R.-K. NIEUWS- RN ADVERTENTIEBLAD VOOR NOORD-HOLLAND
Wat de Pers zegt
Kerk en Schoój
Na 330
Woensdag 2 Februari 1921
13e Jaargang
Bureau: HOF6, ALKMAAR. - Telefoon SS'431
BINNENLAND
Gemengd Nieuws.
VERSCHIJNT DAGELIJKS.
Nationaal Congres van den
Neüenantlscnen soerenoond.
Binnenlandsch Nieuws.
Luchtverkeeï
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL VOOR ALKMAAR t 2.-. BUITEN 2.50
MET OEILLUSTREERD ZONDAGSBLAD 1 0.50 HOOGER.
ADVERTENTIEPRIJS!
Van 1 tot 5 regels t 1.25; elke regel meet f 0.25, Reels mes pek
regel f 0.75; Rubriek „Vraag en Aanbod" bij vooruitbetaling
per plaatsing t 0.00.
Aan alia abonnó's wordt op aanvraag gratis een polis verstrekt, welka hen verzekert tegen ongevallen tot een bedrag van t 500.t 400.—, t 200.—-t 100.- t 60 t 35. t 15.—
Maandag hadden zich uil alle streken
van ons land, de boeren naar Utreclit begeven,
om het zilveren leest mee te vieren van den Ned.
Boerenbond, de organisatie, die zij in een
eeuw to': grootheid en macht hebben ge >r.ic
maar die ook wederkeerig aan den boerenstand
aanzien en zelfbewustheid heeft geschonken.-
Zondagavond reeds werden de feestelijkheden
ingeluid met een bijeenkomst in de bovenzaal
van hotel „l'Europe", waar men een paar uurtjes
doorbracht in gezelligen kout, zich nieuwe ken
nissen maakte of oude vriendschapsbanden weer
aanknoopte.
Maandag echter kwam eerst de groote stroom
der landbevolking naar Utrecht, zoodat het er
in de morgenuren geleek op 'n drukken jaar
beursdag. Vele afueelingen der boerenbonden
hadden met hare bestuursleden ook hare advi
seurs ten congresse ufgevaardigd, terwijl verder
honderden belangstellenden en genoodigden den
jubeldag van Neêrlaiuls grootste boeren-organisa-
tie kwamen meevieren.
Met een plechtige H. Mis in de kathedraal werd
het feest naar hooinsclie wijze geopend.
Een groole schare boerenbonders had zich hie
vereenigd, om op de eerste plaats eere te geven
aan God.
Na de H. Mis begaf men zich naar het
gebouw van Kunsten en Wetenschappen, aai
ue Mariaplaats waar om half elf in vier zalen
tegelijk de afdeelingsvergaderingcn aanvingen
De sectie-vergaderingen, die alle druk waren
bezocht, werden geleid door de hecren L. F. J.
M. baron van Voorst tot Voorst, 1ste afd., A. C.
van de Ven. 2de at'd. N. Dekker, 3de afd., en
W. N. de Vrankrijker, 4de afd.
Al de sectie-vergaderingen werden met een
enkel woord van welkom geopend.
Nadat nog enkele mededeelingen waren gedaan
over de middagvergadering, werd vervolgens in
de afdeelingen het woord gevoerd door de in
leiders.
Van de door dezen behandelde onderwerpen,
gaven we reeds in ons nummer van gisteren, een
uitvoerig verslag.
's Middags om 3 uur werd de Alg. Vergade
ring geopend door den heer J. Th. Verheggen
nadat Z. D. H. Aartsbisschop van Utrecht en
de Minister van Landbouw met daverend applaus
waren begroet- De voorzitter huldigde de Konin
gin en zeide dat de katholieke boeren pal zuilen
staan om het wettig gezag te handhaven. Pater
van den Eisen was niet aanwezig; zijn gezond
heid laat het reizen niet toe.
Medegedeeld werd, dat in de morgenuren tele-
gi mimen zijn gezonden aan Z. M. den Paus en
do Koningiu. De ingekomen brieven en telegram
men van verhindering met daarbij gevoegde
felicitaties, werden door Mr. Haastcrt voorgele
zen: Daarbij was een telegram van Mr. Van
Rappard, waarnemend voorzitter van het K. N.
