Rijwiel-Lantaarns
in 40 modellen,
Herman de Graaf,
Zij dam 8 en 9.
Telef. 626.
Het winkel-wezen te Hlkmaar
in vroegere eeuwen.
we aan de goed verzorgde étalage van den
heer L. C. WIJDEMAN, Megdatenenstraat
Ook de hear Th. GROOTHUIZEN, Hekel-
stnaat, cioel aan de winkelweek mede. Fraaie
schilderstukken en alle soorlen lijsteJn zijn
hier Ie zien. f
In de étalage van den lieer KRAMER, Ile-
kelstraat, vinden we alle lienoodigdhede'n voor
de schoenmakerij.
Iels fijns op het gebied van pattfsserie von
den we bij dien heer A. NETTEN, Appelslefeg
hoek Luttik Oudorp. Er staal een heerlijk op
gemaakte taart, inderdaad een doeltreffend
lokaas. -
heeft drie uitstalramen (twee in de Lange-
straal en één in de Achterstraatd e oehno
nen tol deze die de volksgunst verworven
hebben. De étalages in de Langeslraat is be
slist verrukkelijk, men heefl op de meest vo-or-
dceliga wijze van spiegel-en lichteffecten partij
getrokken, terwijl de „Gero"-étalage (zilveren
lepels, vorken, enz.) tot een zegeboog op hot
gebied d r reclame omgewerkt is. I)e samen
stelling van den Gero-zegeboog is waarlijk oen
schoone vinding.
De he-u- L. FRANKENBERG, Lamgedraal,
wiet huiten het mooie geheel om, op vin
dingrijke wijze de aandacht van het publiek
De heer v. d. MEULEN, Langstraat, heeft
in zijn ruime étalage verschillende boeken,
platen en doozen postpapier zeer netjes ge
rangschikt.
„Het Witte Huis" van 18741895.
De heer PLAS, Ridderstraat, heeft zijn éta
lage van goud- en zilverwerken keurig netjes
opgemaakl.
In de Langeslraal biedt de heer B. LIE-
NESCII wederom het fijnste o.p hel gebied
ivpji de nieuwe mode aan.
„Het Witte Huis" van 19021911.
vd'or zich ie reserveeren door een origineele
wedstrijd, waarbij men v-erplichl is alle aan
dacht iaan de étalage te wijden, wal voor den
handelaar hel directe voordeel' insluit, d.d
iedereen zijn artikelen 1-ecrl kennén: ook
rteds ten succes van beleckenis!
„Het Witte Huis" van de Fa. H. S. Cloeck tijdens de winkelweek.
Bij- den heer L. TRI.TBETZ, Langeslraal,
slaal het getrouwde paar Theo en Truu,s
zij,n pas'gekochte m-euhilee-ring te lïewonderen.
Een aardige reclame.
De pa-rapluie-étalage van den lieer J. P.
QUERELLE, I jan,ges fraai, is ze-sr aardig ge
reed gompakl. Doch niet alleen parapluie's ver
koopt de hear Querelle; i 1 ij étaleert ook alle
soorten reisartikelen.
De Firma YPMA, Latngesiraal, beeft prach
tige piano's voor de Iranian gerangschikt. Af'en
toe krijgt liet publiek een mo-oi nummertje
muziek Ie hoor.sii door de eleclrische piano.
Fraai schoenwerk, zwai't en bruin, is ge
dateerd bij den lieer FKIJEN, Langeslraat
Alles slaat hier keurig netjes op orde, zoodal
m-cn (gemakkelijk een keuze kan doen.
De lie r II. WiKLAGK, Langeslraal, heefl
gedacht aam de I. a n dh o li w ten toons lel 1 i 11 g en
daarom in zijn mooie étalage hulde aan den
landbouw gebracht.
Voor wiegen, lui rmahden el.c."kan men te
recht bij den h er LANDMAN, Langeslraat.
De hear J. METZ. Lflnges.traat, stelt artike
len voor den schoonmaak tentoon.
De hear LEEGWATER, Hoogstraat, heefl
een étalage samengesteld, die in haar genre
uitmunt en mag gerangschikt worden tus-
schen de werkelijk aantrekkelijke uilslal-
raimem.
,e iv waarvan 111 nooge
Een étalage, die de voorbijgangers zonder
onderscheid door ha-ar zeldzame schoon,beid
-en het groolscha der o-pvnlling overweldigt
is wel deze van <le Firma MEIJER, Lange
slraal. dat is nu eens 4 en groolsleedsche
en hoogslmoderne uitstalling, waarin het y>u-
hliek aanschouwelijk bewezen wordl dal de
pluimen ,rje vogels makenen wat wil de
massa meer in dazen tijd'?
