Ho. 94
Zaterdag 10 Aug-ustus
12e Jaargang-
R.-K. NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR NOORD-HOLLAND
Een edel hart.
Buitenland
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
in en om Alkmaar
lichtvoorziening
ONS BLAD
ABONNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal franco huisf U&
Met geïll. Zondagsblad bij vooruitbetaling f 1.55
Afzonderlijke nummers van de courantf 0.05
het Zondagsblad f 0.05
ADVERTENTIEN
Van 15 regelsf 0.75|
Elke regel meerf 0.15
Reclames per regel10.42»
Rubriek vraag en aanbod per plaatsing f 0.40
De kermissen.
In vele gemeentr.aadszittingen kwam
de laatste weken de kwestie ter sprake,
of men, met het oog op pngjeweusehte
samenscholingen en met het oogi op> de
nog steeds voortwoekerende Spaansche
ziekte, de verschillende kermissen dit
jaar wel zou laten dóórgaan-
Een en ander naar aanleiding van pen
ministerieele aanschrijving.
Be resultaten der besprekingen in de
verschillende gemeenteraden waren van
dien aard, dat op de eene plaats de
kermis niet doorgaat, terwijl men elders
volop: kermis houden zal.
De vroede vaderen, die de kermis
afgelast, alias afgeschaft wilden zien,
lieten de bezwaren der tijdsomstandig
heden zwaar wegen; zij1 achtten het nu
geen tijd om kermis-ge wljls feest te vie
ren. om koek te eten, waar het brood
rantsoen niet toereikend is, om gas
te verspillen voor kramen en dansten
ten. waar men in de woonhuizen geen
voldoende gas kan krijgen voor de ver
lichting en voor het koken van het
middagmaal.
Mjochten deze overwegingen hen nog
niet anti-kermis genoeg gestemd hebben,
zoo gaf de voortwoekerende Spaansche
ziekte den doorslag, of ook het gevaar,
dat erin gelegen is, om in deze woelige
tijden volksophoopingen toe te laten,
waarbij het revolutionnaire element on
zer samenleving zoo- lichtelijk tot ge
vaarlijke uiting komt.
Zij daarentegen, die de kermis wil
den doen dóórgaan, zij hebben de boven
genoemde bezwaren niet zoo ernstig
opgevat: zij hebben gemeend, dat bet
yolk zijn kermispretje in deze dagen
niet behoefde te missen, dat de inkom
sten 'der gemeente en van een deel
der burgerijl niet moesten lijden, dooi'
aflasting van de kermis. wat wijl tot
op' zekere hoogte óók wèl te billijken
motieven vinden.
Doch het heeft ons verwonderd, dat
sommige raadsleden zoo pedant als
waren ze hoogleeraar in de genees
kunde hebben durven zeggen, dat
de Spaansche ziekte door de volksop-
hooping bij! een kermis niet sterker
.voortwoekeren zou.
Om van het feit, dat zij1 over het
gevaar van o-ngewenschte samenscho
lingen niet verder nadachten, nog maar
te zwij'gen.
Alles bij'ééngenomen, dunkt ons, dat
men in de zóó onzeker en gevaarlijk
geworden tijdsomstandigheden liever
-overal de kermis had moeten afstem
men.
Spaansche ziekte en gevaar van sa
menscholing had voor velen de maat
van kermis-bezwaren moeten Vól ma
ken.
Nu is een heel verkeerde toestand
geschapen: nu zullen de gemeenten,
waar de vroede vaderen volgens den
ernst der tijden handelen, hei; nadeel
lij'den, dat aan 't hteb-doorgaan. der
kermis voor gemeente en burgerij' ver
bonden is, qn waar men. met de
tijdsomstandigheden minder ernstig re
kening liield, daar zal men dubbel pro
fijt behalen, dewijl de trek naar die.
dorpen van uit de kermis-looze plaat
sen niet gering zal wezen.
Be gemeentebesturen hadden zich on
derling wel w'at meer solidair mogen
betonnen.
•X-
Zóó noemt het Maandblad van de
Vereenigde Doopsgezinde gemeente te
^Amsterdam den aanwas van de gjods-
dienstloozen daar ter stede.