L. C. Op het podium hadden vele voornamen uit
de katholieke boeren-, politieke en sociale orga
nisaties, plaats genomen; Prof. Mr. Diepenhorst
en Mr. Goedbloed, voorziller en secretaris van
den Clir. Land- en Tuinbouwersbond, en Dr. H.
Molhuysen, secretaris van het K. N. Landbouw-
Comité waren mede aanwezig.
Alsnu sprak Dr. L. N. Deckers, secretaris van
den B. B. de feestrede uit, waarin hulde werd
gebracht aan vele met name genoemde mannen
die den B.B. hebben groot gemaakt. Het bóeren-
vraagstuk is er een van godsdienstig, zedelijken
aard en kan niet opgelost worden door neutrale
organisatie. Er bestaan nu reeds 800 plaatselijke
bonden, waarin 8000 boeren zijn opgenomen.
Spreker vergeleek den huidigen toestand met
dien van vóór 25 jaar. 't Is nu haast alles licht.
Reeds sludeeren in Wageningen thans 40 katho
lieke studenten. De rede werd. daverend toege
juicht.
Hierna kreeg de minister van landbouw het
woord en huldigde den B. B. voor alles wat hij
voor den boer heeft gedaan. Dan merkt de mi
nister op, dat de geestelijken de beste propa
gandisten zijn voor 't onderwijs. In verband hier
mede zeide Z.E. namens de regeering allen steun
toe voor den verderen uitbouw van het bijzon
der vakonderwijs, zoowel voor jongens als
meisjes.
Dan doet de minister onder luide instemming
mededecling dat H. M. de Koningin den voor
zitter heeft benoemd tot ridder in orde van voor
den' Nederl. Leeuw. De bisschop heeft het rid
derkruis op de borst van den president
Aan het eind zijner rede, deelde Z.Exc.
mede, het H. M. de Koningin had be
haagd den hoogst-verdienstelijken voorzitter
van de groote Katholieke Bóeren-Centrale te be
noemen tot Ridder in de orde van den Neder-
landschen Leeuw.
Onder onbeschrijflijke geestdrift van de verga
dering, spelde de Minister daarop den heer J. Th.
Verheggen het Ridderkruis op de borst
1 en slotte voert Z. D. H. Aartsbisschop het
woord, wekt op tot eendrachtig samenwerken,
en zeide, dat de katholieken geen separisme zoe
ken. Zij wensohen slechts in eigen kringen de
levensregelen vast te stellen, en willen wel dege
lijk met anderen samenwerken. Daarna zegende
inij de vergadering.
Met een opgewekt woord sloot de voorzitter
de verandering
SI AND EN STANDEN.
Wordt er niet te veel gesproken en geschre
ven en reredcueerd over stand en standen on
der ons Katholieken?
Verheldert men er de inzichten wel door, en
is hei resultaat, dal er meer eenheid, en meer
samenwerking komt, oi liet gevoel van saaui-
hoorigheid wint aan kracht?
Is het bovendien wel mogelijk, met juistheid
de gieiizen te trekken van zoo velerlei standen,
als men schijnt noodig te achten, of wenscht te
formeeren?
Wij geiooven niet, dat in eenige andere par
tij aan de behandeling van dil ondeiwerp zoo
veel tijd en zooveel belangstelling wordt bcsleed,
als bij ons zegt liet „Centrum", een belangstel
ling, die gerust wat minder kon zijn.
„Dit wil natuurlijk niet zeggen, dal er in
't geheel geen standen zouden moeten zijn,
of dat een natuurlijke organisatie van stan
den uit den booze ware.
Maar men hoedt zich voor al datgene,
wat kunstmatig is, fictie of inbeelding, en
make niet allerlei afscheidingen, die geen
recht, oi reden van bestaan hebben.
Wanneer men spreekt van maatschappe
lijke standen, dan heeft men daarbij vooral
te denken aan maatschappelijke functies.
En wanneer men liet heeft over stand
als maatschappelijke positie, dan blijkt
maar al te dikwijls, hoe moeilijk 't voor som
migen of misschien voor velen is,
alleen dat ondorscheid te maken, hetwelk
redelijk en natuurlijk mag heelcn.
