No 137
Donderdag- 22 November 1917
lie Jaargang-
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR NOORD-HOLLAND
D© Beeldstormer en
zijne Dochter*
ij [crave van de Naamlooze
'en-nootschap „ONS BLAD"
ALKMAAR.
gur ..-BREEDSTRAAT 12.
Telefopn No. 433. j;
fi/*
0IT BLAQiyfefecJjijNT ^EÖNSD
pONDERD^CT'tN ZjfiE
tÊ.
■k -IB t&
ABONNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal franco huis.
Met gelll. Zondagsblad
bij vooruitbetaling;.
Afzonderlijke nummers:
van de courant
van het Zondagsblad
f 0 90
1 1.30
f 0 05
f 0 05
ADVERTENTIËN:
Van 15 regelsf 0 62s
Elke regel meerf0 126
Reclames per regelf 0 35
Kleine adv.: 30 woorden bij vooruitbet. f 0 40
£§nige kapftteakajalr
"Goncspf-ftegl ariigj
-BljkskiesJtrji
bij het
dan
Heldar.
voor
De R.K. C^Str' Kiesv. in den Rijks
kieskring „Hdprer" zal genoemd worden
„R. K. Cdmf, Kiesvereenlging Helder".
Zij heeftfnaar zetel te Alkmaar en omvat
de bij# haar aangesloten plaatselijke of
paromiale kiesvereenigingen in den Rijks-
iddikring Helder".
Zio luidt art. Over geen enkel art.
is zoo breedvóedg v?.n gedachten gewisseld
als over dit. In de öcjor Enkhuizes ont
worpen leiddraad was nog vastgehouden aan
de oude Centrales voor de Tweede Kamer.
Aanleiding hiertoe was eei> onduidelijke
zinsnede in een circulaire van den Alge
menen Bond van Kiesverenigingen, waar
in geiegd werd, dat de Centrales moesten
blijven bestaan tot nh de verkiezingen vau
1918. Hieruit hebben velen geconcludeerd,
dat de oude Kamer centrales ook de leiding
der verkiezingen in 1918 op zich zouden
nemen. Dit nu was een misverstand. Het
hoofdbestuur heeft geen andere bedoeling
gehad, dan dat van de oude Centrales het
initiatief zou uitgaan tot reorganisatie en
dat die Cer.tr. natuurlijk ook de leiding
der tusschentijdsche verkiezingen (zooals
kort geleo.ea ia Enshuizen) ia handen sou
houden, Het zou trouwens ook onlogisch
zijn, dat, waar in 1918 volgens het nieuwe
kiesstelsel, dat geen districten kent, de ver
kieziugen zullen plaats hebben, de leiding
daarvan in handen te geven van de Cen
trale, die juist op de oude districtsindee-
brig zijn gegrondvest.
De Centmies Enkhuizen, Hoorn, Helder,
Sr -V
Alkmaar, Zaandam zijn daarom terecht
uitgeschakeld.
Een andere vraag was„Zal de Rijks
kieskring alleen en uitsluitend plaatselijke
en parochiale kiesvereenigingen omvatten"
of „sullen we dea Rijk,kiesitriiig ook voor
de Kamerverkiezingenuverdeelen in de drie
Statenkieskringen Hoorn, Helder en Zaan
dam met de daarbij aangesloten plaatselijke
kiesvereenigingen."
Het laatste denkbeeld SGheen wel het
aanlokkelijkst en dit werd dan ook in de
vergadering van 24 October belichaamd
in art. 1. Toen echter de commissie, aan
gewezen 0111 het reglement te voltooien,
de kwestie nog eens rijpelijk overwoog;
kwam ze tot de conclusie, dat er onover-
komeiijke practische bezwaren aan ver
banden waren.
Hield men n.l. vast aan de onderverdee
ling in statenverkiezingen en, logisch daar
mee samenhangende, dat het Rijkskies-
kringbestuur zou gevormd worden door de
drie Statenkieskringbesturen, dan zouden
noodwendig eerst de Statenkieskringen
moeten worden georganiseerd.