Opvallend groot immers is te Am
sterdam het aantal van hen, die tot
geen kerkelijke gezindte behooren, n.I.
66.902 of li .8 o/o van de geheele be-
FEUILLETON
Omgewerkt naar bet Fransch.
73.
Een half uur daarna zat Jacques
de Rhodes in de oude bibliotheek van
het kasteel d'Argelles, snuffelde in .oor
konden,- gezegelde papieren, rekeningen
en brieven.
1 't Is zeven uur, heer graaf, zei
de jongeling beschroomd, ziende dat
zijn beschermer er niet aan dacht zijnen
arbeid te onderbroken.
De reeder, verrast, lichtte zijn hoofd
op. Da aders van zijn groot voorhoofd
waren bovenmate gespannen, zijn we
zen, anders bleek, zag nu rood.
Reeds zeven uur? herhaalde hij'.
Ja, hoor, het klokje klept in het
dorp den Angelus. En de koster gaat
eerst naar de kerk als 't uur reeds
geslagen is. 't Is dus al ruini zeven
uur.
't Is wel. We zullen pns; wat
spoeden. Morgen komen we terug1.
Zij' sloegen dan den weg| naar As-
tarac in, gaande langö binnenpaadjes.
{te bossehfiib lantlerjjfefl fin wijnbergen.
völking (640.000). Een ontzaglijk snelle
aanwas, wanneer men bedenkt, dat in
1899 hun aantal in geheel Nederland
slechts 115.000, in 1909 ongeveer
SOO.OOO bedroeg, d. i. 5 o/0 der bevol
king. „Baar schuilt iets verontrustends
in voor ieder, die meent, dat de kerk
zoowel voor den godsdienst als voor
de samenleving een zegenrijke, ja on
misbare instelling is," ze» lezen wij
in genoemd maandblad, en willen
wijl dit feit met het oog op: God's al
beschikking, met ons vertrouwen op
God voor de toekomst niet zooals
het maandblad verontrustend" noe
men, erg bedroevend noemen
wijl het wel.
Die wereld gaat haar grooten gang:
duidelijker wordt de scheiding tussohen
absoluut-godsdienstloozen en vurig-ge-
loovigen.
De scheidingin het dal van Jo-
saphat.
Winterprovisie aan aardappelen.
Met onverdeelde instemming namen
wij: kennis van een hernieuwden
aandrang op den Minister van L., H.
en N. uitgeoefend, door de zoo ver
dienstelijke Permanente Commissie in
zake crisismaatregelen der Katholieke
en Christ. Werkliedenbonden.
Tot nu toe bleef de beheerder van
dit departement doof voor de tot hem
gerichte vertoogen, waarin de wensche-
lijkheid werd aangetoond, om voor hen,
die dit verlangen, winterprovisie aan
aardappelen op te doen.
Die wenschelijkheid blijkt zoo- helder
als glas.
Ons volk in zjj'n geheel niet het
minst de arbeiders is daarvan ouds
her aan gewoon. Tot bewaring van
winterprovisie bestaat bjjl bijna iedereen
gelegenheid. Men heeft daarvoor
geld bespaard en heeft er dus de nop-
clige voorbereiding' voor getroffen.
Voor de beschikbaarstelling %an win
terprovisie van ons volksvoedsel bij
uitnemendheid in deze tijden, is dus
van de ;Zijide der verbruikers
alles 'tie zeggen.
Echter, mok de regeermg zou er in
menig -opzicht ^el bjj varen.
De buitengewone zware zorg,' die; in
den komenden winter op haar gaa!
drukken inzake onze voedselvoorzie
ning, zou er aanmerkelijk door ver
licht worden.
Wij staan zeer waarschijnlijk voor
een tekort aan steenkolen, petroleum
en benzine; ook van levende vervoer
middelen. Waar dit het geval zal we
zen bij1 een zachten winter, daar klemt
dit nog veel sterker, wanneer onver
hoopt de wintervorst met strengheid
mocht gaan regeeren.
Ook zou, wanneer een aanzienLijka
meerderheid van ons .volk in het bezit
van winterprovisie gesteld werd, dit
een zeer gunstigen invloed uitoefenen
op de laadruimte voor 't vervoer van
brandstoffen en andere levensmiddelen.
