It.ft. NIEUWS» EN ADVERTENTIEBLAD VOOR NOORD-HÓL?ANTE
Door Centraal
Europa.
HET WITTE HUIS.
No 107
13e Jaargang
A
Wat de Pers zegt
FEUILLETON
Zaterdag 8 Mei 1920.
Verschijnt dagelijks
Abonnementsprijs;
peï kwartaalf 2,—franco per poet f 2.50;
Met Geïllustreerd Zondagsblad f 0.45 hooger.
Bureau: TOF 6, êkL&M&m. - Telefoon: rKt™3E 433'
Aar» eito abcnné's wordt cp sanvrpeg gratis eera polis
Advertentieprijs;
Van 15 regels f 1.25 elke regel meer f 0,25{
Reclames per regel f 0.75; Rubriek „Vraag en aan-
bod" bij vooruitbetaling per plaatsing f 0.60.
Bkt, welke hen verzekert tegen engevalien iet een bedrag van S50O,-, f 400,—, f 200,-, fSOO,-, 160,—, 5 35,— 13.—
BRIEVEN UIT WEENEN.
II
De dank der Weensche arbeiders.
De dank der Weensche bevolking voor de
liefdesgaven, welke het edelmoedige Holland
der hongerende stad doet toekomen, is in
drukwekkend.
Wij, die den trein hierheen begeleid heb
ben en die door onze aanwezigheid alhier
allen als vertegenwoordigers van dat edel
moedige Holland worden behandeld, we zijn
er eerlijk gezegd, een beetje verlegen
«nee....
Is inmiddels de dank der Weensche be-
yolking im Ganzem indrukwekkend, de
dank der Weensche arbeiders. Waarvan wij
een treffende uiting mocht en bijwonen, is
■overweldigend grootsch.
Zóó kan een volk slechts dank zeggen,
voor liefdesgaven, als het in ontzettenden
nood verkeert ènals het een edelgevoelig
hart heeft
Zoodra was het Zondag in de vroegte niet
bekend geworden, dat de levensmiddelen-
trein met de gaven der Roomsche arbeiders
van Holland gearriveerd was, of er werd een
groote vergadering uitgeschreven tegen Woens
dagavond, waarop alle Roomsche en Chris
telijke arbeiders van Weenen werden uitge-
i noodigd, die uiting wilden geven aan hun
.dank jegens de goede Hollanders in 't alge-
meen en jegens de Hollandsche arbeiders in
het bijzonder.
Die vergadering nu, welke gehouden werd
in het gebouw van de „Kath. Gesellenverein"
in de Sumpendorferstrasse een ontzettend
groot vereenigingsgebouw hebben wij
hedenavond bijgewoond, en nu wij in de
stille kloosterkamer onze indrukken zitten
neer te schrijven, nu ruischt en suist het nóg
om in ons hoofd van de luide, spontaan
gegeven dankdemonstratie, welke de Ween
sche arbeiders hun Roomsche en Christelijke
aroeders en medestrijders in Holland naast
héél het Hollandsche volk gebracht heb
ben.,,.
Reeds lang voor den aanvang der vergade
ring was de gewone vergaderzaal van het
„Gesellen-Verein" gebouw met meer dan
duizend -mannen en vrouwen vrijwel uit
sluitend van den Weenschen arbeidersstand
gevuldgeen plaatsje, zelfs geen staan-
plaatsje bleef onbezet
Stonden wij verbaasd over zulk een op
komst, onze verbazing groeide en groeide
toen we op 't uur van den aanvang der vergade
ring vernamen, dat in de benedenzaal nog
ongeveer duizend personen dicht opeenge
pakt zaten, in de hoop, dat de Hollanders
en natuurlijk voornamelijk de afgevaardigden
der Roomsche en Christelijke arbeiders van
Holland, n.1. de heer Nykamp, penningmee
ster van het R. K. Vakbureau en de heer
J, S. Ruppert, secretaris van hef,Christ. Vak
verbond zich na afloop der vergadering in de
bovenzaal ook voor hèn zouden vertoonen.
Vele „bervorragende" Oostenrijlcsche per
soonlijkheden woonden deze grootsche demon
stratie bij
Hofrat Prelaat Schöpfer, lid vanhetOosten-
rijksche parlement, Frau Dr. H. Burjan,
de heeren b'ranz Spalowsky, A. Mataja, H.
