BINNENLAND
Staten-Genaraaf
provinciaal Nieuws
V Een verweer!
ALKMAAR.
h Monumentenzorg.
iiÖKTS BERICHTEN
IJ e t e o r s 1 v e 1 g e 11 d inlerHationaal
socialistisch congres zal volgent Engelsche
bladen op 2 Februari 1920 te Geneva ge
houden worden.
De s c ii i e t p a r t ij n, die te Munchen
worden voortgezet, vragen steeds nog of
fers. Bij devoude kazerne van de zware rui
terij zijn drie huzaren doodgeschoten. Een
werd getroffen in 2ijn patrooutasch. Door de
ontplpiXing, die volgde, werd de man ver
scheurd; de man, die naast hem stond, even-
tens.
Te Tang'emunde aan de Elbe is
het wederom lot plunderingen gekomen. Het
voedingsbureau is bestormd. Er zijn meer
Jarr 700 zakken boenen en 000 zakken haver
gestolen, benevens groote voorraden siga
ren ca rooktabak.
De schade veroorzaakt hij de jongste
troebelen te Munchen, bedraagt ongeveer ©en
kwart milliard mark. Het aantal dooden oij
deze verwikkelingen komt 'ongeveer overeen
met het aantal van hen, die gedurende den
revolutietijd te Berlijn zijn gevallen.
De Ford -M o l o r Company is voor-
Ic-uie. s ',e Gadis en Kopenhagen filialen op
te richten met eien jaarlijksehe capaciteit
van 300.000 auto's. Directeur dezer onder--
rtpming is de bekende Amerikaansche vredes
apostel Ford.
De Z e r e e r w. p a t e r Pietro Benede tii,
procurator-generaal van de missionarissen
van tiet H. Hart, heeft de vorige weck
in een particuliere audiëntie aan den Paus
een jongen man uit Nieuw-Genua voorge-
sLeld, die de eerste inlandsche seminarist van
de christenheid aldaar is.
Men verwacht, dat tegen Sept. alle
Amerikaansche strijdkrachten uil Europa zul
len zijn teruggetrokken.
Uit Mal ta wordt aan.de „Times" be
richt, dat de gewezen Keizerin-Weduwe van
Rusland, Grootvorstin Kenia, tien prinsen
en tien prinsessen, mpt talrijk gevolg, aan
booid van het Engelsche stoomschip „Marl
borough" uil - Konslantinopel in de haven
jan Malta zijn aangekomen. Zij zullen aerst-
laags naar Engeland doorreizen.
De mijnwerkers op den linker-Rijn-
»ever zijn in staking gegaan, omdat de Belgi-
tchê nezettingb-autorileiten de door de werk
gevers toegestane eischen, waaronder die
belrei'fende der 7-urigen arbeidstijd, hebben
geweigerd. De Belgische bezetting heeft
daarop den arbeidsdwang uitgevaardigd.
Te Parijs zijn in een rede cijfers
meegedeeld over liet aantal inboorlingen van
Noord-Afrika bij de verdediging van Frank
rijk. Algiers leverde 177.800 strijders, Tunis
30.100, Marokko 31.500, totaal 262.700. Het
heele Franschc koloniale rijk heeft tijdens
ten oorlog 538.000 strijders geleverd.
Door den Engelschen gedelegeer
de te Parijs, Lord Robert Cecil, is er op
gewezen, dat Duitschland zonder groote be
twaren en vertraging tot den Volkenbond zal
kunnen toetreden.
HGOGt RAAD VAN ARBEiD.
Naar het „Hdbd." verneemt, kan de in-
Helling van den Hoogen Raad van Arbeid
«agaq uopjo/u pfrq iköwbx eq (b qaiu ueuuiq
boet gezien. De desbetreffende maatrefgel
tan bestuur is reeds sedert- eemigien tijd
lijd - bij den Raad van State.
DE GEZONDHEIDSWET.
Naar wij vernemen, is de Gezondheids
wet van den Raad van State terug en is
de indiening van udit wetsontwerp bin
nenkort te «verwachten,.
AMBTENAAR, BIJ RADEN VAN
AR.BhlD GE VEREEKEKIN GERADEN.