Er is echter meer. Het spreekt van
zelf, dat een practische verdeer
ling' van winterprovisie aan de ver
bruikers, die verdeeling zou moe
ten geschieden zoodra de aardappelen
gerooid zijn zooveel doenlijk in do
omgeving waar de aadrappelen zijn ge
teeld, onnoodige vervoerkosten zou be
sparen.
Wijr zeggen met opzet practiseh,
want de tot nu toe gevolgide wij'ze van
distribueeren verdiende lang niet altjjti
dien lof. Aardappelen in rt Zuiden ge
teeld, werden niet ter plaatse 'gegeten,
maar naar het Noorden gevoerd, en
omgekeerd. Daardoor werd ontevreden
heid gewekt, die bij' een doelmatige
distributie gemakkelijk had kunnen
voorkomen worden.
Onderewg vroeg Jacques aan den jon
gen markies:
Wie is de notaris uwer familie?
Meester Cappe.
Van Navailles?
-- Ja. i i
Goed. Morgen zal ik hem op
zoeken.
's Anderendaags begaf mijnheer de
Rhodes zich inderdaad naar de naburige
kleine stad. Hij kende Mr. Cappe, met
wien hij! reeds in betrekking had! ge
staan, toen hij! het landgoed van As-
tarac had willen vergroeien en Verschil
lende hoeven weder inkoopen, door de
vorige eigenaars één voor één verkocht.
Jacques verklaarde het doel van zijn
bezoek.
Ik ben de vriend geworden der
markies d'Argelles, zeide hij'. Ik wilde
wel trachten wat orde te brengen in
hare zaken. Is dit mogelijk, en wilt
ge mij! desnoods behulpzaam zijn?
Mijne medewerking is u toege
zegd, maar uw voornemen lijkt me een
hersenschim.
Waarom.
Markiezin d'Argelles is de braaf
ste vrouw der wereld, maar orde is
haar onbekendVoor 't oogenblik is
1 ArgeJlfiS Wgi honderd duizend francs
Er is dus alles voor te zeggen, dat
ons volk in de gelegenhedi gesteld'
wordt een behoorlijke provisie aan
I aardappelen op te doen,
i Moge - minister Posthuma, vóór zijn
■definitief verdwijnen van 't zoo: ont
redderde tooneel zijner bemoeiingen in
zake de~ voedselvoorziening van Ne
derland, aan den drang door de Per
manente Commissie op hem uitgeoe
fend, toegeven.
Rij menigen schotel dampende aard
appelen uit den provisiekelder, die in
den kofnenden winter op onzen .disch
zal prijken, zouden onze huismoeders
dan wellicht 'n zuchtje van verlichting
en dankbaarheid 'wijden aan ten min
ste één economiachen maatregel van
dezen bewindsman.
VAN MARKEN-BINNEN.
De Marken-Bdnners hebben gezege
vierd, eindelijkl en duür!
Jaren en jaren hebben zij! ervoor
gestreden natuur lijSBnet vreedzame
wapenen om hun landelijk en voor
al waterlijk afgelegen .oord behoorlijk
van licht voorzien te krijgen, doch al
door nog bleef de strijd' onbeslist.
De vroede vaderen van Uitgeest, die
voor meerdere uithoeken vroed en va
derlijk te zorgen hebben, zij konden
er ondanks de hertaalde aanmaning
van den heer Groot nog nooit toe
hesluiten, doortastende maatregelen te
treffen voor de licht-voorziening van
Marken.
Voorstellen tot aanleg, van kolen- of
accyteleen-gas, of electriciteit't
liep allemaal op niets of opi hoegenaamd
niets uit: de .Markers bleven onvol
daan.
Wij begrijpen, dat een goede licht
voorziening van 'Marken-Binnen voor
de Uitgeester vroede vaderen nu juist
geen nietigheidje was, waarover zoo
maar eens eventjes in de gauwte een
besluit kon genomen worden, maar
nog beter begrppen, nog betér vöèlen
wij, hoe het den Markers te moede
geweest waszonder 'n lichtpunt
in de toekomst!
