kTH
Fries,
maling
g
irrogiat.
auaëa ppi
i.)
No 74
Zaterdag 22 Juni 1918
12e Jaargang
LIESHOUT,
p «elite (z.gj,
©si Hooi"
®rs,
shine,
balk.
i« g«-
rhoa-
uimd.
m
ABONNEMENTSPRIJS:,
ioot
DIT BLAD VERSCHIJNT DINSDAG, J R K NIEUWS- EH ADVERTENTIEBLAD VOOR NOORD-HOLLAND
DONDERDAO EN ZATERDAG.
ADVERTENTIEN
Algem, Vergadering
van Aandeelhouders
N.V. „Ons Blad",
Een edel hart.
i te vaorkomsn ge-
it de 6
^gistorll
BOEP 58.
vea als fabrikanten
Surrogaat bij het
toor voor Thee en
onder No. E 11,
veren wij, franeo
af tegen de maxi-
N ONDER REM-
ia in gesloten zak-
1 pond en 2 pond
jestelliag op, te ge-
g gewenscht wordt.
AUtnuar.
den Slootgaard-
dat de verkiezing
niet zal plaats hsb-
9, deeh o^
Juni 1918,
W®d. P. J. BRUIN,
'a morgen* 11 tot
het Eestuur,
ESKEB, Voorz.
Jbz Secretaris.
70RTEL,
)IN vf QRTEL
5 ï®IN,
"AMSLABOONÊN,
dr.
i Cu.*®
Z8-^*-wlad.
naar da
de Plaatselijke
gelegen.
VÊfflïoopeia,
ooibureau.
Itezlliiëii&lag
ewet.
paards gebruikte
ilek
loeders worden
ag 21 JsmsI
half 8, in „de
een te komen
het wasschen
oed.
REENEN—-
VöLTER.
Uitgave van de Naamlooze
Vennootschap „ONS BLAD"
ALKMAAR.
»w-: BREEDSTRAAT 12.
Telefoon No. 433.
Per kwartaal franco huis.
Met geilL Zondagsblad
bij vooruitbetaling.
Afzonderlijke nummers,
van de courant
van het Zondagsblad
f 1.16'
<1.55
I Q.06
Van 1—5 regels0.75"
Elke regel meer0.16®
Reclames per regelj 0.42®
Kleine adv..- 80 woorden bij vooruitbet. f 0.48'
vnn de
R. K. Nieuws- en Advertentieblad
voor Noord-Holland,
op MAANDAG i JULI 1918,
des avonds 8 uur,
ten huize van den heer PROOT.
Te behandelen:
1. Verkoop van het uitgeefrecht aan de
N. V. Drukkerij „De Spaarnestad".
2. Ontbinding der N. V. „Ons Blad".
Het Bestuur:
H. P. M. KRAAKMAN.
H. KENTER.
J. F. QUAX.
N.B. Voor de beslissing! op punt 2 is
noodig, dat minstens 3/t van het ge
plaatste aandeelenkapitaal vertegen
woordigd is.
DAT MOET ANDERS WORDEN
ZOOORA MOGELIJK.
Wij klagen terecht over die knellende
banden, die in de oorlogsjaren den handel
en het bedrijf werden aangelegd. Te sterk
is dit zeker niet gesproken. Oud en jong,
rijk en arm, wij staan voorloopig allen
onder curateele.
De Staat is onze voogd1 geworden, wij
werden niet veel meer dan regeeringskin-
deren.
De Staat zegt wat "wij koopen en ver-
koopen mogen, stelt maximumprijzen vast
en rantsoeneert ons in de eerste levensmid
delen.
Zijn wij eigenlijk nog vrije menschen in
een vrij land?
Wij voelen echter wel de harde nood
zakelijkheid van crisismaatregelen. En wij
zijn overtuigd, dat ze nog na den oorlog
onvermijdelijk zullen wezen voor geruimen
tijd;
De naweeën van den oorlog zullen zich
nog lang doen gevoelen en het gebrek aan
scheepsruimte maakt het herstel van den
normalen toestand voorloopig ondenkbaar.
't Gaat niet biji tooverslag.
