Vijfde M. Landdag, gaiiouden te
Weslwoud op 4 Juni.
NEDERLAND EM BELGIE.
JHR. LOUDON.
Jhr. Loudon is benoemd tot gezant te
Parijs.
DUURTE- EN KINDERBIJSLAG.
De Alg. R. K. Ambtenaarsvereenigiug heeft
een adres gericht aan de Tweede Kamer mét
Verzoek: 1
le. dat aan allo ambtenaren, zonder reke
ning te bonden'met een welstand- of salaris-
jpens, een boofdbijslag worde verleend, wel
kte behoort te stijgen met het salaris, zij het
®ok degressief, waartoe als verhouding zou
kunnen dienen 30 pCt. van de eerste, 20 pCt.
yan da tweede en 10 pCt. van de derde
duizend gulden;
2e. dat een-kinderbijslag worde verleend
voor kindaren heneden 20 jaar tot een be
drag van 5 pCt. van het salaris voor elk
kind, met dien verstande, dat bet minimum
voor elk kind f75 bedraagt.
SALARISSEN GEMEENTEPERSONhËL.
De Staatscommissie in zake salarieering
van gemeentepersoneel heeft aan de gemeen
tebesturen een verzoekschrift gezonden,
waarin zij zegt, dat zij reeds nu aan de
hand van verschillende gegevens tot het in
zicht is gekomen, dat in het algemeen een
vjerhooging der salarissen en loonen van het
gemeen tepersor.eel dringend noodig is. De
Staatscommissie doet daarom oen ernstig be
roep op da gemeentebesturen om in afwach
ting van de voorstellen der Staatscommissie
pen voorloopigo verbooging van alle salaris
sen en loonen van het personeel hunner ga-
meenten te bevorderen.
Bij die voorloopige voorziening zal naar
bet oerdeel der Staatscommissie door de ge
meentebesturen rekening moeten worden ge
houden met da omstandigheid, dat blijkens
betrouwbare statistische gegevens de prijs
stijging der levensbenoodigdheden voor een
arbeidersgezin op zich zelf reeds 80 a 85 pCtl
van bet vóór 1 Augustus 1914 benoodigde
bedraagt.
DE UITBARSTING VAN DE KLOET.
In een der zalen van Het departement
yan koloniën is Woensdag de op initiatief
yan den minister van koloniën ingestelde
commissie voor de verleening van steun
aan te betrekkingen van de omgekomenen
en aan de overigens materieel getroffe
nen geïnstalleerd.
Eere-voorzitter der commissie zijn Z. IC
H. Prins Hendrik en de Minister van Kolo
niën, de Keer Idenburg, de laatste daartoe
Üocr de vergadering benoemd.
H. M. de Koningin-Moeder Heeft aan Het
comité tot Het verleenen van geldelijke Hulp
aan de slachtoffers der Kloei-uitbarsting
een bedrag van f 1000 geschonken.
Door Z K. H. den Prins is een bedrag
van f500 geschonken aan bet comité tot
Het verleenen van geldelijke hulp aan de
slachtoffers van da Ktoet-uitbarstin'g
De Koningin-Moeder beeft aan bet co
mité tot Het Verleenen van geldelijke
Hulp aan de slachtoffers van da Kloet-uit
barsting een bedrag van f 1000 geschonken
DRANKBESTRIJDING.
Het gaat goed met den kaartverkoop
voor den Drankbestrijdersdag te Haarlem
op, den tweeden Pinksterdag. De groote
zaal van de Vereeniging aan de Rpöuhen-
„J...L --1 -"I" nvt nuu
doorgaat. Wie van een zitplaats verzekerd
wil zijn, bestelle spoedig een programma
toegangsbewijs aan de bekende adressen.
VROUWENKIESRECHT.
Het hoofdbestuur van de Algemeene Ne-
'derlandschë Vrouwen-Organisatie heeft den
Minister van Binnenlandsche Zaken ver
zocht als het wetsontwerp Marchant c.s,
wet zal zijn geworden H.M. de Koningin te
willen adviseeren tot Kamerontbinding, en
om reeds nu de maatregelen te willen treffen
waardoor Het mogelijk zal worden, om bij
een Kamerontbinding de bestaande kiezers
lijsten aangevuld te krijgen me't de namen
der vrouwelijke kiezers,
KATHOLIEKE BIJZONDERE
ONDERWIJZERS.