.Verschillend© p r-onen hebban zich reeds
gewend tot den Minister va,n Arbeid' met
verzoek te wordenbenoemd tot ambte»
naar ürj een der Raden van Arbeid of
Verzekeringsraden. De aandacht woudt er
op gevestigd dat ©ventuoele SoiiicrtaHan
behooren te worden gericht aan de voor
zitters -der Raden van Arbeid, onder-
sefteidenujk der Viereenigingsraden. Voor
aoUie.'h.tiëii bij die Raden jR het echter
Wig te vroeg.
DE NIEUWE DIENSTREGELING.
Naar het „N. v. d. D." verneemt, zal de
iieuwe (zomerj-dienstregeiing niet vóór 1
Juli ingevoerd worden. Het treinenVerkeer
zal daarbij uitgebreid wo. deneoateu'. be
schikken de spoorwegmaatschappijieff: niet
over voldoende steenkool om het buurtver
keer weter in te stellen-
MLHSTr.it AAEBERSE.
De Minister vain Arbeid, mr. Aalberse,
heeft, hersteld van ziijln lichte ongesteld
heid, "Din-dag de werkzaamheden aan zijn
departement hervat.
ONDER WiJZERS^SALARISSEN.
Door het hoofdbestuur dor Unie van
ökr. Onderwijzers en Onder wijz.ress n in
Nederland is aan die leden dei- Tw©ede
Kamer i n verband met het wetsontwerp
regelende de onder wij aerssalaristóen een
open brief gericht, waarin hun medewer
king wordt verzocht om de salarissen op
te voeren lot ©en peil waarop ze needs
lang behoorden te staan, om zoodoende
de oudste schuld van het NederLandsede
volk jegens kijn onderwijzers in te lossen.
RrXIiSAMBT'EN AREN EN HET LID
MAATSCHAP DER| S D A P.
Naar aanleiding van het optreden van
den heer Kluitman, inspecteur der belas
tingen te Roermond, dia aan onder hein
dienende ambtenaren zou hebban mae-
gedt rtd, dat da ministerraad oordeelde,
dat hef lidmaatschap der 8. D. A. P. niet
kan samengaan mat hot bekLeeden van
een rijksiqetrekktag, heeft hat hoofdber
stnur van den Cenralen Nederl. Ambter
naars bond aan den minister van Ei-
nar n een audiëntie verzocht, welke
Maandag- werd verleend.
De minister verklaarde aan de bestuurs
leden J. ter Laan en R- IJ. Waterberg, dat
uit et- door hero ontvangen rappor: van
Jen inspecteur niet blijk-, dat ©en derge
lijke ï.j.d:djoling is gedaan, eti dat de
op. :-i standpunt staat, dat
het lid .rutscKap der S. D. A. P. geen be
letsel oplevert Voor het vervullen van «en
rijksbetrekking. Da ambtenaren1 dienera ech
ter volgeós dein minister rekening te hom
den met den geest dier bevolking, hetgeen
vooral "geldt in die streken, waar do bevol
king dn overwegende mate op godsdien
stig en politiek gebied andere denkbeel
den huldigt den Zij,
Of zulks voor de twee betrokken ambte
naren tie Weert is geschied,, betwijfelde
Je minister. Uit hun schrijven aan het
boindsbestuur, waarvan den minister eOn
afschrift is verstrekt, concludeerde hij; dat
zij zich ais missionarissen beschouwen,
die in- „het donkere Zuiden" hun taak
hebben. Daarvoor zij'n zij! ©chte® niet te
Weert gieplagtst.
TWEEDE KAMER.
.Vergadering van Woensdag 7 Mei.
De Kamer heeft liet heiingsontwerp nog
wat aangescherpt. Een amendement—
Kleerekoper om den opkoopers te
verbieden zaken te doen met jonge men-
schen tot 18 jaar in plaats van tot 16
jaar werd aangenomen met 72 tegen 8
stemmen en een ander amendement van
denzeltden afgevaardigde om op dat za-
ken-doen-verbod ook geen uitzondering
toe te staan op grond van schriftelijke
volmacht van ouders of paboon kwam er
met 44 tegen 36 stemmen.
Het ontwerp zelf vroeg geen stemming.
