Ho 258
Woensdag 29 October 191
13e Jaargang
R.-K. NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR NOORD-HOLLAND
bericht.
buitenland.
feuilleton
binnenland
Verschijnt dagelijks.
Menschen-werk.
ONS BLAD
Abonnementspf'i8-
Per kwartaal: per agent t 2-1 j ^59^franco met
Zondagsblad 1 2.60; franco per post f tranco met
gtül ustreerd Zondagsblad l 1.95; afzonderlijke nummers
van de courant 5 et; van het Zondagsblad 5 ct.
Bureaux: HOF 6, ALKMAAR. - Telefoon: 2™ 433'
Advertentieprijs:
Van 1 5 regels 1 1.elko regel meer J 0.20;
Reclames per regel f 0.52^ Rubriek ,Yraa- en aan
bod per plaatsing f O.bO.
Aan allo sbonné's wcrdt op aanvraag gratis 6en polis verstrekt, welke hen verzekert tegen ongevallen tot een bedrag van 500,—f 400,—, f 200,—, t 100,—f 60,—, f 35, V 13
.Wegens den Feestdag van Allerheiligen,
Zal dit blad a.s. Zaterdag niet verschijnen.
Wij verzoeken H.H. adverteerders, de ad-
yertentiën, voor dat nummer bestemd, reeds
DONDERDAGAVOND (uiterlijk Vrijdag
morgen) in ons bezit te doen zijn.
DE ADMINISTRATIE.
„Als de Heer het huis niet bouwt, dan
bouwt de menscli vergeefs", zoo schre
ven wij eenige weken geleden, en wij
wezen erop, hoe treurig1 het met 't Pro
testantsche „huis" gesteld moet wezen irj
deze tijden, nu men daarin zijn predi
kanten niet eens onderhouden kan, zóó,
dat deze de een na den ander be
danken voor het dominé-ambt en elders een
goed heenkomen zoeken.
Dit achtten wij een heel treurig en een
Jeekene'nd verschijnsel, dit was voor
ons het bewijs, dat de Protestantsche Kerk
voorzeker niet door O o d, doch slechts
door m ensch'enh anden gebouwd is.
Nog treffender bewijs hiervoor is dezer
dagen echter geleverd door een modern
predikant zelf, die na geconstateerd te
.lebben, dat 't mis loopt met de Protes
tantsche kerk, nu men de predikanten niet
meer lionoreeren kan en deze wel gedwón
gen worden, een ander beroep te kiezen
in het „Handelsblad" als het eigenlijk-
eenigste redmiddel aangeeft:
„een radicale hervorming1 in het karakter
der kerk, zocdat het geslacht van dezen
tijd in haar een goed van cultuur-waaide
gaat zien, waarvan liet behoud haar waar
lijk een offer waard is."
Men ziet het: om de Protestanten wat
milder te stemmen, zóó dat de predi
kanten onderhouden kunnen worden
zal men het karakter der kerk radicaal moe
ten hervormen!
Een echt-Goddelijke instelling is onver
anderlijk door alle eeuwen heen, -en
juist uit die onveranderlijkheid blijkt haar
echtheid; zij blijft in stand uit kracht van
haar wezen-uit-God.
Hoe heerlijk kan de Katholieke Kerk
Idit uit haar historie en| uit haar onveranderd
voortbestaan tot op lieden bewijzen.
Menschen-werk echter moet met men
schen-werk in stand gehouden en telkens
weer opgelapt worden.
Thans wil een moderne predikant zelfs
"jet ka rakter van zijn kerk radicaal
hervormen, om die kerk toch maar
in stand te houden.
Men behoeft geen profeet te zijn om te
kunnen voorspellen, dat het menschenwerk
ook in dit geval niet anders dan verganke
lijk lapwerk zal blijken, indièn het al
eens ten uitvoer gebracht wordt!
Of de hervorming van het karakter der
Protestantsche Kerk moet zóó radicaal zijn,
'dat de Protestantsche kerk wederom één
wordt metde Katholieke Kerk!
In dat geval zou de predikant met zijn
pervorming beslist succes hebben; dan
behoefde hij niet meer te vreezen voor
bet voortbestaan van zijn kerk.