Steinegger, Chr. Fischer, J. Heitzinger, A.
Kumschak, allen eveneens leden van het par
lement.
In een inleidend woord, dat herhaaldelijk
door spontaan en langdurig h; ndgeklap on
derbroken werd, zoodra er maar sprake was
van de Hollandsche hulpvaardigheid, ver
klaarde de voorzitter, dat deze vergadering
beschouwd moest worden als een grootsche
uiting van dank jegens Holland cn zijn
Roomsche en Christelijke arbeiders harte
lijk heette hij de vertegenwoordigers uit Hol
land de afgevaardigden der arbeiders, den
hoofdgeleider en de beide journalisten wel
kom, en toen dit welkom eenmaal uitge
sproken was, toen duurde het van wege
het instemmend, geweldig applausgeruimen
tijd, alvorens de heer Spalowsky, voorzitter
van de „Central-commission der Christlichen
Gewirkschaften" het woord nemen kon.,..
In stoere taal begon de heer Spalowsky
met uiteen te zetten, hoe Oostenrijk in zijn
hedendaagsche ellende geraakt isde hoop,
welke men gedurende den oorlog voedde, is
niet vervuld Oostenrijk werd overwonnen
en zóódanig afgesloten gehouden van de
overige wereld, dat het totaal verarmde en in
den grootst denkbaren nood geraakte.
Er moest geholpen worden, -maar och
zoo weinigen verstaan de kunst in echt
Christelijke naastenliefde te helpen,zoo
meenden wij.
Doch zie Dank zij de artikelen, waarin
de journalist Galesloot het eerst den Ween
schen nood in Holland bekend maakte, heeft
men aldaar medelijden met ons gekregen,
en Holland helpt en Holland hééft geholpen
zóó, als wij het niet hadden durven hopen.
Wat wij, arbeiders, in die hulp van Hol
land het schoonste vinden, dat is, dat de ar
beiders aldaar 8 uur overwerk verricht hebben
voor ons, om ons aan levensmiddelen te helpen.
De sociaal-demokraten hebben ook deze
aangelegenheid aangegrepen om ons te
smaden dor een toeval kon het Holland
sche K.Y.V. zijn levensmiddelen eenige we
ken vioèger zenden dan de Katholieke en
Christelijke organisatie deze werd de dupe-
van de revolutie in Duitschland, waardoor
geen leveasmiddclenzendingen konden óver
komen.
Nil echter is de levensmiddelentrein met
de wagons der Hollandsche Katholieke en
Christelijke arbeiders gearriveerd, eu de
zending is van dien aard, dat wij de socialis
ten durven uitdagen, nóg eens te schimpen
Op grootsche wijze is de hnlpverleening
in Holland georganiseerd dat heeft spr. met
eigen oogen kunnen zien.
Geen land doet dat Holland na
Hier nu zijn wij bijeengekomen om de gas
ten uit Holland hartelijk te begroeten, om
in hen alle edelmoedige Hollanders te
eeren en te danken.
Dank brengt spr. aan allen, die aan deze
hulpverleening hebben medegewerkt.
Roomsch en Christelijk Weenen is er juist
daarom zoo dankbaar voor, omdat het daarin
een bewijs ziet, dat het in deze wereld nog
niet alléén staatwe zijn door den feilen te
genslag kleinmoedig geworden in alle op
zichten maar dank zij dc hulp ook en
vooral van Holland zullen we nog eenmaal
zóóver komen, dat we onze volle kracht her
krijgen, om succesvol te werken aan de ver-
steridng en aan den uitbouw van onze arbei
dersorganisatie, om het mogelijk te maken,
dat wij tot herstel van het ongelukkige
Oostenrijk onze Christelijke beginselen
dóórvoeren in staat en wetgeving
Hierna brengt de vergadering een driemaal
„Hoch" op Holland uit en davert de zaal
langen tijd van enthousiast applaus.
Luide begroet en toegejuicht beklimt ver
volgens de heer Nykamp, penningmeester,
van het R. K. Vakbureau in Holland, het
podium.
Spr. begint met de groeten over te brengen
van de georganiseerde arbeiders uit Holland
de Hollandsche collega's achten ich gelukkig
iels te hebben kunnen bijdragen tot leniging
van den nood der Weensche Kath. arbeiders.
