No. 29
Zaterdag 9 Maart 1918
12e Jaargang
DIT BLAD VERSCHIJNT DINSDAG,
DONDERDAG EN ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS:
De wereldcrisis en
haar gevaren.
Een edei. Hart.
Uit de Pers.
Uitgave van de Naamlooze
Vennootschap „ONS BLAD"
ALKMAAR.
Bur BREEDSTRAAT 12.
Telefoon No. 433.
Per kwartaal franco huis. f 1.15
Met geill. Zondagsblad
bij vooruitbetaling.
Afzonderlijke nummers:
van de courant
van het Zondagsblad
f 1.55
10.05
10.05
ADVERTENTIÉN:
Van I5 regels10.62"
Elke regel meerj 0.12"
Reclames per regel10.35
Kleine adv.: 80 woorden bij vooruitbet. 0.40
II. (Slot.)
Willen wij als nieuwe menschen in den
nieuwen dag ontwaken, willen wij, gelou
terd en gesterkt, eenmaal ons lijden in de
huidige wereldsmart te boven komen, zóó,
dat het leed ons tot heil was, dan
moeten wij, als ware Christenen, kalm en
berustend oin bovennatuurlijke beweegrede
nen. de beproeving, welke uit de wereld
crisis voor ons ontstaatv weten te verduren.
Dan moeten wij niet bezwijken,.,nu de
gevaren dreigen!
Het grootste gevaar, waaraan de mensch-
heid tengevolge van de wereldcrisis bloot
staat, en waartoe eigenlijk alle bijkom
stige gevaren te herleiden zijn, achten wij
den geest van opstandigheid,
welke de massa zoo lichtelijk over zich
wil laten heerschen.
ieder mensch streeft uit natuurlijken drang
naar geluk; niet alleen naar eeuwig, doch
ook naar tijdelijk geluk, en hoe héél
verklaarbaar is het, dat een mensch
wanneer hij zuiver uit instinct handelt en
zich niet Iaat beïnvloeden door bovennatuur
lijke overwegingen hoe héél verklaar
baar is het. dat een dergelijk mensch het
(tijdelijk) geluk poogt te grijpen, en des
noods met geweld te veroveren, wanneer
dat geluk zich niet aan hem aanbiedt.
Ja, waarlijk, in de harten der gods-
dienstlooze massa moet het rijkelijk uitge
strooide zaad der ontevredenheid wel een
vruchtbaren bodem vinden; twee factoren
zijn er voornamelijk, welke het zaad in
dien bodem verderfelijke kiemkracht ver-
leenen
de door ieder aan den lijve gevoelde
nood der tijden, en de uitbuiting, de schat-
ten-opstapeling van enkelen, ten koste van
de massa.
Aan bijna alles Jijden wij gebrek, aan
voedsel, aan gebruiksmiddelen èn aan geld;
want: de voedings- en de gebruiksmiddelen
zijn uiterst schaarsch èn in soort èn in
hoeveelheid; de tijd breekt aan, dat wij
ons met „Ersatz", met „Surrogaat" (of hoe
al 'dat heerlijks heeten mag) moeten be
helpen en dat alles bij elkaar is zóó
duur, dat velen amper of nog niet eens
hun ministerieel vastgestelde rantsoenen
kunnen betalen, want over 't algemeen zijn
de loonen nog lang niet gestegen in de-
zelfde verhouding als de prijzen der ievens-
benoodigdheden.
Tengevolge van den vrij algeheelen stil
stand in de bouwbedrijven gevolg van
weinig1 of geen of te duur bouwmateriaal
heerscht er alom een nijpende en beangsti
gende woningnood; vele gezinnen moeten,
bij gebrek aan ander onderdak, te duur
wonen, en niet weinige leven dag in dag
uit in angst en vreeze. dat het huis van
boven hun hoofd zal worden verkocht, en
dat de nieuwe eigenaar op voor het gezin
EBIHLLfiXQHU
Omgewerkt naar het F ranse h.