Doch dan ook alléén in dat geval!
e
AMERIKA
Het conflict ïn de mijnen.
In zijn verklaring van Zaterdag, zegt de
president, dat de mijnwerkersstaMng een
noodlottig gebrek aan brandstoffen zou ver
oorzaken en dus een zware pioresle eis
wettelijke misdaad jegens de regeering en het
volk der Vereenigde Staten zou zijn.
Hij voegde er bij, dat dc wet krachtig toe
gepast en dat er middelen beraamd zouden
worden om da belangen van da natie tegen
alle noodlottige gevolgen van deze heillojoze
cjuaestie te beschermen.
De president wijst er op, dat de staking
is geproclameerd, terwijl het contract nog
geldig is, dat dc vereenigde mijnwerkers van
Amerika met de brandstoffen-administratie
der Vereenigde Staten gesloten heeft en dal
bindend is voor den duur van- den oorlo-g)
maar niet later dan 11 April 1920.
Green, de secretaris van de vereenigde
mijnwerkers, heefl medegedeeld, dat waar
schijnlijk heden een antwoord op de verkla
ring van den president opgesteld zal worden.
waggons, ten dienste der B-elgische staats
spoorwegen te stellen. Dertig dagen na de
onderteekening van een contract, kan da
maatschappij beginnen met de levering van
100 spoorwagens per dag,
H et p roces tegien „La Belg iq ue"
JHet proces „La Belgique" is hedennacht
om half vier geëindigd. Na twee uren
beraadslagingen weiden de straffen uit
gesproken. Aime Hutte krijgt 20 jaar bui
tengewone afsluiting, evenals August Pot.
Josse Moressee weid tot 15 jaar en Glies-
suiere tot 10 jaar dwangarbeid veroor
deeld. Raynyst kreeg: 10 jaar buitengewo
ne afsluiting, Grimbergh's kreeg 2 jaar ge
vangenisstraf, terwijl André Moressee vrij
gesproken werd en vrijgelaten. Ook Han-
neuse werd vrijgesproken, doch niet vrij
gelaten, daar hij in een proces van andere
pro-Duits cite bladen betrokken is. Dedoux
werd tot 2 jaar gevangenisstraf veroor
deeld. Bij de terechtzitting! hadden geen
incidenten, plaats.
CHINA.
De toestand van
het Katholicisme.
De toestand van de Katholieke Kerk' in
China wordt volgens de „Catholic Times"
t*»-
Het witte iiuis.
i Eduards vader, die zeer aantrekkelijk
iwas en niet begiftigd met een ad te krach
nun. f>eao'n<Iheid werd ten laatste zeer
mlc ?n d? 20011 'ho ontaard genoeg
om.' terwijl hij! eng welke gevolgen
hadden^b? Dgen °P den ouden 10311
hadden, in geenen deele zij|na ruwe en
kostbare leefwijze te laten varen stond
aian het graf van beg aan S
l ,alleen naast God het leven ver-
midair die heun altijd de
on ubbelzaniiigsta bewijfeen zijinerliefde
fairu m 11 alS 'met bilden oSr
iaaen had. Ternauwernood bleef er n®
nen leven a$?\51!asder ovor om te kun-
der naliet! miwïf^80™ wf"
en pmiziohtigheid worden uitgezlf
roede wouw op haar oudeT^g©"
5^^,.200 lijden. Uit dezen ongeiukkigen
fmantieelen toestand werd ate van ve
,de weigaring geboren om Eduard Sj
.ivoor zijne studiën te verstrekken
fft" yan twee kwade zaken
aten va rn faf06?' of afl'ne studiën tie,
'et recht te* ver! °01' e°D lichfc erfl,nfal
1 verierys-m ni zich ails plat-
De drooglegging der V. S.
President Wilson heeft da tenuitvoerlegging
van de wet, waarin het drankverbod van
kracht wordt, met zijn veto verhinderd.
Intusschen heeft het huis van afgevaardig-
Iden heeft do „Prohibition enforcement bill"
(betreffende do drooglegging der Veimnigde
Staten) niettegenstaande het veto van pre
sident Wilson aangenomen
AFRIKA.
Een Kathedraal in 'Abessynië.