Vooreerst, omdat de kath. arbeiders in
Holland daardoor hebben kunnen toonen,
dat ook de kath. vakbeweging de broeders
in 't Oosten niet vergeet.
Wij mogen, aldus spr. niet trotsch zijn op
onze liefdadigheid, toch mogen Wij een
enkele maal wel eens zeggen, wat wij zooa!
doen, ook hier zal het wel een gewoon ver
schijnsel zijn, dat de goedé daden der Katho
lieken worden doodgezwegen (Geroepzeer
juist
In Holland is veel voor Weenen gedaan.
Niet minder zijn we verheugd, iets te .kun
nen doen, omdat we daardoor aan de wereld
kunnen bewijzen, dat de kath. solidariteit
geen ijdel woord is. V
Het materialisme beheerscht heden ten
dage de wereldwij staan op een geweldig
keerpunt in onze geschiedenis
De kath. beginselen zullen naar onze vaste
overtuiging ons uit den chaos kunnen redden.
Geen klassenstrijd, zij de leus, maar sa
menwerking
Daarom, aldus spoort spr. de aanwezigen
aan, versterkt uwe organisatie, maakt elkan
der tot brave kath. menschen
Nog is het niet te laat. Met moed dc toe
komst in Vooruit, met .aan der spits, de ba-
uier van Koning Christus
Voorop de zegevaan 'van Hem, van Wion
alléén redding is te verwachten
Als dc heer Nykamp zijn herhaaldelijk
door applaus en uitroepen van instemming
onderbroken rede beëindigd heeft, voert de
heer S. Ruppt.it, penningmeester van het
Chr. Nat. Vakverbond het woord.
Deze spr. wijst erop, hoe het welvaartspeil
in alle landen gedaald is. In Nederland is met
groote moèite de neutraliteit bewaardook
wij hebben schraleXijden gehad van schrale
rantsoenecring en sterk bewogen economisch
leven.
Langzamerhand is het heter geworden.
Eu toen dc nood in het buitenland ons bekend
werd, waren we direkt bereid %e helpen. De
Hollandsche arbeidgr9Lbeslöten 8 uur over te
werken voor de Weensche broeders,de
syndicalisten eclitér moesten tegenwerken
leert daaruit de liefde van dc rcvolutionnai-
ren voor den arbeider
Thans hebben wij levensmiddelen in Wee
nen gebracht, ze zijn onvoldoende, maar op de
eerste plaats noet gij uzelf helpenDe
restauratie desmaati'/liappij is een eeretaak
voor de arbeiders.
In Holland hebben we onze organisatie
uitgebouwd en versterkt,
Vóór den oorlog hadden de Chr. en kath.
arbeidersorganisatie 's te zamen 53.000 leden,
thans 225.ooowaarbij de kath. 150.000-
en de christelijke 75.000.
Regeering en socialisten houden met ons
rekening.
Ook gij moet uw recht vragen, doch het
recht ons van God gegeven om onzen plicht
te doen voor God, staat, maatschappij en
huisgezin. Naast rechten zijn er ook plichten
allereerst de plicht om de maatschappij we
der op te bouwen.
Gij, met uw vakvereeniging, gij hebt dc be
lofte der-toekomst, niet de socialisten.
Internationaal willen wij onze kracht aan
den opbouw eener nieuwe maatschappij wij
den
't Gaf wederom een oorverdoovend applaus
Tot slot voerde nog de heer A. Mataja, lid
van het parlement, het woord tot dankzegging
en tot opwekking, waarna in de benedenzaal
nog eenmaal dezelfde plechtigheden plaats
vonden en de duizenden bezoekers in dichte
drommen, naar huis togen, hun Gewirk-
schaftslied. luide latende schallen door de
straten van Weenen.
EEN INTERNATIONAAL KATHOLIEK
PERSBUREAU.
Op de meest krasse wijze zijn thans van
twee kanten hoogst ernstige (onbewezen)
beschuldigingen tegen de Christelijke re
geering in Hongarije ingebracht.
Van communistische en socialistische
zij-de wordt die regeering verweten als
zou onder haar de „arbeidersbeweging"
(lees de socialisten en de communisten)
aan de wreedste vervolgingen blootge
steld ziju.