Van een reorganisatie der Centr. Kiesv
voor de Prov. Statendie m. i. aange-
KfiUlLlGTON,
Eene Nederlasadscïie geschiedenis
uit de 16e eeuw.
1 il.il
29.
„Het eenige wat Koenraad ousi zegt en
dagelijks herhaalt is, dat wij niet bevreesd
moeten zijn, want dat h ij om® zal be
schermen. Een magere troost, voorwaar:
Weest gij Hup 00101. vriendelijk, meester
Ruiger, om pos oip |de hoogte van de
nieuwstijdingen te brengen; gij zult ons
hiermede een grooten dienst bewijzen,"
„Het zal idiain wel evenmin bekend
zijn, edele vrouw, dat wij sediert een' paar
dagen een nieuwen, bevelhebber in GorSam
hebben."
„Wat zegt gij? rMarimus Brand?"
„Is in ongenade gevallen en, im een dei-
kerkers van het kasteel opgesloten. Doch
vergun mij, edele vrouw, dat ik u vsoraf
een meer breedvoerig verslag geve "van de
r gebeurteiiisseni, welke in de laatste dagen
hebben plaats gegrependit zal u beter
in staat stellen, oim de toedracht der zaak
1e begrijpen,"
„Zeer gaarne," zeide de oude dame,
„laat Margaretha -ui echter eerst ©em beker
malverij toedienen."
Margareta verliet haar spinnewiel en
reikte den jongeling een drinkbeteker toe.
Rutger nam met bescheidenheid .een paar
kleine teugen van dien aangeboden drank
pn begon: „Het is m hekend, «delevrouw,
wezen zijn om het initiatief daartoe te
nemen is tot heden niets bekend 1) en het
vermoeden is niet ongegrond, dat in de
naaste toekomst van die reorganisatie ook
niets zal komen, aangezien de vei kiezingen
voor de Pr®v. Staten volgens V. pas
plaats grijpen in 1919.
Deze practisch-i overwegingen zijn al
voldoende om ook de nieuwe Statenkies
kringen en hun besturen uit te schakelen.
De Vergadering van den 9den November
hechtte dan ook met algemcene stemmen
haar goedkeuring aan het nieuw geredi
geerde artikel.
De vurige voorstanders van de opnenrng
der Statenkieskringen zij nog opgemerkt,
dat de praktijk mar mijn overtuiging wel
zal zijn,, dat toch in de toekomst het Rij ks-
kieskringbestuur bestaat uit de besturen der
Statenkieskringen,
In art. 5 van het Concept wordt be
paald, dat het Bestuur van den Rijkskies
kring val bestaan uit 15 leden uit eiken
Statenkring 5, opdat de Kieskring in al
zijn deelen vertegenwoordigd zij.
En nu is het toch niet aan te nemen,
dat, wanneer de kiezers hun vertrouwens
mannen hebben gekozen voor den Rijks-
kieskring dezen hun vertrouwen als Staten-
kieskringbestuurders zul'en onthouden.
Eerstdaags zullen de 'kiesvereenigingen
worden opgeroepen om over het: concept
te beraadslagen. Ik meende een nuttig
werk te verrichten bij de voornaamste
artikelen enkele aanteekeningen te maken,
opdat de kiezers een juist oordeel zouden
ve» krijgen over de beteekenis en de draag
wijdte der artikelen.
Ka deze toelichting op art. 1, zal ik
achtereenvolgens de voorname art. 2, 3,
5 en 12 bespreken.
B. VELTMAN.
1). Een uitzondering maakt den Helder,
dat op 13 Dec. een vergadering heeft uit
geschreven om de Statenkieskring te for-
meeren. Een eeresaluut voor dien voort
varenden ijver.
BINNENLAND.
NEBERLANI) M OOBLpS.
KAAS.
