Ons Blad.
DERDE BLAD.
KUNST EN KENNIS
Provinciaal Mrauws
ALKMAAR.
Zaterdag 9 October 1920.
m
Enchusiana.
Ingezonden stukken
SB»
XXVIII.
Men sdrrijft ons uit _Enffiriron:
Nai de persoonsbeschrijving van Frede-
nik Hendrik rest ons nog na 'te gaan,
de nositie, welke hij als stadhouder innam.
Dezo was, zooijfc we bij 'de Unie van
Utrecffi opmemën, zeer slecht geformu
leerd. Uit de bepalingen der Unie blijkt,
dat er stadhouders moesten zijn als hoofd
of Hoofden der militaire macht. Zoo zou
het dus mogelijk' geweest zijn, dat er
evenveel stadhouders waren als gewesten,
B.m. zeven.
In werkelijkheid is dit nooit geschied.
Nadat een korten tijd Gelderland in
een der -broeders van Willem I een af
zonderlijken stadhouder had bezeten, is
Het later in de praktijk er altijd op neergeko
men, dat de Noordelijke provinciën: Fries
land, al of niet met Groningen, Overijïel
en Drente een eigen stadhouder haddein,
afstammelingen van Willems broeder, jan
fle Oude en de overige provinciën de
in rechte lijn van Willem zelt afstammende
Maurits, Frederik Hendrik, Willem II en
Willem III. Na laatstgenoemde, die zonder
nakomelingen stierf, werden Willem IV en
iater Willem V stadhouder over de gehëele
RepuMiek. Zij stamden dus af van het ge
slacht- Friso, waarvan dus ook onze Ko
ningin een afstammelinge is.
Bij zulk een vage omschrijving van-de
.Wettelijke positie der stadhouders is het
duidelijk, dat groot verschil van zienswijze
heerschte aangaande h,un madi't, hetgeen
.we reeds in het geschil tusschën Maurits
?n Oldenbarneveld tot uiting zagen komen.
3e"t zelfde geval leert ons ook, dat de
omvang van de stadhouderlijke macht voor
een goed deel afhing van de persoonlijk
h'eid der stadhouders zeiven.
.Voor Frederik Hendrik waren die om-
dtalndigheden zoo gunstig mogelijk. Hij
lëefde Ln een tijdperk van welvaart .©n
vooruitgang op verschillend gebiedzijn
krij'gsond e rnemingen werden met goeden
Uitslag bekroond; zijn diplomatieke aan
Üegi was zoo gunstig, dat men hem en zijn
Uit 9 leden der Staten-Generaal samenge
steld Geheim Besogne gerust liet hoofd
Se buiteulatidsdte betrekkingen mag noe
men. Hij vond niet tegenover zidh' een man
alls Jan van Oldenbarneveld, die de Staats
„gezinde partij behoedde tegen te groot©
jnacht van den stadhouder. Zijn raadpen
sionaris (de naam landsadvocaat had men
j{al Oidenbarnevelds onthoofding niet meer
.passend gevonden) was Jacob Cats, de
blekende dichter, doch' als staatsman een
Jleidepop, van den Prins.
In werkelijkheid bezat deze stadhouder
dus een souvereine macht. Evenals zijn
.Voorgangers zal hij wel er naar verlangd
1 Hebben deze 'ook door een benoeming als
vorst bevestigd te zien, doe® hij was voor
jichtig genoeg om daartoe eerst zijn voel-
iÜjorens uit te strekken en deze onimddelijk
.weer in te trekken, toen hij bemerkte, dat
Het volk nog te repiübïikeinsch gezind was,
olm daarmee genoegen te nemen.
Voor zichzelf heeft hij' zich' dus tevreden
gesteld met het bezitten van de macht
zonder den titel. Voor zijn zoon heeft
hij blijkens de acte de survivance, waar
bij' dezen reeds de verschillende waardig
heden des vaders verzekerd Werden, wel
van een vorstelij'k-en titel gedroomd1.
Het ware te wenschen geweest, dat Fre-
lderik Hendrik met het beleid, dat hem
eigen was, in deze zaak h'ad doorgezet
en alZoo het bestuur dezer landen meer
dere vastheid had gegeven. Hij' zou daar
door de aanleiding tot veel onaangenaam
Heiden in het vervolg onzer geschiedenis
hebben weggenomen. Zijn zoon en op
volger heeft hel wei beproefd, maar, ni0t
bezittende het beleid van zijn vader ©n
nog veel minder de volksgunst, is het bij
een mislukte poging gebleven.