Wij mannen van rechts zijn dus liiet tegen
tijdelijke Staatsbemoeiing. Bovendien is het
billijk en rechtmatig, dat de Staat den klei
nen man blijft bijspringen zoolang abnor
male toestanden het ook maar wenschelijk
maken. Maar dan moet het uit zijn met
allerhande dwangmaatregelen, zoodra de wa
gen weer in het goede spoor loopt. Het
maatschappelijk leven moet zich vrij en
onbelemmerd kunnen ontplooien, en kan op
den duur den druk van den Staatsdwang
niet dulden.
Een kindl, dat scheef groeit, wordt nood
gedwongen in het ongemakkelijk corset ge-
FEUILLETON.
Omgewerkt naar het Franseh.
54.
Jacques glimlachte bijna onmerkbaar en
antwoordde met zijn onverstoorbare kalmte
Een weinig.
Denkt ge nog altijd eene reederij te
beginnen
Nog altijd.
Wees voorzichtig! Wanneer men niet
beschikt over groote "kapitalen, en niet sterk
op zijn boenen staat, is 't een gevaarlijke
onderneming
Ik ben uiteraard voorzichtig.
Gij deedt beter bij mij te blijven.
Mijn schoonzoon is jong, mist ondervin
ding, hij behoeft eenen vriend als gij, ik
zal u een schitterende positie bezorgen.
Ik dank u; mijnheer, uwe goede be
doelingen treffen mij, maar ik heb beslist
op eigen vlerken te gaan vliegen.
Gij zult het u beklagen, jongen, gij
ïrtt het u beklagen!... Waar wij zullen
minste elkaar nu en dan toch zien?
Zoo dikwijls gij 't verlangt dat be-
f°c>f ik u.
'Anderendaags sloeg Jacques den weg
W naar Compams. 't Was d:e eerste maal
vier en een, half jaar.
[fij was een weinig ongerust.
e djd welke hij zelf gesteld had, was
zes maanden verloopen.
b«irrJfHn"ter een arm meisie> eenzaam en
ln afwachting is, zijn zes maan-
Jflen wel zes eeuwen.
,RSt- Uktaaai«
drukt. Als het weer recht van lijf en leden
groeit, moet het dwangbuis uit.
Zoo zit onze maatschappij op dit oogien.
blik met haar zwakken rug in het staal.
Dat kan niet anders.
Doch zoodra de normale toestand in
treedt moeten rechithouders en dwingende
banden verdwijnen en aan1 de Staatsvoogdij
een einde komen.
Het beginsel, dat wij hier uitspreken,
gaat lijnrecht tegen het Staatssocialisme.
Voelen wij het niet al te wel in wat
harnas wij geduwd zullen worden als de
socialisten in de gelegenheid worden ge
steld hun dwingend overwicht in een linksch
Ministerie te doen gelden?
Zij zien in de tegenwoordige Staatsvoogdij
den dageraad van hun gouden eeuw.
Rechts moet meerderheid worden om
ons volk van het harde dwangjuk, dat wij
te dragen hebben, zoodra het kan,
te verlossen.
Rechtsche mannen moeten daarom
in de Kamer om de juiste orde te her
stellen: een vrije maatschappij, die zich
onbelemmerd1 ontwikkelt naar de haar inge
schapen levenswet en die zoodra het kan
den leiband weer ontgespt om frank en
vrij haars weegis te gaan.
Wel moeten de zwakken tegen de brutaal
st erken in den levensstrijd beschermd en
gesteund worden.
Wel moet er gewaakt Worden tegen
machtsmisbruik, tegen vrouwen, kinderen
en economisch zwakken.
Immers regelende voorschriften, voor het
maatschappelijk leven zijn onvermijdelijk.
De Overheid' mag beschermen en steunen,
waar de maatschappij zich zelf niet kan
redden.
Doch daarmede houde het op; zoodra
het particulier initiatief toereikend' is.
Dan kome er een ei^de aan de noodelooze
inmenging van. Staatszorg en moet de dwang
wijken voor de vrijheid.
Zoo veriangen wij rechtsche kiezers.
fs deze onze opvatting niet redelijk?