14, i i
Roselin was zeer aangedaan, maar wilde
het niet schijnen; hij richtte zijn hoofd op,
vertrok zijne wenkbrauwen om te beletten
dat tranen zijn oog ontsnapten, en met
bèklemden gorgel, hoewel .trachtende te
lachen, zeide hij:
Hemeltje lief! waarom daar zooveel
ophef van gemaakt! Zoudt gij dan anders
gehandeld hebben, beste vrienden?... 't Is
wel iets van belang!een kindje op
rapen, dat tegen een deur gevallen was en
niet zwaarder weegt dan 'n leeuwerik!
Ja, tegien eene deur, maar te midden
van eene vuurgloed,
Beziet zijnen baard maar eens; hij
is zoo ros verbrand als die van Heintje-
pik!,...
Och, wij, jongens uit Provence, hou
den van warmte: zon of vuur. Wij zijn
gelijk de krekels: de zon doet ons zingen,
Maar eens die ontboezemingen voorbij,
kwaim het er op aan uitleg te geven, te
vertellen, dat JLaure ziek was van aandoe
ning, en dat hij naar zijn geboortestreek
vertrekken moest om allerlei zaken te rege
len.
Moet ge naar Provence?, vroeg mad.
Vara et wantrouwig,
Zeker, naar Hyères.
Ik meende, dat ge daar geen bloed-
verwmten meer JudW w
noodlottige wijze zijn rechten zal laten gel
den.
Een enkel sigaartje, een simpel pijpje:
het wordt den eenvoudigen man te duur:
ook dat huiselijke, dat eenigste genotmid
deltje moet hij zich ontzeggen omnog
amper of niet rond te komen.
Minder prettig, voorzeker! wij ontvein
zen ons dat niet
Als tweeden factor, welke de massa zoo
lichtelijk ontevreden en haloorig stemt
vooral, wanneer men den hierboven ge
schilderden nood der .tijden in aanmerking
neemt noemden wij de uitbuiting van
de toch reeds zoo verarmende massa door
enkelen.
Meerderen hebben van de abnorma
liteit der tijdsomstandigheden weten te pro-
fiteeren, door zij het ook niet wettelijk
strafbaar, dan toch hoogst immoreelzich
door opkooping, door kettinghandel, door
smokkelarij, door prijsopdrijving, enz. boven
mate te verrijken, en al zijn niet alle
kooplieden, die tijdens den oorlog beduidend
rijker werden aan te zien als uitbuiters
der massa de verachting, waarmede de
Hollander over 't algemeen den zwaar-
gepelsten heer met den naam van „O.W.-er"
betitelt, lijkt ons jn de meeste gevallen niet
ongemotiveerd.
Ware het verschijnsel niet zoo diep-treu-
rig we zouden een comische beschrij
ving trachten te geven van een zestal jjlat-
telandshandelaars (vroegere derde- of vierde-
rangs-handelaartjes), in onbeholpen en
plomp-onbeschofte houding wèggedroken jn
de fel-roode, zachte pluche-kussens der Iste
klasse coupé .van eenen trein!
Om nog te zwijgen van de corruptie
onder rijksdistributie-ambtenaren, onder con
troleurs, taxateurs, etc., om nog te
zwijgen van de bevoorrechting, welke door
hooggeplaatste ambtenaren al dan niet
om winst moet hebben plaats gehad.
Dit alles ergert de massa in haar toch
reeds zoo prikkelbare stemming; voorzeker!
Ziehier de factoren, welke noodzakelijker
wijze de stemming onder de hééle massa
moeten drukken, ziehier de factoren, welke
jammerlijk wèl in staat zijn een geest van
ontevredenheid, van opstandigheid te wek
ken of te .verergeren
Doch thans trekken wij de groote
scheidingslijn tussahen de ge-
loovige en de ongeloovige mas
sa; met hoe geheel andere gevoelens moe
ten deze afzonderlijke massa's de hier
boven beschreven toestanden beleven!
Hiér berusting, ginds opstandigheid
hier bezadiging, ginds prikkeling
hier vrede met zichzelf, met de samen
leving en met .God, ginds alleen strijd
hier liefde, ginds, haat!
Wij. geloovigen, wij .wenschen te berus
ten in de beproeving, welke God ons te
doorstaan geeft, wij .weten, dat God alles
bestiert, dat Hij pit het kwade het goede
weet voort te brengen, en dat de beproe
ving, edel en nederig en geduldig verduurd,
f»—!.»»..™ r in.r «n.. -y,
Hoe zou dat mogelijk zijn!Bij
'mijnen vader thuis waren ze met elf kin
deren,
Blijft ge lang, weg?