Hoeden, boorden, dassen, overhemden, man
die tien en wat die. meer zij, worden aan
geboden door do fa. DE HAAN, Langeslraal.
De -da-ires vinden fraai opgemaakte hoeden
voor het komend, seizoen hij Mej. 8. KUI
PER, Lflng-e,straal.
Nu de winter naderI zal mei allicht gum
de kachel gaan denken. Mochl men een nieu
we nocdig hebbi n dan ne 11e men eens een
kijkje bij den liter .lb. KLZAS. Langeslraal,
die levens neulielen, kinderwagens, enz.
élal-eeii.
Een Laaie, kalme étalage is de van de
Firma SPAANDER Go., Langestraat, Zij
heeft «en motorfiets mei' berijder in de kast,
0111 zoodoende die aandriehl le vestigen op de
mojorkkeding.
Voor -eteclrische lampen en complete elec
lrische installaties, eteclrische kachels, stof
zuigers c. d. moet men de fijne étalage van
de Firma VAN DER LAAN STAM, Lan
geslraat, bezichtigen.
De winkelweek-étalage van de bekende „Onnoozele Schaapjes" (H. Bulthuis),
in de Langestraat.
mate een verleidingskracht voor de dames uil-
gaat, dan is hel wel die van den lieer VAN
DER VEEN, Fnidsen, die het er op aange
legd Schijnt ie hebben om' snoeperige dames-
mondjes te hetoovenen. Wat niet zeggen wil,
<Lil ook niet lieeien graag eens snoepen!!
De étalage van den heer OTTO FINKEN-
SIÈPE-R, Mienl, 111 nrjt uil door hel ha-gal-wilftc
der tentoongestelde goederen: tafelkleedjes,
wit goed, wolten goede.en, enz., alles geëta
leerd ini&t een verbazende nauwkeurigheid én
goeden smaak.
In de étalage van dan jieer IMHULSEN,
Fnidsen, wedijvert het eetie artikel met liét
andere 0111 cl® gunst van liet publiek.
De N. V. ALKMAARSCH WARENHUIS
Sigaren, sigaretten ei t-ibalc kan men vim-
den bij Mevr. I)E FR ENNE, Langostraal.
Docli ook „DE BEURSKLOK", Lange
slraal, biedt in e?.n fraaie étalage alle soorten!
rookartikelen aan, speciaal de Klok' -tabak.
De Firma HILDERING, Langestraat, biedt
aan wat er op liet gebied van gramephoon
en pa-tl.ephoon is bereikt.
Voor „(oi lel-ar likeien Iran men zeer goed
terecht hij d - Firma BIJLOOS, Langestraat.
Fraaie lapijlen, loopers etc. zijn geëtaleerd
hij de Firma OBER, Langeslraat.'
Bij -den- bevr KOKKES, Langestraat, staan
cie heerlijkste gebakjes en de fijnste cnoco-
lade voor hei raam. Een en ander lokt spoedig'
lol koopen uil.
Wie heden ten dage met hart'en
ziel in den waren geest van burger-
saamhoorigheid een Alkmaarsche win
kel-week mede-beleeft eln daarbij niet
nalaten kan vérder te denken dan van
daas of.... gisteren, die slaat zijn handen
van verbazing in elkaar, als hij, een
wijle in zichzelf keerend, nagaat, welk
een geweldigen vlucht het winkel-we
zen genomen heeft in betrekkelijk wei
nig tientallen van jaren.
Wanneer we thans de stad doorwan
delen dan worden we in vele stra
ten welhaast na iedere tien stappen1
aangetrokken door de keurigst verzorg
de étalages van de meest verscheiden^
da uitgezochtste artikelen achter winkel
ruiten, die in sierlijken vorm eni vooral
in gróótte met elkander wedijveren, zóó,
dat 't den toeschouwer vaak -een .ar-
ehitectoinisch raadsel en tevens een aes-
thetische vraag wordt: hoe die hoogie
en zware bovenbouw der massale win
kelhuizen geschraagd kan worden door
twee te zwak schijnende pilasters met
een zóó breed glas-vlak daartusschen.