De socialisten willen het tegenoverge
stelde. Dezen noodtoestand, die tot ingrij
pende maatregelen! van regeeringswege
noopt, willen zij kiezen tot punf van uit
gang om nog verder te gaan. No g
meer Staatsinmenging, nog meer vrij-
heid'sbelemmering voor landbouw, handel
en nijverheid, nog meer dwangmaatre
gelen van allerlei aard1.
Daar zullen de r echtsche kiezers ons
voor behoeden.
Wie de v r ij e ontwikkeling van land
bouw, handel en nijverheid lief heeft, wie
ons volk niet wil laten striemen door de
zweep van Troelstra h ij stemt 3
J u 1 i r e 0 h t s.
WAAROM VOERDE LINKS DF
VERZEKERINGS-WETTEN VAN
TA LM A NIET UIT?
Gij zijt het niet vergeten, kiezer, dat
de Ziekte-, Ouiderdoms-, Invaliditeits- en
Blanche echter was dapper.
Ja, maar hadden haar krachten haar niet
verraden
Vooraleer aan te komen, snorde de trein
voorbij een gedeelte van Montégut's park.
Bezijden boven het geboomte, verhief
het ourile kasteel zijn hardsteen,en gevel;
van verre was het zichtbaar.
Jacques, uit het ratnpje liggende, tuur
de er naar. De vensters waren gesloten:
hét park, ondanks zijn vele, zware boo-
men,^zag er treurig en verlaten uil. De
reizijgjer voelde zijn hart beklemmen.
Wat is bier omgegaan? dacht hij «1
bevende. Heeft de rampspoed zijn looden
hand laten neerkomen ook op de familie
de Montégut en hebben die lieden allen
de streek verlaten?
Bij zijn afstappen sloeg hij een hollen
weg in en richtte zich naar het bosch-
watershuis, staande tusschen Montégut en
Compans, te midden der eenzame „landes",
waar Blanche destijds, de arme Aglaë Ba-
raalle hujp bracht en troost versterkte.
Deze zou wel Weten te zeggen wat er
van hare weldoenster geworden was.
Toen hij de woning bijna bereikt had,
kwam een roodharige hond woedend «p
hein (toegesprongen. Jacques herkende hem
aanstonds, 't was zijn oude Pórame.
Maar hij had niet den tijd om zijnen
naam uit te spreken, of dé patrijshond
kroop voor zijne voeten met een bijna
menschelijkie uitdrukking in zijne oogen,
bevende in al zijne ledematen, jankende
van blijdschap.
En als Jacques zijn hand had laiten rus
ten op den kop van zijn ouden gezel,
sprong deze naar omboog, en1 poogde met
Weezen verzekeringswetten van den recht-
schen Minister Talma voor vijf jaren
zegge voor vijf jaren reeds door
de beide Kamers zijn aangenomen, terwijl
links tegen stemde.
Maar weet gij wel dat die wetten nog
niet zijq uitgevoerd?
Weet gij wel, dat duizenden in die
jaren geldelijk benadeeld zijn door de
vrienden van den armen werkman, de so
cialisten voorop?
Maar waarom voerde links dan die wet
ten niet uit, zooals. plicht was?
Over de fouten het heet, die ze aankleven,
o. a. omdat er sommige personen niet onder
vallen als kleine baasjes en alleenwerken-
den.
Maar moet men datfrom alles nalaten?
Had men niet door overgangsbepalingen
deze personen, kleine baasjes en alleen-
werkenden, al vast in de voordeelen kun
nen laten deelen, in afwachting van een
definitieve regeling omtrent hen?
Zooak wijlen Tydeman het raadzaam
vond, begon Talma met de verzekering
van de loontrekkenden om zoo spoedig
mogelijk de zorg over andere categorieën
van personen, die er voor in aanmerking,
komen, uit te breiden.
V ij f jaren had links gelegenheid ver
beteringen in deze wetten, die volgens
grondwettelijk gebruik moeten uitgevoerd
worden, voor te stellen.
V ij f jaren deed links niets daar
voor.