De standskwestie neemt een al te groole
plaats in onder ons.
Zij dreigt zulks althans te doen.
En dit kan op (len duur een gevaar wor
den voor onze partij en voor onze actie,
naar binnen en naar buiten.
Men vergele niet, dat hel deelnemen aan
de openbare zaak thans veel meer alge
meen is geworden dan voorheen.
Dat wij dus elkander, ook veel meer nog
dan voorheen, noodig hebben, en de soli-
dariteitsgedachtc. welke van ohristelijken,
van katholieken huize is, vooral in dezen
dcmncratischen lijd volle toepassing var
eischt.
Wij komen op voor een gezonde organi
satie natuurlijk.
En een dwaze nivclieering kunnen wij
niet willen
Maar het ligt evenmin op onzen weg, in
het slceds vermenigvuldigen der „standen'
ons heil te zoeken, en allerlei staketsels te
plaatsen tussciien mensciien, die ook sociaal
bij elkaar belmoren.
Op die wijze roept men abnormale tegen
stellingen in het leven en een verbrokkeling,
welke niet bepaald bevorderlijk is aan
onze eenheid en onze kracht.
Wij wraken terecht de maatschappelijke
klassen-vcrdcellng en den klassenstrijd, zoo
als die door de socialisten en andere re-
volutionnairen wordt gepredikt."
Maar wij hekben ook met nadruk af te wij
zen een verdeelen en onderverdeeien van ons
volk, van onze partij in allerlei groepen en
groepjes, kringen en kringetjes, waarvoor geen
andere factor gelden kan, dan een futiel of
denkbeeldig verschil van positie, aanzien en
voornaamheid.
Een verschil, dal ais oen caricatuur is van
en een persiflage op de beschaving.
SIIET KNOEIEN,
Nog zeer onlangs werd er in onze pers, vooral
in de zuivelpers, krachtig geprotesteerd tegen
de wijze, waarop men in België met onze goede
Hollandsolie boter omging. Men liet daar de
boter te lang opgeslagen liggen en ventte ze dan
luidruchtig ais Hollandsche waar uit. Terecht is
van die methode onzerzijds schande gesproken.
Maar nu hadden zich geruchten verspreid over
een groote partij boter die naar Engeland zou
zijn verzonden, en wegens slechte kwaliteit al
daar zou zijn afgekeurd, terwijl die minder
waardige boter r.og wel van het rijksmerk zou
zijn voorzien.
Dat svaren ernstige, bedenkelijke geruchten.
De „Tel." heeft zioh om inlichtingen gewend
tot de Nederl. Coöp. Zuivelverkoop-centrale, die
het volgende meedeelde:
r
„Inderdaad is er een partij van circa 20,000
kilo boter, welke deel uitmaakte van een totaal
levering van anderhalf millioen kilogram, naar
Engeland verzonden, waarvan de afzendster wist,
dat zij niet meer in puiken staat verkeerde,
doordat zij te lang opgeslagen was geweest. Ais
verzachtende omstandigheid wees men er op, dat
in verband met de bijzonder groote partij, welke
geleverd moest worden, men steeds zorg moest
draden boter in voorraad te hebben. Deze 20,000
K.G. waren dan blijkbaar wat te lang „in voor
raad" gehouden.
Hoewel de bedoeling oorspronkelijk was ge
weest, om de 20,000 kilo van „afwijkende" kwa
liteit afzonderlijk te houden, zijn deze tnsschen
partijen goede boter terecht gekomen, zoodat de
Engelsohe „Minister of Food" nu in 't geheel
geen touw er meer aan kon vastknoopen. Er
werd onmiddellijk gereclameerd mac Holland:
Engelsche afgevaardigden brachten dezer dagen
een bezoek aan de directie der Coöperatieve
Zuivelverkoopcentrale, en naar ons verzekerd
werd, bestond er alle kans dat de onderhande
lingen betreffende de schadevergoeding tot een
bevredigend resultaat zouden leiden.
Met dit al, is het een niet weg te moffelen feit,
dat men boler, waarvan men wist dat zij on
deugdelijk was, wegzond en nog wei onder de
goede door.
Al schijnt het geval nu nog met een sisser af
te loopen, zoo heeft ons land loch de volstrekt
niet denkbeeldige kans gehad, dat zijn heelc
reputatie als bolerleverancier, in Engeland naar
de maan zou gaan.