Sinds de troonsbestijging van den nieu
wen beers cher van Abessynië, nu twee
jaar geleden, zoo meldt de „Universe",
genieten de Katholieken in dat land, groo
tere vrijheid, terwijl voordien het werk
der Katholieke missionarissen langen tijd
vrijwel onvruchtbaar werd gemaakt door
de onverdraagzaamheid' der vroegere iands-
hoofden.
De Katholieken van Abessynië het
vroegere Ethiopië, waarvan de Bijbel
spreekt en waar de H. Matheus volgens de
traditie het eerst het geloof verkondigde
en den marteldood stierf hebben nu
besloten een kathedraal op te richten uit
dankbaarheid voor de godsdienstvrijheid,
die hun thans wordt toegestaan.
De kathedraal zal in de hoofdstad Addis
Abeba verrijzen, waar de paters Capucij1-
nen him vruchtbaar apostolaat uitoefenen.
De paters hebben pas drie heele stammen
met hun opperhoofden bekeerd, in het ge
heel ongeveer duizend personen.
BELG IE
Spoorwegmulcrjaal voor
België.
De „Canadian Car and Foundry Cy" heeft
door middel van haar vertegenwoordigors in
België, aangeboden, om haar geheel© iwcrk-
capacileit in het vervaardigen van spoorwieg-
telandsheelmeesteri te vestigen.
Hiji koos het laatste en, glansrijk dopr
ziijn examen gekomen, maakte hij' het
voornemen zich door zelfonderricht Voor
een koogeren graad te bekwamen.
Thans rees er een andere moeilijkheid
voor hem op, om zich op het land te ves
tigen was de aankoop van meubelen en.
vele andere zaken zeer noodzakelijk, en
daar zijn moeder geen penning missen
kon, en er zich ook niet aan wilde
wagen om met hem samen te wonen,
geraakte hij' in een verlegenheid waaruit
ook zij'n studeerende vrienden, die zij'n!
geld mede hielpen opmaken, hem even
min konden helpen. Goede ra,ad was duur
Na eenige onaangename dagen in welk
tijdsverloop hij] door zijn. sombere over
peinzingen wel eens tot het uiterste ga-
bracht werd, kwam! hiji eindelijk tot een
besluit. Er zat niets anders op dan een
paar reizen als scheepsdokter te maken
en, zuinig levende van het in die betrek
king verdiende geld, zich naderhand ee:n
en ander aan te schaffen.
Lang dacht hij) over dien gfcap niet
na en weldra volvoerde hij! wat hij! zich
had voorgenomen.
Hij nam een uitgezochte bibliotheek' me
de, die uit vele wetenschappelijke, werken,
op zijn vak betrekking hebbende, bestond
en waarvan hij sedert laag in 't bezit
was. Nu h»d hij opeens den tijd omi .te
Siudecren, terwijl hij' de gelegenheid mist>
om mt te spatten. He kwamen echte:
steeds gunstiger. Groote mogelijkheden lig
gen hier voor de Kerk open, als er slechts
werklieden kunnen gevonden worden voor
dit uitgebreide arbeidsveld. De missiona
rissen genieten er de giomrie vrijheid.
Kerken, hospitalen en scholen mogen er
ongehinderd worden gebouwd.
De leider der Chineesche vredesdelega-
tie te Parijs is een Katholiek en er zijn
vele Katholieke leden in het Chineesche
parlement.
De president laat geregeld Katholieke
bisschoppen in particuliere audiëntie toe.
Dezer dagen 'is een Engelsche missie-
vuster, die in liet St. Josephshospitaal bij
de stad Ning-Po werkzaam is, waar al
lerlei ongeiukkigen en zwakken verpleegd
worden, door den president met de orde
van de ster begiftigd, ter belooning voor
haar menschlievenden arbeid.
&0BTE BERICHTEN
Volgens hot „Berl. Tagebl." hebben
do handelsfirma's te Straatsburg aanzegging
gekregen om vóór 15 November abc Duit-
seho cmployé's le ontslaan.
Te Diksmuidea heeft man de wor
steling aan den IJzer herdacht. Op de puim-
hoopen van hel stukgeschoten stadje, wap
perden de vlaggen dar Geallieerden en op
de plek waar vroeger da groote markt was,
had men naast de totaal vernielde hoofd
kerk, waarvan nog slechts twee spitsbogen
overeind staan, een véld-altaar getimmerd.