Dat zal van verschillende zaken af
hangen; mogelijk een week of .twee.
Twee weken!
Ja, ge weet dat notarissen niet vlug
zijn om 't geld af te tellen, dat zij in han
den hebben. Maar als zij te trekken heb
ben, gaat het wat vlugger van de hand
En zal uwe vrouw haren dienst piet
hervatten, zoolang gij afwezig zijt?
Geneest de kleine, stelt zij zelve het
beter, dan hoeft ze niet tot zoolang te
wachten. Maar voor 't oogenblik kan zij
't kind niet alleen laten; het Jijdt aan her
senkoorts,
Goed, ik zal haar eens gaan bezoeken.
Dat zal haar zeer aangenaam wezen,
bazin!
Daarmee kon hij voort, eenen zucht van
voldoening loozende, mompelde hij:
Laure moet maar zien, hoe zij tegen
over haar heur plan uiteenzet. Ik had me
niet kunnen voorstellen, dat het zoo snel
zou gegaan zijn.
Een uiuir daarna was hij weer terug in
de rue de la Fontaine-au-Roi.
De brand was nu voorgoed gébluscht.
Nog enkel stond er een pomp te mid
den der binnenplaats, en nu en dan richt
ten de pompiers een waterstraal op het
puin, enkel pit voorzichtigheid.
Het gebouw, dat óp ijzeren kolommen
en gebinten steunde, liep nu geen gevaar
meer. Men was zelfs bezig den trap te
herstellen, die tot aan de tweede verdie-
ons naar ziel en lichaam heilzaam zal wezen
in deze, onze diepe overtuiging manen
wij elkander aan tot heiüge berusting, spre
ken wij elkander moed in en trachten wij
uit elkander's harten de booze ontevreden
heid te doen verdwijnen.
Wij, geloovigen, wij» willen den waren
vrede, den vrede, dien de wereld niet geven
kan en die ook door een oorlog allerwege
niet kan worden verstoord; wij wenschen
knechten te zijn van de Liefde, waarmede
Jezus de wereld overwon!
Doch tegenover ons in slagorde ge
schaard staat de massa, die niet wéten
wil van berusting, van bezadiging, van
vrede en van liefde, de massa, die haar
heil zoekt tevergeefs! in opstandig
heid. in prikkeling, in strijd en jn haat!
Tegenover ons zien wij de Socialisten,
die de tijdsomstandigheden als ras-echte
O.W.-ers uitbuiten, om .ontevredenheid
en opstandigheid onder de massa te doen
voortwoekeren, om het (arbeiders) klasse-
egoïsme hoogtij te doen vieren, om het
rechtsbegrip te verdoezelen, om massa-macht
tegenover privaat recht te plaatsen, om de
ongerechtvaardigde hebzucht der minder
bedeelden op te wekken en in werking te
stellen, om de maatschappelijke orde te
ontwrichten, om kortom van goede
Christenenen,,., socialisten te maken!
Tegen deze in slagorde geschaarde soci
alisten-massa moeten wij den strijd aan
gaan in Gods Naam!
Den strijd tegen de gevaren der wereld
crisis.
Deze strijd is passief en actief: wij. be
kommeren ons niet om de fraaie leuzen,
welke de socialisten jn deze tijden van
wereld-crisis verkondigen; èri, zoo luid
mogelijk, belijden wij voor de massa
ook voor de vijandige massa .onze ge-
loovige, onze Roomsche beginselen!
Wij zijn niet blind voor de fouten en
voor de ongerechtigheden, welke er in deze
zware tijden worden begaan, ook wij stre
ven naar verbetering, inzooverre die ver
betering mogelijk is en eerlijk voor allen
aangebracht kan worden, doch ónze
actie geschiedt in vrede en in liefde,
Wij mogen en wij willen ter bereiking van
zoo goed mogelijke lots- en toestandsver
betering den verderfelijken tijdgeest niet zóó
over ons laten heerschen, dat wij ook maar
in 't minst zouden toegeven aan de onrede
lijke ontevredenheid, aan de misdadige op
standigheid, welke mannen zonder geloof
en zonder zin voor maatschappelijke orde
ons tegenwoordig uitentreure aanpreeken.
