nieuws- en advertentie blad voor noord-holland BUITENLAND. Zaterdag 2U Maart 1920. 1de Jaargang ©p neutraal terrein DE REVOLUTIE IN DUITSCHLAND. FEUILLETON. Het witte huis. [Wo 66 Verschijnt dagelijks Bureaus HOF - Telefcon! 4S3, Het radicalisme wint over hst heeie Öuitsefte rijk veld - Da eischan der vakvsreensgingen aan de regeering zijn zoo verregaand, dat inwilliging daarvan zou beteekenen invoering van de dictatuur van het proletariaat De regeering nog niet in Berlijn? Noske afgetreden. Be Natie ale Vergadering te stuttgart bijeen. Onlusten en vechtpartijen op tientallen plaatsen; te Berlijn is aan rie Brandenburger- poort tusschen Baitische troepen en Spartacisten een hevig gevecht geleverd, waarbij sneer dan honderd dooden vielen. Een zaal in Hotel Adlon volkomen vernield. 0 V lOU,'" i'. A Abonnementsprijs: Per kwartaalt 2,—, franco per post f 2.50; Met Geïllustreerd Zondagsblad f 0.45 hooger. Advertentieprijs: Van 15 regels f 1.25; elke regel meer t 0.26; Reclames per regel i 0.75Rubriek „Vraag en aan bod" bij vooruitbetaling per plaatsing f 0.00. Aan silo efconné's wordt cp aanvraag gratis een poiis verstrekt, welke her. verzekert tegen ongevallen tot een bedrag van f500,-, t 400,—200,-, flOO,—f60,—, f35— f SS.— Al hebben wij ten opzichte van volks- voorlichting en -opvoeding onze eigen, strenge beginselen, gegrond op d,iep-ge- 1 wortelde geloofswaarheden, toch waardee- f ren wij gaarne, wat in dezelfde richting /door andersdenkenden int goede bedoelin gen wordt gedaan. Zoo kon men eenigen tijd geleden met f belangstelling kennis nemen van een op- ,1'Oep, door een aantal intellectueelen dei- hoofdstad gedaan, om in deze moeilijke en gevaarvollen tijden, waarin het geestelijk /"evenwicht algemeen sterk geleden heeft, te kranen tot verheffing van liet mor eel e be wustzijn en verantwoordelijkheidsgevoel, j Eén zin van dien oproep leek ons ech ter wat gevaarlijk. Er werd n.m. meege deeld, dat naast de geestelijken en politici, welke zich met de wer-eldrestauratie bezig houden, ook anderen dit moesten doen en dat het eomité zich voorstelde een be weging daartoe in te zetten o p n e u - •lt raai terrein. Wij waren benieuwd, hoe men die mo- ifloele verheffing met de neutraliteit zou «amen rijmen. i Dezo week is de eerste proef genomen, .Een bekend vrijzinnig predikant, ds, Etien- me Giran, was door het neutrale comité ge- noodigid, om in een serie lezingen de actie in te leiden. i In het verslag dier eerste bijeenkomst, hebben ons twee dingen getroffen: Into die groote belangstelling en het enthousiasme, waarmede de initiatiefne mers voor deze beweging hun werk be kroond zagen; 2de het iidele van de po- 'ging om op neutraal terrein" iets posi- 1 tuefs voor de moreele verheffing der mas- ea te bereiken. Om met het laatste te beginnende re- j dienaar is een man van groote gaven, wiens woord dan ook blijkbaar insloeg,' maar wiens eerste les, ontdaan van alle oratori- fiche franje, bitter teleurstelt, voor wio er verwachtingen van mocht koesteren. De leiddraad, was deze, dat men mocht met ,de onde profeten in een hemolsch Jeruza lem, met die moderne Tolstoïanen in een 1 beloofd land, met de socialisten in e>en toeiKoari ets taai g*olooven, dat alles was Ireeir aardig. En die mensc.hen moest men hun gang maar laten gaan en hun mooien droom ui&t verstoren, zoolang" ziïj van Iiun theorie geen dogma maakten, dat zij te vuur en te zwaard aan anderen wenschten op te dringen. Heil was intussoben daar van niet te verwachten evenmin van de leer der christen kerk. die het kwaad zoekt in de onvolmaaktheid van den mensch en berusting en onderwerping predikt. W at noodig is, dat is een geestelijke om wenteling, een nieuwe wereldorde, met een rechtvaardiger verhouding tusschen kapi taal en arbeid; het moderne ideaal, dat, deen-aal voroverd; het heil der wereld Ibronigen zal. Het is wel merkwaardig, hoe geleerde menschen, ho-e heel een gezelschap van in tellectueelen, zich zelf zóó kan bedriegen. Daar wordt maar even vergeten, dat b.v. do K.