Des avonds leven we in een too-
verachtige winkelwereld't is géén dag
dat wètein we, en dat zién we aani
den donkeren hemel, doch we baden
daarom niet te minder dièpi in een gol
ving van licht: van overal komt het
licht tezamen vloeien, en waar we
bit ijle huidige intensiteit van gas- en
voorkeur aan gegeven zouden hebben,
hun waren in hun voorhuizen en onder
hun luifels te kijk te leggen voor de
koopgrage», die aldus voor regen,
einz. beschut een en ander gemakke
lijker in o0genscho-uw konden nemen
dan op- de open marktplaatsen of als
't varelnide kooplui betrof aan de
oevers der rivieren en aan de 'wallen
der grachten.
verleden terug te keeren om de moe
ders en dochters des huizes ter markt
te zien stappen met groote korven aan
den arm om van alles en nóg wat
tegenwoordig meestal uitsluitend uit
winkels betrokken in te slaan.
Een deel van het Stadhuis zelfs is
vroeger klein-markt geweest: Toen de
Alkmaarsche vroedschap in het jaar
1500 In geld-verlegenheid verkeerde
(dat is haar later nog vwel eens méér
overkomen), toen boden de Kerkmees
ters van den grooten St. Laurens haar
aan „in den name derzelver Kerke, ze
kere Renten op de voorschnevene Kerke
te verkoopen. en vain de penningen, die
daervan zoutten komen, 't voorschreve-
nc Stadhuis te repareren, ende daerin
te maken „een Halle, daer men zekere
Koopmanschappen op zoude mogen ver-
te'ri in zijn „overheidsbemoeiingen met
stedebouw tot aan den Vrede van Mun
ster"), misschien wel vanwege het
slechte klimaat, ten gevolge waarvan
de behoefte aan den verkoop-in-'t-klei 11
de kooplieden en de ambachtslui er de
steeds gróóter werd van alle wij
zigingen in de maatschappelijke samen-
Leving aanstonds ein mét groote voort
varendheid profijt trachtten te trekken
beschouwen wii schilderijen en tee-ke-
ningen van oud-Alkmaarsche straten en
grachten, dan valt het ons op, hoe tal
rijk véle eeuwen voorheen reeds
in Alkmaar de .typisch oud-Hollandsche
winkeltjes warenvan buiten gemoe-
deli)k-artistiek met hun uitstekende lui
fels, hun bewerkelijke uithangborden,
hun „strenge" venstertjes met „stren
ge" ruities, hun luikjes, hun „halve"
deuren, hun keurig-symmetrische trap-
gieveltjes, van binnen: intiem door
net door de kleine ruitjes schaars bin-
De grootsche étalage van de firma H. Meijer en Zoon in de Langestraat.
koopen"gelijk geschied is.
Van alles werd in bet algemeen op
de markt in hallen verkocht:daar
van kunnen getuigen de namen van
de vele v-e rs ch i 1 l ende markten, wel
ke WÜ in Alkmaar eèVimaal gehad heb
ben en voor een klein deel nóg
hebben: de Koorstraat zou genoemd
zijn naar de Ko renmarkt, in 1587 werd
er een v 1 e e s c hhal opgericht, verder
Twee van de fijnste étalages, welke de winkelweek te aanschouwen gaf,
n.l. van den Heer Lienesch in de Langestraat.
Uit Alkmaarsche „keuren" blijkt, dat
hier reeds omstreeks! het jaar 1400 koop
waren werden uitgesteld onder luifels
en o-p stoepen, de open markt bleef
meer speciaal ten nutte van vreemde
kooplieden en boeren van buiten.
Onze voorvaderen moeten wel échte
winkeliers geweest zijn, die naarmate
hel leven zich meer wijzigde, zóó, dat
electrisch licht -de tentoongestelde arti
kelen in de étalages bezichtigen, daar
schijnt alles ons nog .yeel schooner)
veel aanlokkelijker en veel begeerlijker
dan overdag!
kennen wii de leermarkt, de g-ro en-
te- nmarkt, de botermarkt (Bo-
t-erstraat), de appelmarkt, de visch-
markt. de linnen-, garen- en vlas-
markt, enz.
Daarbii kwam, dat de huisindustrie
véél .winkels onnoodig maaktemen
kocht op de markt een lap goed "en liet
zich daarvan door een lid van de kleer
makersgilde een pak of een kleed ver
vaardigen, schoenen liet men zich
door een lid van de schoenmakersgilde
aanmeten, einz.
Vermelden wii ten slotte nog, dat
vele reizende kooplieden het land dóór
trokken met hun héél-en winkel bii zich,
1 huis aan huis hun .waren te „koop aan
Och! och! Hoe geheel anders was biedend ofwel op de openbare markt-
da-t allemaal in de tijden van voorheen, plaatsen op bepaalde dagen hun artike-
In tijden, nog zoo betrekkelijk kórt uitstallend.