Te Leiden vergaderde de afd. Leiden en
omstreken der Dioc. Ver. van R. K. Bijz
onderwijzers in het bisdom1.
De voorzitter de heer De Boer, wees in
zijn openingswoord op het verblijdende
feit, dat spoedig door de totstandkoming
van de wet-De Visser de financieele po
sitie van de onderwijzers aanmerkelijk zal
verbeterd zijn.
Spr. betreurt echter, dat de Katholieke
Kamerfractie niet in 't minst rekening heeft
gehouden met de wenschen der onderwijzers
organisaties. In 't bijzonder keurt spr. af
de Houding van den heer v. Wijnbergen,
den voorzitter van de coftimissie van rap
porteurs.
SpV, brengt tenslotte oprechte hulde aan
Min. De Visser voor diens groote voortva
rendheid.
Bij de besprekingen vraagt de voorzitter
hoe de vergadering er over denkt, om op
de a.s. bijeenkomst van de D. V. een motie
van afkeuring voor te stellen ten opzichte
van de houding door den heer Van Wijn
bergen aangenomen bij de behandeling van
de onderwijzerssalarissen.
De heer Verweij is voor een dergelijke
motie,
De heer v. d. Krogt zou liever een motie
van dank' en vertrouwen in den ïi'eer Bul
ten willen zien aangenomen.
De heef Paardekooper protesteert tegen
critiek! op den lieer Van Wijnbergen, die
o.rn. ook zoo- ontzaglijk veel voor de be
langen van hét onderwijs Heeft gedaan.
Het bestuur stelt voor, op de vergadering
yan de D. V. een motie van afkeuring in
te dienen, ten opzichte van de(n)gene(n)
die bij de bespreking van het wetsontwerp-
De Visser zoo weinig rekening hébben ge-
Houden met de wenschen der organisaties.
De Heer Düncker dringt er op aan, geen
personen te noemen; alleen op, feiten te
jgjzen.
Ten slotte wordt na' breede discussie
besloten op de vergadering van dë D V te
p_rekën in den geest van 'de meerderheid
er vergadering.
Gteeüafstaöd va ngrondgebied
Reuter sein# uit Londen:
lil Xbateökato^obja cprdfettentie-kringien
mrdt Verklaard dat ten aanzien van die
fcerzianjttè! Vap bet verdrag vain 1839 de
Raad vain Vijf zich lioaft uitgjesprokein ton'
gunste leemer formuleering'» volgens welk©
Nederland gteon territoriale concessies aal
doen, diocih beiieid is da Belgische eischen
betreffend® do rechten op, die waterwegen
toe t© st.aan(
De Minister vah BuitenL Zaken jhr. ml*.
JTER Mr. Dr. VAN KARNEBEEK."
di4 Van Kariiebaek, heeft Woensdag
avond, overeenkomstig zijn voornemen, na
de bespreking te Parijs over de quaestie
van de herziening der traetaten van 1839
de Framsche hoofdstad verlaten en is gis
termiddag te 's-Gravenhag© teruggekeerd!
Over den gahg van zaken bleek de
Minister zich niet ontevreden te gevoelen)
Het „Hdbd(" verneemt, dat Minister
Van Kamebéek heden in de Staten-Gene-
raal een belangrijk© mededeeling zal doen
omtrent den stand der onderhandelingen
met België Biet blad vvil dein Minister
het gienoiegein niet ontnemen om zelf h©t
eerst da bijzonderheden bekend te ma
ken, va|n het waarlijk gnoota succes, dat
hij heeft behaald doch in 't algemeen
kunnen wij dit zieggen: Er-is ©an rege
ling getroffen, waardoor elke aantasting
niet alleen va,n Nederlandsch grondgebied
doch ook van Nederlands aouveredno rech
ten, in welken vorm ook, uitgesloten is
en waardoor da verlangens van België
.wat waterwiegfani betreft, op geen enkel
punt kunnen worden viervuld dan met
den volkomen vrijen wil van Nederland
Al het dreigende, dat vo,or ons in do
Belgische quaestii© zat, is hiermede ver-
dweilen, r
BUITENGEWONE MINISTERRAAD
Gistel-middag ten 5 ure werd in het
Departement van Binnenlandsche Zaken,
in verband met den terugkeer van minis
ter van Karnabcek uit Parijs, een bni-
tsngtowonia ministerraad gehouden
ROTTERDAM EN ANTWERPEN
Eon Havas-Reiuter-berioht uit Antwer
pen meldt, dat in ©an vergadering van
het centraal comité der Kamer van Koop
handel aldaar de president voorlezing
heeft gedaan van «en request aan den
eersten minister waarin wordt geprotes
teerd tegen zekere vooredalen welke
Engeland toestaat aan Rotterdam m©t be-
nadeeling van Antwerpen'
Staten-Generaaf
EERSTE KAMER.