-K. Kerk in alle tijden en alle om standigheden do zuivere loer der rechtvaar digheid, onthechting aan aardsehe goede ren, menschlievendhleid, naastenliefde,, liecft gepredikt, en zoo maar niet als een bedenksel van een of ander menechelijk vernuft, maar als de verklaring van een igoadjdij'k gebod. Die kerk liad dus haar groot, gezag on paar invioed 0,p 's mensshen sterkste dry f voer, het gewoten, mee. En nu meenen onze moderne phiLosofon een Idem deel van dit program te kunnen overnemen, er de grondslagen onder weg te nemen en dan, aanpratend als een mo dern ideae], den wereldvrede te zullen bren gen. Men zal verbaasd kunnen staan over zoo- voel naïviteit en over de belangstelling, waarmee zulke algemeenheden worden aangehoord, wanneer men niet de overtui ging had, dat een groot aantal onzer intel- lectueeleii; in den waan als volksvoorlich ters en -opvoeders te kunnen optreden, zelf blinden zijn en leiders van blinden. Maar de aandacht, welke zulke losse the- oriën, als boven geschetst, vooral in de kringen, dor jongeren vinden, moet voor ons toch oen spoorslag zijn, om ons licht niet onder den korenmaat te zetten, maar onze heilige en vruchtbare, beginselen da gelijks in zoo wijd mogelijkon kring uit te dragen. Telkens weer blijkt in deze dagen van grooto beroeringen, lioe allerlei geestelijke onevenwichtigen steiun zoeken voor hun verwarden geest en geschokt gemoed, waar om het plicht is, in dezen tijd meer dan ooit, om onze omgeving te doordringen van de christelijke beginselen, die immers het zout der aarde zijn. De rijksiegeering is nog steeds niet in Berlijn terug en het gerucht gaat, dat cick do Nationale Vergadering niet in Berlijn, maar in S-tuttgart bijeen zal blijven. Intus soben wordt in Berlijn tusschen de meer- derh-eidissocialisten en het regeeringsblok aan de eene zijde en de vakvercenigingen aan de andere zijde, onderhandeld. Of schoon de nreorderheidisso-edalisten hopen dat deze onderhandelingen heden tot een goed einde zullen kernen en daardoor wel licht Zondag een gemeenschappelijk pa rool zal worden uiigtgeveu om aan d.' al gemeene werkstaking een einde te ma ken, verbergen zij aan den anderen kant hun vrees niet, dat do bolsjewistische in vloeden reeds zoover zullen zijn doorge drongen, dat van een schikking óf geen sprake meer is, óf dat een dergelijk verge lijk ten slotte zou voeren tot een zuiver on afhankelijk getinte nieuwe regeering. De oischen, die de vakvercenigingen stellen, zijn de volgende: 1. terugtrekking, ontwapening en bestraffing van de troe pen, die aan de omwenteling hebben deel genomen. 2. Bestraffing van alle beamb ten, die aan de omwenteling deelnamen. 3. Democraiiseering van bestuurslichamen, ontbinding van alle tegen-revolutie-troe pen, oprichting van een veiligheidsweer en bewapening der arbeiders. 4. Socialiseering van de mijnen en clectriciteitswerken, over neming van de kolen- en kalimonopolics door hot rijk. 5. Uitbreiding van de sociale wetgeving. 6. Aftreden van de ministers Noske, Heine en Qeser. 