Wanneer de weivaart in een land groot
is, profiteereu daarvan de' Kunsten en
Wetenschappende eerste omdat d@ rijken
de schilder-, beeldhouw- en zelfs de dicht
kunst in hun dienst stollen ter opsiering
van Htm bestaan; de laatste omdat aan de
kostbare opleiding van jonge geleerden
ruimschoots geld besteed kan w-orden.
Zoo kwam het dan, dat uit dit tijdvgk
een aantal namen van kunstenaars en ge
leerden genoemd kunnen worden, wier
vermaardheid ver buiten de landpalen ging
isu wier vverken thans nog de bewondering
van het nageslacht opwekken. Over Von
del, Hooft, Huijghens, als dichters; Rem
brandt van 'den Rijn, Frans Hals, Ostade,
.racers, Jan Steen, Ruijstiaal en nog zoo
veel andere als schilders kunnen we higr
niets preken zonder te uitvoerig te wonde®,
evenwel moeten we, hoewel niet dei
grootste onder de grooten, daartoe is hij
re jong gestorven, gewag maken van een
fcnkhutzer schilder Pauius Potter.
Deze was van moederszijde een afstam
meling. der Semeijnsen, terwijl ook' de Pot
ters-tot do regeeringskringen der stad
iiehoordo. Hij werd ip, 1625 geboren en
toonde ai vroeg een groot talent, dat
ruime ontplooiing kon vinden, daar ook
zijn vader schilder was.
Niettegenstaande zijn zwak'gestel en zijn
korten leeftijd bij overleed reeds "in
1654 h'ceft Pauius Potter een verbazend^
werkkracht getoond. Van zijn hand kwa
men een 130-tai schilderstukken, waarvan
.,Dc jonge Stier" in het Maurifsiiuis te
s-Oravenhage het beroemdste is en boven
dien een menigte ieekrningeo, ©tsén e'n
'hui.en. in a.'le grcolo musea van Europa
.vindt men werken van hem, die met stuk
Ken va;n 'dn grootste Nederlandsche scffll-1
ders dór gouden eeuw op één lijn gesteld
worden.
Behalve den grafsteen in het koor der
Westerkerk en den naam eener straat vindt
men in zijn geboorteplaats geen enkele
herinnering aan hem.
Nog zonden we kunnen wijzen op bouw
kundigen als Jacob' van Kampen, die Het
beroemde stadhuis op den Dam bouwdelen
diens leerlingen Pieter Post, den schep
per van iet Huis ten Bosch en Steven
Venekool, die in 1688 Het z-oo sclioone stad
huis van Enkliuiz-en voltooide. Niet minder
Hendrik' 'de Keizer, den beeldhouwer van
het grafmonument van Willem van Oranje
i.« de Nieuwe Kerk' te Delft en van ver
scheidene andere graftombes evenals zijn
zoon Piéter de Keizer en Rdmbout Ver
huist. i
Ook op Bet gebied der wetenschap zijn
beroemde namen te over uit dit tijdvak'
We denken slechts aan Simon Stevin,
een .beroemd ingenieur evenals Leegb-
waier, meer nog' op waterbouwkundig ge
bied. Verder aan Cbristiaati Huijgens, die
o,.al. Het anker-échappement der uur-werken
uitvond, aan Swammerdam en Leeuwen
hoek, die de vergrootglazen en ander©
optische instrumenten zoozeer volmaakten;
aan-den beroemden Amsterdamschen ge-
neesbeer Nicojaas Tulp en 'den Delftschen
Jacob Jansz. Graswinckël en natuurlijk
ook' aan dCh rechtsgeleerde wiens in©efet
beioomd werk „Over die vrije Ze©" (Mar©
Liberum) zelfs nog' in den laatstgevoerden
oorlog geraadpleegd werd; wij bedoelen
Hugo de Groot.
Maar we meenen genoeg aangevoerd te
hebben, om te bewijzen, dat de tijd van
Frederik' Hendrik met recht zijn weidschen
naam verdient en willen n;u ook op, een
paar schaduwzijden wijzen.