En toen Brak het blijde moment aan
voor de vele vrouwen op de tribunes, dat
de kamer een begin maakte met de be
handeling van het ontwerp—M a r c h a n t
tot invoering van liet actieve vrouwen
kiesrecht.
Nadat de Kamer met 49 tegen 12 stem
men had beslist dat de duur der rede
voeringen zou beperkt zijn tot drie kwar
tier, trad de heer va-n Wijnbergen
(R.-K.) a]s eerste spreker op.
De Katholieke afgevaardigde verklaarde
voor het ontwerp te zuilen stemmen, of
schoon hij voor zich nog altijd tegenstan
der is van het deelnemen der vrouw
aan de politiek, waartoe zij volgens .haar
natuur, haar aard en haar roeping niet
zou geroepen zijn. Voor spreker is de
quaestie evenwel beslist bij de" laatste
Grondwetsherziening, waarvan de laatste,
onvermijdelijke, logische consequentie is
het algemeen vrouwenkiesrecht met stem
plicht.
Vooralsnog verwacht de Beer van Wijn
bergen dat de vrouwelijke kiezers vee!
zuilen bijdragen tot versterking der par
tijen, die de beginselen van orde, gezag
en Christendom op den voorgrond stellen.
En 'mocht op den duur de invloed dei-
politiek op de vrouw een ongunstige blij
ken te zijn, dan kan men zich, zoo be
toogde hij, troosten met.de overweging,
dat het bestaande kiesrecht stellig' niet
het laatste zal zijn, doch ongetwijfeld zal
moeten plaats maken voor het organisch
kiesrecht.
Minder toeschietelijk' dan- de Heer van
Wijnbergen was de,heer A. P. Staa 1-
ma n (Chr.-Dem.), die zal tegenstemmen
omdat hij prindpiëele bezwaren heeft te
gen het kiesrecht voor de gehuwde vrouw,
die niet staat aan het hoofd van een gezin.
Door de S. D. A. P. werd het ontwerp
toegejuicht door Mevrouw Groene weg
NEDERLAND NA DEN OORLOG
Frieseh vee naar Bjgië.
Woensdag- zijin, als begin van oen groo-
tere transactie, uit Leeuwarden '20 nieLk-
koeien naar België gezonden. De melk
is bestemd voor tuberculeuze kinderen.
Bevroren vleesck.
Naar wij' vernemen zal van Rcgcerings-
wege ©en belangrijke hoeveelheid bevro
ren vleesch (7000 ton) naar Duitschland
warden uitgevoerd.
De laatstgehouden yostelling in Maart
jl.. heeft echter uitgemaakt dat onze vee
stapel in g>e©n enkel opzicht reden tot
ongerustheid aanbiedt.
Steenkolen uit-Duitschland.
De verzonding- van steenkolen uit het
Roergebied is Dinsdag in beperkte mate
hervat. Eerst in de volgende week zal het
mogelijk zqn d.n aanvoer te vermeerderen
Kaasverkoop.
Naar men aan 't „Hdbd." uit Gouda
meldt, treedt die N. V. Kaashandel Maat
schappij' „Gouda" aldaar met ingang van
gisteren op als verkoopagente voor de
te Leeuwarden gevestigd© Noord Neder-iand-
sehe Kaasverkoop, welke onderneming
een. combinatie is van ruim 50 zuivel
fabrieken in da provincie Friesland, waar
bij' pl.m. 10.000 boeren zijn aangesloten»
Deze combinatie ,h©eft jaarlijks te her
schikken over een productie van 8 a,
10.000.000 K.G. kaak.
De N.V. Kaashandel Mijt „Gouda"
zal de gieheele productie dief combinatie
in haar pakhuizen ontvangen en ze daar
na weder expedieeren, hetgeen bij die
maatschappij; veel levendigheid zal teweeg
brengen na den ge-ruimen tijd van stil
stand! ri dn kaashandel.
Crisisaarigelegertheden
Producten yan üen
oogst 1919 waarvoor
garantieprijzen zijn»
uitgeloofd.