Van Joodsche zijde wordt in het ,,HbId."
verzekerd, dat de ehristclijk-socialen in
Hongarije, een ware drijfjacht houden op
alles wat Joodseh is.
Op de eoue beschuldiging heeft do Hon-
gannsche regeering geantwoord door ver
tegenwoordigers van de Engolscbe en Ita-
ljaansche socialisten uit te noodigen naar
Horgarije te komen ou zich daar persoon
lijk te vergewissen van de juistheid of
onjuistheid der beweerde vervolgingen:
men is geneigd te nieenen, dat eeu regee
ring die zulk eeu onderzoek aandurft,
stevig in haar schoenen slaat.
Op de andere moge do Hon.gaarseke le
gatie iu Den Haag zoo spoedig en vol
ledig mogelijk antwoorden.
Intussoheu meent het „Huisgezin", dat
de openbare mcening in Europa to een
zijdig wordt voorgelicht.
„De wereldmacht der publiciteit is
te zeer in handen van een groep, die,
om het zacht uit te drukken, de chris
telijke en katholieke wereldbeschou
wing weinig genegen is.
- Voelen wij, katholieken, niet op on
duldbare wijze ons tekort?
Moesten wij, die in Europa alleen
meer dan tweehonderd millioen geest
verwanten tellen, niet over een eigen
internationaal persbureau beschikken,
dat, in alle landen zijn vertakkingen
hebbend, in staat was, een tegenwicht
te vormen tegen do minstens eenzijdige,
vaak tendentieuze, zoo niet geheel val-
Söho beschouwingen, die door de we
reld worden verbreid!
Wij kunnen de beschuldigingen tegen
de christelijke Hongaarsche regeering
dit feit staat niet alleen; welke ca-
rieatuur zal van onze eigen christelij
ke regeering in en aan het buitenland
worden vertoond! doodzwijgen; wij
kunnen schuchter opmerken, dat ze
stellig overdreven zijn, zoo niet geheel
onjuist en we zullen dan wel niet heel
ver van de waarheid af zijn.
Maar wij moesten met die stukken in
de hand dc onwaarheid der beschuldi
gingen kunnen aantoonen of, eventueel,
met kennis van zaken kunnen verkla
ren: het i-s'zoo, de Hongaarsche regee
ring heeft zich misdragen."
Wij verbeiden de Katholieke Interna
tionale.
En een liarer eerste en noodzakelijk
ste werken zal zijn de oprichting van. een
internationaal katholiek persbureau in
dienst van dc katholieke zaak en van de
waarheid.
DE CONFERENTIE TE SPA.
Uit goede bron wordt vernomen, diat de
Duitacho regeering een nota zal zenden
aan de Fran soke regeering om te vragen,
dat de conferentie te Spa, bepaald op 25
Mei, uitgesteld zal worden tot na de ver
kiezingen in Duitschland op 10 Juni.
Naar aan d§ii Berliner Lokalanzeiger"
wordt gemold,- zullen ook een aantal fi
nancieel© deskundigen deel uitmaken van
de Duitselie delegatie naar Spa. Onder hea
zou Dernburg zijn.
HET PGOLSCHE OFFENSIEF.
Een telegram uit Lemberg meldt, dat
bet Oekrajiensebe leger Odessa bezette.
De bezetting werd „vergemakkelijkt"
door de Roemeensobe artillerie.
De verbitterde strijd tusscbön de Pool-
sche en de bolsjewistische legers om bet
bezit van Kief duurt nacht cn dag voort.
De Polen dringen de roode troepen lang
zaam in een grooten halven cirkel terug.
Volgens berichten van het front zouden
de Polen Kief reeds kunnen binnenruk
ken, maar zij wachten daarmee om den
Oekrainers een kans te geven hun hoofd
stad het eerst binnen te rukken.
Hoe groot de nederlaag is geweest, die
de bolsjewiki bij Kief geleden hebben,
blijkt uit do volgende offieieele mededee-
lingeu: De buit van de gevechten gedu
rende do laatste vijf dagen bedroeg 120
kanonnen, 418 machinegeweren, 2 pantser-
treinen, 2 pantserauto's, 2 tanks, 3 vlieg
machines, 3 stations voor draadlooze tele
grafie, een groot aantal locomotieven en
wagons, een groote hoeveelheid artille
riemateriaal, technische apparaten en le
vensmiddelen. Het aantal gevangenen be
draagt 25.000. In Podolië en Wolhynië
wordt het Poolsohe offensief met succes
voortgezet. In de Polosia hakten die Po
len het 41ae bolsjewistische regiment in
die pan.