Vergadering van Donderdag- 5 Juni 19.
De commies-griffier, Jh'r. Mr. Wittert van
Hoogland, kreeg op de meest eervolle Wiize
liet ontslag waar hij om had gevraagd
in verband met zijn benoeming tot voor
zitter van den Raad van Arbeid te 's-Gra-
venhage.
De commissie in wier handen de ont
slagaanvrage was gesteld om' advies cn de
voorzitter spraken huldigende woorden en
de leden applaudiseerden.
En toen begon een tropische atmospheer
in de Kamer te Heerschën. Er kwamen al
leen koloniale onderwerpen aan de orde.
1> tnAicirlip Ipon-"©- l;s>oero{^iib ICO
uilllioen v\ eid zunder Hoofdelijke stemming
goedgekeurd.
De Indische begrooting bracht eenige
sprekers in hét vuur, die evenmin als Mi
nister Idenburg .veel nieuws in het midden
brachten, al was de rede des,Ministers dan
ook om haar mooien vorm het aanhooren
dubbel en dwars waard, /.ij werd, zonder
stemming aangenomen.
TWEEDE KAMER.,
Vergadering van Donderdag 5 Juni '19.
We Varen nog niet van'de salarisquaestie
af.
De Kamer had zich bezig te houden
met de duurtetoeslagen en wel het eerst
met de wetsontwerpen betreffende de bij
slagen over 1914 van de Nederlandschë
en de Indische ambtenaren en beambten.
Jan Ter Laan (S.D.A.P.) vond het voor
gestelde te weinig en zeulde een motië
aan om van de Kamer de uitspraak te
verkrijgen, dat niet de salarissen van 1918,
doch! die van 1 Januari 1919 grondslag
vcor'de bijslagen moeten zijn en dat deze
voor de gehuwden minstens f300 en voor
de ongehuwden minstens f 225 moeten be
dragen.
De Heer Smeenk (A.-R.)*vas niet min
der tevreden en vroeg minstens f 200 voor
de gehuwden en minstens f150 voor de
ongehuwden, teneinde de onbillijkheden, die
het gevolg zouden zijn van het vasthouden
aan de salarissen van 1918, tot zoo gering
mogelijke verhoudingen terug te brengen.
En hij kwam zeer sterk te staan toen zijn
denkbeeld krachtig werd ondersteund door
de heeren Deckers (R.-K.)-en Snoeek
Henkemans (C.-H.)
Minister de Vries bezweek1 dan ook.
Hij gaf aan den algemeenen wensch' ge
hoor. Tegen de motie—Ter Laan maakte
hij evenwel ernstig bezwaar, ook nadat
daaruit de wensch betreffende den grond
slag was weggenomen en zij dus alleen
de bedragen van f300 en f225 gold.
En ook' had de Minister overwegend be
zwaar tegen den motie—Dressèlhuijs, waar
van de voorsteller meende dat bij den
Minister toch'nog andere dan financieele
bezwaren bestonden en die dus eenvou
dig yroeg pm f300 en f225.
De stemmingen moesten Worden uitge
steld.
Blijkbaar waren de 51 er niet.
HERZIENING DER ONGEVALLEN
WET 1901.
Bij de Tweede Kamer der Slaton-Garieraa]
is ingediend een ontwerp van wet tot her
ziening van de Ongevallenwet 1901.