Hiertegenover sta men sterk.
Ons Roomsche geloof biedt ons de kracht
daartoe.
Wanneer wij die kracht van onze
Roomschheid wèl benutten, dan zullen wij
ons na deze wereld-crisis gelukkig mogen
prijzen, dan zullen wij nieuwe menschen
wezen in God's pieuiwen 'tijd!
ping zoo goed als vernield was.
Op hare achterkamer ging Laure Rose
lin voort met haar pleegkind te verzorgen.
Maurice, een nette, flinke jongen van
negen of tien jaar, hielp haar. Hij zag zijn
kleine gezellin reeds doodgaarne, hij was
aan haar gewend geraakt tijdens de ziekte
van zijn zusje en de gedachte, dat zij1 bij
hem voortaan zou blijven wonen, maakte
hem gelukkig.
Vlug, zooals alle Parijsche knapen, ,il
vroeg gewend aan alle werk, was hij be
neden het noodige voor 't avondmaal gaan
halen, had de kachel aangemaakt, de aard
appels geschild, terwijl Laure, gebogen
over <ie kleine zieke, het gestampt ijs ver
nieuwde, dat rond haar voorhoofd gebon
den was, haar goed legde op haar hoofd
kussen, hare opgewondenheid bedaarde door
zachte kussen en liefkozingen.
De arme kleine lag zeer rood, lag met
het hoofd achterover, werd bijna aanhou
dend geschud door zenuwachtig beven;
zij vouwde dan ofwel hare handen ,te
zaïmen, of scheen te worstelen tegen een
ingebeeld gevaar; onduidelijke kreten, nu
eens .angstig, dan weer smeekende, ontsnap
ten hare lippen.
Docter Jacquier, bij zijn volgende bezoek,
vond haar nochtans beter.
Zij is nog wel niet buiten gevaar, zei
hij, maar haar toestand is niet verergerd
en dit is al veel.
Den volgenden avond kwam Roselin al
vroeg aan 'het Orleans-station, Laure, die
haar kleine, lieve zieke niet verlaten kon,
had hem niet vergezeld, maar Marcel Bar-
(ére had hem uitgeleide gedaan,
De Zuiderzee-kwes'ie in de Kamer.
Het lijkt wel haast, of de Kamer het
groote belang van de drooglegging der
Zuiderzee niet begrijpt. Het ontwerp, dat
die drooglegging beoogt, heeft nu eens
niets met politiek te maken; de debatten
zullen niets dan zakelijks inhouden, en het
gaat om het al of niet aan de zee ont
woekeren van een provincie, die voor de
vruchtbaarste in het land niet hoeft onder
te doen. l
En daar wordt de behandeling van dit
ontwerp, nu het dan eindelijk na lange
strubbelingen op de agenda staat, ver
schoven. als van minder belang, naar de
avondvergaderingen, waarop nauwelijks 25
percent der Kamerleden aanwezig pleegt te
zijn, omdat de dagzitting ook al geen ver
kwikking voor hen is, en velen hun parti
culiere zaken in de avonduren hebben te
regelen.
Een Kamer, die den tijd niet heeft of
niet vinden kan om een behoorlijke be
handeling te geven aan een ontwerp, dat
voor ons land van enorme beteekenis zal
zijn, en die het wegmoffelt als-iets waar
voor een verloren half uurtje nog altijd
goed genoeg is!
Te veel eer wordt aan het ontwerp
niet bewezen schrijft „De Gelderlan
der»,
BINNENLAND.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
HOOIVORDERING IN N.-HOLLAND.
De Commissie in zake hooivordering in
Noord-Holland ,namens de Directie van
den Landbouw, geïnstalleerd op 6 Maart
1.1.. noodigt de afdeelingen van den Dio-
cesanen L. T. B- en van de Holl. Maat
schappij van Landbouw in Noord-Holland
uit om haar voorzitter en secretaris of hunne
plaatsvervangers af te vaardigen naar eene
vergadering, welke gehouden zal worden
op Donderdag 14 Maart e.k.. 's middags te
12 uur, in het café „Central" Alkmaar,
ten einde als dan voor iedere gemeente
een tot drie personen te benoemen, welke
zich zullen hebben te belasten met het voor
bereidend werk van eene eventueele hooi
vordering daar ter plaatse.