In F r a n k r ij k is nu de wet afgekon
digd op de herdenking en da huldiging van
de dooden, die in den grooteili oorlo-g vóór
Frankrijk zijn gesneuveld.
De huwelijksvoltrekking van
groothertogin Charlotte met prins Felix van
'oogenblikken voor, dat hij' zich voior
de studie ongeschikt gevoelde. Dit waren
mëestal dezulke welke hem in oen zeeri
onaangename stemming brachten, da,ar zijl
hem tot een (overspanning voerden, die het
woord wroeging en, nog half in een nevel
verborgen, het angstwekkende woord wan
hoop in haai" devies voerden.
Er gingen soms oènige minuten voorbij
dat bij spijt gevoelde met geloof en gods
dienst gebroken hebben, en ©an' paar ke©(
ren had een geduchte storm1 welk© schip
en eqyuipage dreigde te verdelgen hem de
almlaoht van een hooger wezen voor oogen
gesteld, aan welks bestaan hij in zij!n af
dwalingen niet meer geloofde Maar wat
te doen? Hij! kon niet met den kapitein
noch met de matrozen over zij'n onge
iukkigen zielstoestand spreken en was, niet
bijl machte zich zelven het geloof te
schenken, daartoe Ss Gods genade nopd1-
aakelijk!.
Het gebeurde dikwijls dat hij', toen men
de linie was gepasseerd, des nachts zich
afgezonderd van do mlannejn aan het roert
op het dek vond. Urenlang kon hij, in het
heldere maanlicht zitten peinzen, en voor
aekër waren In die oogenblikken zij'n;
beschouwingen niet van de aamgenaa'mste
soort,
Omi het 'terrein wat hiji verloren liad ie
herwinnen, zich nameSjk tot een geloovig
Ohristen te hervormen, was het gebed
noodzakelijk, mlaar wanneer de neiging
hiertoe in zijii ziel opkwam1, werd Ziji
Bourbon Parma, zal 6 Nov. a.s te Luxem
burg plaats hebben.
Uit San Diego in California wordt
bericht, dat men nu eindelijk zekerheid' heeft
omtrent het lot van twee Amerikaansche
vliegers, die sinds 21 Augustus vermist wor
den. Het is gebleken, dat zij wreedaardig ver
moord zijn door Mexicaansche visschers.
Het parket te Antwerpen is bezig
met liet onderzoeken van een klacht van oen
zekeren soldaat, Pannekoeke, die een socialis
tisch candidaat voor Antwerpen er van be
schuldigt hem verraden te hebben, (toen In'j
in Nederland reisde voor den geheimen in
lichtingendienst.
De toestand van president Wilson ïs
dermate verbeterd, dat zijn geneeslieeren liet
dagelijksohe bulletin niet moer zullen uit
geven.
Als b e w ij s voor dc vergevensgezind
heid van ex-Keizer Knel vaan Oostenrijk je
gens zijn vijanden, deelt Czernin mede, dal
deze in den zomer van 1917 zijm wensoh
le kennen gaf om den gevallen Tsaar te
redden en zoo mogelijk naar Duitschland te
brengen.
In Spanje is de staat van beleg
afgekondigd. Ook deze maatregel staat in
verband met een stakingsactie. Het gewaar
dreigt uit Barcelona, voor Spanje egn haard
van onlusten.
Volgens A me rikaansche berichten
uit Parijs zal Foch candidaat gesteld wor
den voor het presidentschap van Frankrijk
De commissie uit het Braziliaansehe
cc-ngres heeft het vredesverdrag goedgekeurd.
Trotzky heeft medegedeeld, dat de
anti-holsjewiski verslagen zijn en het gevaar
voor St. Petersburg is verminderd. Naar
verluidt, strijdt generaal Denildn over een
front van 800 mijlen.
Zweden, Denemark e n en Noorwe
gen hebben de souvereiniteit de-r ïsjecho-
Slowakische republiek erkend
Dc Duitsche veetelliug vail 1 Sep
tember j.l. heeft 2460.000 paarden aange
geven, tegen 4330.Ó00 in 1913, 16.3Ê0.0O01
runderen, tegen 21 millioen in 1913 en 11
millioen varkens, tegen 25.700.000 in 1913.