Men geve zich, Ier wille van een extra zoet
winstje, met dergelijke practijken toch niet af.
Het is er altijd zoo mee gesteld, dat het eind
de lasten zal dragen.
riECHTVAARDIGHEID DER BELASTINGEN
Men lieefl in ons blad kunnen lezen, dat in
Steenbergen een bond is opgericht van wanbe
talers van gemeente-belastingen met 200 leden
Dit bericht leekeul den tijd dien wij beleven.
Hel is natuurlijk een snood plan van gemeen
tenaren om hun belasting niet te betalen, maar
dat 200 mensclien zich vereenigen op zulke
snoode voornemens bewijst toch wel, dat er iets
niet in den haak is.
De burgemeester van Arnhem sprak in zijn
nieuwjaarsrede over de gemeentebelastingen, die
de middelmatige beurzen uitmergelen en de rijken
de gemeente uitjagen en mr. Samuel van Houlen
spreekt in zijn laatste staatskundigen brief over
het tot een ruïne maken der gemeentefinanciën.
Zoo klinkt de klacht algemeen en overal.
Het „Ov. Dgbld." stelt hier tegenover, dat zoo
weinig op den voorgrond wordt gesteld, dat er
een besliste grens is aan de rechtvaardigheid der
belastingen.
„In ieder katholiek bock over natuurrecht kan
men daarover lezen en de tractalen over de recht
vaardigheid spreken op dit punt duidelijk genoeg
De burgers hebben alleen den plicht op te bren
gen wat in goed beheer der gemeenschap nood
zakelijk is.
Als men dien maatstaf aanlegt, kunnen veel be
lastingen tegenwoordig niet door den beugel."
D£ TOEPASSING VAN HET BEDftIJFSRADEN
STELsÉL.
Het liberale „Vad." schreef dezer dagen o.m.
in een artikel over de werkloosheid:
„Laten de werkgevers de taak van de leiders
der vakvereenigingen vergemakkelijken door hen
volledig op de hoogte te stellen in het bedrijf,
waarin loonsverlaging onafwisbaar eisch is, we-
derzijdsch vertrouwen tusschen werkgever en
werknemer, gegrond op volledige kennis van den
toestand van het bedrijf en verstrekt door de
overtuiging, dat beide partijen als eerste doel
hebben het bedrijf, dal gemeenschappelijk belang
is, te redden, zal het scheepje door de landing
in behouden haven kunnen brengen. En waar
daarnaast, trols alle pogen, liet natuurlijk kan
gebeuren, dat het particuliere iniatief te kort
schiet, vervulle de Slaat zijn aanvullende taak,
zoodra de tijd daarvoor is."
Bij deze pasage uit het artikel van het Haag-
sohe blad teekent do „Tijd" het volgende aan:
„Wanneer de Unie-liberaden bij de (Vrijzin-
nige) tusie deze gedachte kunnen doen zegevie
ren en dit beginsel dat de leiders der arbei
dersorganisaties, in het belang van het bedrijf
zelf, volledig op de hoogte moeten gesteld wor
den van den toestand in het bedrijf en de Staat
bij dit overleg de aanvullende taak moet ter
harte nemen doen vastleggen in een duidelijk
programma-punt, dan zullen de katholieke voor
standers van het Bedrijfsradenstelsel ongetwijfeld
bereid worden gevonden, om over de pracüsohe
toepassing te pralen. Immers, zooals de heer
Roodhuijzen (politiek hoofdredacteur van Hel
Vaderland) zeer juisl zegt, niet op de leuze,
maar op den geest komt het in deze materie
vooral aan."
GIFTEN.
Wij ontvingen nog voor het missiekerkje te
Curataou, van een lid van den R.K. Vrouwen
bond te Haarlem 2.50.
DE WERKLOOSHEID IN DE SIGAREN-
INDUSTRIE.
Heli h|Oofdbestuur van den Ned. Sigaren
makersbond heeft, volgens bet „HblcL"
per expresse-bestelling een brief naar
Den Haag gezonden, met Ret verzoek aan
den Minister om aan eenige bestuursleden
zzoo spoedig mogelijk een audiëntie te
willen verleenen, waarop de steun aan de
werklooze sigarenmakers besproken kan
worden.