IN DEENSCH SLEESWIJK.
Decnsehe. ruiterij, bestaande uit dragon
ders en huzaren, is Donderdag over de te
genwoordige grens getrokken op weg naar
de steden, Toender en Aabenraa, in do
eerste zone. Toen zij de grens overschre
den, speelde de muziek „Koning der Ko
ningen". Jonge meisjes versierden de
Deensche cavaleristen met bloemen en
zij werden verwelkomd door de overheid
en geestdriftig toegejuicht door de bevol
king oj) weg naar hun kwartieren.
Te Flensburg zijn, naar een Wolffberioht
meldt, Donderdagavond groote protest-
vergaderingen gehouden tegen die inter-
nationaliseering van de tweede zone. Ge-
eischt werd een greius ongeveer overeen
komstig met de Tiedj en-linie en aange
drongen werd op een spoedige beslissing
oni een einde te maken aan de onzeker
heid.
DE STAKINGEN IN FRANKRIJK.
In offieieele kringen is men die mee-
ning toegedaan, dat de regeering geen
enkele onderhandeling met de stakers zal
beginnen voor het werk algemeen hervat
is.
Een Havas-berioht meldt: Steeds dui
delijker worden de symptomen van een
naderend einde der crisis. Het aantal tot
den arbeid terugkeerene cbetminots is zoo
groot, dat do minister van openbare wer
ken do staking van deze corporatie feite
lijk als geëindigd beschouwt. Het verkeer
is op de meeste netten normaal en op do
andere ruimschoots voldoende om het ver
voer van reizigers en goederen te verzeke
ren. Op de P. L. M. neemt de hervatting
van den arbeid zoodanig toe, dat do
dienst te Parijs normaal is te noemen.
Op de lijn ParijsOrleans neemt het
aantal personen- en goederentreinen toe;
de dienst op de banlieue is volkomen ver
zekerd.
Men constateert een toeneming van het
aantal treinen; op Donderdag kwamen te
Parijs 323 goederentreinen binnen tegen
283 op Woensdag. Op bet noordemet is de
toestand normaal; de reizigerstoevloed is
dezelfde als voor de staking.
1T6.
1 7
1_a' i t i
En nu zal men miji vragen: „Waar
Jigt Marrelhoef?"
Ja, mijn geëerde lezer, dat is een
ivraag die wel wat moeilijk voor mij
jta beantwoorden valt; Ik zou uw nieuws
gierigheid gaarne op dit punt willen be-
'WmJigen, maar het is een schrijver niet
-Veroorloofd aoo maar alles te openbaren.
1 Daarom zult ge tevergeefs dit dorp op
JtoDdzaakt gevonden de plaats der behan-
Oe kaart te zoeken. Ik heb mij' ge-
«oedzaakt gevonden de plaats der hande-
IhM van ana verhaal achter een ver-
«iohten naam te verbergen, en het doet
ff, dunkt mi|, ook ai weinig1 aan. af
toe ajj! heet» de geschiedenis u in
tteae bladzijden medegedeeld, in meerdere
geringere mate uw aandacht waar
dig blijkt. Dit laatste blijft u alleen te
ever maai- het is mjyi, natuur
lijk gausch niet onverschillig hoe uw
oordeel er over luidt.
Met het doel om u eenige oogenblikken
aangenaam en nuttig bezig te houden,
heb ik geschreven, deze eisch welken
ik mij zeiven heb gesteld, is niet altyl
zoo gemakkelijk te bevredigen, en of
schoon ik volstrekt niet de minste aan
spraak op eenigen lof van uwe zijde
maak zou Ihet mij toch zeker aangenaam
zjjn zoo uw oordeel over dezen letterar
beid niet ongunstig luidde.