Volgens de bestaande wet zijn uitsluitend
verzekerd werklieden, in ondernemingen
werkzaam, zoodat b.v. het bouwen van een
fabriek door een fabrikant in eigen beheer
Uiet verzekeringplichtig is. Het nieuwe arti
kel 8a lost echter liet verhand tusschen
verzekerd zijn en het werken in een© onder
neming op, zoodat Dok verzekerd zullen rijn
degenen, die nader bij algemeenen maat
regel ..van bestuur te noemen werkzaamhe
den verrichten in dienst van een werkgever,
doch niet in eena onderneming.
De artikelen 3b—3a breiden het begrip
bedrijfsongeval uit. Als bedrijfsongeval zal
ook wordein beschouwd fcen.ongeval, dat aan
een werkman is overkomen, bij het verrich
ten van werkzaamheden ten behoeve van
d©n persoon van zijn werkgever of van diens
gezin [b.v. de koetsier in een slager sondor-
neming, die de vrouw van zijn werkgever
naar den trein rijdt en daarhij een ongeval
krijgt). Verder het ongeval, overkomen aan
dar werkman, die door zijn werkgever tij
delijk is uitgeleend aan een anderen werk
gever, bij het verrichten van arbeid voor
dien anderen werkgever.
Oolc^ongevallen, overkomen op weg van,
de woning van den werkman naar het werk
en van het werk naar de woning, worden
als bedrijfsongevallen aangemerkt.
Artikel 7, waarbij wordt geregeld het dag
loon, waarvoor bij ongeval de geldelijke scha
deloosstellingen worden toegekend, is aan
gevuld met een bepaling over de vaststel
ling van het dagloon, voor werklieden.
Naar de voorgestelde nieuwe lezing van
artikel 10 zullen echter alle bedrijven ver-
Zekeringsplichlig zijn, met uitzondering al
leen van de zeevaart, de zaevisscherij en
den land- en tuinbouw.
Volgens net nieuw voorgestelde tweed©
lid van art. 19 zal onder geneeskundige be
handeling ook hst verstrekken van kunst
middelen zijn begrepen, alsmede de omlei
ding in het gebruik daarvan. Tot dusver
bestond er dienaangaande twijfel.
De mogelijkheid wordt verder geopend,
dat een getroffene meer dan 70 pCt. van
zijn dagloon als uitkeering ontvangt. De rente
zal nl. tot ten hoogste 103 pCt, kunnen wor
den verhoogd.
Blijkens de Memorie van Toelichting is
het de bedoeling, dat deze kleine werkgevers
geen loonlijsten behoeven aan te houden,
maar ©Ik Iialf jaar.een nader bij algemee
nen maatregel vast te stellen bedrag zullen
betalen, dat onafhankelijk* zal zijn van het
werkelijk uitbetaalde loon.
Aan den getroffene, \vien blijvend of voor-
dcopig ©ene rente is toegekend, zal rd. op
zijn v-erzoek een opleiding kunnen gegeven
worden, ten einde nieuwe bekwaamheden
te verkrijgen. m
Vele werkgevers staan aan dezelfde be-
drijfsgevaren bloot als hun werklieden, door
dat zij dezelfde werkzaamheden verrichten
bovendien is hun economische toestand dik
wijls niet veel beter dan die hunner werk
lieden. Daarom is het wonschelijk dat Jiet
voor hen mogelijk wordt zich op gelijksoor
tige wijze ais hun werklieden te verzekeren
tegen de g-j volgen van een ongeval.
Als werkgever wordt ook beschouwd de
gene, die zonder anderen in dienst te heb
ben,- een vcrzekeringpïichtig bedrijf voor
eigen rekening uitoefent.
SUFPLETOIRE BEGROOTING- VAN
BINNENLANDSCHE ZAKEN 1919
BURGERWACHTEN ENZ
Hen wetsontwerp is ingediend waarbij
wordt ingevoegd op de desbetreffende be
groeting oen past van f 100 000 wegens
fcosten van vrijwillig© burgerwachten,
zulks om van! Rijkswege hulp an medewer
king aan de burgerwachten te verleenen
eni wel' door geldelijks vergoedingen toe
te bénnen aan militair ©n aan met-mili
tair personeel wacpns lyd. «f-'
hulp uil voorlxcuLng bij do Oefening!