In den „goeden, ouden tijd", toen
de Markers no:g gezellig hun petro
leumlampje zacht-rood konden laten
lichten door woonhuis en. stal, ja,
toén kon het verlangen, naar gas of
electriciteit nog wel eens bedaren.
toen kon men den strijd wel eens 'n
wijle öpgeven, doch den laatsten tijd,
nu men in het niet Verre verschiet
lange winteravonden zag naderen, ge
durende welke men geen petroleumi-
lampje zelfs zou kunnen laten flikker
vlammen, nu overal in 't ronde de
raadsvergaderingen gehouden werden in
het teeken van eieetrifieatie, nu werd
het ook den Markers te machtig.
Voorkomen werd, dat de Marker
vóórvechter voor de licht-voorziening,
de heer Groot, als raadslid zou bedan
ken: door middel van hem werd de
strijd opnieuw aangebonden; hij was
Vinnig en hij was nijdig:, als 't z. i.
pas gaf, enin de gisteren gehou
den raadsvergadering' werd de strijd
gewonnen!
Tot aller voldoening.
Men heeft een regeling getroffen,
waarbij de bewoners van Marken-Bin
nen zelf a,l de verlichtingskosten
door de rente van het benoodigde kapi
taal te garandeeron betalen, gielijk
dit voorheen ook geschied is bij de licht
voorziening van Starregeesi.
Een en ander kost thans echter véél
meer dan vroeger, en zoodoende
hebben de Markers lang gieen góedkoo-
pe overwinning behaald.
waard, eer minder dan meer!En
ziji heeft meer dan driehonderd duizend
francs schulden.
'tls nochtans een uitgestrekt land
goed.
Ja, maar 't ligt geheel braak. Om
het weer in goeden staat te herstellen,
zijn er kapitalen noodig, welke niemand
in deze streek bezit.
Er zij'n bosschen?
Daar steekt geld in, ongtetwijïeld.
Maar wie kan ze verkoopen, gezien de
moeilijke gemeenschapswegen, die op
Argelles bestaan
Jacques dacht na.
Zijn de sehuldeischars van mevr.
d'Argelles dringend?
Eén vooral, zekeren heer Gaulo,
om goede reden, dat hijf een oogje heeft
naar het kasteel.
Hoeveel heeft h'ijl te vorderen?
Ruim honderdduizend francs.
En de anderen?
01 dat is een heele zwerm; ieder
een in deze streek heeft geld' van haar
te goed. De arme vrouw heeft zich!
nooit oitn iets bekommerd, nooit iets
berekend/nooit iets gewogen. Naarmate
da oogsten minder overvloedig wareni
en de grond minder opbracht, leende zij
wat meer, want de huiselijke behoeften
Wij hoorden, dat sommige aangeslo
tenen hun electrisch licht (waarvan nog
maar matig gebruik gemaakt mag wor
den 1) met niét minder dan f102.— per
jaar zullen moeten betalen.
Toch glunderen de gezichten van de
Markers, die zich gisteren ter raadsver
gadering op de publieke tribune bevon
den, toch was de heer Groot zeer con
tent, en toch' hoopt een ieder, dat
de verdere,nog te overwinnen moei
lijkheden zóó spoedig uit den weg' ge
ruimd zullen zijn, dat Marken-Binnen
dezen winter binnen en buiten door
electrisch licht zal worden beschenen.
OORLOGSD VERZICHT
De ééne krachttoer wordt aan het
Westfront telkens snel gevolgd door
een andere.
Nauwelijks is het Eransch-Amerikaan-
sche offensief aan de Vesla geluwd,
of 't Fransch-Engelsche gieweld breekt,
weer los bij Amiens, aan de Avre.
Onder de hoofdleiding van Sir Dou
glas Haigi gingen Fransche en Engel-
sche divisies tot den aanval op 'de Duit-
sche stellingen tusselien Ancre en Avre
over,om de Duitschers, die nog steeds
Amiens bedreigden, terug te drijven.
Met groote kracht werd de aanval
ondernomen, op het gebied, dat oos
telijk van Amiens gelegen is, tusschen
de Ancre, die van Albert in z.w. rich
ting naar de Somine stroomt, en de
Avre, die in ri.o. richting naar die rivier
gaat. In dezen hoogi zijn de Engeisch-
Fransche troepen over een front van
20 a 25 K.M. vooruitgerukt in een lijn,
dia -nu ongeveer loopt van Plessier-
Rozainvilelrs over Beaucourt, Caix (aan
de Luce), Framesville en Chipillynaar
Morlancourt, ten zuiden van de Ancre.