Verwondert het u misschien dat de niet
beantwoording eener strafbare, zinnelijke
Fefde den mensch zoover kan brengen,
dat hij1 tot aan het graf het vroeger voor
werp zijner onzinnige veroering inet- zijn
wraak vervolgt, dan wensohen wiji u van
harte geluk, want dit zou een toeken zijn.
dat gij nimmer onder de werking van
een hartstocht hebt geloefd, die, al zou
zij zich ook minder krachtig mogen too
nen dan bij! Freimdlich, toch zoovelen
reeds in dit leven ten verder ve heeft
gevoerd en aan wier werkelijk aanwezen
gij in geenen deele behoeft to twijfelen.
Wanneer een ongeoorloofde een zinnelijke
liefde in haat verandert, evenaart, ja over
treft dit laatste gevoel het eerste dik
werf in kracht, en indien er geen gods
dienst aanwezig is, om, naar welke zijde
de buitensporige naiging dan ook over
slaat, deze te beteugelen, hebben wij al
tijd uitersten te verwachten on zijn ge
tuigen van een overdreven walgelijke ver
eering of schrikken terug voor de yer-
delgingswoede der wraak.
Gij' zoudt injj kunnen toevoegen, dat
u de ontvoering van Laura eenigszins on
waarschijnlijk voorkomt, daarop kan ik u
antwoorden, dat er, volgens het verhaal
van een zeer waarheidlievend persoon
voor jaren geleden te Amsterdam een
zelfde voorval moet plaats gevonden heb
ben. Laat op den avond werd zekere jonge
dame van een gezellige bijeenkomst tehuis
gebracht, zij verzocht baar geleider die
iemand van onbesproken gedrag was toen
zij aan de stoep genaderd waren te ver
trekken, daar zij den sleutel bij zich had
en nu wel in huis zou koenen. Het jong-
mensck, dat haast scheen te hebben om
weg te komen, voldeed aan haar verlangen
en nimmer heeft men iets meer van
het meisje vernomen.
In 't geheel doet men verkeerd zich
te verwonderen over een of andere zonder
linge passage in een verhaal. Hoe dik-
wij is vinden er niet in onze onmiddellijke
nabijheid voorvallen plaats, welke wij on-
j waarschijnlijk ziouden noemen wanneer zij
ons in een roman werden verhaald. Een
Fransch schrijver van befaamde reputatie
staat er ons voor in, dat, welke horrible
geschiedenissen hij ons ook mededeelt, hij
altijd nog verre beneden de werkelijkheid
is gebleven 'en men slechts de jaarboe
ken der lijfstraffelijke rechtspleging heeft
te raadplegen, om zijn bewering bevestigd
te zien, en wij twijfelen geen oogenbiik
aan de waarheid hiervan. Rilt men niet
dikwerf wanneer men in de dagbladen
het verhaal van de afschuwelijkste ja,
ondenkbaarste misdaden onder de oogen
krijgt en zou men in dat opzicht niet
veeltijds geneigd zijn om aan verdichting
te gelooven. zoo die ijzingwekkende ge
schiedenis ons niet van geloofbare zijde
werd medegedeeld? Dan ziet men dat de
werkelijkheid niet zelden de verdichting
in verschrikkelijkheid overtreft. In zoo
verre het in de menschelijke macht ten
goede of tien kwade ligt, bestaat er in
waarheid niets onwaarschijnlijks, alles is
mogelijk Ja, de poel van ellende en jam
meren, waarin eeu mensch verzinken kan
is grondeloos, aan den weg van misdaad
zieleemart verdrukking en smaad js geen
grens. Wat zou er van ons worden, zoo
wij die enkele opflikkeringen van deugd
en geluk, welke wij op den dwarsweg
die ei' doorheenloopt, somtijds met genoe
gen ontwaren, moesten missen en zy' ons
geen kracht schonken om het voetpad
ons tot aan het graf afgebakend, te
vervolgen.
Soms waant men zeker verhaal onwaar
schijnlijk terwijl het op morgen waar
blijkt te zijn; vandaag wordt ons iets ala
zeker bericht, wat naderhand blijkt niet te
zijn gebeurd. Zoo smelt de* waarheid
in den leugen en de leugen in de waariieidi,
en .Voltaire had gelijk, toen hij zeide:
La fable ressemble parfois J Vhistoira
et l'histoire éi la fable: Soms sóhjjnt di«
fabel geschiedenis en de geschiedenis een
fabel. J I "-•"fc-au-,-
piNDja D