Voorts komt het gr-wenscht voor in som
mige gevallen vergoeding van reis- en
-verblijfkosten to© te kennen wegens rei
zen buiten hunne woonplaats gedaan door
vertegenwoordigers en leden van burger
wachten
VRAGEN VAN KAMERLEDEN.
De heer V/ijk' heeft tot den Minister van
Oorlog de volgende vragen, gericht
1q. Is het den Minister bekend, dat aan
militairen, met den rang van sergeant, en
aan mindere militairen door de spoorweg
maatschappijen zelfs de gewone (burger)
plaatsbewijzen worden geweigerd, wanneer
deze militairen niet in het bezit zijn van
een marsch'order, verlofpas of strook B
vdn een vervoerbevvijs
2o. Is de Minister bereid deze wille
keurige belemmering van de bewegingsvrij
heid, welke geheel in strijd is met den
geest van de Ministerieele Beschikking van
29 Mei lide Afd. no. 2889, ten spoedigste
op. te heffen
NEDERLAND NA OEN OORLOG
M a i s uit Z u i d-A f r i k a
Het ss „Boeten"- van dia Maatschappij
„Nederland" komt waarschijnlijk heden te
Amsterdam a,an Da „Baston" heeft op zijn
thuisreis Durban aamgladaan en daar een
gedeelte van de mais door de Zuid- Afri-
kaansehe bevolking' bijqeing©bfaeht ter gra
tis distributie onder da behoeftige nood
lijdenden in Nederland ingeladen
Handel op Frankrijk
Naar het Haagschei Gorresp oudentiebureari
Verneemt, zal Frankrijk, zoowel ten behoeve
der eigen bevolking als die van Duitsolüand
zeer binnenkort hier te lande belangrijke par
tijen sigaren ien margarine aanknopenDe
boe veelheden zullen bedragfen resp. 500
stuks en 600 millioien KjG.
Over de levering door Frankrijk der.be
noiodigde grondstoffen voor de margarine
wórden nog onderhandelingen gevoerd
Voor deze levering zullen slechte enkele
Nederiaindsche fabrieken in alanmerking ko
men"
Uitvoer slachtafval.
Voor slaclitafvallen worden voorloopig
geen verdere uitvoervergunningen verleend.
Provinciaal Mieuws
Eejn bijzondere belangrijkheid ontleent
deza dag aan het feit, dat het eerste lustrum
van:©en vijftal zeer belangrijke landdagen
thans gevierd werd. Zeer belangrijke, omdat
ze èn in opzet èn in gevolg van zoo uiterst
practisehien aard zijn geblelteni. Een flink aan
tal hoorders was aanwezig, hoewel het
wieder nu juist niet zoo aanlokkend was. Het
bleef droog en de wind deed op het goed
beschutte plekje terzijde van de R. K. - Kerk
tg Westwoud niet veel schade aan het ge
nieten van de toespraken.
Het aantal Geestelijken en anderen op den
voorgrond tredende personen noemt van'jaar
tot jaar toe. Zoo merkten we op de h.h.
burgemetsiers van Bovenkarspel, Westwoud,
Blokker, Ursem, Obdarn on Nibbixvoud.
Ue heer J. C. Berger opende bij onrt-
s tantenia van den voorzitter, den heer E.
Stumpel, den Landdag.
In 't kort herhaalde spr. de werkzaam
heden en de resultaten der 5 vorige Land
dagen. Verschillende omstandigheden zijn als
zoovele hinderpalen geweest voor dezen dag.
De heer Baron van Wijnbergen heeft bericht
van verhindering gezonden, wegens zijn nood
zakelijke tegenwoordigheid in do Tweed©
Kamer. De heer Stumpel, wiens moeder
overleed, kon door dit treurig sterfgeval
niet aanwezig zijn. De eerste zal vervangen
worden door een nog ongenoemdeu spreker,
voor dien laatsten neemt spr. het presidium
waar.
Als ©erste spreker trad op de lieer J. C.
Berger, redacteur van „de Amsttlbode", zich
pnesenteerende als: Omnes iiomus, als Jantje
van alles.