Het hevigste deel van den strijd werd
gevoerd tussohen Chipilly en Morlan
court, waar de Duitschers kraohtigen
tegenstand boden.
Ten westen van Maily.Raineval dron
gen de Franschen over de Avre door
tot Plessiers-Rozainvilleiss, dat tusseheu
Moreuil en Hangest ligt; de Engelschen
streden tusschen de Soiinme en. de An
cre. Het aantal gevangien genomen Duit
schers bedraagt meer dan 7000, terwijl
meer dan 100 kanonnen werden buit
gemaakt.
Trotsky heeft het bij zijn boos mani
fest aan de laksche So.vjet-regeerinkjes
niet gelaten:
ïn verband met de landing der En
gelschen in Archangel heeft Tirotzky
een bijzonder felle dagorder uitgegeven,
waarin de gevangenneming van de Sov:
jet van Archangel wordt bevolen.
't Is geen wonder, dat Trot-zky zicli
'boos betoond, en dat hijl, krachtige
schrikwekkende maatregelen neemt
tegen herhalingen van wat er te Ar
changel gebeurde.
Deze stad toch is voor den bezetter
van groot belang, en als er nog meer
dere Sovjet-regeerinkjes het voorbeeld
.van Archangel volgen; wdar is "dan
het einde?
Het bezit van Archangel moet den
Engelschen tot basis dienen voor hun
voorgenomen opmarsch naar het zuiden,
naar Moskou. Het eerste station aan
den Moermanspoorweg, Wologda, waar
heen de gezanten der Entente-mogend-
heden uit Moskou zijn vertrokken, is
het knooppunt van den Moermanlijn
en den groeten Noord-Russischen spoor
weg, die over Petersburg en Perm naar
Jekaterinenburg loopt en daar zich aan
sluit aan den grooten Siberischen spoor
weg.
In Moskou z ij' n de Engelschen echter
nog niel
bleven dezelfde.
Zoo ontstond een leger schuld-
eischers: dienstboden, slagers, bakkers,
graan- en haverhandelaars, allen die er
in toestemden betaald te worden met
schuldbriefjes. Daar zij zeer bemind was
door 't volk, liet men haar tot heden
met rust. Maar wordt het goed aange
slagen op aanvraag van den, grootsten
Ëchuldeischer, dan zullen al die lieden
tegelijk op haar vallen. Lang kan dit
niet meer duren. De heer Gaule wil
van geen uitstel meer weten. De ver
effening zal dan een zwaar tekort laten
en mevr. d'Argelles. die, ondanks hare
ordeloosheid, zeer eerlijk is; zal van
verdriet sterven. -
Jacques had den notaris geen enkele
maal onderbroken.
Wilt ge mij: den juisten staat van
do schulden der markiezin opmaken?
vroeg hij1 aan Mr. Cappe.
Waarom niet?
Hoeveel tijd vraagt dat?
Ongeveer acht dagen.
Goed. Roep binnen acht dagen al
de schuldeischers bijeen., zonder iemand
uit te zonderen, maar zeg hun geenszins
de reden dier bijéenroeping. Allen zullen
tot den laatsten franc betaald worden.
's Anderendaags, toen de dag aan de
Uit Weenen wordt gemeldt, dat twee;
hospitaalschepen zijn aangevallen, het
eene door vliegers, het andere door een
onderzeeër. Beide aanvallen mislukten,
daar de blommen niet troffen en de tor-
pedoi niet ontplofte, iets, wat wel
gelukkig is, dioch het feit dat men
ook ditmaal geen hospitaalsehepen ont
zag; niet- minder treurig maakt.
VERSPREIDE BERICHTEN
Wat een kanonschot kost.
Volgens Fransche opgave bedragen
de kosten. vaU eefll achot uit een. Eranschl
veldgeschut 60 francs. Een 10 c.M. schot
kost 115 francs, een 15.5 o.M. schot
225 francs. Met het kaliber stijgen de
kosten snel. Zij' bedragen bij liet 22
c.M. geschut 540 francs, bij' het 27.
e.M. geschut 850 francs, bij 30.5 c.M.
geschut 2800 francs. Een schot uit een
52 c.M. gesehut kost de som van 6300
francs.