De kas van den IBonid ja namelijk uitge
put. Deze week Reeft de laatste uitkee-
ring plaats geh^d en Ret hoofdbestuur
kan absoluut geen zekerheid, geven, dat
er de volgende week gelden beschikbaar
zullen zijn.
IntusscRein hoopt men, dat de maatrege
len voor de diamantbewerkers genomen,
waardoor na 8 Februari de uitkeeringen
aan de reglementair rechthebbenden ver
zekerd zijn, ook ten opzichte van de
werklooze sigarenmakers zullen gelden.
Een aanlklacht tegen een Commissaris
der Koningin. De raad van Almelo
besloot tot het instellen eener rechtsvor
dering tegen mr. A. F. jL graaf van Rech-i
teren LimjKurg, oommisaaga der Konin
gin in Overijsel, tot betaling van een
door hem verschuldigd bedrag voor hat
in orde maken van het z.g. Tijhofsboscb.
De llaa^&Cue Aummmer m a sc,,appij
niec gioeu.gekei.rd. Naar de „mes-riole
neemt, zijn B. en iW. van 's-GravcnRage
uitgenoouigd een besprcKing over de H
A. M. of L. B M met het college van Ge
deputeerden te houden over ue ernstige
bezwaren, welke dat college tegen het
voorstel heelt zooa.s bet daar ligt.
DE VALSCHE BANKBILJETTEN.
De opsporingen le Brussel door een Holland-
sclien politie-recliercheur geholpen door de Bel
gische poliüc, gedaan naar personen, die in Ne
derland valsche bankbiljetten van 25 hebben
vervaardigd, znij vruchteloos gebleven. De Hol-
laudsclio rechercheur is thans naar Frankrijk
vertrokken, om daar zijn opsporingen woort te
zetten. „Msb."
DE HOLLANDSCHE BOTER IN BELGIE.
De zg. Hollandsche boter, zoo wordt uit
Brussel aan de „Msb." geschreven, die door het
Ministerie van Bevoorrading voor 15.50 i'rs. per
kilo werd verkocht, terwijl dezelfde boter te
Parijs voor 15 frs. en zelfs voor 14,75 frs. van
de hand gedaan werd, is vanaf heden ook in Bel
gië in prijs verminderd. Zij kost nu 16 francs en
heet nog altijd „Hollandsche boler", hoewel zij
daarmede niet veel meer gemeen heeft dan den
naar.
Uitvoer van gesteriliseerde melk en room.
De invoer van deze artikelen is weer toege-
itaan.
Geen gemeentelijke waschinrichting. De
Haagsclie gemeenteraad heeft met 18 legen 15
stemmen aangenomen het voorstel van B. en W.
om te besluiten vooralsnog niet over te gaan tot
oprichting van gemeentelijke wasch-inrichtingen,
doch aan de Coöp Volkschwasscherij aldaar een
bedrag van 275,000 te verleenen.
DE DUITSCHE ONDERWIJZERS NAAR INDIE
Op de vragen van hel kamerlid den heer Bul
ten, betreffende de uitzending van Duitsche on
derwijzers naar Ned.-Indië, heeft de minister van
Koloniën medegedeeld, dat de commissie die den
minister van Koloniën adviseert ter zake van
de opleiding cn de uitzending van personeel voor
het openhaar lager onderwijs in Ned.-Indië, het
denkbeeld heeft geopperd, oin ter voorziening in
de behoefte aan dergelijk personeel, een aantal
builcnlandsche onderwijskrachten te bestemmen
voor uitzending naar Nederl.-Indië, nadat zij hier
te lande een 6 ft 12 maanden durende speciale
opleiding zullen hebben genoten.
Dit denkbeeld, zegt de Minister, waaromtrent
ik het gevoelen van den gouverneur-generaal
van Ned.-Indië heb ingewonnen, is daar te lande
in overweging; van eenig voornemen der regee
ring is nog geen sprake.
PERSONEEL NEDERL. SPOORWEGEN.