Bij onverhoopte niet vertegenwoordiging
zal de voornoemde commissie zich verplicht
achten zelve de plaatselijke (gemeentelijke)
commissie te benoemen.
De commissie rekent op aller medewer
king, om zoo mogelijk reeds vooraf de voor
dracht voor de te benoemen plaatselijke
commissién op te maken.
N.B. In gemeenten waar geen plaatse
lijke commissie wordt ingesteld, zal de in
tendance eigenmachtig kunnen gaan optre
den.
VERVOER DEUTSCHE STEEN
KOLEN.
Ingaande 7 Maart wordt het aantal trei
nen met Duitsche steenkool, dat op werk
dagen ons Land binnenkomt, beperkt tot 5
over Zevenaar en 2 over Gennep, Van
de 30 treinen, die wekelijks eerstgenoemd
station voorbijgaan, zijn bestemd: voor
Den Haag, 17 voor Amsterdam, 5 voor
Leeuwarden en Groningen, 2 voor Olden-
zaal, Van de 12 treinen via Gennep loo-
pen 6 naar Rotterdam, 3 naar Maastricht
en 3 naar Roosendaal,
UITVOER VAN HENGSTEN.
De Min. v. Eandb. maakt bekend, dat,
waar de tot dusverre gevolgde regeling
Ik heb dezen avond niets te doen,
had de schilder tot Roselin gezegd; ik zal
uw reiskoffertje helpen dragen, wat u het
nemen van een rijtuig sparen zal.
En zonder zijn buur naar het doel zij
ner reis te vragen, had de brave jongen
zich met Roselin op weg begeven. De ver
schillende gebeurtenissen van den noodlot-
tigen nacht hadden hen aan elkander ge
hecht.
Laure had uit Barrère's mond alles ver
nomen, wat hij nopens de onbekende wist
en als hij over deze begon te praten, wist
hij van geen uitscheiden.
De sneltrein naar Bordeaux vertrok om
acht uur twintig en de sneltrein naar Agen,
welken Roselin nemen moest, om tot Gas»
telnan-d'Anzin te geraken, stoomde weg
om acht uur vijf en veertig.
Maar Roselin en zijn vriend waren reeds
vóór acht uur in het station.
Het loket gaat eerst over een half
uur open, had een bediende hem geant
woord op zijne vraag, waar hij zijn reis
kaart nemen moest.
'tls maar dat ik de trein niet zocht
te missen, had de Provensaal verder ge
zegd, want ik woon ver van het station.
Zoo ver, vervolgde hij, zich tot Marcel
wende, dat gij gerust naar huis moogt
keeren, zonder mijn vertrek af fe wachten.
En wees bedankt!
Neen, zei de schilder, ik ben niet ge
woon met de kippen te gaan Slapen. Ik zal
U gezelschap houden totdat gij in den
trein zit, Roselin; ik zal morgen aan uw
vrouw zeggen, dat ik tot het laatste
oogenblik bij U gebleven ben,
ten aanzien van den uitvoer van afgekeurde
hengsten aanleiding geeft tot minder ge-'
wenschte gevolgen, in het vervolg uitvoer
vergunningen slechts zullen worden ver
leend voor die hengsten, welke goedgekeurd
geweest zijn door sub-comm. B der Alg.
Keuringscommissie, en later, hetzij door sub-
comm. A of door sub-comm. B worden
afgekeurd. Het spreekt vanzelf, dat ook
voor deze hengsten elk oogenblik de uit-,
voer kan worden stopgezet. („St,-Ct.")
VAN HET BINNENHOF.
Vergadering van Woensdag 6 Maart,
Het levensmiddelendebat.
Bij het voortgezette levensmiddelendebat
werd door den heer Gerhard (S.D,
A.P.) een zeer belangrijk ontwerp op zeer
belangwekkende wijze behandeld, De afge
vaardigde van Amsterdam sprak namelijk
over de verstrekking van graan aan de
alcohol-industrie in verband met de brood
voorziening.
