R.-K. NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR NOORD-HOLLAND
De kleine Pilatus
"No 240
Woensdag 13 October 1920
le Jaargang
Bureau: HOF 6, ALKMAAR. - Telefoon: SS"3'
ADVERTENTIEPRIJS
Wantrouwen.
Wat de Fers zegt
r
BUI TEN LAND
FEUILLETON.
LgBSBuMi ia .6$.
ons
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL: {2.—, FRANCO PER POST 2.50
MET OE1LLUSTREERD ZONDAGSBLAD f 0.50 HOOQER,
"f
¥srsshijiat dagelijks.
VAN 1-5 REOELS f 1.25; ELKE REOEL MEER f 0.25;
RECLAMES PER REGEL t 0.75; RUBRIEK „VRAAG EN
AANBOD" BIJ VOORUITBETALING PER PLAATSING f 0.60
Aan alle abonné's wordt op aanvraag gratis een polis verstrekt, welke hen verzekert tegen ongevallen tot een bedrag van t 500.—, f 400.—, f 200.—, f 100—, f 60 f 35.—, f 15.
Het jongste nummer van Het Patroonblad
'Tofficieel orgaan van de R. IC. Werkgevers-
Vereeniging) had weer eens een van die objec
tieve beschouwingen, welke wij altijd met zoo-
Zeel belangstelling lezen, waarin n. m. den eigen
jtandgenooten zoo onverbloemd de waarheid
wordt gezegd.
Met te meer interesse namen wij er van ken
nis, omdat het onderwerp verband hield fnet
onze beschouwingen, welke wij eenige weken
geleden naar aanleiding van het Italiaansche
arbeids-confiict publiceerden.
De schrijver heeft het over het bij de werk
lieden bestaande wantrouwen tegen de patroons,
De heerschende en dreigende malaise in de
industrie moge velen verontrusten; het latende
Verzet van de modern georganiseerde arbeiders,
mokkend over de verloren haven- en bouw
vakstaking, maant tot voorzichtigheid. Maar
bedenkelijker dan dat alles is het, ook bij onze
katholieke werknemers onmiskenbaar waar
neembare wantrouwen in de werkgevers.
„Deze kunnen nog zoo redeneeren als zij
„villen, om b. v. te betoogen, dat hunne industrie
'zware tijden doormaakt, dat loonsverhooging
tef verzwaring van andere lasten haar ten on
dergang dreigen te voeren, dat de concurren
tie niet meer is vol te houden, dat er geen of
aiets beteekenende winst te maken is, te
genover dat alles, zelfs tegenover cijfers en
Bewijsstukken staan de werklieden, en vaak
cok hun leiders, zoo wantrouwig, koesteren
zij zooveel achterdocht, dat' zij hunne tevoren
vaststaande meening in den regel niet prijs
geven of zelfs geschokt gevoelen
„Zóó eerlijk en oprecht kunt gij uw zorgen
over de toestanden en de toekomst van uw
bedrijf niet uitspreken, heeren werkgevers,
zóó overtuigend kunt gij niet praten, dat de
werkman van dezen tijd u gelooft. En als hij
tegen uw argumenten en cijfers niets meer weet
in te brengen, dan zal hij misschien zwijgen,
maar u geiooven, maaf zijn practijk daardoor
laten beinvloeden, dat niet Want.... hij
'Vertrouwt de zaak niet,..."
Aldus geeft de schrijver in het Patroonsblad
een stemming weer, die inderdaad met het
3>og op het noodzakelijk wederzijdsche ver
trouwen bij uitvoering der collectieve arbeids
contracten verontrustend lijkt.
Het doet echter goed aan, dat in dit blad
an werkgevers niet eenzijdig de schuld op
■ie werknemers wordt geladen, maar eerlijk
O hand in eigen boezem wordt gestoken.
De schrijver geeft een historische uiteenzetting
aoe dit wantrouwen is ontstaan; zöo dikwijls
hebben de werkgevers vroeger bij een eisch
om"loonsverhooging geroepen: het kan niet!
ierwijl later het tegendeel bleek, dat de werk
lieden nu niet meer bang worden, wanneer
<ij hooren roepende wolf komt!