7. Verplichting van alle partijen om bij do reorganisatie van de regeering zich te verstaan met do vakver- eeni,gingen. Het is duidelijk, dat wanneer de rneer- dedkeddssocialisten gedwongen zullen wor den, toch bii den toenemenden invloed der oi.afhankelijken dergelijke oischen to ac- cepteeren, wij nog slechts óén stap van de raiden.regseri.ng verwijderd zijn. Volgens do laatste berichten komen uit het rijk steeds ongunstiger tijdingen. Al leen in het Oosten van Duitschland en in Beieren en Saksen schijnt do toestand voor- ingediend. Do stemming ouder de bevolking is voortdurend zeer zenuwachtig. Kenmer kend van doze revolutiedagen is, dat dit maal do onrust eu de gevechten op straat niet beperkt blijven tot bepaalde wijken, maar verdeeld zijn over de geheele stad, j 7 -Vj% Van andere zijde wordt nog gemelxi,. Dte onderhandelingen van Douderoag^ middag tot 's avonds laat geveerd tusschen het algemeen bestuur van de Duitsche vak- vereendgingon en het bestuur der Berlijn- sebe vakverecnigingeji dezerzijds en de te Berlijn ver toe veude- rijksministers en Prui sische ministers ca de aanvoerders dor meerderheidspartijen anderzijds, over het afbreken van do ajgogiesno staking hebben geen resultaat gehad. De oischen der vakvercenigingen, dio onder leiding staan- van Legien (den be kenden zieor gematigden moorderheidsso- cialist) zijn z o o radicaal, dat indien zij ingewilligd werden de ge heele p o 1 i -i, j e k e leiding in handen zou komen van de arbeiders. Doordat er ge.en resultaat wend bereikt, is het spoorwagyerke©!? weer opgehouden. Do trainen, die gistermorgen vroeg ver trokken, zijn bescheten, waarop het be drijf gestaakt werd. In de. arbeiderswijken, van Berlijn heb ben de communisten en onafhankelijk en vele posion geplaatst, die alle arbeiders trachten terug- te houden van de fabrie ken. Uiv-imrroi-uing van liet ka-biaot. Over do quaes lie van hervorming- van liet ka' i .et verneemt de Frankf. Zei ung uit Berlijn, ö.a, men niet voornemens is de D-^itóch-na. iona'.en en de Dui.scho Vo Lisspartij ia--het min ij ter ie aan te bieden. Het ontslag van Noske Die Frankfurter jZtg-t meldt uit Berlijn, dat het vermeit om ontslag van Noske, minister van verdediging', is ingewilligd Da Prui-ieche mi i ter van binnonland- scho zaken, Heine die vcor de organen der vei ighei ispo i.ie vfera bwoond 1 ,k is, heeft zijn door do sociaal-democratische partijlei ing- geëischte verzo-elc om on' s ag loopig weer «enigszins rustig. In Berlijn hebben nog voortdurend straatgevechten plaats. Zoo werd gistermiddag cm 1 uur aan de Brandenburger Tor een auto met vier officieren, die volstrekt niet tot de Baltieehe troepen behoorden, door de me nigte aangehouden en werden de vier offi cieren door bet werpen met handgranaten uit do menigte gedood. Do Beriijnsche poliiieprasidcnt Ernst zal vermoedelijk eveneens niet pp zijn post terugkeer en. -n manifest am do rijkswosr. Tot de rijkswe-er is de volgende pro clamatie gericht: Aangemo&.tigd door ito gebeurtenissen der laatste dagen meent het Spariakisme opnieuw in Duitschiand de heerschappij aan zich te kunnen trekken en ons volk don genadeslag te kunnen toebrengen. Door den vait.n wil van al degenen, wien rust cn crio in liet land ter harte gaan, rooit deze waan .worden verijdeld. Even als vroeger, zal daarbij ook thans de rijks- weer i.r de eerste linie siaan en elke poging van het bolsjewisme verijdelen. In deze moeilijke uren noodig ik de rijks- weer uit vast aaneengesloten te blijven en het .welzijn des vaderlands te stellen boven al3 andere overwegingen. Ile zal alles doen om do troepen ie s euncn. In opdracht van den rijksweermiuilCcr, Noske, (get.) Yon Seeckt Uit de Nationale Vergadering- In de eerste zitting der Nationale Vergade ring; te Stuttgart na den staatsgreep, is het als volgt toegegaan: De democratische afgevaardigde von Payer betoogt; De Putsch" is voorbij, de gevolgen echter