Door de directie is het volgende bekend ge
maakt: het personeel wordt medegedeeld, dat
tegen elke ontduiking der aangifte van goederen,
onderworpen aan inkomende rechten, strenge
maatregelen getroffen zullen worden, wanneer
die ontduiking door hen geschiedt in de hoeda
nigheid van ambtenaar of beambte der Maat
schappijen of door middel van den spoorweg of
wel van het daartoe behoorende materieel.
GOEDERENVERVOER NAAR FRANKRIJK.
Bij vervoer naar stations in Frankrijk (ook
Elzas-Lotharingen)is om toepassing van het bil-
lijkst tarief van invoerrechten te verzekeren, een
bewijs van oorsprong noodig, waaruit blijkt, dat
de goederen niet meer dan voor 50 pcL bestaan
uit grondstoffen, afkomstig uit vroeger vijandige
landen. Dit bewijs moet het visum dragen van
den Franschen consul. Geen bewijs van oor
sprong is echter noodig voor de volgende voort
brengselen en goederen van Nederlandsohe her
komst: bloembollen, boter, (versch en gezouten),
eieren (kip), gecondenseerde melk, kaarsen, kaas,
reuzel, visch (versch, gedroogde, gezouten of ge
rookt), en zink.
VLIEGONGELUK.
Uit Coblens wordt gemeld:
Een Amcrikaansch vliegtuig is van een hoogte
van 400 voet naar beneden gevallen. Van de
vliegers was luitenant Cutler terstond dood, ter
wijl luitennant Dorland zwaar gewond werd. De
oorzaak van het ongeluk is onbekend. Cutler
was tijdens den oorlog instructeur bij het vlieg-
wezen en telde onder zijn leerlingen de beste
vliegeniers van Amerika.
Prof. Mr. Dr. A. Heringa, t Op 46-jarigen leef
tijd is Zondag te Wageningen overleden prof. mr.
dr. A. Heringa, hoogleeraar aan de Landbouw
Hoogeschool in staatshuishoudkunde, statistiek
en Nederlandsch agrarisch recht.
Pensioenbijdragen der openbare onderwijzers.
Men schrijft aan de „N. Crt":
Met de administratieve regeling van deze pen
sioensbijdragen is het thans een ware warboel.
Bij de nieuwe salarisregeling voor de onderwij
zers is ook van toepassing verklaard art 38 van
het Bezoldigingsbesluit der Burgerlijke Rijksamb
tenaren. Dit art. bepaalt, dat de ambtenaren een
vergoeding ontvangen ten beloope van hetgeen
wegens korting voor pensioen door hen verschul
digd is. Volgens de Weduwenwet voor de onder
wijzers m volgens de nieuwe L, D-.wet moe
ten de onderwijzers voor pensioen-bijuragen. Ir.
overeenstemming met '1 salarisbesluil krijgen zij
een vergoeding gelijk aan de pensioensbijdragen.
In November j.t. richtte de minister echter reeds
een circulaire lot Ue gemeentebesturen, dat voor
taan de bedoeling was, de bijdragen met meer op
de salarissen te korten. Evenwel is tlians weer
bij kon. besluit van 10 Januari 1921 bepaald, dat
de bijdragen vooi pensioen op de jaarwedden
worden ingehouden. Hoe moei men Uians han
delen? Ter voorkoming van onnoodigen admini-
slratieven omslag zal het wei gewensent zijn, de
jaarwedden voortaan lot het volle bedrug in ie
houden.
Pater F. A. Swagemakcrs S. J. Maandag is
in het klooster der Eerw. Paters Jezuilen, Molen
straat le Nijmegen plotseling ovenena voor
zien le zijn van de laatste H.H..Sacramenten uer
Stervenden, de WelEerw. pater Franciscus Aloy-
sius Swagemakers S. J. in den ouderdom van
51 jaren.
DE VALSCHE ZiLVERBONS.
De heer C. Immig Jr. vertelt in „Het Tarief"
bijzonderheden over de valsche rijksdaalder-
bons.
Drukker Fuyksciiol te Rotterdam, kwam op
zekeren dag bij een privaat-lithograaf oploopen
met tiet verzoek voor hem een zilverhon van
een rijksdaalder te graveeren. Hij had opdracht
om die als reclame in het groot te drukken
voor een kantoor, waarvan hij den imam niet
kou mededceten, omdat hij deze zelf met wist.