„En als, niettegenstaande de sombere schil
dering der toestanden in de industrie, ongeacht
de zwarte voorspellingen, waarmede men ge
tracht had de arbeiders tot matiger eischen
te bewegen, naderhand de nijverheid of het
betrokken bedrijf kerngezond bleef en toenam
in bloei en omvang, dan dachten de arbeiders
opnieuw en voor de zooveelste maalZe moe
ten ons nog meer met hun praatjes aan boord
éomen. Ze 'hebben ons iets willen wijsmaken.
inthouden voor nu en nog eens!"
En dan is er nog iets.
„Tijdens den oorlog heeft menig industrieel
ien goede kans gehad en schatten verdiend
is. cr zelfs „mensch door geworden." En die
gunstige wijziging in hunne financieele positie
of de aanwas van.hun fortuin is door de mses-
>n hunner niet onder stoelen of banken ge-
itoken. Er wordt door menig „nouveau riche"
jen weelde ten toon gespreid en op zóó grooten
Voet geleefd, dat de werkman zich fabelen
droomt over zijn bezittingen, terwijl hij zelf
- .«laar steeds de duurte als een blijvende be
dreiging ziet voortbestaan. En de meening
vat post bij hem, dat die weeldebron onuit
puttelijk is, dat de verlangde loonen, als de
industrie ze thans niet kan opbrengen, nog
wel kunnen afgenomen worden van de ontzag
lijke winsten der oorlogsjaren, en dat het zelfs
nog niet zoo erg zou wezen, indien mijnheer
de patroon geen auto meer had en geen heele
maand kon gaan doorbrengen in de centra van
luxe en geldverspilling. In alle geval, zoo denkt
hij, is ons nooit iets extra toegestaan in de vette
jaren dus moet de patroon ook maar het on
gemak dragen van de magere jaren, die volgens
zijne bewering nu zouden zijn aangebroken
als 't waar is I
„Er zit wel overdrijving in die redeneering.
Maar dat de georganiseerde arbeiders het ver
leerd hebben de eerste de beste bewering der
patroons, als zou de industrie door hoogere
loonen e. d, over den kop gaan, voor goede
munt aan te nemen, dat lijkt ons verklaarbaar
en niet steeds ongegrond."
Men zal moeten toegeven, dat hier ronduit
en eerlijk gesproken wordt en ook, dat voor het
aangeduide euvel zoo spoedig mogelijk gene
zing moet worden gezocht. Maar deze is er toch,
zal menigeen met ons reeds bij het lezen van
bovenstaande hebben gedachtde statuten
van den R. K. Centralen Raad van Bedrijven
geven toch uitkomst?
En inderdaad verwijst de redactie van het
Patroonsblad daarnaar, met name naar het
artikel der statuten, waarin bepaald wordt dat
wanneer een bepaalde arbeiderseisch door de
patroons niet wordt ingewilligd, op grond, dat
het bedrijf de loonsverhooging niet kan dragen,
de bedrijfsraad de macht heeft een onderzoek
te eischen. Man kan dan het overleggen van
een accountantsrapport over de balans en over
de winst- en verliesrekening van een of meer
ondernemingen vergen.
Wij voor ons meenen, dat hier inderdaad een
probaat middel schuilt. Maar vrij willen twee
vragen herhaler., die vrij reeds eerder bij het
schrijven van onze artikelen over het Italiaan
sche arbcids-conflict, stelden, n.m. deze
Waarom hooren wij zoo weinig over den invloed
der statuten van de R. K. Bedrijfsraden
Voor menigeen, voor menigen werkman voor
namelijk, heeft 't den schijn, of al die beloften,
dat omzetten van den kapitalistische?, bedrijfs
vorm in een van solidariteit tusschen patroon
en werkman, enkel op papier bestaan En
v/aarom wordt er door den machtigen katho
lieken patroonsbond zoo weinig werk van ge
maakt, om het idee der bedrijfsraden ook
door hun niet-katholicke collega's te doen
overnemen
Nu men er van overtuigd is, dat hier
een middel ligt om langs geleidelijken weg tot
een noodzakelijke wijziging van het kapitalis
tische productiestelsel te komen, laat men het
dan ook toepassen, nu het zoo kookt en bruist
on der den Europeeschen bodem
BELEID BIJ HET AANSTELLEN VAN
RIJKSPERSONEEL.