blijven. In Zuid-Duitsdrland is op nieuw wantrouwen gerezen jegens Berlijn. Onze politiek zal in geen- geval een wending naar rechts nemen. Wij willen geen „Gesin- nungss-chnüffelei", doch niemand mag zijn overtuiging doorzetten ten koste van het al gemeen belang. De gerechtigheid schrijdt snel en zonder niededoogen voorwaarts. De zake lijke redenen voor de verkiezing van het par lement in den herfst gelden ook nu nog. De rijkspresident moet gekozen worden op de wij ze, in de grondwet aangegeven. Voor de mi nisters zijn vaklieden noodig. De Duitseh-nationale afgevaardigde Kraut protesteert tegen liet knevelen van de open bare meêning d-oor de censuur. „Ik betreur het. dat bijna al mijn partijvrienden hier ont breken. Maar ik geloof, dat zij denken zooals ik: de klaploopers op de November-revolutie hebben niet het recht zich te beklagen." (Stormachtige interrupties. De president zorgt voor rust, opdat de afgevaardigde ver der kan spreken.) Geen revolutie ontstaat zonder dat de regeering er schuld aan heeft. De inbreuk op de grondwet in verband met de verkiezing van den rijkspresident moest de grootste opwinding veroorzaken. (Spreker is bijna niet te verstaan door het rumoer in de zaal). Wij hebben een gezonden bodem noo dig voor het nieuwe Duitsehland. Rijksminister I<och had verwacht, dat de afgevaardigde Kraut ook de ministers zou ver oordeeieu. „De afrekening met de persoonlij ke vrienden van den heer Kraut zal ik tot Berlijn uitstellen." De Nationaal-liberale afgevaardigde Bec ker spreekt, als eenige vertegenwoordiger van zijn fractie, tegen de eenzijdige samenstelling van de regeering. Doch hij keurt de contra revolutie even scherp af als de revolutie. „Ik verlang zoo spoedig mogelijk nieuwe verkie zingen en betreur het, dat de rijkskanselier het vonnis tegen Erzberger onbegrijpelijk ge noemd heeft. Wat Kapp en zijn vrienden de den, heeft ook Scheidemann gedaan. Maar de sociaal-democraten beoordeelen de revolutie naar het succes. De onafhankelijke socialist Benke verklaar de de regeering mede schuldig aan het ge beurde. „I-k bewonder den ireurigen moed, waarmee zij hier optreedt- Er moet thans ook recht gesproken worden over Bauer en Nos ke." De afgevaardigde Heim (Beiersche volks partij) veroordeelt elke poging met geweld de grondwet te veranderen. „Mijn partij ij ook voor het parlemenlarisme, eischt echter, dat de partijen hij de bezetting der ministe ries zich laten leiden door kennis. „Het gren- zelooze militarisme bestlijden wij met alle middelen." Spreker geeft een overzicht van den politieken toestand in Beieren gn van de kabinetsformatie. ,,Op de algemeene staking der arbeiders zou een weigering van de 'boe ren kunnen volgen lot liet afleveren hunner producten. Wij willen in Duitsehland niet al leen als een lid, doch ook als een stuk van Duitsehland leven. President Fehrenbacili constateert, dat alle partijen -de „Putsch" hébben veroordeeld. Wij beklagen dooden £n geven ons modelijden te kennen met de familieleden. (De afgevaardig den staan op). Wij hopen, dat de algemeene staking spoedig gedaan zal zijn. De Duitsche republiek is voor ons een plaats van vrijheid, tucht en orde." De president krijg! machtiging de volgen- de^zitting in Berlijn te doen plaats vinden. STAKINGEN EN ONLUSTEN i Do toestand to Berlijn. Op straat zijn biljetten aangeplakt van de vak- vereenigingen, die medewerking eischen aan dc hervorming der regeering en het overdragen van den geheel-en veiligheidsdienst aan de georganb seerde aibeiders verlangen. De algemeene staking duurt fn sterke mate voort. De Baitische troepen, die Dinsdag Berlijn zou den verlaten, hebben bevel gekregen te blijven. Alle telefooukantoren zijn bezet, particuliere' telefoongesprekken, ook voor de pers, zijn ver< boden. Geniesoldaten van de rijksweer zijn door so?