelen de mooie
rpl, wanneer zij tegenover het listige stil
zwijgen van de Midden-Europeesche staten
bun zuivere verklaringen stellen, die slechts
het herstel van het rech't beoogen."
De Engelsche „Daily Mail" natuurlijk
zeer fel, spreekt van nieuwe Duitsche
manoeuvres, ingegeven door de vrees voor
Haigs zegevierende troepen, voor het
komende Amerikaansche leger en voor den
qommercieelen en economischen druk, die,
als hij maar goed was toegepast, al veel
eerder het Hohenzollern-stelsel tert val had
kunnen brengen.
Ook de „Morning Post" ziet slechts
valschheid in de antwoorden, en leegheid.
In de zinsnede over de vrijheid van de
zee ziet het blad den eisch van een be
perking van de Britsche vloot tot een
onbeteekenenden standaard, het bezit van
de Russische Oostzeekust tot Riga en het
behoud van Konstantinopel en de Darda-
nellen door Turkije. De verklaringen over
ontwapening en arbitrage acht het blad
zonder belang, nu ze va® den Duitschen
keizer komen. Het blad meent dat alle
vredespraatjes ten voordeele zijn van
Duïtschland, omdat ze de aandacht aflei
den van den waren toestand. „Het eenige
dat te doen is, is den oorlog met uiterste
kracht voort te zetten".
Ieder neutraal mensch zal afkeer gevoe
len van dergelijke gewilde wantrouwig
heid, die alle mogelijke invloeden ten
goede zoo spoedig mogelijk en bij vóór
baat in hun zegenrijke werking verhindert:
mien is, wondt meer ©n meer bevestigt!
en ihiet laat zich vermoeden, diat eerlang
de vijanzctelijfkhed/an ook op Gorkumi'/S bo-
üemi zulten beginne®1; /en d'aar de onzalige
denkbeelden dér nieuwe leer hier ter stede
maar al te diep wortel hebben geschoten
en cte geweldenarijen in andere steidiein
gepleegd, bewijzen;, diat de godtfeloioze ben
de mieer door moord- ©n plunderzucbt jdati
door godsdienstijver aangedreven wordt,
moeten wij er oms toet ergste van voor
stellen. Mijn neef Rutger, üie mag onlangs
te Dordrecht geweest is en aldaar zoowel
als elders vernam, hoe men overal pries
ters en leöken, maar vooral de klooster
lingen mishandelde, sp/oorde mij dezer dagen
onophoudelijk aan, mij® leve® te sparen
en in tijidis de wijik naar ©Iders te nemen;
doch hoewel zijn© redenen niet van groind
ontbloot zij®, mag ik zijne weimschen niet
fa willigen. Zeg mij, miijn vriend;, kan en
raag ik d'e mij door God toevertrouwde
kudde verlaten; nu de strijd voor het ge
loof gaat beginnen, nu mijtae broeders wel
licht mijne zwafckie ondersteuning noodig
hebben om dan marteldood kloekmoedig
ander d'e aogen te zien? Zou zulk een ge
drag geoorloofd, behaaglijk zij® fa die oogen
van God?"
„:H«t is dikwijls plicht dén dood te ont
vluchten," merkte die pastoor op; „we
vfadem d'aarvan vele voorbeelden, in de
H. Schrift ten fa de leveins dier Heiligen."
,^En moet ik dan mijne kinderen pis
weerlooze schapen in de tandem der wol
ven achterlaten?"
„Gdk P'aulus liet vel© weerlooze Chris
tenen achter, toen hij des nachlts Damas
cus stil verliet."
;Da gardiaan ?ag pastoor Van Yeghe}
dat noemen wij kwade trouw.
't Is te hopen, dat de Entente-regee-
rjngen zich verstandiger en edeler-denkend
betoonen zullen dan de gesignaleerde pers,
die thans ijverig bezig is, de symphatie,
welke de Entente in de landen der neu
tralen nog vindt, onmogelijk té maken.
't Is te hopen, dat de regeeringen der
Entente zich minder smadensgezind zullen
betoonen tegenover het onschatbare geluk
dat „Vrede" heet I
Socialistische demonstratie.