De Min. Beeft ten aanzien van de ont
vangst van producten van den oogst 1919,
waarvoor garantieprijzen zijn uitgeloofd,
regelen vastgesteld, waaraan wij ontlee-
nen:
Gaarnti eprijzen
De volgende garantieprijzen zijn uitge
loofd: tarwe f30, spelt f20, rogge f33.50
wintergerst en vierrijige zomergersf f24
tweerijige zoinergeret f25, boekweit f36,
koolzaad (raapzaad, boterzaad, dederzaad)
f50, aardappelen voor tafelgebruik' be
stemd van klei-, zand- en veengrond ge
leverd in Biet najaar van 1919 f7.50, alles
per 100 K.G.
Deze prijzen zullen worden betaald voor
producten welke voldoen aan de nader
vast te stellen eischen omtrent de qualiteit
en levering, terwijl hij afwijking daar
van kortingen zullen worden toegeapst
Naar aanleiding van de in enkele bla
den gedane vraag1, waarom Bet graanbe-
drijf nog steeds door die Regeering wordt
gemonopoliseerd vernemen wij, dat deze
monopoliseering in het nauwste verband
staat met de handhaving der garantieprij
zen voor het door de landbouwers ge
leverde inlandsche graan. Zoolang ale
garantieprijzen gehandhaafd blijven, moet
de Regeering wel den geheelen import
van graan in handen Houden.
Uit Bet bovenstaande volgt dat yan af-,
schaffing van dit graanmonopolie wel geen
sprake zal kunnen zijn vóór April 1920.
Landbouwers die in aanmerking wen-
schen te kont-en voor de ontvangst van
den garantieprijs van door hen verbouw
de producten zijn verplicht vóór 1 Juni
nauwkeurig door Hen ingevulde inventari
satie-formulieren in te dienen bij den
burgemeester hunner woonplaats.
Voor gewassen die te velde zijn of
w-orden verkocht kan alleen aanspraak
worden gemaakt op den garantieprijs in
dien de koopers vóór 1 Juni hun formulier
hebben ingeleverd.
De Regeeringseommïssaris stelt vast, wel
ke hoeveelheid door den landbouwer ten
hoogste tegen garantieprijs aan de Regee
ring mag worden geleverd.
De Regeeringseommïssaris legt vóór 20
Juli gedurende eene week in elke "ge
meente op het gemeentehuis of andere
door den Regeeringseommïssaris aan te
wijzen plaats, lijsten ter visie.
Deze lijsten vermelden de namen en
adressen der landbouwers, de door hen
verbouwde oppervlakte en de maximum
hoeveelheid, die door hen mag worden
ingeleverd.
Landbouwers die bezwaar hebben te
gen de door den Regeeringscommissaris
vastgestelde maximum-hoeveelheid welke
door hen mag worden ingeleverd kunnen
binnen ééne week na afloop van de ter
visie-legging van bovenbedoelde lijsten
schriftelijk een met redenen omkleed be
zwaarschrift indienen bij den Regeerings-
commissaris hunner provincie, onder stor
ting van een bedrag van f25, welk bedrag
wordt teruggegeven, indien blijkt, dat de
berekening van de maximum-hoeveelheid
onjuist is geschied.
Na 1 October a.s. zal de Regeerings
commissaris geen koolzaad, na 15 April
1920 geen tarwe, spelt, rogge, gerst of
boekweit ontvangen.
Comm. Van advies-
inzak e papier, v
Bij besch. van den Min. is, met ingang-
van heden, opgeheven de commissie van
advies inzake papier en eervol ontslag
verleend aan den voorzitter, de leden en
des! secretaris dezer commissie,- onder
dankzegging voor de door hem als zoo
danig bewezen diensten.
Ijzer en Staal.
De Ministerieele beschikking betreffen
de. aflevering van ijzer en staal uit voor
raad is met ingang van 6 dezer ingetrok
ken.
Het verbod van aflevering en vervoer
wof-dt heden opgeheven, voor zoover het
betreft vervoer in het 'binnenland.
Het verbod van vervoer van de grens
af daar de bestemmingsplaats btijftjilsnog
gehandhaafd.
De „Scnager Courant" heeft het er niet
bij laten zitten, dat wij in ons blad van
Maandag haar' actis tegen de oprichting van
een burgerwacht to Sciiagen signa!eerden
en onze afkeuring daarover uitspraken.