Vooreerst was de sanitaire toestand dier
tijden nog niet zoo goed geregeld als
tegenwoordig, Door het niet voldoende
iscieeren van aangetasten bij bësmettelijka
ziekten, maakten deze soms talrijke .slacht
offers. Zoo had men geregeld- lijders aan
de iepra of inelaatschheid, die in leprozen
huizen, buiten de stad gelegen, zich moes
ten afzonderen, en, wanneer zij zich' buiten
begaven hun tegenwoordigheid door liet
roeren van een lazarusklap moesten ken
baar maken. Een ziekte dus, die in onze
dagen, althans in de gematigde en koude
luchtstreken, zoo goed als onbekend Was.
Ook' had men omstreeks 1636 hier te lan
de^ een pest-epidemie di0 inderdaad ver
schrikkelijk moet geweest zijn. Te Am
sterdam wei-den in dat jaar 17193 slacht
offers begraven te Haarlem in 4 maanden
5723, welk getal over 2,5 weken tot meer
dan 17000 steeg. Ook Delft, Rotterdam,
's-GraVenlïage len Dordrecht kregen ruim
schoots hun deel en Enkhuizen bleef
mede niet gespaard. Van den 23en juni
tot 29 December telde men aldaar 2640
lijken.
Die zomermaanden waren het ver
schrikkelijkst geweest, waint het weke-
lii'ksch aantal bezwekenen beliep van
100 tot 170. Op 11 Augustus begon men
een wekelijkscben biddag te houden,
doch het duurde nog tot December
eer de bezoeking ©enigszinsbegon te
minderen.
De groote vooruitgang van clen han
del had eeln zonderlinge uitwas, de spe
cuiatiezucht tengevolge gehad. Hetzelf
de .jaar 1636 ein verv. kenmerkte zich
door wat men in de geschiedenis noemt
dien dwazen tulpenhandel. H.t middel
punt daarvan was Haarlem, doch wel
dra kon men ook andere Ho-llandsche
steden als Delft, Gouda, Utrecht, Lei
den, Rotterdam, Vianen, Hoorn, Enk
.huizon en jVieiemblik als zoodanig aan
merken. Eenige voorbeelden van de bui
tensporige prijzien, welke men besteed
de .mogen hier volgen.
Voor één bol, de Admiraal van Enk
huizen, gaf men 5400 gulden. Men ver
kocht in het begin van 1636 te Alkmaar
Ln die Nieuwe Schuttersdoelen en in
het bijzijn van de heeren Wieesmees-
teren en voogden 68 tulpenbollen en
nog 31 perceeien bollen, elk van 500 of
1000 azen voor de somma van 68523 gulden.
Onder deze bollen was er een, d6.„ V-ica-
roij geheeten, verkocht voor 4203 gulden
een, de Bnrine-purper en één de CIi'eri
Cihatelin, igolden ieder meer dan 2000 gul-
eer, Admiraal van Enkhuizen was tevoren
mondeling verkocht voor 5200 gulden. In 't
geheel bracht deze verkoopt tig ten b©hd©ive-
der kinderen van den overleden Wout0i-
Winkel, kastelein van de Oude Schutters
doelen, de som van 90.000 gulden op. Voor
waar ieen mooie erfenis.
Daar bet over zulke aanzienlijke geld
sommen ging, die niet altijd beschikbaar
waren, begon men te werken op credigt
en contracten werden gesloten, 'waarbij
bepaald werd, dat men met de onmiddelijke
betaling van slechts 10 pCt. der koopsom
volstaan kon. Ja, men wist te vertellen, dat
in cén Hollandsere stad voor meer dan 10
ïnillioèii gulden aan bollen zijn- verban
deid, doch waarvan de betaling meest ge
scln'edde met beloften en briefjes, terwijl
de bollen nog in den grond waren. Het
weid dus met recht een'windhandel, zoo
als <we ook later nogmaals zullen zien
opduiken in aandeeleu op allerlei fictiev©
ondernemingen.
Het is te begrijpen dat dergelijke han
del 'binnen betrekkelijk korten tijd spaak
loopt. Het gezond verstand, dat zich' eeni
gen tijd door de winzucht liet verstikken
hernam zijn pochten en de voorwerpen
-eener speculatiezucht, die ze-lf gee® in
nerlijke iwaarde bezaten, zijn plotseling
van liiun hoogen trap afgedaald. Niemand"
wil ze meer koopen en tie laatste b©ziiteirs,
die er groote--geldsommen voor opge
offerd hadden, of, zooals in dit geval met
hijg crediet betaalden, hadden Jrun fortuin
verloren^ of moesten alles opofferen om
hun schuld te voldoen.
iLLgtng Het Wirtgeïe Kruis terwijl cfe mo
gelijkheid bestaat" dat we hierdoor een wijk
zuster ter verpleging krijgen.