Het gebeurde bij den rijksdienst der
Posterijen en Telegrafie zal aan de re
geering onder meer ook dit geleerd heb
ben, dat er bij de aanstelling van nieuw
personeel met groot beleid behoort te wor
den te werk gegaan.
„Men heeft alleen aldus de „Nieuwe
Crt." rekening gehouden met de mate-
rieeLe capaciteiten, niet met de vraag of
do betrokkenen zich bewust zijn van de
eischen, die aan een ambtenaar in open
baren dienst moeten worden gesteld.
„Voor de toekomst' kan een herhjaling
van de onwaardige geschiedenis, die wij
hebben beleefd slechts voorkomen wor
den door een zeer strenge keuring van
het personeel. En dat niet alleen bij
de P. en T., maar bij het gehpole amb-
tenaarscorps, d,at, naar blijkt uit rede
voeringen .van de leiders in openbare
vergaderingen, zich niet geneert om wat
onlangs plaats heeft geh(acl onder de
collega's van de P. en T. feitelijk goed
te praten, al poogt men het te doen
-voorkomen, alsof men dat biet deed.
Nog Maandagavond in de bijeenkomst
in den Dierentuin 'te 's Hage, van ver-
eenigingen van ambtenaren £n 's Rijks
dienst, vei'klaarde een der leiders, on
der levendig applaus, dat men het de
monstratief optreden van de post- en
telegraafbeambten uit een moreel oog
punt volkomen begreep; dat wanneer
een deel van 's Rijks ambtenaren het
werk had neergelegd, dit geschjiad was
ornaat de regeering hare verplichtingen
jegens d,ie ambtenaren niet was nage
komen." (sicI)men de staking wel
niet kon goedkeuren, maar ook niet
vcroordeelen, enz.
Wanneer de ambtenaren in staats
dienst met dergelijke ideeën rondwaren,
is het zeer urgent d,at men vóór aLles
omzichtig zij bij die aanstelling van
nieuw personeel. Want voor alles moet
de overheid, iedere overheid, slaat kun
nen maken op de mannen en vrouwen
in haar' dienst.
Bovendien heeft dc premier aan ver
tegenwoordigers van post- cn telegraaf
personeel mededeeiingen gedaan waar
uit deze vcr.egenwooruigers den indruk
kregen dat tic regeering zich met Jtuej;
vraagstuk der traeteuientsregeling ern
stig bezig houdt. .Onder deze omstan
digheden zijn vergaderingen als die yan
Maandagavond .vrij wei overbodig en
alleen geschikt om de mentaliteit der
onder den indruk van de gebeurtenissen
nog sterk bewogen porsoneelen, weer
uit hun evenwicht tc schokken."
Daartegen dient te worden gewaakt, en
dat te meer .omdat' in „Het Volk" met
niet onduidelijk geluid, zij het ct,an ook
in woorden die de bedoeling meer te ver
staan geven dan uitdrukken, alweer wordt
gedreigd, voor hot geval de regcermg
overgaat tot straffen van postpersoneel,
nat zich sehuluig maakte aan dienstwei
gering .en aansporing tot lijdelijk verzet.
Het vrij-liberale Haagsehe orgaan er
kent, dat de houding der Leiiers van dc
organisaties der Katholieken en CM.istc-
lijken, flink cn maun.'Iijk is geweesj^
DE BEZETTING VAN WILNA.
Hel gaat er in het Oosten raar aan loei Nu
hebben de Polen weer 'n conflict met Lilhauen
Een Pooische divisie heeft Wilna bezet; volgens
ofiiciecle Pooische berichten geheel op eigen ge
legenheid. Generaal Zeligoïski kon zijn mannen
niet tegenhouden!