Het beste leent zich daartoe ©en redacteur
eener Rpomsche krant, aangezien zulk een
uiteenloopende gevallen in de bocht 'te sprin-
•altijd klaar moet staan, om in de meest
gen.
Spr. trok een vergelijking tusschen de
■plaatsen van den eersten en den vijfden
Landdag, nam Lutjebroek en Westwoud.
Beide zijn welbekend door Pieler Janz. Jong
en door Dr. Nuijens, Zij bieden ook nu een
tijdbeeld aan van onze tegenwoordige actie,
namelijk den strijd en de ontwikkeling.
Strijd en organisatie zijn de begrippen der
Roomsche actie ook van dezen tijd. De
strijd, zooals wij die bedoelen, moet gepaard
gaan aan ontwikkeling.
Ook op land- en Luinbouwgebied is ont
wikkeling noodig. Wij hadden voor deze ken
nis den ooriog niet noodig. Reeds in 1906
schreef Kellinaers, dat er'goed en degelijk
land- en tuinbouwonderwijs moet zijn. Dr
Dekkers herhaalde dit in 1910, waarvan spr.
een gedeelte citeerde, evenals van andere
Schrijvers en sprekers, die zich over dit on
derwerp hebben uitgelaten.
Reeds vóór jaren is de bereidvaardigheid
4van de Katholieken dan ook gebleken.
In het buitenland heeft men dit dan ook
wel begrepen. De landbouwer ondervindt een
geduchte concurrentie, dus in den tuinbouw
moeten wij er vooral naar streven aan de
spits te komen en te blijven.
Denemarken, Frankrijk en andere landen
hebben van régeeringswege het land- cn tuin
bouwonderwijs krachtig gesteund en indien
wij onzo plaats op de wereldmarkt willen
behouden, dan zullen wij nog meer dan
thans het geval is, ons met kracht op dit
onderwijs moeten toeleggen.
De practisclie kennis mag niet verwaar
loosd of geminacht worden, doch vinde een
noodzakelijke aanvulling in theoretische ken
nis.
Nieuwe afzetgebieden moeten worden ge
zocht en ook om "daarmede een geschikte
keuze te treffen, is kennis en ontwikkeling
hoog noodig.
Een ander argument vormen de hooge
landprijzeO, die noodzakelijk maken een meer
mjtiaj'cj'vci'i ciT ouiv vi c a
kennis wordt op de scholen aangebracht.
Dit zijn slechts enkele der maatschap
pelijke voordeden, doch ook op godsdienstig
terrein bepleit spr. de noodzakelijkheid. Onze
tuin- ©u landbouwscholen moeten niet alleen
kunnen wedijveren met de Rijksinstellingen
op dit gebied, doch zelfs deze overtreffen.
Onze eigeti begrippen en inzichten in" iip.t
landbouwvraagstuk moeten tot leervak wor
den gemaakt.
Men spreekt tlians wel van ©en nie-uwen
tijd en wij Katholieken willen daarbij niet
achtetblijven. Wij ook streven naar verbete
ring, al weten wij wel, dat het .geen hemel
op aarde kan worden. Wij mogen ons niet
van de vooraanstaande plaats laten, verdrin
gen, waarop wij recht hebben. Gedwongen
of vrijwillig heeft men al vaak moeten er
kennen, dat wij, Katholieken, het bij het
rechte eind hebben.
Het manifest der 4 Roomsche bonden in
Nederland is mede-ouderloekend geworden
door de groote organisatie van den Katn.
Land- en Tuinbouw, die daarmede het bewijs
leverde, dat wij, Katholieken, ook op dat ge
bied bshoorön tot hen, die aantoonen, hoe
het op sociaal gebied moet en kan gaan.
Ook op landbouwgebied rhogen wij geen
scholing hebben op z.g. neutraal gebied,
neen ook dil moet speciaal Katholiek zijn,
opdat wie met gerustheid onze jongelieden
daaraan kunnen toevertrouwen.
Vele nieuwe theorieën, zooals communaal
bezit van den bodem, kunnen wij als Ka
tholieken niet onderschrijven. Land- enTuin-
bouwraden zullen worden opgericht en daar
voor hebben wij mannen noodig, goed on
derlegd in vakscholen.