In net triad van Dinsdag, 6 Mei, verweert
zij zichop haar manier!
Na met een enkel woord weergegeven te
hebben, wat wij schreven, doelt daarbij li©t
voornaamste in ons betoog wij stel
den immers de marquanle vraag: „Hoe is
't (anders) mogelijk, dat iemand, die ei© revo
lutie moet zien naderen, en die zegt,
Lèg-pn revolutie te zijn, geen maatregelen
wenscnl genomen te zien, welke die revo
lutie onmogelijk mo-eten maken?!" angst
vallig onvermeld latend, schrijft de re
dactie van de „Schager Courant", echt Trap-
•nanniaanscli:
„Met één slag heeft „Ons Blad" de redac
tie der Schager Courant ingedeeld bij de
bol.sjawiki van een doodonschuldig re
dacteurtje zijn wij geworden iemand die
beult met de revolutioniiair&n. Elke Scha
ger Courant is aanstonds gelijk aan een bom,
de liemel we©t wat de menschen in onze
omgeving nog boven het hoofd hangt
zoo'n redacteur die heult met de revolu-
tionnairen, de koude ritten Ioopen een
mensch langs den rug.
't Is om je slap te lachen, 't is al te
potsierlijk. En hadden wij niet volkomen
gelijk te spreken van ©en delirium, 't is bij
d© Roomsche hoeren volslagen razernij.
Onze gemeente wordt bewerkt door een
waarschuwende lectuur tegen de bolsjewiki,
de roomsche heeren loopen hier rond met
.gezichten alsof het vaderland persé geredi
Jnoet worden. Nu, als dat dan beslist moet,
halen de hoeren hun hart op, maar als
de redacteur der Schager nu al tot de bols
jewiki behoort, wordt bet wel wat gevaar
lijk nog één vrijzinnige bij de burgerwacht
ta te deelen. Die konden wel eens dezelfde
gevaarlijke neigingen hehben. Het beste zal
zijn om aHeen een roomsche burgerwacht
te maken. Dat lijkt ons de eeoigst betrouw-
barat
Schagen's burgerij kan dan gerust zjjn.
Schut—Keet en Coi. bewaken onslU'"
iNu late de leaer zich eens niet verschat-
kon door de bombarie-rijke, holte phraser*
van hel daad-onschuldig redacteurtje; nu
vrage man zich alléén maar eens af: waar
in zit nou het eigenlij ka verweer'!
Het antwoord op onze duidelijk gestelde
vraag?
Zoek zooveel ge wüt, ge z»lt niets-
vaa dat alles ontdekken!'
Da heer Trapman trapt nog eens naar
de Burgerwachten en naar de Roomschen,
leidt daardoor de aandacht van „des Pu-
dels Kern" af, enklaar is Kees!
De lezers van de „Schager Courant" zul
len het wel slikken yan hun verduiveld Meu
ken" redacteur!
De verstandige en dieper dóór
denkende lezers tenminste Wet te nk ge
sproken.
Meent de heer Trapman nu voor zichzelf,
dat ie zich parmantig van de zaak afgemaakt
beeft, en dat de kwestie nu kranig uit de
wereld is geholpen? Ja? s— DAn.,,,.,
treürige journalist Trapman!
V EerHjk!
De Alknraarsdie S. D. AL P. heeft Kaar
verkiezingsactie voor de komende Raads
verkiezingen ingeluid.
In de „Harmonie" hïeld zij Maandag
avond een vergadering, waarin de roode
Raadscandidaten, de Heèren K. van 't
Veer en J. JVesterhof het woord voer
den om in snoevende taal aan te too-
nen. hoe véél de sociaal-demokratische
fractie in den Alkmaaxschen Raad den
laatsten tijd gedaan heeft voor de ar
beiders!'
Opmerkelijk is het, dat er door den
Heer Westerhbf steeds gesproken werd
van „wij" en „ons", en dat men angst
vallig vermeed, den naain Verkerk te
noemen, terwijl de heer .Verkerk als
sociaal-demokraat (wanneer we aan 't
vergelijken gaan) volgens socialistische
opvatting door zijn optreden veel meer
wist te bereiken dan de grootschreeuwer
Westerhbf.