Het Pooische persbureau seint er onder meer
over: Niemand was moreel geschokt door liet
bericht, dat politiek gesproken, niet voorzien
werd, betreffende de inneming van Wilna. Het
bericht bereikte Zondag Warschau gedurende dc
afwezigheid van den president cn den vice-pre
sident van den ministerraad, die gewoonlijk de
zen dag besteden aan het bereizen van het land.
Sedert enkele dagen was de regeering op dc
hoogte van de groolc opwinding, die in de Li-
Ihausche divisie heerschte en ten einde verwik
kelingen te voorkomen, gaf zij last tot het over
brengen van de divisie naar een andere sectic.
Klaarblijkelijk heeft deze order den opstand be
spoedigd. Men vermoedt dat de divisie de pour
parlers te Soewalki heeft opgevat als een defi
nitieve prijsgeving van Wilna. Ongelukkigerwij
ze heeft het voorbeeld van Teschea een groote
rol gespeeld als een noodlottig precedent van de
officieelo politieke gematigdheid van Polen.'
Een groot deel van de publieke meening is van
oordeel, dat de regeering reeds sedert lang Wil
na had moeten bezetten en dat zij alleen om aan
den wensch der geallieerden te voldoen, zich
daarvan heeft onthouden. Zij maakt der regee
ring het verwijt, dat haar houding Polen bloot
stelt aan nieuwe verwikkelingen. Men vreest dat
evenals in hel geval van Teschen, Wilna zal
worden prijsgegeven ten gevolge van een conces
sie van de regeering aan de Entente. Vernomen
wordt, dat de regeering al het mogelijke doel om
een oplossing te vinden voor dezen ernsiigen
toestand.
DE TOESTAND IN IERLAND.
Nieuwe aanslagen.
Aan een militaire auto werd bij Kanlurk in
het graafschap Cork de weg versperd, doordat
melkwagens dwars over den weg waren geplaatst.
Dc auto werd daarop met machinegeweren aan
gevallen. Een soldaat werd gedood en eenige
anderen werden gewond. De so'.datcn beant
woordden het vuur met onbekenden uitslag.
Toen het bericht te ICanturk bekend werd,
werden de winkels gesloten en had er een al-
gemeene uittocht plaats.
In West-Ierland is weder een coöperatieve zui
velfabriek vernield door een Iroep mannen, die
's nachts met vrachtauto's verschenen en gewa
pend waren met bommen en een Holchkiss-ka-
non.
Oproer in een gevangenis.
Uit Londonderry wordt aan de „Morning
Post" d.d. 10 dezer het volgende geseind: Gis
teravond heerschte er in de gevangenis hier ter
plaatse van 10 uur tot laat in den ochtend een
pandemonium. De ongeveer 50 Sinn Feiners, dig
in de gevangenis opgesloten zitten, begonnen
met te schreeuwen: „Wp rebels"! en republikein-
schc liederen te zingen. De wanorde werd zoo
emslig, dat een militaire afdeeling te hulp werd
geroepen. Des ondanks bleef de wauorde-voort-
duren, zoodat de inwoners door het lawaai uit
hun slaap werden gehouden. De gevangenen
vernielden de cellen smeten de ruilen in, enz.
en veroorzaakten daardoor groote schade. Zij
slaken ook enkele kranten in brand. Het pan
demonium hield aan tot 7 uur 's-morgens, toen
een troep van 50 soldaten aankwam en de rust
hersteld werd.
DE PPiESIDENTSVERKIEZING IN DE V. S.
EN DE VOLKENBOND.
Over den Volkenbond als inzet voor de ver-
kiezings-actie voor het presidentschap der Ver.
Staten seint de correspondent van de „Morniug-
post" onder meer uit Washington;
„Van het oogenbiik af tot den dag der verkie
zing, den 2en November, zal de Volkenbond
praclisch het eenige onderwerp zijn, dal de twee
candidaten zullen bespreken. Zooals gouverneur
Cox mij mededeelde, is hij voornemens den
strijd op dezen grondslag, met uitsluiting van
schier al het andere, door te zetten, terwijl de
Democratische Commissie ien slotte oog heeft
gekregen voor het feit, dat de Volkenbond het
eenige onderwerp is, waarin hel volk groote be
langstelling koestert en daarom voorbereidselen
treft om aan gouverneur Cox den steun te geven,
dien hij tot nog toe heeft gemist."