Het is te wemschen dat deze plauran ver»
wezenlij kt zullen worden.
Ongeval, "Woensdag had een motor»
rijder terwijl hij met zijn voertuig om den
hoek bij liet Café van A. van BenL'Iiem kwam
rtjldieto bet pmgeluk' tLat «ie band vian het
voorwiel sprong waardoor hij de zware motor
niet meer meester was eti over het stuur
op flen weg terecht kwam.
Gelukkig kwam hij met den schrik Vrij,
Vrouwenbond Woensdagavond hield
d-o plaotselijke R. K. -Vrouwenbond hare 1»
jaarvergadering. De zaal was goed bezet.
Die presidente Mevr. Lommen opende op
da gebruikelijke wijze de vergadering, waar
na de notulen de oprichtingsvergadering war»
dien gelezen en goedgekeurd. De Wéléérw,
hieer v. Diest was verhinderd om te komen
sprteken ie® bijl (nntetaltente van dieae eprak
die Wekerw. heer Iluhei-s, geestélijk advi
seur over de roeping pn plicht' van de R K
Vrouw, {stemde de vergadering werd beslo
ten lot oprichting van een propaganda-club,
waartola zich ejemige dames opgaven.
Voor ©en Dameszamgvereeniging wa©ii®«
liefhebbers en liet getal leden dat zidh op
gaf was ook beduidend grooler.
Nog werd besproken de oprichting yam
©en St. Elisabeths-veieeniging terwijl tevens
besproken word het houden van een mos-
daroursus. ïe -ongeveer 9 null werd de ver
gadering welke door ongeveer 100 leden was
bezocht dow de présidente met den Chris
telijke® gipiet gesloten.
Militieraad. D.e zitting van den Mi-
litieraiad voo-r hen wellce aanvrage hebben
gedaan tot hel bekomen van vrijstelling van
laudstormbroederdtenst zal te Haarlem plaats
hebben op 11 October, dos v.m. Qt/g uur-
da Doelen.
OTERLEEK.
OTERLEEK. Raads vergadering.
Vrijdagmorgen te half '10 vergaderde de
Raad dezer gemeente. Afwezig d0 heeï
Iji, Zeeman, 1 vacature.
De voorzitter opent te 10 -uur de verga
de-ring en leest de notulen der vorig©
ergaderi-ng, welkte onveranderd worden
goedgekteurd. Ingekomen zijn de vozende
stukken:
a. Proces-verhaal van opname van
kas van den gemeentero-nivanger. Iu kas
was f3838.59; b. een schrijven van J.
Vei woel, verzoekende om ontheffing van
gemeentebelasting wegens vertrek'. Goed-
ïu-n-stig woidt hierop beschikt; c. terngg-e
kome-n de aanstelling van den ambtenaar
var, den Burg. Stand. De beëediging heeft
reeds plaats gehadd. verzoek' van den
heer C. Moeijes_ om zijn zo-o-n vo-o-r "eigen
rekening de Ambachtsschool te Alkmaar
te tjrogen laten bezoeken. Goedgunstig
wordt hierop beschikt.
Vervolgens legt dë voorzitter de ver-
C'ischte eeden af als secretaris d©r gem.
B, en W. bieden den Raad de gemeonte-
b'tgrcoting voor 1921 aan. Bo voorzitter
i'eost post vOiQir post voor. De H. O. k
geraamd op f 15804.571/2-
De totale ontvangsten en uitgaven zijn
geraamd op f37.300.—. De onvoorziene
uitgaven zijn geraamd op f 1159.99.
De reden van den Raad kunnen zich met
deze begrooting vere-enigen, zbodat ze
opgezo-nden zaï worden naar Ged. Staten.
Bij de rondvraag merkt de heer Spaan
op, dat den (heer Klomp ontheffing verleend
is van H. O. over 1 maand. Gebleken is
nu dat dit onjuist is. S-pr. verzoekt de
ontheffing in te trekken. Aldus geschiedt
Niets meer aan de orde zijnde s-Iuit de
v-oorzitter de vergadering,
OBD-AM. s
OBDAM. Burg. Stand oVer ü-e maiaind
September, Geboren; Nioolaas, z. van Ja
cob Zuikiar en van Margar-efcha. Rood,
Joseph Jacobus, z. van Jacobus Fla
ming en v-ati Aa,fje van Stiraatsn. Jplian-
na- Anna, d van Gorne.lis Appelman en
van Elisabeth Molena-ar.