Wanneer dé Heer Verkerk de belangen
der arbeiders in den Raad verdedigde,
dan Honden wij 't vaak geheel met hem
ééns wezen, en niet zelden waren zijn
betoogen zoo eerlijk1 en degelijk, dat
ook de rechtsche raadsleden met hem
instemden.
Eerlijkheidshalve moet dit erkend Wor
den. wat niet wegneemt, dat de heer
Verkerk als socialist natuurlijk in verre
weg de meeste gevallen voor ons niet
te genieten viel.
Daartoe staan wij principieel al te .ver
van elkander .verwijderd.
Wij memoreeren dit al dan ook' alleen
maar. om eens even de twijfelachtige
eerlijkheid van den Heer Westerhof te
doen uitkomen: de vergadering moest den
indruk krijgen, dat alles, wat van socia
listische zijde in den Raad g-epoogd of
bereikt was (vraag niet,, wat de roode hee
ren zichzelf als iets lofwaardigs toeschrij-
van! wat zij een overwinning
achten, is niet zelden een jammer
lijke n e d e r 1 a a g van gezond verstand
en eerlijkheid in "de gemeentepolitiek!)
door Hém was gepoogd, door hém was
bereikt!
'n Toppunt van eerlijkheid was Ret,
dat de heer Westerhbf in zijn overzicht
van de socialistische werkzaamheden in
den Raad sprekend over den woning
nood in Alkmaar „aan de hand yan
het in de „AlHm. Crt." van receri
ten datum vermeld overzicht van
een tekort aan woningen" |uit-
eenzette den bouw van arbeiderswnoingen
Wij konden onze oogen niet gtelooven
toen we 't lazen.
Werd hier bedoeld de interpellatie yan
den heer Westerhof, inzake woningnood,
welke wij ook in „Ons Blad" afdruk
ten; dan had de „Alkta. Crt." niet ge
citeerd'behoeven te worden, en dan was
ie gauw uitgepraat, want dit was slechts
een kort staatje; wij herinneren'ons niet
dat de „Alkrn. Crt." over deze aangele
genheid ook maar een enkel woord
schreef. (Daar maken wij natuurlijk geen
aanmerking op: iedere redactie moet zelf
fcéoordeelen, wat zij voor hare lezers ge
schikt en gewenscht acht)
In „Ons Blad" daarentegen verscheen
een serie uitvoerige artikelen over de
wo-ningnoodkwestie;'t is op deze wij
ze, dat wij van Roomsche zijde onze uiter
ste krachten ertoe inspannen, om den wo
ningnood gelenigd te krijgen.
Doch', dat er van Roomsche zijde voor
leniging van den woningnood geijverd
werd en wordt en niet alléén door de
redactie van „Ons Blad" dat modi
ten de roode „bewusten" voorzeker niet
weten!
't Moest den schijn hebbeen, als of ook
in dit opzicht alleen van den heer Wester
hof alle heil te verwachten is!
Eerlijk is anders!
Maar och! we leven in verkiezingstijd'
(HET SCHERMERHEK.)
Do heer G. Th. M. van den Bosch zotid
dein Raad de volgende memorie van toe
lichting bij zijn Dinsdag door ons gepubli
ceerd voorstel inzake biet Sohertnerhek:
Do passeeren.de restauratie van manumeiij-
tsn is ongetwijfeld een taak van groote be-
leekeTiis. Dat dit zoo is, bewijst 'niet alleen'
de instelling door d© Regeering eener „Rijks
commissie voor de bescherming van monu
menten" ©n eener „Commissie voor het be
heer van monumenten", maar ook d© belang-
steUing welk© van' bevoegde zijde steeds,
triief het minst in d©n laatsten tijd, aan Kjt
vraagstuk is geschonken.
Bijzonder verdienstelijk heeft zich ten dien
opzichte de gunstig bekend staand© „Neder-
landsche Oudheidkundige Bond" gemaakt
In 1903 word het restauratievraagstuk dooi
den bood aan de orde gesteld en in studie
genomen. In 1910 werd op de vergadering
v. d. Bond te Gouda door de Heeren Jos.