Het bestuur dier Kaasvereeniging. deelt
mede, dat de prijs;, waarvoor aam het bin
nenland geleverde nagelkaas wordt afge
rekend,-gesteld is op f37 per 100 K.G.
De „Kaasvereeniging" heeft de volgende
circulaire verzomdlen:
Wij1 'hebben de eer ui te berichten, dat
hoewel niet nadrukkelijk iini een circulaire
vermeld, het die (bedoeling is dat door
de exporteurs van kaassoorten verwisseld
mogen worden t. a. v. de verdeeling in
E. F. en D, H,. H. verplichting.
Een exporteur, die b.v. 6000 K.G, Edam
mer- en 6000 K.G. volvette Goudakaas
'koopt, levert van elke soort 3000 K G.
aan het binnenland en stuurt van elke soort
1000 K.G. naar Engeland en '2000 K.G.
naar Duitschland.
dat pastoor Van Veghel vóór e enige dagen
weder naar de gevangenis teruggebracht
is. Het voorval, dat daartoe aanleiding heeft
gegeven, schijnt voor Marihus Brand, even
zeer noodlottige gevolgen, te hebben ge
had. Reeds lang vóór dien tijd twijfelden
de warmste aanhangers der nieuwe fractie
aan zijne redhtzilnmiglheildl, en er werd zelfs
gezegd, dat hij zich door goud had laten
omkoopen om de priesters in vrijheid te
stellen. Evenwel weet ik va» zeer nabij,
'dat dit eene groote onwaarheid is want er
zijn hem meermaLen tevergeefs aanzienlijke
sommen tot vrijkooping der gevangenen
aangeboden."
„Het is afschuwelijk," bemerkte die oude
dame, „dat een man als. Brand den eed,
door h.em i,n naam, van God afgelegd, moed
willig heeft durven, schenden,"
„Marinus Brand!," hernam Rutger, „beeft
zich met de hoop gevleid, dat hij de pries
ters zoiu kunnen redden, zomder zijne eer
te schenden, maar de partij, welke hij! dient,
noodzaakte hem' zijns, ondanks tot de groot
ste misdrijven. Er zijn van alle kanten
pogingen aangewend oimi de vrijheid der
priesters te verkrijgen, en het ontbrak zelfs
in den senaat móet aan mammen, die openlijk
den staf boven het hoofd vain' den. bevel
hebber durfden breken. Onlangs, weid in
eene der vergaderingen het voorstel ge
daan, om de burgers, op vrije voeten te
stellen en die priesters aaln hum lot ©vei
te laten; doch een mijner bloedverwanten
verhief toien zijne stem ,eln zeide: „Wanneer
de senaat dergelijk voorstel durft aanne
men ,zal hij zijne eer, de eer vaim Gorkurn
in het slijk werpen ein aan de verachting
der nakomelingschap' prijs geven. Al ue ge
vangenen, zij mogen' dan priesters of lee-
VEEVOEDER UIT AFVALPRODUCTEN.
Het Ligt in de bedoeling de F.E.D.V.A.K-
(fabriek en drogerij van animale kunst
meststoffen en kraebtvoeder), gebouwd te
Dliermen en waarvan de installatie bijna
gereed is, iin het begin vam 1918 in wer
king te stellen.
BOTER.
De Minister van Landbouw heeft be
paald, dat met 26 Nioiv. art. 1 van zijn
beschikking van 8 April zal worden, ge
lezen:
De bereidersi van gecontroleerde em van
daarmede gelijkgestelde boter geven: eiken
Maandag aan de Bpitervereeniging op de
hoeveelheid boter, in het voorafgaande tijd
vak van Zondag tot eh met Zaterdag in
hun fabriek of inrichting geproduceerd.
De gegevens, voor zooveel deze van
aangeslotenen bij botereomtrólestatioos af
komstig zij.ni, worden statioinsgewijze sa
mengevat. („St.-Gt")
VERDUURZAMING VAN BOEREN
KOOL.