Overlëdié-n: Bati-us Neefj-gs, 19 jaar, on
gehuwd z. va-n Jan Neefjes en Sjrijntje
-Dol t© Obdaim.
ZWAAG.
ZWAAG. H et n i e u wie uurwielrk. Don
dcrdaginiddag tusselien 2 rtn 4 uur was er
gratis bezichtiging van het niiauwe uur
werk, aangebracht in die kerktoren, doo-r
d© fa. Eijsboufcs, uit Asten. Wie, w-aren
niet alleen, Vele kwamen eie-n k'ijkjé né-
nicn ofschoon de ietwat stijl© tra-p voor
velen ©en afschrik was cm naar boven
tra gaan.
Dij' den len trapopgang stond diaa het
nieuwe uurwerk, oiinhutd doo-r e«n gla
zen beMmmierlng. H©el eenvoudig, ietwat
licht vioor een kerktoren, zag heb werk-en-
magnifiek uit. Iedere halve minuut slaat
een veer. Gonbrole op de klok was be
neden bij het uurwerk aangebracht in
een klein© wijzerplaat. Wel was te con-
stateeren hierop-, of heel slag dan wel iialf
slag spoedig te wachten is. D© zuivere
tjjd werd hi-er niet aange-geven, doch na
©en paar maal het uurw&rk goed te heb
ben bekisfcan, kan men het aantal slagen
contriofeierien, op het klokslag raderwerk.
Om de 8 da-gen mioiet da klok opge
wonden worden, heel' eenvoudig was ook
dit weitk, .daar met één slinger, 2 holten
werden aangedraaid in- den vprm van
©en Her.
Voordeel wat dan ook dit nieuw® uur
werk meebrengt, ïs; dat wet voo-r den
klokopwindier, die voorhaan tweemaal per
d-a-g dien klok' opwond, en was hfji ean
dagje uit, 's avonds soms laat den tore®,
nog moest b-eklhnmie® om' ki-ermee te b©"
ginne-n, om te bal'e-tben dat de kl-o-k blijft
staan.
Een -voordeel is ook dat da klok elk
half uur slaat, terwijl de vorige klok al
leen op volte unein sloeg. Onze overtuiging
was, d,a-t thans he-t -uurwerk prima in or
de is,_ eo-n woord, van lo-f past aan d©
fa. Eij'sbo-ute, dii© dit werk hgefli geipaakt
in zoo'-n korte' tijd.
Van _ide si-a.anp-iaats van het, uurwerk gm-
.gcn wij een -laiddcr op van pl.m. 40 tree
op heit mi-dden d-oir ladder, was het b'ij'n-a-
CASTRICUM. j, stik dunk-o'!*, doch dporicla-uterende zagen
CASTRICÜM. Verpleging. Naar onsjw© cc® gat tussohen do kruisbalken en
\vo: Jr.medegedeeld zijn er plannen in voor- fejjil we te-gelijk weer het d-aglicht. Op-
bure.ding tot het oprichten van cea vereo- de-ze hoogte hing de- kl-o-k' die verre yar
nieuw was, de klepel had den vptem .va-n
een zuigfl-esdinpe^j,- en het was ts zien,
dat deze ook. -Tceds jaren telt.
W-eer gw*gm wij) een trapje liooger ©n
zatten u;e aan den benedenkant, der
torenspits, de' buitendeur stond o-pen en
wiij' m-a-akte® een wandeling om den tonen.
Die -leie® zijn van zink, de toren is tot
dia spits opgebouwd m-e-t steen, wat men
zieilden aianWeft, a-ldus de monteur van
bovengenoemda firma. We konden nu niet
hoioger mee-r.
Djei kerk ten tolnen dafceeren van 1608.
Wia hadd-en alles er van gezien en voorzich
tig klommen we in 'de duisternis -weer naar
beneden langs dein bewuste-u steilen trap.
Heit oude uurweirk is sléchts een jpar-
fij'fcje Wimniiel, niet vteel meer da-n oud
ijzelt heeft dit waarde-, en liet was dan
rok hoog npodigi een nie/uw uurwerk' aan
fia schaffen. Tegelijk heeft ook de gier
mjeieUba reeds een vwordeél behaald bij'
h-aair geiuounen besl-uit daar dit w-ei'k gele-
vieirtd is voof f 1300; wat thans echter
Heeds f2000 kost, vol gems deskundigen.