De groote opslagplaatsen van gas
bommen en andere munitie bij het kamp
van Munster, welke binnenkort aan de En
tente moesten worden afgeleverd, zijn in
brand geraakt ten gevolge van pen ontplof
fing. Drie dorpen moesten wegens het gevaar
worden ontruimd.
Iii een vergialdefiag, waarin 27 Pa-
rij sche vakvereenigingen vertegenwoordigd
waren is besloten de bijeenroeping van
een Nationaal Congres te vragen ter be
spreking van hét uitroepen der algenreene
werkstaking „om de Russische revolutie
te redden."
DERDE NED. R. K.
MIDDENSTANDSCONGRES TE BREDA
Maandagiavond kwamen de verschillende be
siuren in het Zuid-Hollandsch Koffiehuis
bijeen, om vervolgens ten stadhuize door
burgemeester en wethouders te worden ont
vangen.
De opening v. li. congres was Dinsdag,
's morgens te half elf, voorafgegaan door
een Pontificale H. Mis, opgedragen door
Z. D. H. Mgr. P. Hopmans, bisschop van
Breda, in de kathedrale kerk der H. Bar
bara.
Het welkomstwoord werd uitgesproken
door den voorzitter der regelings-commis-
sie, waarna de heer W. Fransen Jzn. een
rede hield. Vervolgens Weiden behandeld
door do wroeging onderdrukt, en een ge
heime stem, hem tot wanhoop voerende
fluisterde in ziijn ooren, dat hij' te veel
kwa-d had bedreven orn ooit vergeving te
vinden; daarbij waren de vraagstukken,
voor hem1 ontstaan door het lezen van
ongeloovige schrijvers, zoo ineens niet,
op .te losaen. Mogelijk' ziou 't voor hem
in die oogenblikken beter geweest pijn,
hoe helder ziijn verstand ook' mioiciit wezen,
zoo hij' een minder gevoelig hart had be
zeten; want hoe krachtig aijh geest ziclh.
ook gevoelde, hij' kon dat lastige hartl
dat hem dagelijks met grievende verwijten
overlaadde, maar niet beheersehen gin feted
daardoor veel.
Hadde hij' het geluk geaaid inplaats van
wroeging een grondig1 berouw te gevoe
len over zijn vroeger ergerlijk leven,
dan zou hem dit zeker tot het gebed ge
voerd en bijl vertroostingen in zlijlne ziel
ontwaard hebben, die haar sedert lang wa
ren vreemd gebleven.
Het meest van alles pijnigde hem de
gedachte dat hij: de oorzaak van d© vroeg
tijdige dood zlijns vaders wals en de aan
leiding' dat zij'n bnave moeder op haar
ouden dag gebrek smoest lij'dep, Het bleek
ookteri niet meer te helpen, en de slot
som, was, d:ait de wroeging met verdub
belde woede oprees.
Wroeging is een gevoel van spijt. Veelal
met de wanhopige gedachte vermengd, dat
het voor een terugkeer te laat en pr geen
vergeving te hopen is: berouw is insgte-
de volgende stellingen, door den zeereenv
heer Rector P. Stroonrer:
I. In het maatschappelijk samenstel ne
men onderscheidene groepen van men-
schen een hun eigen plaats of stand in.
Onder deze vinden wij ook den Handel
de ij venden en Industrieelen Middenstand,
II. Bij de oplossing- van het Midden-
standsvraagstuk is organisatie voor den
middenstand onontbeerlijk.
III. Deze organisatie noemen wij sfands-
organisatie, meer nog om de taak, haat
opgelegd, dan om de personen, die in haar
samenkomen.
IV. Deze organisatie heeft tot taak naar
best vermogen alle belangen te behartigen,
alle gevaren te bestrijden welke speciaal
den Middenstand raken, en die verband
houden met de toestanden waarin deze.
klasse van burgers verkeert.
V. Om haar taak op doeltreffende wijze
uit te voeren, Heeft de standsorganisatje,
zoo dikwijls zulks noodigi blijkt: speciale
instellingen of organisaties in liet leven ta'
roepen, welke ieder een haar speciaal
aangewezen belang te behartigen hebben.
