F_ j__L_M_W_A_A_R D_E_R _[_N_G
VRAAG: "Hoe verk laart u een zo verschillende waarder i Ag.
van f i lms- b v v a n de film "moeder johanna van de engelen1'
door katholieken en katholieke instanties en bladen?"
Dit een een lange en vrij moeilijke vraag. Ik zal proberen
een bevredigend antwoord te geven. !k zou het antwoord in
twee delen willen splitsen,|n twee artikelswaarvan het
eerste zal gaan over de waardering,de de kritiek,in het
algemeen en dit zal in een tweede artikel worden toegepast
op de filmkritiek in het b ij zonder.
i de kritiek in het algemeen
Alles wat door de mens in vrijheid gemaakt of gedaan wordt,
is een uitnodiging aan andere mensen tot kennisnemngtot
sympathie,tot meeleven. een beeldhouwer maakt een beeld om
andere mensen ervan te laten genieten, een febr kant maakt
een product om het aan te bieden aan de kopers en hij maakt
er reklame voor,een filmer maakt een film in de hoop volle
zalen te trekken. ma a r deze kennisneming houdt tegelijk in
dat men stelling neemt: men brengt een onderscheiding aan
tussen wat men goed vindt en wat men niet goed vindt. een
bepaald merk sigaretten koopt men niet omdat men ze te
scherp vindt en een bepaalde detective-roman leest men om
dat men van detectives houdt. DUS steeds heeft men een ide
aalbeeld in zijn hoofd,waaraan datgene wat zich aanbiedt,
wordt getoetst. dlt behoeft niet altijd een duidelijke reden
te zijn, het kan ook cnbewust aangevoeld worden. Zo zal men
de ene stoel verkiezen boven de andere, omdat hij zo zalig
zit. Maar altijd heeft men een norm, du i delijk uitgesproken
of onduidelijk aangevoeld; anders is er geen sprake van kri
tiek, men is dan niet meer dan een kritikaster die kritiiek
levert omdat hij zich verveelt. lus iets wat zich aanbiedt
moet beantwoorden aan het idee, dat wij er van hebben, het
"behoort zo te zijn", zoals wij denken dat het moet zijn. Is
dat zo,dan keurt men het goed,is het niet zc,dan keurt men
het af. Heeft men geen norm van waaruit men iets kan beoor
delen,dan zegt men dat men er geen raad mee weet en zo kan
men in dit geval ook niet van kritiek spreken, h'lerbij moe
ten ter verduidelijking enkele opmerkingen worden geplaatst:
1:'Men kan alleen kritiek leveren op wat door mensen in
vrijheid gedaan of gemaakt wordt. het is tamelijk onnozel om
een steen,wa ar over men gestruikeld is, een standje geven.
Deze steen kan er niets aan doen,dat hij in de weg ligt en
we moeten altijd lachen als een kind een stoelpoot slaat,
omdat het zich daaraan bezeerd heeft. men kan hoogstens