„De verkiezing" zegt de correspondent
verder „zal echter niet alleen een referendum
zijn tot aanvaarding of verwerping yan den
Volkenbond, daar zij met vele andere dingen is
verbonden. De groote last, dien gouverneur Cox
heeft te torsen, is president Wilson's impopu
lariteit en in het algemeen de groote blunders
van het bestuur van Wilson. De republikeinsche
pers, die weet dat president Wilson impopulair
is, buit gouverneur Cox' ondergeschiktheid aan
Wilsoii uit en zegt, dat de president thans recht
streeks de campagne in handen heeft genomen;
dat hij gouverneur Cox opdracht heeft gegeven,
om alles, behalve den Volkenbond te laten rus
ten. Dit is ongerechtvaardigd. Gouverneur Cox
voert zijn eigen strijd. Hij heeft geen bevelen
van Wilson ontvangen en alleen omdat hij ten
diepste overtuigd is, pleit hij voor den Volken
bond en tracht hij het land tot het inzicht van
zijn beteekenis te brengen. Van den aanvang af
hebben de Republikeinen getracht, den Volken
bond op den achtergrond te houden wegens de
verdeeldheid in hun eigen rijen over den Volken
bond, in de hoop, dat wanneer zij zouden spre
ken over de incompetentie der democraten,
protectie en andere binnenlandsche aangelegen
heden, hel land de internationale zaken zou ver
gelen. Hel is om die reden, dat Senator Harding
den nadruk heeft gelegd op „Amerika eersü"
Doch de Volkenbond is, dank zij de hardnekkig
heid van gouverneur Cox, de overheerschénde
quaeslie geworden, die niet meer verwaarloosd
kan worden. De campagne, die tot nog toe
apathisch was, belooft thans te eindigen in een
gloed van opwinding."
PADEREWSKI UIT DE POLITIEK.
Volgens een bericht uil Warschau, heeft de
minister van buitenlandsche zaken Sapieha aan
Paderewski de functie van Poolsch ambassadeur
te Londen aangeboden, doch heeft deze dit aan
bod afgewezen, onder mededeeling, dat liet zijn-
voornemen was zoo spoedig mogelijk af ie
treden als vertegenwoordiger van Polen bij den
Volkenbond en zicli uit liet politiek leven terug
te trekken.
WAAROM NOG GEEN VREDE TUSSCHEN
POLEN EN RUSLAND?
Volgens een bericht van de „Köln. Ztg." uil
Warschau wordt de vertraging in dc onderlee-
kening van den voorloopigen vrede veroorzaakt
niet door redaclioneele, maar door malerieclc
moeilijkheden in verband met economische
quaeslies en zelfs met de grensregeling.
HET OFFENSIEF VAN WRANGEL.
Volgens berichten uit Reval heeft Wrange! Ie
Sebaslopo! door bemiddeling van Maklakof een
conferentie bijeengeroepen, waaraan verschil
lende oud-ministers en groote industricelen moe
ten deelnemen. -
De Fransche majoor d'Elchegoyen heeft een
bezoek gebracht aan het leger van Wrongel cn
deelt in ue „Malin" zijn bevindingen mede.
Hot leger telt thans 300.000 goed gediscipli
neerde soldaten met overvloedig kader. Hun be
wapening en uitrusting laat echter alles te wen-
seiien. Vooral is de behoefte dringend aar
schoenen en kleereu. Verder aan wapenen, muni-
tie, artillerie enz.
MtfiiLfiüBE ÖüiTEHU. RERlUfiTEfj,
-JW
EEN GEHEIM GENOOTSCHAP.