Nu komen zij plechtig beloven sociale
verzekering - te zullen bewerken.
Dat deden zij 20 jaar geleden ook en
nog zijn hunne beloften niet ingelost.
Ja nog mooier, nu komen zij den armen
werkman beklagen, omdat hij de zegeningen
der sociale verzekering niet deelt hun
eigen slachtoffer nota, bene,
Wie geeft wat om de tranen van een
moordenaar bij de confrontatie met zijn
slachtoffer?
Hadden zij gewild dan zouden dui
zenden in deze vijf jaar genoten hebben
van Talma's verzekeringswetten in kom
mervolle dagen.
Nu bleven zij daarvan verstoken om de
fouten, naar het heet, die deze wetten aan
kleven.
Wat deed rechts daarentegen toen de
Ongevallenwet onder het Ministerie werd
behandeld? Onvolmaakt was deze wet zeker,
wat de praktijk toen ten duidelijkste bewezen
heeft. Doch rechts aanvaardde de
wet hoe onvolmaakt ook, om alvast de
honderden, die per jaar door een ongeval
in de uitoefening van hun bedrijf getrof
fen werden, tegemoet te komen.
En de socialisten? Zij' stemden tegen
Ook al weer om de1 onvolkomenheid vau
het wetsvoorstel.
Als het van hen had afgehangen dan
zouden weer honderden bij ongeval van
uitkeering beroofd zijn geworden.
Genoeg voor rechtsche kiezers om nu
zijne tong tot -aan 't gelaat van zijnen
ouden meester te komen;
Op 't blaffen van het gelukkige dier ver
scheen Aglaë op den drempel.
Zij zag er thans blakende van gezond
heid uit
Bij 't zien van Jacques straalde haar
gelaat.
Heer graaf, riep zij uit, maar is het
mogelijk!
Zij ijlde naar hem toe, wilde zijne hand
vatten en ze zoenen
Maar een gevoel van eerbied nagelde
haar als aan den grond en de jonge tnan
moest zelf de eenige stappen aoen welke
hem van haar scheidden.
Ja, brave Aglaë, zeide hij', ik ben het;
gij hebt me dan niet vergeten
Och! gij zijt zoo weinig veranderd!
Gij zijt netter geworden, ja, meer man
Dan, gij en uwe lieve kleine heilige, zijt
zoo goed' voor mij geweest!.... Ha! al
werd' ik honderd jaar, mijnheer Jacques,
nog Zou1 ik mijnen weldoener niet vergeten.
Ik geloof u; Aglaë. En daarom ben
ik tot u gekomen om inlichtingen te ver
garen.
Het gelaat der boerin verdonkerde.
Inlichtingen?.... sprak zij. Maar gij
weetimmers
Ik weet in 't geheel niets. Ik kom
uit verre streken. Voorbij liet kasteel van
Montégut rijdende, zag ik zijn vensters
gesloten, en dat heeft mijn hart beklemd.
En niets willende vragen aan onverschil
ligen, ben ik tot u gekomen.
Welnu; mijnheer de Montégut is ge
storven, een jaar of twee geleden. De
broeders der jonkvrouw hebben hun part
maar al die mooie beloften van links, sbci-
alisten incluis, ie wantrouwen.
Als zij hunne beloften k u ,n mi e n nako
men- doen zij het niet. Dat bewijzen de
laatste vij f j ar e n.
Maar ats rechts 3 Juli wint, wat dan?
Dan -worden zoo spoedig mogelijk de
Verzekeringswetten van Talma uitgevoerd,
ten volle uitgevoerd.
Zieken, invaliden, ouden van
dagen, weezen allen worden ge
holpen.
En de kleine baasjes en de alleen wer
kenden worden zoo spoedig mogelijk ck
zegeningen van Talma's Verzekeringswetten
deelachtig.
En de foutere, die de praktijk aanwijst,
worden zoo spoedig mogelijk verbeterd.
Dat hebben we na dat lange wachten
door de schuld van links, van de rech
terzijde te hopen, neen, met stellig
heid' te verwachten.
Nu dan moet rechts absoluut
winnen.