Spr. betoogde uitvoerig qn aan de hand
van sterksprekende cijfers, dat de primee-
rende belangen van de voeding van mensch
en dier niet voldoende in acht zijn geno
men bij de verstrekking van graan aan de
alcohol-industrie. Gedurende de drie oor
logsjaren, terwijl het broodgebruik toch meer
en meer beperkt werd, werden niet minder
dan 4D0.0Ü0 ton voedingsstoffen in de
alcohol-industrie verbruikt, dat .wil zeggen
100.000, ton meer dan 3 maal het gebruik
in het laatste volle vredesjaar.
Spr. toonde aan, dat voor de broodberei
ding gist uit graan allerminst noodig is.
Proeven door vier groote bakkers genomen
met een hoppraeparaat hebben voldingend
bewezen, dat met dit praeparaat even goede
resultaten worden bereikt als met gist, zon
der dat de bereiding ook maar eenigszins
schade lijdt of de smaak van het brood
minder wordt. Zoodat groote hoeveelheden
voedingsmiddelen volkomen overbodig jn
de alcohol-industrie zijn gebruikt.
Een partijgenoot van den heer Ger
hard, de heer van den Tempel,
volgde.
Deze spreker verweet Minister Post hu-
ma ontrouw aan diens beloften omtrent de
kolenvoorziening en de beschikbaarstelling
van schoeisel, Meeding en sajet.
Verder hoorden we nog den heer Fles-
kens (R.K.). Deze betoogde, dat wanneer
dé Minister zijn graanbouw-politick niet wij
zigt en de prijzen voor de landbouwpro
ducten niet verhoogt, de toestand nog veel
meer onhoudbaar zal worden. Z.Exc.
houdt ten opzichte van de zandboeren te
weinig rekening met de belangen van den
producent en met de noodzakelijkheid van
den prikkel tot arbeidzaamheid. Een split
sing tusschen klei- en zandboeren is daar
om noodzakelijk; en behalve hoogere prij
zen voor de landbouwproducten moet den
laatsten meer en goedkooper kunstmest
worden ter beschikking gesteld, Terwijl in
het belang eener vergroote productie
krachtige maatregelen ter bestrijding van
wildsehade ook niet mogen achterwege
blijven.
Ten slotte hoorden we vandaag nog den
heer Engels (R.K.), die den Minister
voorhield, dat Z.Exc. bij de regeling der
levensmiddelenvoorziening niet voldoende
gebruik maakte van de organisatorische
krachten, welke in den vorm van vereeni-
gingen en bonden in de maatschappij be
staan, en zulks vooral niet waar het betreft
zijn bemoeiing met den landbouw in verband
met de levensmiddeienvoorziening. De orga
nisaties op elk gebied staan thans feitelijk
buiten ieder verband met de-regeling van
het economisch leven, terwijl zij vooral
...■■in»
De reizigers voor den sneltrein naar
Bordeaux kwamen aan.
't Was heerlijk weder, de lente-uitstap
jes begonnen, er was veel volk, en aan
't loket ging het er druk toe.
Maar 't sloeg kwart na acht uur en 't
gedrang in de spoorhai verminderde. Het
loket werd eindelijk gesloten, terwijl er
een ander dat aan welk Roselin zijn
reiskaart nemen moest openging.
Op 't oogenblik, dat onze man opstond
en zich richtte naar het pas geopende
loket, om zijn .reiskaart te nemen, stopte
een heerenrijtuig voor de breede ingang-
stoep, en een jonge vrouw, vergezeld van
eenen heer en een knecht, beladen met op
gerolde reisdekens en ingepakte kussens,
stapte haastig de spoorhai binnen.
Is de trein naar Bordeaux al ver
trokken? vroeg zij aan eenen bediende.
Ge moet u spoeden, mevrouw, ant
woordde hij; uw trein staat tot vertrek
gereed. Ongelukkig kunt ge geen reiskaar
ten meer nemen, het loket is gesloten.
De jonge vrouw ijlde de wachtzaal
door.
Wij hebben onze plaatsen reeds ge
nomen, sprak zij.
Dan, zich keerende tot den heer, die
haar volgde:
Spoed u wat, markies, riep zijik
bid u, spoed u wat!
Bij 't hooren dier stem had Marcel Bar-
rère zich omgekeerd, als hadde een elec-
trische schok hem getroffen.
Zijl... mompelde hij als gek; waar
achtig, zij is 'tl
ffiordt vervolgd.)