Men berekene nu maar de kosten van'
een ..artillerie-voorbereiding", waat'bij'
uren achtereen alle soorten geschut zoo
veel mogelijk achter elkaar schoten los
sen.
KORTE BERICHTEN
De president van de Portugee-
sche republiek heeft den pauselijken!
nuntius met onderscheiding ontvangen;
na conferenties werden de grondlijnen
voor een nieuw concordaat tusschen.
Portugal en het Vaticaan vastgesteld.
De ko'ning van Bulgarije is voor
zijn .gezondheid naar Nanheim gegaan.
Men meende reeds, dat hij geheimzin
nig verdwenen was.
De Turkse he regeering: is voor
nemens de uit oorlo-gsnoodzaak gede
porteerde Armeniërs weder naar hun
land te doen terugtrekken.
Generaal Pet.ain heeft een or
der gericht toit de tanks en allen die
hebben bijgedragen tot de volmaking
van dit wapen. Wat zullen de tanks
..vereerd" zijn!
Do verheffing van Foeh tot dei
waardigheid van maarschalk van Frank
rijk is door geheel Amerika met en
thousiasme begroet.
Ook Fransche en Italiaanscha
contingenten zullen te Wladiwostok lan
den.
Een Eng else he vliegtuigbouwer
verklaarde, dat onmiddellijk na den oor
log een luchtdienst tusschen Londen
en Marseille zal ingericht worden. Rome
zal in twaalf en een half en Gonstanti-
mopel in twintig uur bereikt kunnen
"worden. In anderhalven dag zal men
naar Amerika kunnen vliegen.
Staatssecretaris v.on Hintze is
lijdende aan Spaansche griep.
Naar uit ingekomen berichten
blijkt, zijn in verschillende distrieten in
Rusland, waar de bolsjewiki oppermach
tig zijn, priesters zwaar gestraft, omdat
zij1 de Mis gelezen hadden voor den
vermoorden tsaar.
Den 1 s t e n Augustus werdeif uit
Pietersburg 78, don 2den Augustus 100
gevallen van cholera gemeld.
Het aantal 1 ij dend en aan de
Spaansche ziekte in Zwitserland neemt
gelijdelijk af. Bij het leger waren den
31en Juli nog 3622 man ziek; den 17en
Juli bedroeg hun aantal 6954. 395 per
sonen zijn aan de griep: gestorven.
De eerste reis1 van het eerste
boutlooze stalen schip; zoo meldt Reu
ter, heeft een volkomen succes opgele
verd. Met- voile' lading bij' ruw: weer
varend, heeft het schip1 aan alle ver
wachtingen beantwoord.
De politie te Montreal dreef
een vergadering uiteen van 700 Russi-
lucht kwam, liep Jacques reeds1 door
de bosschen van Argelles.
Zij waren in volkomen wanorde, maar
bewassen met prachtig geboomte, meesti
eiken- en pijnboomen, goed te gebrui
ken voor den scheepsbouw.
Er was geen goede weg om het hout
te vervoeren, zooals Mr. Cappe 't te
verstaan gegeven had; niettemin, in 't
diepe der vallei liep een bevaarbare
rivier, welke langs een groeten weg
te bereiken was, eenige uren verder.
De wanorde liet niet toe de waarde
der bosschen met eenige juistheid te
schatten; maar Jacques had een zekeren
kennersblik en 't kwam hem voor, dat'
het verkoopen van 't woud genoeg zou
opleveren om de schulden der markiezin
te betalen.
Den volgenden dag kwam een schuld-
eischer al zweetende en blazende op,
het kasteel geloopen.
't Gerucht is verspreid in de streek,
'mevr. de markiezin, zeide hij' tot da
oude vrouw, dat gijl üwi schulden gaat
betalen?
Toen haar eerste ontroering voop-
bij' was, bracht zij hem aan 't praten.
Zoo vernam zij' het bezoek vaQ
Jacques aan Mr. Cappe.
j (Wordt vervolgd.) 1