Voorwaarts dan op rechts gestemd
't Is wel een lust om dat geschetter
eens aan te hooren van de drie, zegge
drie Socialistische groepen ten onzent.
In de kunst om de eigen partij' a!s de
alleen ras-echte te verheffen en den partij
genoot te verketteren muntén ze alle drie
om strijd uit.
Deze week hebben w"e dat nog in de
„Harmonie" kunnen hooren toen) Kolthek
voor de nieuw-opgerichte Soc. Partij
de derde dan het woord) voerde.
Hare beschuldigingen werden de S.D.A.P.
naar het hoofd geslingerd, o. a; schaamte
loos omspringen met de democratie om
de grondwetsherziening er door te knoeien
verraad aan dew klassenstrijd enz.
Van den kant der S.D.A.P. werd «ie;
gedebatteerd, die (ibeeft succes genoeg be
leefd op den hisitorischen Duys-avond.
Maar als men zoo lustig de heeren soci
alisten elkaar hoort beschimpen, dan krijgt
men zoo'n voogevoel van het geluk, dat
wij smaken mogen, als hun partij eens
de macht in handen krijgt.
Een heilstaat vol verbittering en onder
langen strijd met geweldig rumoer.
Een vraag die geen vraag is voor wie
den politieken levensgang van Treub, al
is het maar vau verre, gevolgd heeft.
Sommigen denken, dat Treub eigenlijk
radicaal veranderd is. Niets minder
waar dan dat.
Treub heeft alleen een nieuw cosruum
aangetrokken en een beetje ijdel
wil hij daar de aandacht mee trekken. En
ziet dan ook enkele „groenen" in het par
lementaire leven achter zich aanstappen.
Maar Treub is Treub van jaren lang
gebleven, d. w. z. Treub is de oude-radicaal
nog.
van de deeling gevraagd. De weduwe heeft
er zich tegen willen verzetten; z-ij wilde
alles voor haar eigen kinderen behouden;
gij weet dat zij niet gemakkelijk is?
Ja, ja, dat weet ik maar al te goed;
zij heeft Blanche veel leed berokkend
Zeker!De jonkvrouw Was ü'e eemi-
ge dochter uit het eerste huwelijk; terwijl
hare broeders heengingen en niet me-ei
wilden terugkeeren onder -het vaderlijk dak
bleef zij er, en werd eerst de meid van
mevrouw, daarna van haar andere broe
ders en zusters. Ach! zij heeft veel afge
zien, het arme kindlen zonder een
klacht te uiten
Arme Blanche, mompelde Jacques.
Dan, ze zijn niet overeengekomen
omtrent de deeling; het kasteel werd ge
sloten mevrouw is teruggekeerd' naar
hare streek, aan de kanten van Cahors,
en de zaak is nog altijd hangende voor dc
rechtbank. Nu, ge weet, als men eens onder
de klauwen ligt van de mannen der wet,
dan weet men wanneer men begonnen is,
maar nooit.weet men wanneer men eimdi
gen zalt
Dat is zoo. En wat is er Van de
jonkvrouw geworden?
Mevrouw wilde haar medenemen; de
jonkvrouw beeft geweigerd. Zij wilde al
leen blijven op 't kasteel. Hare broeders
vonden het niet passend, maar zij bleef bij
hare gedachte. Oondanks hare zachtaar
digheid, heeft zij ook een vasten wil.
Naar 't schijnt heeft zij hun gezegd: Op
dit landgoed, waar ik geboren ben, houd!
iedereen de wacht rond mij, terwijl ieder
een mij bemint. En dit was de zuivere
waarheid) mijnheer Jacques. Gïj weet dal
De radicaal Treub is de schakel tus
schen liberaal en socialist, omdat hij alias
liberaal is.
Zijne partij een liberale partij met
mooier etiket.
Wiel heeft Treub zich ergens er op be
roepen, dat hij in Amsterdam met rechts
samen werkte om de liberale macht te
breken.
Het is juist gezegd Treub werkte met
rechts siajnen, niet uit sympathie voor
rechts; doch wijl hij rechts, noodig had
om de macht der liberalen te breken.