Ijeöeiteen was dan ook vo-1 lof over
lr|et pracht uurwerk'.
HEEMSKERK.
HEEMSKERK. Burg. Stand. Ge
trouwd: Th.' V-eldt en A. Keune-n.
Ovierled'ein1. Kluft Cz. 65 jaar.
HARENCARSPEL.
HARENKARSPEL. Concert. Het
Fanfarecorps „Onder Ons" teDirkshorn
zal Zondag- a.s. b-ii gunstig weer een
Concert geven in hêt Waarland.
EGMOND-BINNEN.
EGMOND-BINNEN. Muziek. De
fanfare „Eensgezindheid" is in het be
zit gekomen van een muziektent, die
th-ans midden in het dorp geplaatst is.
Zondag-middag om 3 uur zal bet corps
daarop -een concert gev-ert, dat stellig
vele belangstellenden trekken zal. Het
ligt in de bedoeling der vereeniging
den volgenden zomer verschillende con
certen te geven, waardoor ons dorp
heel w-at zal opvroolijken. Het gezel
schap rekent daarbij p-p den steun der
geme-eiutenaren.
ASSENDELFT
ASS EN D ELFT. Burg. S t -a n 'd van
8 Sept. tot 8 Oct. Geboren: Cornelis,
z. van Maarten Bakker en Jaco-ba de
Boer. Cornelis Herman, z. van Cor
nell's Nijburg; -en Ge-ertruida van Harten
Albert, z. van 'Jacob van Groen en Jen
tj-en Meer. Grietje, d. van Adrian-us
Sp-au en Neeltj-e Schenk. Jan, z. van
Pieter Brasser en Baligie Wiering-,
Marie, d. van Pi-eter Sikkes en Aagje
B o ek el.
Getrouwd. Ernst M-ar-ie Louis Mooi-
h-uijzen -en Duifje Sikk-es.
Overleden Aaltje Koster, oud 84 jaar
weduwe v,an Klaas Kroon. Jent jen
Meer, 28 jaar, gehuwd met Jacob van
Groen. Cornelis Ste-iJn, 75 jaar, g-eh.
met Trijntje Aafies. Jan d-e Gooijer,
28 ja,ar, wonende te .Wiormeij geh. met
Aatje Beudek-er. Jan de Jong, 67
jaar, geh. m'et Hillegonda B-etjès
SOHAGEN".
S-ÖHAGEN'. Hie-t Sehia-g eirmiarktfioinds
ter v-eraefceitng va® tubefreul-oios slachtvee
vierzekerdie in hef 8e kw, va® 1920, 1047
rundieren, waarvan in die op-enb-are slaiahf-
huiaon 7 geheet en 113 gecteeltéiijk. wérdén
afgekeurd. Van de®e 113 e-edeelhelijlké
afkeuringen w-are® ©r 25 met een© vér-
goiading van f25 tot f135 en 88 bene
den f25. De oinbv. bedroegen f4831.67
uitgaven f6280.93, ataoio- ge® naidee-
lig saldo van f1449,26,
Vierlpiting. De hoofdprijs va®
Scha geipaar-d-en ver toting' vi-el in de collec--
fciio va-n Mamus Groo-t, alhier en b-estond
uit paard ©n rijltuig, ter waande van f800
Die winner was d© haer W. Nieman te
Schia-geirbrug. Die bekende collectant tte
heer A. van ïiwu-ijvier, had in zij® cioileetie
1 fijltuigpaapd ie® 3 veullan».
Vooruitgang. De Vereenigüe Tee-
Hen-scholen voor - Ambachtslieden te Scha
gen zijn geopend met 30 leerlingen. Dt
belangstelling voor onderwijs neemt in v-er
Mijdende mate to-e. Handelscursus, Teekgn
schd-ol en Herhalings-onderwijs tellen r-u-im
50 pCt. leerlingen meer dan in 1919.
vol-
GESLAAGD.
Onze plaatsgenoot, de korporaal Z. W»
age, .van het -te bat. 2ie re,;, int. te He'der,
heeft voldaan aan hel te Heider ^-olioudes
-examen voor den rang van iiht.-oiKterol'firiec
EERVOL ONTSLAG.
Aoa den kapitein W. Kaas, van de inf.,
is op aanvrage onder toekenning van per»,
steen, eervol onislag uit 'de mil. dienst ver
leend; hij is benoemd bij hel ïes.-fefs. der
landmacht, bij de infanterie, 5e reg., tot :e-
erve-kapitein.