- daten van de marinedivisie Ehrhardt ontwapend Onder dc genieslodaten was een sterke commu nistische propaganda op touw gezet. Aan alle manschappen en offficicren werden de wapens ontnomen. De manschappen gaven zich zondor tegenstand over en werden daarna ontslagen. Ter versterking van het Berlijnsche garnizoen zijn uit de omliggende plaatsen regeeringsger- Ircuwe troepen naar Berlijn gezonden, die tevens den Beri'ijnscben veiligheidsdienst zullen helpen bij het bewaren van de openbare orde. Uit Keulen wordt gemeld: Naar wij uit Ber-( lijn vernemen, is de toestand daar uiterst kritiek. Tegenover den stormloop van links schijnt ds regeering niet over voldoende machtsmiddelen te kunnen beschikken. Naar bet schijnt geschiedt de aftocht der Baltisc-he troepen niet met de noo- dige snelheid; integendeel, zij hebben hun terug tocht uit Berlijn gestaakt en zich in -de westelijke voorsteden verschanst. Vooral Charlottenburg gelijkt op een legerkamp. De troepen kampeeren voor een deel in de open lucht, terwijl zij verder in de Academie voor beeldende kunsten, in de Hoogeschooi voor muziek, in de TechniscTia H o irg e schooi en andere gebouwen van Charlot tenburg bun tenten hebben opgeslagen en deze gebouwen door machinegeweren verdedigen. Aan het station Zoologischer Garten hebben' de Baitische troepen hun pantserauto's en bagagewagens opgesteld, terwijl de rijksweer met pantserauto's door de straten jaagt. In de binnenstad is uiterlijk weinig veran- d:nd. Alleen zijn hier en daar prikkeldraadver sperringen en enkele barricaden opgericht. De zenuwachtigheid van de bevolking neemt in tusschen zeer toe, te meer daar er geen enkel 134.) De meid kwam nog even terug om' e enigszins spijtig op haar manier beter schap te belooven en maakte van die ge legenheid gebruik om de dames b& zeggen, ■dat zij opnieuw door de metselaars waren uitgenoodigd om het huis te komen zien. De meid beloofde dit bevel na (e ko- ,men en liep naar de keukeu. Eenige da- ,gen later vernam men dat de oude Tbmie (want de lezer zal begrepen hebben dat de gevangene niemand anders was) weder op vrije voeten was gesteld- Meu zag 'haar kort daarna op verschALende tijden (in de huurt ronddwalen, altijd eene of andere koopwaar aanbiedende in de ha- ■vetooze kleeding van'een by.Vlaarst-er. De drie dames hadden 't dien avond ,zeer druk over waarzeggerij en al het- /g'een op die kunst betrekking heeft. Me- .vrouw fRraumbaeh deelde op dat punt al haar ervaringen mede en besloot met te -Keggen, dat, al mochten er ook somimi- lige voprspellinge'n van die lieden uitkomen iLi jm. «fih nimmer eenig yertrc>u,wan I aan had geschonken. Daarop vertelde Cla ra een. aantal bijzonderheden van een vriendin -uit haar kinder jaren, die de voorspellingen van zekeren beruchten ho rersoooptrekker alle had vervuld gezien en schoon men 't haar kon aanzien, dat zij al die zaken wel wat al te wonderlijk vond, our eenige waarde daaraan te ont zeggen, eindigde zij eveneens met te ver klaren, dat zij dat a-lles als een zonder linge samenloop van omstandigheden, of liever als toeval beschouwde. Laura zeide lijk als belachelijk mocht heeten. Dit meenen wij echter zeker te weten, dat het voor sommige zenuwachtige lieden beter is de behandeling van dergelijke onderwerpen in don avond na te laten, en vooral is dit raadzaam, wanneer men zich in gezelschap bevindt van dames z,oc> schrikachtig; als mevrouw Traumbach Er bestond voor haar in dit opzicht wel niet zooveel gevaar als vroeger daar zij in