Volgen® mededeeling van den minister
heeft de Rijkscommissie vau Toezicht be
paald, dat boerenkool voor verduurzaming
m.ag geveild wonden, onder daarbij bepaal
de voorwaarden,
STREMSEL.
Het Bureau voor Mededeelingem inzake
de Voedselvoorziening mieldt:
Het afnemen van stremsel bleef imi de
afgeloopen maand weder belangrijk be
neden het normale. De voorraden per 1
October j.l. aanwezig bij stremselfabrikan
ten. en lebdrogiers vertegenwoioudigdeni een
totaal van pl.m. 288000 liter stremsel, der
halve eene vermeerdering vergeleken bij 1
September j.l. van pl.m. 8000 liter stremsel.
Kans op streinseLmocd kan thans voor
de naaste toekomst wel als volkomen, uit
gesloten worden geacht, immers men mag
aannemen, dat er cup dit ©ogenblik reeds
eenige reserve is voor de eerste maanden
van 1919.
Hierbij komt, dat uit het buitenland
weder groote partijen lebmagen aangeboden
worden, zelfs tot belangrijk lagere prijzen
dan waarvoor destijds door de Vereenigiug
van stremselfabrikanten gekocht werd
Het valt te bevreuren, dat van deze
offerten geen gebruik kan worden gemaakt
in verband met bovenbedoelde abnormaal
groote voorraden en de zeer geringe af
neming. Indien een weg koude worden
gevonden om een afzet te vinden voor de
te groote voorraden, zoude dit zeker in
aller belang zijn.
VERBOD DROGEN VAN FRUIT.
De Minister van Landboiuiw heeft vara
20 Noiv. af het drogen van alle soorten
fruit verboden.
De Minister van Landbouw, Nljlverhe.id
en Handel, gelet op art. 8 der Diistribu-
tiewet 1916, over wegende1, dat het w'en-
schelijk is prijzen vast te stellen, tegen,
welke gedroogd fruit ten hoogste mag
worden te koop aangeboden of verkocht,
heeft goedgevonden
I. vast te stellen de navolgende maxir
mumprijzen voor den kleinhandel per K.G.:
gedr. zoete appelen (geschild) f 1.85, gedr.
zoete appelen (ongeschild) f 1.30, gedr. zure
appelen (geschild) .f2.15, gedr. zure ap
pelen (ongesch.) f 1.60, gedr. peren f 2.
II. dat de prijzen onder geen voor
waarde mogen worden verhoogd, noch voor
verpakking, noch. voor thuisbezorgen., noen
voor vracht, noch voor eenige andere door
ken zijn, hebben evenveel recht opi hun
ne vrijheid, vermits bij' de overgave van hel
kasteel tot voorwaarde gesteld is, dat allen,
die er zich op bevonden, zonder onderscheid
van persoon, zouden, mogen gaan waarheen
zij wilden. Diat verdrag is. door Marinas
Brand' twee-, driemalen met een plechtigen
eed bezworen. En daar !nu deze bevelhebber
hetzij vrijwillig, hetzij uit menschel ijk op
zicht zijn eed roekeloos' geschonden heeft,
zoo' is het onize plicht hem op de eene
of andere wijze te noodzaken zijne voor
God bezworen verbintenissen gestand te
doen. En dat laatste zaL alleen dan plaats
hebben, wanneer hij aan al de gevan
genen, zonder onderscheid van persoon, de
vrijheid geeft."
„Had Gorkum meer zulke moedige min
nen geteld," zeide de oude dame; „wij
zouden thans niet gebukt gaan onder het
leed, dat ons ternederdrukt."
„Gewis niet, edele vrouw: Zijne woor
den maakten dan ook een diepen indruk
op die vergaderden en het hoofd van den
raad ging terstond tot zijne gevoelens over.