ALKMAARSCHE HUISHOUD- EN
INDUSTRIESCHOOL.
Wii vestigen de aandacht van onze
ezers op de in dit nummer voorko
mende advertentie b-etreïfende mocder-
oursusse-n e.a. aan de Alkmaarsche Huis
houd- en Industrieschool,
win I -
KERKLIJSTEN.
HEEMSKERK.
Z-o. de H.H. Missen te 7 uur, half 9 cu
IQ uur de Hoogmis, fe lialf 2 Kat, hair 3
veigaderi-üg 3e Orde met rozenhoedje en
voorgeschreven gebeden en t© half 7 Ff.
Familie.
Ma. de H.H. Missen te half 8 en 8 uur;
overige dagen te 7 uur, haff 8 en 8 uur.
Do. de H.H. Missen te 7 en 8 -uur en
te 9 uur. H. Mis voor Bruidegom en
Bruid, 's avonds te half 7 lof ter eere van
het Altorh'. Sacrament des Altaars met
rozenhoedje en voorgeschreven gebeden
Za, middag van 4 uur af gelegenheid
om te biodliteu en te half 7 lof ter e ©le
va n.' Maria met rozenhoedje en voorge
schreven gebeden. In d-eze week Kat-, als
naar gewoonte en biechfhooreu voor de
5e en 6e klasse.
BEEMSTER.
Zo. half 8 vroegmis, 10 uur Hoogmis,
aarna KateChismus, 2 uur vespers mei
ozenboedje en voorgeschreven gofc-e.de®
In de week de H.H. Missen te half S en
te kwart over 8.
Za. nam. van 34 en va® 6—8 gel,
om te biechten.
De gebeden worden verzocht voor MaL
ra Jonk—Pot en Willem Konijn Fffeu.,
die met de,patste H.H. Sacrap-enten der
Stervenden zitn voorzien.
CASTRICÜM.
Z-o. 7 uur vroegmis, 10 uur Hoogmis, 1
uur Kat., 2 uur vespers, daarna H. Familie.
Ma. de H.H. Missen om 7 en 8 uur.
DJ.Wo., Do. en Vrij. de H.H. Missen
om 7 uur, 8 uur en ha® 9.
Za. 6 uur bij de Eerw. Zusters; 7 en- 8
uur H. Mis, van 4—8 uur gelegenheid om
te-biechten, half 7 lof ter eere van Maria.
De geheele week' omd©r de H. Mis va®
uur rozenhoedje met voorgeschreven
gebeden.
TUITJENHORN.
Zo, 7 uur voor Lucia Boon,-Nfeleïi half
10 voor de pano-c-hie, 1 uur Gat., 2 uur
Lof met Oclo-be-rgabed-cu.
Ma, half 8 v. d. vruchten der aandis.
D-i. half 8 voo-r Peifcnonella Biankiandaal.
Wo. half 8 voor Oornalis Kuilbo-er.
Do. half 8 voor O, Gro-o-t <&n A, Blijj-
kjermian.
Vit. ha-lf 8 voor Arie- Stnoo-per. 1
Za. half 8 vlopr G..Dois ten M. Stro-o-per.
Da gebeden worden rerzoohfc voor Geri
rib Jonker Ga., die in den H-eer is o-verledie®
EERSTE LUSTRUM JONGELING»
VEREENIG1NG „ST. JOSEPH".'
Men verzocht ons opname van het
gende
A.s. Woensdagavond zal de R. K. gememgae
toonie-elvereenigiiig ^Alherdingk Tliijm" ©e-n uil»
yoering geven ten hate van de nabestaand'
van hen, die vielen als slachtoffers van hun
pliclit.
Nederland gedenkt zijn mobi'iisalic-A.iclit
offers, dat is onze plicht als Nederlanders
Miaiar ook ©en andere plicht rust op on.s
wij moeten m.l. heil steunen, die d© Katholieke
Aliutifl-arscha jeugd opleiden tot flinke, degj-
lijke ïnanneu in de maatschappij,
In casu m o-eten wij Pater Orie steunen
in zijn streven om de Katholieke Alkmaar»
sell© jongens te sterken ln den komenden-
strijd. i
Dat kunnen wij het beste doen door zeil
met onze kinderen te gaan naar één der
uitvoeringen, welke georganiseerd worden door
„Do Jonge Club" op 29 October en 5 No
vember.