VI. Een der meest noodige speciale or
ganisatie door de standsorganisatie der
middenstanders in het leven tel roepen, is !de
vakorganisatie.
VII. Bij het verleenen eener onontbeer
lijke vrijheid van beweging aan deze spe
ciale organisaties blijft het bewaren eenec
hoogere eenheid voor de hcogere volmaakb
heid een essentieel vereischte.
VIII. Het is ten hoogste geivenscht, dal
de standsorganisatie zich wete aan te slui
ten aan de organisatie der Kerk, die in
Bisdommen is verdeeld.
Des namiddags kwam in bëlfandelingi
het pr scad vies van M. v. Hout: „De Mid
denstand en de Belastingpplitiek."
Des avonds was er groot) feest in Concor
dia, nuet medewerking van Albert Vogel en-
de Kon. Zangf-Vereeniging! „Breda's Man
nenkoor".
Hedenochtend Werd) voor de congres
sisten een H. Mis opgedragen, waarna om
10 uur heropening van het congre3 en
behandeling van het prae-advies van pro
fessor Veraart: „De Middenstand! en de
Bedrijfsorganisatie".
Des middags zom een bezoek' worden
gebracht aan de Groote Kerk, terwijl het
congres besloten zou worden met een Pon
tificaal Lof in de kathedrale kerk van de
H. Barbara door Z. D. H. Mgr. P. Hop
mans.
R. K. GEMEENTEPROGRAM.
Naar de „Res.-bode" verneemt, is fïet
R. K. Gemeenteprogram door dë desbe
treffende commissie afgewerkt. Er zijn nog
al eenige wijzigingen in aangebracht. Het
is thans aan het bestuur van den Alg.
Bond van R. K. Kiesvereenigingen toege
zonden.
„AARDIGE" WINSTCIJFERS.
Uit een mededeeling omtrent een con
centratie der bedrijven van de N.V. Maga
zijnen Nieuw-Engeland (w.o. begrepen is
„Broekmans) en de firma H. Hcllenkanip
8c Co.. blijkt dat door deze zaken teza
men js verdiend (blankrente mediegerekend)
in;
1915 f154.000 -
5916 f222.000
5917 f390.000
191S f324.000 -
9 hVaahderr 1919 f468.000
te zamen f 1.558.000
In 'de jaretn 19151918 werd boven
dien f400.000 afgeschreven.
Dan zijn bet toch niet alleen dc lootten
en de grondstoffen die de duurte verwek
ken, en schijnen toch ook de „bedreigde"
confectionnairs een graantje mee te pikken,
merkt de „TeL" op.
lijk's een gevoel van spijt, gevolgd doop
het vertroostende denkbeeld dat bijl God
genade is voor den boetvoardigon zjundaai-
De eerstgenoemde had onwrikbaar in zlijrn
boezem post gevat; zijp hoogmoed stootte
het opstijjgena gebed van zijde lippen,
en hij] verviel ten laatste uitgeput van
geest na zooveel hopeloos lijden, in dien
ongeiukkigen toestand van. onverschillige
heid, waarin het wanhopig ongeloof orte
de woorden In dsn mjond legt: „Dalai
maar genieten wat te genieten e]n iijdeth
wat te lijden is".
De gewetensknagingen welke lietat on
ophoudelijk folterden hadden echter ook
haair goede zlijde. Was hiji eenm&al in de
sehroicelijksta buitensporigheden vervallen
hij1 had overvloed van tijd om! na te den
ken, en het gevoel van eigenwaarde, datj
hemi van jongs af bezielde, gedurende ilqj
dagen van losbandigheid door den niet ba
teugelden hartstocht onderdrukt kwam in
oogenblikken van afzondering boven en!
deed hemi inzien dat, mocht al hetgeen;
er was gebeurd niet meer te verhelpen,
Zijta, de achting welke hij! zich sselvetf
als mensch verschuldigd was, hemi dwong,
ziich boven het redeloos dier te verheffen!
en voortaan paal en perk te stellen. Ba'tJ
iedere opkomend© neiging der zinnen, wel
ke hem In zijh vorige misstappen ton
doen hervallen. Zoo werd hiji geheel en 0
een natiiullijk! Menscli
fSVordt vervojffd*}