Daar er intuisschen, reeds meermalen bij
Brand op de invrijheidstelling dier gevan
genen was aangedrongen, en mem steeds
tot antwoord ontving, dat dit boven zijne
macht was en bij eerst een nader bevel
moest afwachten, werd beslaten een: der
leden van den senaat rnief brieven maar
den prins van Oranje .af te vaardigen, om
hem met die toedracht der zaak bekend te
maken en die vrijheid voor al de gevangenen
zonder onderscheid te verzoeken. Aan dit
besluit werd terstond gevolg gegeven
„En heeft'de prins van Oranje dit ver
zoek van de hand gewezen?"
„Men heeft den tijd daartoe niet til
den verkooper te verrichten werkzaamheid,
kunnende intuisschen levering in verpakking
en thuisbezorging slechts worden verlangd
voor zoover dit gebruikelijk was.
AANVULLINGSBROODKAARTEN.
De Minister van Landbouw heeft bij
circulaire medegedeeld, dat met ingang van
het 37e tijdvak (broiodkaiartenweek) naast
de bestaande aanvul]ingsbroiodkaarten voor
bruinbrood en grof roggebrood ook aanvul-
lingsbroodkaarten voor witbrood beschik
baar worden gesteld. Die Minister verzoekt
den gemeentebesturen met deze omstin>-
digheiid bij de indiening van, hlum aanvraag
voor broodkaarten voor Ide 10e periode
(37e t/m 40e tijdvak) bij het Centraal
Broodkantoor rekening te willen houden
Dfe Minister vestigt er nadrukkelijk de
aandacht oip; dat het verkrijgbaar stellen
van aanvuliljngswittebrciodkaarten niet mag
leiden tot een rutoene verstrekking van
a au vullingsbroodkaarten
In het algemeen zullen slechts zijl, die
tot dusver in het b^zit van een aanvul-
lingsbroiodkaart waren, ook in, het vervolg
een dergelijke kaart kunnen erlangen
(„St.-Ct")
AARDAPPELEN.
Het Bureau voor Mededeelingen inzake
Voedselvoorziening meldt
In verschillende plaatsen i® het voorge
komen, dat een regeling werd getroffen,
waardoor aan gezinnen, die meer dan 4
K.G. aardappelen per hoofd en per week
kunnen gebruiken, ook meer wordt ver
strekt. Het Levensmiddel®nbedrijf neemt
dan b.v. voor hen diie hun aard,appelen-
rantsoen, niet of slechts1 gedeeltelijk ge
bruiken, de resteerende bons- terug. Het
geen. oip die wiijize overblijft van het ge
meentelijk rantsoen, zijnde even zooveel
malen 4 K.G. als ïe gemeente inwoners
telt, wordt dan verdeeld onder hem, diie
meer dan 4 K.G. bunnen gebruiken. Op
die wijze slaagt men, er in zonder het
gemeentelijk rantsoen te overschrijden, ts
gemoet te komen aam de minst'gegoeden,
die doorgaans de grootste consumenten van
aardappelen zijn,.
Nu in een der 'dagbladeini twijfel is uit
gesproken', of deze regeling wel overeen
komt met de bedoelingen van. den Mi
nister van Landbouw, Nijverheid en Han
del, is het wellicht nattig mede te deelen,
dat dit wel degelijk het geval is. Het hier
boven omschreven gemeentelijk rantsoen
mag niet worden overschreden: Eene rege
ling-, als nu reeds in sommige gemeenten
wordt getroffen en waardoor de miingegoe-
den gebaat worden, is echter voorals iog
toegelaten.
TAN HET BINNENHOF.
Vergadering van Dinsdag 20 November.
Het Algeipeen Debat oiver die Sitaatsbe-
grco'ting, de jaariijlkscfae groote vechtpartij
tusschen de fractieleiders, begon nadat eerst
door Voorzitter en Regeerimg het overleden
lid Spiekman was herdacht.