Na den burgeroorlog werd in de' zuidelijke
staten van Noord-Amerika een geheim genoot
schap gevormd onder den naam van „Ku KIux
Clan", dal onwelgevallige personen, o.a. dege
nen, die uit het noorden kwamen uit den weg
ruimde. Een dergelijk geheim genootschap is
thans bezig om in de zuidelijke stalen
des nachts de kaloenfabrieken in brand
te steken zoo meldt de correspondent
te New-York. van de „Daily Telegraph" om
tc voorkomen, dal bjj de geldende prijzen ka
toen aan de markt wordt gebracht. De katoen
planters in Georgië, Zuid-Carolina en Texas be
weren nl., dat zij met den ondergang bedreigd
worden door een verkoopprijs van nog geen
shilling per pond.
Een tegenhanger hiervan vormt liet feit, dat
de boeren van Iowa dreigen hun maisoogst als
brandstof te gebruiken als de sleenkolenprjjs
niet lager wordt. In Iowa en in de andere land-
bouwstaten van het Westen kunnen de boeren
geen steenkool krijgen voor minder dan 4 pnd.
10 s. per ton en de hoogste prij^ dien zy voor"
mais kunnen maken, is drie guinjes per ton.
Naar verluidt zou de Belgische koning bij
ziju terugreis uit Brazilië te Lissabon aan wal
slappen, om daar den trein te nemen tot Pau
van welke stad uit hij per vliegtuig naar Brus
sel lerugkceren zou.
Het blad „Demain" meldt; HetJVfontenc-
grijnsche Persbureau maakt bekend, dat toen
de prins-regent van Servië uit Serajewo terug
keerde, een bom onder zijn trein werd gewor
pen. Twee wagons werden vernield, doch d«
prins bleef ongedeerd. Een ingesteld onderzoek
I
VI JNovielle van B. Lams CaRaaft. ;j.
- «Wat wensdit li?" vroeg de vrome zus
ter» zich liefdevol over Het bed buigend.
„Waar ben ik?,'' mompelde Gabriel 'ver
schrikt.
De zuster keek Hem met een uitdruk
king van diepste rust aan en, zeide zacüt:
iïn Gods huis, mijn broeder?,"
Gabriel richtte zich met een ruk' in Het
Eed op en de non bij de mouw pakkend,
jCroeg hjj met ontzettende oogen;
L In het Hospitaal?."
1 s,M.aar heb ik dan niet gezegd, in Gods
Huis, mijn broeder?.'-' antwoordde zij, 2ich
Éjacht verwijderend1.
„Ik'in het hospitaalt. in fot hospitaal,"
|eie Gabriel verschrikt pit en schaamte
schrik beroofden Üem opnieuw van de
hospitaal, waarheen men hem op een
draagbaar gebracht had, zonder zijn per
soonlijkheid ,te kunnen vaststellen. Des-
pendicios ,was verdwenen. Garcia, dron
ken als een stier, was zich Het voorval
in het geheel niet bewust en had zich ein
delijk, ,toen hij zich alleen op, het plein
bevond, in oen loge gelegd, waar men
hem .in 'het begin van den strijd slapende
vond.
Bij de aankomst in hal hospitaal was
Gabriel nog niet tot bewustzijn gekomen;
een dokter onderzocht hem, draaide zich dan
om en zei de:
„Bah., een roes en een val! Hij moet
rustig zijn roes uitslapen en dan geobser
veerd worden, want het geval zou ernstige
gevolgen kunnen hebben."
Gabriel's élégante kleeding, zijn teedei'e
handen en de deftigheid, die ondanks zijp
betreurenswaardige» toestand in zijn geneele
persoonlijkheid lag, bewezen duidelijk, dat hij
niet tot die klasse van menschen behoorde,
die de hospitalen plegen te vullen. Toch tegde
men hem in een gemeenschappelijke zaal
en (een zuster .werd voor ziju verpleging aan
gewezen.
Toen Gabriel opnieuw het bewustzijn ver»
loor, bield dia zuster bom pen flesch met
«ther onder die» neus. Daarop opende hjj de
oogen, sloot die qchter dadelijk weer met eön
diepen zucht. j i -i
„Moed ntaar," Beide de zuster, „het is
niets
Gabriel bleef zwijgen en lag met gesloleit
oogen, bleek en onbeweeglijk als een doodé.