Een Roomsche streek als deze. dient in
dit opzicht een voorbeeld te geven, nog
meer dain dit in 't Zuiden het geval kan
zijn, waar strijd voor het KaLholiek begin
sel niet zoo zeer voorkomt als ten onzent
Dit voorbeeld geven is een Jioerlijke taak,
die ons wordt opgelegd em die steunt op
de kracht van ons beginsel. Zoovele Room
sche sociale instellingen bloeien hier reeds,
dus ook het R. K Tuinbouwonderwijs, een
waarachtig algemeen belang, kome hier tot
zijn recht.
Met kracht riep spr. de aanwezigen pp,
om mei kracht mede te helpen tot het
oprichten van een Roomsche Land- en Tuin
bouwschool.
Mat luid applaus'beloonde men de schoöne
eti zaakrijk© improvisatie .van den 'heer
Berger.
Do tweede rede word uitgesproken door
Kapelaan J. C. Jansen van Amsterdam. KCaar
aanleiding der .waarden: „Dank zij een won
derbare kracht stijgen .we uit de diepto van
d©n afgrond niet slechts tot de vlakte,
maar tot den hoogsten bergtop," hield spr.
een beschouwing over pessimisten en opti
misten. Een Roomsch optimist kan niet an
ders dan juichen over den tijd. Een Katho
liek Jeger, .waarop onze hoop en vertrou
wen berust, versterkt dit optimisme.
Spr. herdacht de mislukte poging vaö een"
Wijnkoop en Troelstra. Men vraagt, van
waar komen de drommen van Katholieken,
di© «en dam hebben opgeworpen tegen den
roeden vloed? Ook gij, Katholieken van
KesUTi-esland, hebt lnlen zien, dat pok gij
staat In dien drom van Katholieken, dia
openlijk zij nCredo beleidt.
Wat durfden de Katholieken van vooi
'u halv© eeuw? Verborgen en in 't geheim!
oefenden zij 'liuu kerkdienst uit en durfden
zich niet wagen aan ambten en openbar©
betrekkingen.
En lioe is het thans?
Steeds breeder wordt de schare der Ka-1
thoïieken, die niet tevreden zijn met ©en;
stijgen tot de vlakte, doch die op cTe ber
gen willen stijgen om de zon te zien opgaan.
Wij moeten ons niet bepalen tot het wil
len alleen, maar ook tot '1 moeten, kunnen
en zullen.
Het oprichten der voorgestelde school
moet worden een daad van Katholieke actie.
Het is een godsdienstbelang.
Spr. komt op tegen de bewering, dat wij,
KaLholieken, intellectueelminderwaardig
zouden zijn. Wij zijn echter geen minder
waardigen en dat moeien wij toonen. Als
wij telkens weer komen met eigen' Katho
lieke stichtingen, dan zullen de oogen open -
gaan niet alleen van andersdenkenden, maar
c,ck van de slapenden van eigen kringen.
D© Katholieke Kerk is het, die die ware
beschaving heeft gebracht. Buiten haar "is
geen neil en velen van haar afwijkers hadden
de ware beschaving niét.
De nieuwe kerk, die staat opgericht te
wprdteH te Onderdijk, zal .getuigen van de
offervaardigheid der Katholieken van Wcst-
friesland.
Onze hoop is onze toekomst. De anderen
zijn herig zic.hzelven uit te moorden, wij
hebben de kinderen. Maar daarom sust oolc
op ons de plicht dezen op te voeden in de
wet en de tucht des Heeren.
Straks zullen die anderen naijverig zijn
op onze kindéren en zuilen trachten die
naar zich te halen om hun eigen invloed
te vergrooten. Uit de ziel der kinderen zulten
zij trachten het geloof te rukken, hetwelk
zij haten. Wij liebhen dit reeds lang begrepen
-en opgericht de scholen voor Katholiek on
derwijs. Daarmee zijn we evenwel ni©t ver
genoeg gegaan. Na de schooljdren heeft da
jongeling nog meer de leiding noodjg om zijn
Roomsch karakter te vormen. Wij mogen die
kinderen na hun schooljaren niet overlaten
aan nun lot. We hebben in dit opzicht nog
v«sel goeds te maken.