De eerste der groote redevoeringen was
van. den heer Dress elhuy s, den woord
voerder der Vrij-Tiberalem. Deze verweet
de Regeering, dat zij' tien tijd nog niet
gekomen acht om haar standpunt af te
bakenen ten aanzien vam de na den oorlog
te verwachten economische concentratie van
verschillende landengroepen, terwijl mien in
idte belUgerente landen reeds lang op deze
Eaak het oog gevestigd houdt. Eerste plicht
der Regeering is het herstel en het behoud
der stoffelijke welvaart van. ons land. En
daarom moet ter voorkoming van een
gewacht, edele vrouwEenige leden van
den isenaat, door een oniuitdoofbaren haat
jegens de priesters bezield', wisten den
graaf Van der Marck' zijdelings, te doen
berichten, dat de gevangenen alhier miet
te veel ouderscheiding behandeld worden
en men eene verstandhouding tusschen hen
en de burgers vreesde. Willem Lumiey zond
terstond een zijner handlangers' om de
zaak te onderzoeken en zooi het bericht
waarheid' bevatte, de fïriiesters' zonder ver
wijl naar Den Biriel over te brengen. De
man, die met de bevelen van den graaf
hier kwam, was niemand anders dan de
welbekende of liever beruchte Jan van
Om aal!"
„Is dat die gewezeni kanunnik van Luik?"
„Dezelfde edele vrouw! Een man, die
de banieren der H. Kerk heeft verlatjn om
onder de vlag .van een zeeschuimer te
dienen, en cli,e zi.ch[, zoiouls elkeen weef.
aan de schandelijkste loisbandiigheden over
geeft."
„En men durft eene zaak, die zulke
voorstanders en kampvechters beeft, nog
rechtvaardig en goed noemen?" riep des
drosisaarts gemalin met geestdrift uit.
„Wanneer wij eenmaal vami het rechte
pad zijn afgeweken, edele vrouw, is hei
zeer natuurlijk, dat wij ons door eiken
voorbijganger moeten laten geleiden; ock
zonder te weten waarheen mew on® voert
Dit zijn de noodzakelijke gevolgen van
den eersten wkelopzett stap Toien som
migen onzer landgenooten, onder die Je us
van miskenning en verdrukking, of liever,
als een gevolg van die verwerping van het
kerkelijke gezag, niets liever wenschen dan
zich ook het gezag van Spanje te ont
rukken', staken zij bereidwillig de tand
Sta,afsbankroet en in het belang van de
volksmentaliteit het diistrilhuitiieistelsi&l wor
den prijls gegeven, moet veel meer worden
gedaan aan wettelijke maatregelen in het
belang van alle takken van onze volkswel
vaart, welke tot dusver achterwege bleven,
omdat eenzijdig plleen werd gelet op de
so'dale wetgeving', moet miet krachtige hand
bezuiniging oip velerlei gebied worden aan
gepakt en moeten Staatssocialistische maat
regelen zoo spoedig mogelijk worden prijs
gegeven voor zoo- groot mogelijke vrijheid
op alle gebied, waarbij de op godsdienstige
verschillen berustende aniihitese tusschen
Rechterzijde en Linkerzijde zou d.enen te
verdwijnen in het belang der nationale
eenheid.
De heer Dress elbys dlurfde heel wat
aan met de prediking van zijne ouderwet-
sche liberale denkbeelden.. Zulk een. geluid
werd in lang niet vernomen.
Toen, hij had uitgesproken, mocht de
Voorzitter zoo dikwijls' vragen, wie het
woord verlangde als h.ij wilde, er daagden
geen liefhebbers, op, ofschoon natuurlijk
n.og vele redevoeringen gereed lagen, om
dat het zoo'n mooi voordeeltje is bij zulk
een debat, eerst af te wachten wat de
tegenstander heeft te zegden.
Zioodat Minister C o-rt van der Lin
den wel genoodzaakt was voorloopig ai-
leen den heer Dir e ss e 1 huy s te be
antwoorden.
Z.Exc. hield daarbij vol, dat de toe
komst nog te tffliiister en te onzeker is om
een vast staindipunt ten aipzkh.e der eceno-
niiische politiek te kunnen innemen. Echter
is spoedig de benoeming te wachten van
een commissie voor de economische poli
tiek, welke zal zijn commissie voor studie
en voorlichting.