Treub is niet veranderd. De radicaal prin
cipieel, de anti-clericaal van vroeger nog.
Die nu weer rechtsche kiezers noodig
heeft om zijn doel te bereiken
Die nu deswege op onderwijsgebied uit
voering beloofde van art 192.
„Het Volk" lacht braaf met die vrome
beloften van den braven Treub. Zooals
wij het doen als de socialisten die belofte
uitspreken na de gelegenheid te hebben
laten voorbijgaan om tenminste reeds ten
deele uitvoering aan art. 192 te geven
door gelijkstelling van de salariss-
sen tusschen Openbare en 'Bijzondere on
derwijzers;
Wij laten ons door geen van beiden
vange-a
Wiij geven onze stemmen aan geen- van
beiden.
Beiden de Economische Bond en de
Socialistische Partij zijn in merg en
been anti-clericaaL
Een beginselvast Katholiek kan
evenmin op Treub stemmen als op een
socialist.
BINNENLAND.
Dr. R. LIGTENBERG O. F; M.
Bij Kon. Besluit is met ingang van 1
Juli a.s. benoemd tot buitengewoon hoog
leeraar in de iconografie en symboliek aan
de rijks-academie voor beeldende kunsten
te Amsterdam, de WelEerw. Zeergel. Pater
dr R. Ligtenberg O. F. M. te Woerden,
privaat-docent aan de Rijks-Universiteit te
Utrecht.
NEDERLANDlË^EDÖÏtLOa.
Het convooi naar Indië.
Naar uit goede bron vernomen wordt
is de reden van het niet uitvaren van het
Nederlandsche convooi naar Indië te zoe
ken jn moeilijkheden, Welke met vreemde
mogendheden te dezer zake zijn gerezen.
Ongetwijfeld zal het wel eenige dagen
duren eer deze moeilijkheden zijn uit den
weg geruimd!
De Woensdag gehouden buitengewone
ministerraad, staat, naar verzekert wordt,
met deze kwestie in verband.
CRISISMAATREGELEN,
Broodkaart 55e tijdvak.
De directeur van het Centraal Brood-
kantoor maakt bekend, dat de broodkaart
van het 55e tijdvak geldig is van 22 tot
en met 28 Juni.
Een Regeeringscommissaris,
Deze week hebben meerdere landbou
wers een bevelschrift van onzen Regeerings
commissaris thuis gehad, waarin hun onder
trouwens, zoo goed als ik!....
Het gelaat van de Rhodes, gewoonlijk
zoo koel, straalde van geluk.
Dus; sprak hij, zij is hierik ga
haar opzoeken! Ach! lieve Blanche, wat
zai ïk uwe droefheid rijkelijk vergelden!
Maar neen; zij Aglaë, zij is niet
meer hier.
Jacques was op 't punt een gil te Slaken.
Zij is niet meer hier!herhaalde
hij. Ach! God!..;. Waar i9 zij dan?
Zij heeft naar u gewacht... Ha! ik
weet er alles van, want zij kwam dik
wijls hier, zij zag me gaarne, omdat ik
haar van w sprak en u gaarne zagy
En zij was vol moed en vertrouwen.
Zij zei mij onophoudelijk: Hij schrijft
me niet, Aglaë, maar ik vrees toch niet dat
hij mij vergete. Jacques heeft een diaman
ten hart, geen kwaad heeft er vat op.
Noch de tijd die voorbijgaat, noch de be
slommeringen zijns levens doen hem mij
vergeten. Hij Werkt om zijnen eed te vol
brengen.
Tranen rolden over de wangien van mijn
heer de Rhodes.
Ha! wat kende ze mij goed! mom
pelde hij. 1
r Maar daai; Aglaë; wiait is er dan voor
gevallen
Zij is diep ongelukkig geweest de
achttien maanden dat zij alleen gewoond
heeft De mannen der wet gaven haar
niets, hare broeders bekommerden zich niet
om haar en de jonkvrouw was zoo arm,
dat ik geloof God vergeve 't mij
dat zij zelfs niet te eten had.
Groote God,En ik die daar
niets van wiet!..,;
u*';—
r v