Pracliscli nut is reeds, dat een Roomsche
jongen in dia jaren omgang heeft met ge
lijkgezinden. In do nabijheid is ook een der
gelijke school op neutralen grondslag, doch
d© Katholieke ouders hebben het ingezien,
dal dit de plaats niet is voor hun jongens.
Spr. waarschuwde ook voor den verkeer
den invloed, die van ongeloovige leeraars
uitgaat en zelfs degenen, dl© werkelijk da
gevoelens v#n geloovige leerlingen ontzien,
zij kunnen vergeleken wordeu met ben, dl©
enkel de eigenschap bezitten van het niet
toedienen van vergif, doch die geen opbou
wend voedsel vérstrekken.
Hoe uitstekend evenwel kan nu getracht
worden de grootheid van God en de Natuur
aa n ©en Katholieke Land- en Tuinbouw-,
scliool.
De oprichting is een hoog, godsdienstig be-
lmng OJI ..rit LI --.'O kJ('; 1UW I- tl' I m g&ve-til
G© moogt rekenen op Oen. steun der R©-
geering. Reeds wanneer Cort van det
Lijiden erkende tot dien steun verplicht ta
zijn, dan zal zeer zeker deze Christelijk©
Regecring niet achterwege blijven.
Doch ook, M.H., uw steun wordt daarbij
gevraagd.
Uwe voorouders hebben zich in 't belang
van. het Lager Onderwijs groote offers ge
troost. Dat zal iiiet langer noodig zijn, daar
hedenmiddag de eindstemming wordt be
vochten. Welnu, geeft dan uwe bijdragen
voor dit nieuwe doel, dat immers ook bet
oogt hel heil van het geslacht, dat komen
gaat.
Door pastoor v. d. Laar van Medemblik
werd een bijdrage gevraagd ter temoetkoi-
ming in de onkosten door dezen Landdag
veroorzaakt. Hij deed d;t met te meer vrij
moedigheid, omdat deze Landdagen zulk©
rijke vruchten hebben afgeworpen.
Door de R. K. Harmonie van Lutjebroek!
werd ter afwisseling zeer goede muziek ge
maakt en de gezangen van de aanwezigen!
werden volgens tekstboekjes geaccompag
neerd.
Door den heer J. C. Berger werd voorga-
- steld telegrammen te zenden aan Z. D. H.
den Bisschop van Haarlem en aan H. M. de
Koningin. Voorts bracht spr. dank aan allen,
die tot het welslagen hadden meegewerkt.
Met een plechtig lof in de parochiekerk
werd de Landdag besloten.
HOORN. R. K. Propaganda-me-eM
.ting. Den 2en Pinksterdag zal alhier een:
R. K. Propaganda-meeting gehouden worden,
waaroi po.a Mr. Paul Reijmer het woord!
zal voeren. Op vorige ondervinding afgaande!
zullen houderden It. K. mannen en vrou
wen zich naar hier opmaken. Het doel det
meeting is versterking der politiek© actie]
ook buitein den verkiezingstijd en het besprer,
ken van politieke maatregelen om tot och
goeden wederopbouw der maatschappij le>
komen.
Uit d© h Raad. In da Dinsdag gehou
den Raadsvergadering bleek, dat de rekening
van de Centrale Keuken van 11 Nov. tot 14
Maart een verlies van f 9475 aantoonde.
Besloten werd aan de Hoornscke burgers,
wacht een subsidie te /verleenen van f lOOtJ
of zooveel minder als noodig is om het ie-,
kort ta dekken.
Mede werd besloten) dat d© gem. Hoorn;
voor f5000 aandeel zal nemen in het kapK
taal van do op te richten NL V. Hoorn sein?»
Omnibus- en Vrachtauto-maatschappij lot exé
plcdtatie van een cfienst Hoorn—Enkhuizenj^
Aangenomen werd een voorstel van B. eR)
W. om met Ingang van da Juni-meteropnete
mttig in ta trokken bet Raadsbesluit betref^
fende het verleenen van reductie op dgBb
gasprijs.
saaOOKU. TefltthdlrrBïiallin& Hitefc-
aal 16 Juni eijt eejtïe tentoonstelling; WWt
den grihoudea, vaij paarden, lamö»ren g#
D. Duin NVa. aldaafc.