Toen die premier was. uitgesproken, gaf
de heer Troelstra het op en vroeg nij'
het woord.
Die socialistische woordvoerder maakte,
ofschoon hij verwacht dat deze Regeering
in 1918 za.1 verdwijnen, omdat dan de
reden voor haar voortbestaan zal zijn weg
genomen heeft de heer Troe'lstra reden
om» aan te nemen, diat niet ver in, 1918 de
vrede zal zij.11 gekoimen: eerst ©enige
critiS'dhe opmerkingen op het beleid door
het Kabinet. En dam verweet hiji dat van-
de zijde der Regeering geen enrstige poging
is gedaan oim een compromis, tusschen de
politieke partijen tot stand te brengen o»p
het stuk van de Sitaatspensiómineering.
JVaaroim hij er op aandrong, dat nog vóór
[de verkiezingen zal worden beproefd een
wijziging van de Radenwet, de Ziektewet
en die Invaliditeitswet, tegelijk met de be
handeling van een nieuwe Ouderdomswet.
Met buitengewone geestdrift kwam, spr.
op tegen de militairistsiiche rede van den
Minister van [Oorlog aan bet Leeuwarder
feestmaal.
Tegenover die meening van Minister D e
Jonge, diat .internationale ontwapening
onmogelijk is, ,wee® spr. erop, dat het
vraagstuk der .vreedzame beslechting van
geschillen nooit zoozeer op dien voorgrond
ia getreden als mui de Piaus, dus niet zoo
maar een fanatieke pacifist, het aam de
crdie stelde en het gunstig werd ontvangen
riiolbir Duüschlamd, het meest mXtairiisLsche
'volk; terwijl de voornaamste les> van, den
tegenwoordigen oorlog .is, dat de oorlog
als miididel ter beslechting van geschillen
onbruikbaar is,
Vender betoogde spr. nog, dat nog andere
bedrijven dan het verzekeringsbedrijf in
aanmerking dienen fe komen voor Staats-
monopolief zooalis bijvoorbeeld het stoom-
vaartbedirijf. Terwijl hij den, Ministers van
toe' aan allen, dlie hem kt de vervulUing
van dien wensch behulpzaam wilden zijn
De hand eenmaal aangegrepen, werd niet
weder losgelaten, en nu worded zij', huns
ondanks, van den eemeu afgroiiud' in den
anderen gesleurd, zonder dat zij de too-
melooze vaart kunnen stuiten: Gij moet
gelooven, edele vrouw, dat menigeen bit
tere tranen schreit over de verwoesting,
welke het vuur aanricht, diat met zijne
medewerking ontstoken is,"
„Gij spreekt zeer verstandig,' meester
Rutger," zeide de oude darme, een blik van
welgevallen op het open gelaat van den
jongeling werpende.
„Jan van Omaal," zo© vervolgde Rutger,
„kwam juist hier, toen de soldaten de
priesters zo©' erg mishandeld en de» bra
ven gardiaan bijna tot demi dood toe ge
marteld hadden. Hij vond dus alles in
tegenspraak met die tijdingen, welke te
Brielle in omloop' waren era hij heeft ver
moedelijk een gunstig bericht over Mariraus
Brand' ,aan den graaf vaim der Marck toe
gezonden. Brand, die imitusachen miet on
genegen was» oim met vergunning vara den
prins van Oranje de priesters: ia vrijheid
te stellen, gevoelde zich niet zeer oip» zijn
gemak, onder het toezicht van den, ge-
vreesden Jan van. Omaal, die hum allen
een doodelijken haat toedraagt era bedacht
eene list om hem uit Gorkum te verwijde
ren. Hij ried, hem namelijk aan, een, aan
val op den Bommel te wagen, lm weike
stad zich een aantal oproerige» bevonden,
die met de Watergeuzen in verstandhouding
waren.
(Wondlt vervolgd.)