Cuijpers en Prof. Vogelsang er prneadvieeein;
over uitgebracht, welke geleid hebben tot
de, insteUiug ©en©r Commissie voor het ont
werpen van grondbeginselen en voorschrff-
teia b(j de restauratie van monumenten.
Deze Commissi©, bestaand© uit de Heeren:
Prof. Dr. W. Vogelsang, voor-zit ter, Jan Gra-
taoao, secretaris, K. P. C. de Bazel, Dr. P.
J. H. Cnöpers, Joa. Th. J. Cuijpers, Dr. Jan
Kalf, Mr. W. Kromhout, Mr. I>. J. G. O ver-
voorde, Jhr. B. M. T. van Riemsdijk ©n Jhr.
Mr. Victor da Stuers, stelden ©ene reeks stel
lingen op- waarover op ©abele belangrijk:-
punten g?etr overeenstemming werd bereikt!
de leden Dr. Cuijpers, Jhr" Riemsdijk eiï
Jlir. de Stuers beüchaamdeu huune afwij
kende meening in tegenstellingen. De laat»
sten vertegenwoordigen do richting welig
tot dan als do meest gew©nschte bij rest du
ration was gevolgd, de zoogenaamde his tori-,
sche richting"; de anderen zijn do voorstan
ders der vrijere richting, welke men gewoon
is „de nieuwe richting" te noemen.
Ik lees nu rn no. XVIII dier stellingen*
betrekking hebbend op beeldhouwwerk, du?
hier van beteekeuis: 1
SteRing (N.R.) al. 2:
Eigenlijk beeldhouwwerk, ook het peri
soonlijk-behandolde ornament, is als
'het niet langer op zijn plaats kan blij
ven op te bergen en te vervangen
door „gehoel oorspronkelijk" in lnnuo-
!nie met de omgeving. Het moet hel ka
rakter dragen van den tijd, waarin het
gemaakt wordt."
Tegenstelling (H.R.) tol. 2;
Ander ornament en beeldhouwwerk
izipi zuiver naar do aanwezig zijn do
overblijfselen te copieeren, of, waar dit
wegens t© vergevorderd verval onmoge
lijk is, te vervangen door werk in donf
zelfden geest. Do oude fragmenten wort
den bewaard.
Zonder nu in deze, als zijnde geen des
kundige, partij te kiezen, meen ik toch, dat;
wanneer iemand op de geciteerde stelling
aen amendement had ingediend, luidende;
„Beeldhouwwerk, ook het persoonlijk-beh-in-.'
delde ornament, mag ook vervangen worden'
door gipsafgietsels, welke zooveel mogetijk
da schijn moeten dragen als te zijn lief
-materiaal, waarvan het oorspronkelijke waf
vervaardigd, dit amendement wel.niet in aan
merking zon zijn gekomen. Als leek zou mijq!
stem „tegen" dan wel niet veel'waarde heb-
hén. gehad, maar nu ik, als raadslid, wordi
uitgendodigd om in dien geest ©en besluit,
te nemen, zal ik er tegen stemmen, omda(
ik van meening ben, dat men irr zake kunst,
welke richting m©n ook js toegedaan, steeds!
de waarheid moot huldigen ©n geen naboot
sing voor „echt" moet laten doorgaan, voor
al niet wanneer men niet de onechtheid-
gemakkelijk kan cousiateeren.
Maar daargelaten of ik als leek in dezd
grootelijks dwaal, heeft oen onderzoek der-
adviezen mij geen aanleiding gegeven om in
deze anders te handelen en mede te wer
ken om het laatste overblijfsel onzer eens
beroemde poorten met namaak" te restuu-
reerort.
Twee inderdaad gewichtige redenen wor
den daarvoor aangevoerd en wel „vrees voor
verdere beschadiging door baldadigheid of
moedwil" en „voorkomen van verder verval
door verweering".