In de sioiriafefiische vergaderingen te
Amsterdam, waar gedemonstreerd werd
vcior die levenismiidd/ekiirvioiorzi/eniin/g, achtte
mem het o. a. ook noodig om, oipi die boeren
af t© geven, zoio' lezen wij in „Het Cen
trum".
Op zeer heftige vTijze liet ©en der sprekers
rich over hun optreden uit, gewaagd©
smalend van het goiuiij en zilver „waarmee
ze omhangen zijn" 'en meer vara dat fraai®!
Dat oiok de boierem rechten hebben en
daarmee behoorlijk dient rekening te wor
den gehouden, weder in het algemeen be
lang, schijnt zulfcen sprekers te ontgaan.
En het fraaist is nog jdat dlidzelfde man,
die aildlus tegen de boeren te keer ging,
e©n soort ultimatum stelde aan de regee-
riimg en haar toevoegde: wacht u voor
wat gebiewrt, wanneer gij niet doiet, wat
gevraagd wordt.
Wij willen samienwericingj heette het in
die zelfde verg adering.
Maar het is wel ©en heel bizondere
manier, om siaimiehwerlang te prediken in
den vorm van smalen en, dreigen1»
Katholieke arbeiders doen daaraan |niet
mees. i i i i
SEDERLASD EN I)E OORLOG.
DE KOLENNOODi EN DE ZONDAGS-
BOOTEN.
Vanwege de RijikskioileradSstrulbitie is aan
onid'erncmers van pasisagie rsb oof diens ten
aangezegd, dat des Zondags niet meer
gevaren mag wonden.
De directies van iOinde'rnemimg/en weikei
bioiot/e® raiet aan spoorlijnen liggende plaat-
sein aandoen, stellen pogingen iim het werk
om vo/or hum booten ©en beperictem Zon
dagsdienst te mogen behouden.
DE- SPOORWEGEN EN DlE KOLEN-
NOOD'.
De „Maasbode,, bracht Zaterdiagmorgen
het volgende alarrnieerenide bericht
„Naar We wit goede brom vernemen, zal
over dri'e weken, indien d© onder
handelingen met Duitsahland omtrent onze
kolenvo/orziening niet ten spoedigste ten,
goede geleid' worden, \het geheel©
spoorwegverkeer worden stopigiezet,
daar de Nederlands/die spoorwegen slechts
een kolenvoorraad hebben genoeg om het
verkeer circa drie weke® gaande te hou
den,"
eanigie «ogenblikken vol verwondering aam
en vroeg eensklaps met verheffing van
toon: „Ein zult gij dan vluchten, mijn
vriend
„Niooiit!" sprak deze mit volte 'borst; en
teem handen e® oogen tem hemel verheffen
de, riep hij, als door ©en profetischen geest
bezield: „G'ij hoort hert, inijin, God! ik zal
blijven waar Gijl mij geroepen hebt: beziel
mij met Uwe kracht in dien strijd voor
het geloof."
De bonding van den waardige® pastoor
was zoo plechtig, de toom;, waarop hij
deze woorden sprak, zoo diep ernstig, zoo
treffend, dat d© giardiatin ©n, die jongeling
oniwAlekèttrig de handen vouwden en bij®,a
gelijktijdig 'het woord „Amen" stamelden.
Er heierschte ©enige oiogenbliikkem stilte,
welke het eerst 'door dein jongeling afge
broken werd.
„I'k vereer uw moied, mijn vader!" zeidie
'hij tof den pastoor, „maar vergun mij;
eenige opmerkingen te maken,, welke ik
re©ds aan mijn oiom idte® gardiaan heb mede
gedeeld. Overal waar de woeste berade van
Luimiey zich vertoornd heeft, zij® de kloos
ters uitgeplunderd en de religieuzen verjaagd
of vermoord geworden, want het is vooral
op (Ie monnikspij' dat mien jacht maakt.
Er dient dus hier wel overwogen te wor
den, of men zijki leven roekeloos in, ge
vaar mag stellen; en wat zal bij! een,e web
gering het lof van den gardiaan zij®, daar
nnen natuurlijk al d'e kostbaarheden van
het klooster van hém, zal ©isiclhien
(Wiordt vervolgd.)
Historisch.
Neef van den gardiaan em broeder
vam ten heioêmdlaa godgeleeiitie ffi Estitifa