J J In Alkmaar is men in tegenstelling
met meer zuidelijke steden vrii spoe
dig tot een meer „eigenlijk" winkel-
systeem gekomen; misschien wel (zoo
veronderstelt tenminste Dr. W. B. Pe-
voorbii!
't Is interessant, hier even na te
gaan, hoe men in den beginne zeer
geleidelijk, doch gedurende de laatste
decennia met verrassende vooruitstre
vendheid he-t winkel-systeem heeft uit
gebreid. vergemakkelijkt, verwééld'rigd!
Zoolang pr menschen in geordende
samenleving hebben bijeengewoond,
zullein er voorzeker ook „winkels" ge
weest zijn: zoo zijn er onder de lava-
bedekking in het oude Pompeii volle
dige broodbakkers- en po-tjes-en-pannet-
ics;winkels gevonden, doch in den be
ginne zal 't wel gebleven zijn bii win
kels, waarin dié artikelen verkocht wer
den, welke nu eenmaal noodzakelijker
wijze in 't klein en voor dagelijksch ge
bruik .onder jde -menschen gedistribueerd
moesten worden.
De markten waren in vroegeren tijd
voor den handel in 't klein van veel
grooier belang dan tegenwoordig,
en we behoeven zelfs niet vér in het
nenvallend daglicht en bij avond nóg
intiemer door het knusjes flikkerende
vet-lichtje. intiem ook door de oud-
Hollandsche, sobere meubileering met
wat tot toonbank pn be ra-kast bemerkt
enTx'beiteld eikenhout, aoor e^i vloer
tje van grauwe of roo-d-e of kleurige
tegeltjes
Talrijk waren in het oude Alkmaar
dergelijke winkeltjes, hier en daar on
onderbroken zich rijend aanéén, zooals
b.v. langs het Verdronkenoord voor
heen, aan de overzijde van de Visch-
markt, gelijk een oude ets van P'h. en L.
Losel van „De Vis en .Groenmarkt t-e
Alkmaar" ons doet zien (Boomkamp:
,1,Alkmaar en deszelfs geschiedenissen".)
.Dat de o-ud-Alkmaarsche winkeliers
„tuk" op „zaken" waren, moge ook
hièruit blijken: dat er in verband met
de .klanten-kwestie eenmaal groot kra
keel., onder de winkeliers van Mi-ent,
Fnidsen, Voordam, enz. ontstond over
de .Vraag, waar nu eigenlijk de kaas
markt zou gehouden worden.
Gelijk Boomkamp .op .het 'jaar 1558
verhaalt
.(Het volgende Jaer pa-gten de B-uu-
ren van de Voordam de Waeg, en meen
den op de hoek van dezelve een kleine
Waeg on,te rechten, en alzoo de nerin-
ge tot hun te "trekken, doch hier stel
den zig de Buuren van de Miendt en
het Fnidsen tegen, tot dat die Questie
wierdt weggenomen, met een Brug van
de Voordam tot op het Straetje bii1 het
Klompje Goudt, daer toen Arien ,Tes-
se-1, Secretaris dezer Stadt, woonde, te
Leggenwelke Brug daerom in 's Stadts
keureri, de Kijfbrug*wordt gehèèten."
Naarmate zich nu 'de -economische sa
menleving meer en meer wijzigde, -
in den beginne uiterst langzaam, doch
in den jongeren tijd met vervaarlijken
vaart meer en meer „modern" werd.
kreeg men te Alkmaar méér, maar
vooral geheel .andere winkels.
De markten verloren haar beteekenis
voor de huiselijke inkoopen van week
of dag, de huisindustrie nam af
doordat modern ingerichte fabrieken de
artikelen kant en klaar voor den kooper
afleverden aan de winkeliers of aan de
groothandelaren, jde marskramers
gingen tot de zeldzame antiquiteiten,
béhooren,
de winkels kwamen vo-or dit alles en
nog ve-e.l meer li n dc plaats, het pu
bhek raa'kte aan „den gemakkelijken win-
kelhlandel gewend, we zouden haast
Zeggen: verwend, en in het jaar
1920 zijn we zóóver, dat we ons een
normaal leven te 'Alkmaar zelfs niet
meer denken kunnen zonder de
prachtigê" en grootsch-voorziene win-,
kels. als welke deze winkelweek ons
-nogjeens bijzonderlijk beeft doen waar
nemen.