•Jüfat bet eerste punt betreft, geloof ik, dat
men' zich wel wat al t© bevreesd maaier,
|Hiet is waar, de beelden zijn, helaas, wat-
beschadigd en bet is niet onwaarschijnlijk
dat dit bet gevolg van 'baldadigheid is ge-
wieost, maai- behalve dat 'die beschadiging
weinig ta het oogvallend is, ben ik van meer
■ning, dat deze reeds van zeer ouden datuui
is ©n ik geloof, dat er maar weinig oud*
Alkmaarders zijn, die zich d© beelden ander?
herinneren als ta den toestand waarin zij
nu zyn. Om die rede, tenzij er oorlog oi
oproer dreigt, onze monumenten te laten
„ersatzen" acht ik niet gewenscht; hoevcR
monumenten ©n kunstvolle versieringen zou»
den dan niet naar onze Musea moeten ver»
buizen
Anders staat bet ten opzichte van d© vrees
voor verder verval door verweering. AI?
de dokter de ziekt© constateert behoort de
leek te zwijgen, ander-s zou ik 'zeggen, hei.
schijnt mij toe, dat wij gerust onze schalk-
scbe amoretjes en bet jolig vee, waarmede
zij zich vermeien, nog zonder groote vreev
van de gezond© buitenlucht konden laten'
genieten* in plaats van de altijd rnirr of meer
duffe Musëumlucbt, maar ook bier blijkt hel
gelukkig waar te zijn, dat „als de nood hel
hoogst is, de redding ook bel meest nabij is".
Met zeer groote voldoening las ik n.l. in bal
advies onzer „Aestlietische Commissie", eerq
advies van mannen van de praktijk: ^Voor
liet bezwaar dat de groepen verder zoude»
verwoeren, wat echter alleen door- de vorst
zou kunnen geschieden, geeft de Commissie
in overweging daartegen maatregelen te ne
men, waarvoor zij ter zijner tijd gaarnei
advies zal geven." "Wanneer nu B, en \V,S
wat zij natuurlijk gaarne zullen willen doen*
van dat aangeboden advies prpfiteeren, bun
nen wij ons op dat punt gerust achten.
lOok het Bestuur van bet Rijksbureau vooo
Muséumzorg schijnt die vrees voor ver-wee
ring niet to deelen en alleen beschadiging
door baldadigheid te vr©ez©n, immers zorj
lees ilt, nadat liet de plaatsing van „gips-i
afgietsels" beeft aanbevolen: „Het hek houdt
„zoo goed .als volledig" (dus feitelijk onvol
ledig) „zijn oude aanzien"; „worden d© oudel
werken" op dezelfde hoogte geplaatst als
waarop zii oorspronkelijk stonden" (ik var-
moed dus in het Museum) „dan kunnen
zij behoorlijk worden gezien en hebben dnarl
de „veilige" bewaring gekregen waarop huif
booge kunstwaarde recht lieeft. MOCHT
EVENTUEEL BLIJKEN, na verloop van ja-
ren, dat uw vrees dat de beelden op Ir are
joude plaats weder zouden worden gestoord*
ONGEGROND is geweest, dan belet niets
ze wed©r daarheen te brengen!" Zoo zou
■dan ten slotte dat advies maar een „proj
tempore" zijn, alleen ingegeven uit vreesj
voor verdere beschadiging, een vrees, weikef
ik meen dat wij niet behoeven te hebbent.
Ik moen nu echter te moeten vdHvijzeri
naar het belangrijk schrijven, dat ik ter zalcg
van Dr. Cuijpers reeds ta Augustus van iiet
vorig jaar mocht ontvangen en waaruit blijkt,
dat ik evenals B. ®n W. deze kwestie varf
zeer groot belang heb geacht.
Afgescheiden van de principieele vraag oi
eene evenlueate restaura tie zou moeten ge:
schiedan in „historisch© richting" of volgen^
„de nieuwe richting" is het verheugend uit
dit schrijven te mogen lezen, dat deze Nes lot
ui Uur onze kunstefvoreu voet bij stuk houdt)
en zelfs niet „lijdelijk" eene nabootsing aan»
beveelt, maar eene volledigs restauratie.
Door het advies van ouz« Aesthstacbrf
Commissie behoeven wij ons voor nerval
door „verwoering" niet ernstig ongerust t«
maken on is dus volledige restauratie, welke
in desa 'tijden ons zeker- minder goed zou
passen, óp het oofienblik ouuootlig en kmij
nen wij dan hesiaaiv'.ea -vni. ü<'-<w