De opdracht was hem gegeven door een paar
heeren. Doordat de lithograaf van de fotografie
geen gebruik kou maken, moest hij alles op
ruitjes zetten. Dan kon, wanneer de gravure
gereed was, deze met de pantograaf vergroot
en de kleuren ingevuld worden. Dat was voor
hem de gemakkelijkste manier. Hij maakte de
gravure dus op de ware grootte, maar bij het
afleveren van den steen, zei hij, dat men inder
daad ook zorgen moet sale le zijn en een
advocaat geraadpleegd moest worden. Zonder
diens advies deed hij er verder niets meer aan.
Dat zou geschieden. Maar de drukker maakte
van de gravure, die maar voor de helft was
gemaakt, omdat de tweede zijde gelijk is aan
de eerste en men toch een origiuaal moest
maken, een origiuaal steen. Natuurlijk was er
een scheiding te zien, die weggewerkt moest
worden. De lithograat weigerde dil beslist;
lij moest eerst weten of er ook kwaad achter
kon steken. De drukker meende toen dat hel
maar beter was den steen uit te slijpen, want
vertrouwen had hij niet in de zaak, die de
bestelling gedaan had. De lithograaf moest d«
kosten maar opgeven, doch deze, begaan met
den drukker, die er een verliespost aan te
boeken had, wilde voor die gravure niets aan
nemen, en kreeg nogmaals de verzekering, dat
de steen vernietigd was. Toen dan ook de me-
dedeeling in de couranten verscheen, dat er
valsche bons in omloop waren, nam de litho-
graaf aan, dat deze drukker niet de maker wa»
daar hij geen kleursteenen had en zonder deze
tie namaak onmogelijk zou zijn.
Verder dacht hij over deze aangelegenheid
niet na en ik sta er borg voor dat zutks ook
zoo kan worden aangenomen.
Intusschen was de gravure en originaalsteen
met uitgeslepen, doch heeft de drukker waar
schijnlijk de kleursteenen zelf er bij vervaar
digd. Hoewel deze steenen er uitzien als door
een leek gemaakt, doen deze in den afdruk
het juiste effect. Daar evenwel de gravure
handwerk was, heeft de lithograaf enkele fou
ten gemaakt, waarvan de regeering er een heefi
gepubliceerd, terwij] de andere fouten niet zijn
openbaar gemaakt. De namaker heeft toen die
fout dan ook hersteld in plaats van op te hou
den met het verder in omloop brengen van de
ze valsche papiertjes. Zelfs heeft hij er iemand
van zijn personeel mee betaald, doch deze gaf
dien „meuwen rommel" terug en had maar lie
ver oude. Het schijnt, dat de drukker in groo
te geldverlegenheid zat, anders is het betalen
aan engen personeel niet te verklaren, tenzij
men aanneemt, dat in elk geval een stommiteit
moest gebeuren om gesnapt te worden.
Doch dat geval schijnt geen aanleiding fd
hebben gegeven tot de ontdekking, evenmin als
tot het ophouden van de verdere uitgifte.
Daar het geheele namaaksysteem op hand
werk berust, vraagt men zich onwille' t arig af,
of het niet onverantwoordelijk van de regeering
is om papier in omloop te brengen, dat zelfs
met gebrekkige hulpmiddelen valt na te maken.-
De bons zijn zóó merkwaardig nagemaakt, dat
ook wij, drukkers, er mede ingevlogen zouden
zijn. Men moge in vroeger jaren gemeend heb
ben, dat een watermerk een goed kenteeken
was om de valsche van de echte te onderschei
den, deze methode heeft zicti overleeft, niet al
leen omdat men ook langs kunstmatigen weg
een watermerk na kan bootsen, maar omdat
niemand op de tram of in winkels eerst zich
overtuigt of er in het papiertje wel een water
merk aanwezig is.
Geldswaardig papier moet zóó zijn, dat hel
namaken met zooveel moeilijkheden gepaard
gaat, dat de moed ontbreekt er aan te begin
nen. Hoe grooter kans er is een papiertje na
te maken, hoe meer liefhebbers er zullen zijn
die er zich aan wagen.
Het is dikwijls gebleken, dat een namaker uit
aa: .eid begonnen is te probeeren of hel ver-