den laatsten tijd haar geest zeer goed wist tc beheerschen. maar het bleek toch dat zij die dingen veel te onbeduidend dat haar zinnen eenigszins aangedaan wa- vond om er zich nog één oogenblik mede ren, toen zich een geraas van achteren bezig te houden en beweerde dat 't haar i deed hooren, oen geluid, dat den vori- niet moeilijk zou vallen het bewijs te gen dag niet de minste uitwerking op leveren, dat al die zoogenaamde profe- haa-r zou gehad hebben. Eensklaps sprong tieën niets beteekenden. zij wilde er even- zij op en riep: „Wat is dat. wat kan dat wel liever voor heden over zwijgen. I zijn? Martha is de deur uit, en niemand In tusschen zijn wij er zoo zeker niet el achter.' van dat het aardig drietal zich o-p zulk j De meid stak juist den sleutel ia de een volslagen ongeloof aan de kracht vaar straatdeur en toen zij zich kort daarop die duistere wetenschap mocht beroemen,in de gang deed liooren werd zij binnen- wij zijn meermalen in de gelegenheid geroepen. Zij schrikte van do ontsteltenis geweest, om achter do onverschilligheid die o-p het gelaat barer meesteres te le- van déze of gene dame oen zekere vrees-zen was, en aan het zwijgen der beide aohtigïieid te ontdekken, walkt» haar oor-jonge dames bemerkte zij, dat al moeh- sprong, zoo al niet aan een lsvemlig ge-1 ten deze «rich bedaard houden, z?3 alles loof, dan ten minste aan een flauw ver- j behalve op haar gemak waren, mpeden had te danken, dat ®veu ppnrerke i „Martha" sprak Laura zoo bedaard mo gelijk, ga eens achter zien, er is zeker 't een of ander omgevallen, mama denkt dat er iets gebroken zal zijn". Dq dlenstbo-de vertrok en kwam een kwar tier later terug om te vertellen, dat er volstrekt niets gebroken was, de porselein kast, zeide zij, bevond zich nog in goe de orde, en al het koperwerk hing, aooals altijd, gaaf en wel aan den muur. „Zijt ge al de kamers door geweest?" vroeg Clara. „Ja, juffrouw", antwoordde Martha, „be halve die van juffrouw Laura", en zon der meer te spreken, vertrok de meid om haar onwillekeurig verzuim te her stellen. Geen (wee minuten was zij weg of zij kwam hollende door de gang terug en vroeg: „Heeft juffrouw Laura het raam op haar kamer van middag opengeschoven, ik heb het, toen ik het bed van morgen opmaakte, dichtgedaan". „Wel neen, Martha", zeide Laura, „ik b-en een paar uur geleden op mijn kamer geweest en weet zeker dat het venster gesloben was". Dan hebben ze willen inbreken eprak de meid, thans evenals hare meesteres ontsteld, „want het raam is heelemaal opengeschoven". „Het werkvolk van hiernaast is zeker toeli al vertrokken?" sprak Laura vragend „O, -al voor twee uur", verzekerde de dienstbode. „Maar die nrenschen konden daarom toch nog wel weeromkomen", meende Cla ra; „het is hier ook zoo'n stille, eenza me buurt", vervolgde zij, „en ik zou bang zijn dat zij het fooitje wilden halen, dat zij vreezen dat hun onthouden wordt, daar wij het huis niet komen bezichtigen. Gij hebt het raam nu toch dichtge schoven, niet waar?" „Zeker, juffrouw, dadelijk ik heb dp pin er opgedaan, maar 'k beef ei' van, als u ziet". Mevro-uw Traumbach had in al dien tijd geen woord gesproken, zij scheen in gedachten verzonken, nauwelijks had de meid rich ten derde male verwijderd of zij zag haar dochter veelbeteekenend aan, en zeide „Beleef mij, mijn lief kind, voortaan, ook zelfs over dag, uw venster altijd goed gesloten te houden, en geef mij de( verzekering, dat gij nooit,, als het donker, is, u alleen op straat zult begeven^ Kan &k (Jaar pp aan?" i_jI 1 'iWor'dt vervofgil.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Ons Blad : katholiek nieuwsblad voor N-H | 1920 | | pagina 1