Wie „De Jonga Club" steunt, steunt Puter
Orlo, want deze tooneelrereeniging is opgé»
rioht irael het doel Mr. 'August te helpen.
Nu het eersie lustrum van de Jang»ling|si.
weenigi-ng „SI. Joseph" feestelijk herdaciht
zat worden, kan men n-iet heter doem dan
naar jeen der lustrum-avonden te gaan en
zijn kinderen er lieen te zenden. Zé brén
gen !er een avond van gepast genot door.
De uitvoeringen van „De Jonge Club" heb»
ben een zoodanige reputatie, dat wij' zeggen
kunnen; „Go-ede wijn behoeft gee® krans."
Men zal heusc'h geen berouw over zijn
uitgegeven geld 'hebben. De uitvoeriugén rijn
dan entreeprijs (slechts f0,75) waard.
Do advertentie met n-adene bijzonderhédéu
■aj huiii'en crkeln 4rag«n volgen.
(Buiten vwantwoiordelijklieid dier ReJaoti©)
R, K. BOND VOO-R GROOTE GEZINNEN
Ats bet geiij vorloopt, moet men de bakens
verzetten. Welnu, het zomer-getij is verloopén,
da festiviteiten zijn achter den rug, dus au
weder aan hel werk der vereenigingén hé»
gonnen, dat liróngt ons het winter-getij, al
hoewel men dit eigenlijk het geheélé jaar
doo-r doiet, in den winter toch wordt er het
meest aan en voor gewerkt. Welnu, laten
wij dam nu eens flink aanpakken, want het is
zoo hoog noo-dig. D© R. K. Bond voor Groote
Gezinnen moet groeien en bloeien! Wél gaat
het ledental vooruit, maar nog veel le lang»
zaam. Nog lang niet allen zien of hebben
ingezien het nul van deze vereeniging. Wat
heeft onze plaatselijke afd. al een nul
gestichten vruchten afgeworpen, b.v. liet ver-
1-eeii-en van versterkende middelen bij ziéktë
va,u iee(n lid of diens echtgenoole, uitkeering
bij'^ie-boioirtieii, ha-t Iatan dioen van de wasoh
■wegens alekto der echtgenoot©, St. Nioolaitis
feest -enz. enz. Het onverpoosde werken tot
liet iu sta-nd brengen van hulp in de huis
houding, huisverzorging en meerdere sociale
aangelegenheden-, die zoo hoog noodig zijn.
Maar daarvoor is ook aller steun hoog noo-dig
©n wel voorat tegen den verderfelijkcn invloêd
van kinderbeperking. In de „Volkskrant" ko-mt
hierover ook een stukje voor va-n de Alge
meen© Secretaris v. d. Bond voor Groote Ge
zinnen, met a-ls laatste zinsnede eene op»
roep om tol aansluiting bij dezen Bond of
bij de plaatselijke afd. Zoo gij hel nog niet
zijt, sluit U dan aan, zoo gij het zijt, weert
dam propagandist. Ieder lid heeft toch zeker
nog wpl een familielid, vriend of kennis, die
nog geea lid is dezer vercenigiiig, welnu als
elk lid een lid aanwerft dan is hel ledental
omzer afd. binnen enkele weken verdubbeld
©u kan. meer- werk van onze vereeuiging uitn
gaan dan tot nu reeds is geschied. Dan kan
het bestuur met nog meer kracht en uiier»
gie werken, verzekerd als het is van de
mede-werking barer leden. Dan kunnen wij
met dies te meer klem den verderfélijkén
Invloed van het Nieuw-MaUhusianisme I«t-
strijdien.
Welaan da® gij, die ®og buitan onze ver*
leeniging staat, ook gij pasgehuwden, 'geert
blijk van uw ernstig streven om te willen
st-eumen het groote gezin en treedt toe als
lid of donateur van deze vereeniging, waai*
van onlangs "door onzen G. A. nog is gezegd
„Ik ke® geein schooner Katholieke sociale ven»
©emiglng Üa® wel de R. K. B-on-d vo-or, Groote
Gezinnen!"
Nieieöï leie®» telri haJrte 'diajiï kJalnhe'tlni^S
Qindiers of onze vereeniging zal groenen
bloeien, door de velen, die zich komen. aaW»
melden a-ls lid bij' den Secretaris. 'li,!
G. A. KEIJSPER, 1
Aikiraari 8 8©ut, 1920. Stuart straat 6.