Plotseling"opiende hij zijn schoone oogen, die
vol tranen waren en zeide met trillend estem:
„Zuster, zal ik sterven?..
„Neen, imij'n broeder," riep de non be
wogen. „Het is nietsalleen de schrik,
verder niet. De dokter heeft alleen eèn paar
dagen volslagen rust onder geneeskundig toe
zicht voorgeschreven
"En".weder sloot Gabriel de oogen en twee
dikke lianen rolden over zijn wangen en
vielen op het kussen; de zuster zag, hoe nij
de lippen bewoog en iets, wat rij niet er
kennen kon, onder het dek tegen zijn borst
drukte. Zij verwijderde zioh, toen zij Hem
rustig zag liggen, op liaar teenen en liet
hem alleenalleen iu oen bed in liet hos
pitaal. alleen met zijn verloren onschuld.
Daarop haalde Gabriel onder zijn bedden
deken liet gouden medaillon te- voorschijn,
dat hij aan dan hals droeg en kuste het
snikkend. Hbt was nel medaillon van zijn eer
ste Communie, dat zijn moeder zelf voor hem
liad laten maken. Aan de eene zijde ver
toonde "fit 'I oeeld van de Onbevlekte Maagd,
aan de andere den datum: 8 December en
liet opschrift: „Monstra te esse malrem." IJ
„Monstra te esse malrem," riep Gabriel in
tranen uitbrekend. Het snikken, het bitiere
snikkein van liet berouw, waaraan de ge
geven vergeving later zulk een onuitspreke
lijke verzachtnig verleent, kneep hem de keél
toe en liem ontsnapte een smartelijk „Ach!".
Twee uur lang duurde die kommer, waar
bij hij duizendmaal krankzinnig vreesde te
wordenGod lieieedigdzijn moeder tot
wanhoop gebrachtzijn naam onleerd
dat waren de drie gedachten, die zijn op
gewekte fantasie tot het uiterste Verwarden,
terwijl zich de werkelijkheid met de inbeel
ding, het zekere met het gevreesde, hét dec-
nioedigen.de niet het verschrikkelijke ver
mengden, om zijn hart zwaar le belasten,
juist,alsof die drie groote steunpilaren der
ziel: God, familie en eer, zich op hem stort
ten, om iedere gedachte aan troost en iederé
sohijn van hoop onder de ruïne der zonde,
der .ondankbaarheid en schande te begra
ven De onmeedoogende windvlaag der wan
hoop ging droog en gloeiend heet over zijn
ziel en blies hem duivelsóhe gedachten "in,
die de arme van zich stootte, terwijl hij hef
medaillon der H. Slaagd aan zijn borst drukte
IJ Toon, dat gij moeder züt
met den angst van een mensch, die zich,
op het punt om neer te storten, angstig vast
klampen wiL
„Monstra te esse matrem!" riep liij uit,
„Monstra Ia esse malrem!"
Het geschiedt soius odder sterke harte-
stormen, dat een gewoon ongeval, een een
voudige opmerking, misschien een onbestemd*
zorg voldoende zijn, om aan den gedachten-
gang een andere richting te geven, om het
gevoel in andere banen te leiden en de duis
tere kasleelen neet' te storlen, dié dwaze
vijanden van het verstand, dat de menschen
zoo kan kwellen, opgebouwd heeft.
Een geruisch van stappen en stemmen
bracht in Gabriel deze werking te weeg.
Dat leven kwam nader en nader en einde
lijk hoorde hij twee schreden voor zijn bed
achter het gordijn en slechts een enkel ge
voel: schaamte, beheerschte Gabriel volko
men, alle andere gevoelens, die in zijn hart
leeiden, onderdrukkend. Hij verborg zijn ge
laat in he,t kussen en bedekte zijn hoofd met
do deken, zonder zich te verroe ten. Hét gar-,
dijn werd ten slotte opgetild en de dokter
met een assistent en de zusier traden aan
zijn bed,
.(Wordt yeryalgdji
