„INKEER",
,/N ABUIS",
voor De Rijp, Graft, Noordeinde, Oost- en West-Graftdijk, Zuid- enNoordsctiermer, Beemster en Omstreken
JSfo. 1403 Zaterdag 26 Maart 1938
OPENBARE
UITVOERING
BAL NA.
blijft gevestigd
Reclitestraat 36
Geboortekaarten Telefoon 1
Verlovingskaarten
Ondertrouwkaarten
Rouwbrieven
B oogcarspel (Fa. Eisma), de Rijp.
RIJPER
NIEUWS- u ADVERTENTIEBLAD
Abonnementsprijs
- 30 cent per drie maanden -
franco p. p. f 1.0O per jaar
plas Incassokosten
Losse nummers 3 cent
Electrische Drukkerij
G. J. Hoogcarspel
(Fa. Eisma) - De Rijp
Telefsti 1. Psitrekeaiif 39751
Advertentieprijs
T cent per gewonen regel
bij abonnement reductie
Inzending tot Donderdags
„r ttlr- */a|r.|tl|c»
PREDIK.BE XJR TEN
De Rijp
Ned. Hervormde Gem.
s Avonds 7 uur Ds. W. A. Kastein
Doopsgezinde Gem.
s Morgens 10 uur Ds. P. Keuning
Ev. Buthersche Gem.
s Avonds 6} uur Ds. Th. Scharten
Gereform. Gemeente
s Morgens 10 uur en's Middags 2J uur
Leesdienst.
Graft
Ned. Hervormde Gem.
geen dienst
Doopsgezinde Gem.
Noordeinde van Oraft
geen dienst
Ned. Hervormde Gem.
Oost-Qraftdijk
dienst te West-Graftdijk.
West-Oraftdijk
s Avonds 7 uur Ds. J. E. Loysen
Liturgische Dienst.
Doopsgezinde Gem.
Oost-Graftd|jk
geen dienst
Zuld-Sohermer
geen dienst
Driehuizen
s Morgens 10 uur Ds. W. A. Kastein
Groot-Schermer
s Morgens 9{ uur Ds. J. Heep
Aan de ingezetenen van de
eertijds beroemde dorpen
DE RIJP en GRAFT
Of ik nü mijn toegezegd „Ingezonden"
wilde schryven? zoo luidde de vraag
van het Bestuur van het Oudheidkundig
Genootschap ,,de Rijp" in een brief aan
■y gericht' Maar natuurlijk! Had ik
nog niet den dag daarvoor in een ge
schiedenisles den lof van het typische
dorp, waar Leeghwater dacht en werkte
en plannen ontwierp, gezongen? En zelf
hield ik mij eveneens een paar weken
geleden nog met de Ryper historie bezig.
Een historie, die nauw samenhangt met
de geschiedenis der Zaanstreek, waarvan
de Ryp en Graft het Noordelijke ver
lengstuk zou kunnen heeten. Wie zich nu
eenmaal aóó heeft ingeleefd als schrijver
dezes ln de lotgevallen en toestanden van
deze streek, kan plet onverschillig staan
tegenover neen, moet zich noodzake
lijk verdiepen in wat de Rijp in den
eeuwen is geweest, Immers: èn de Zaan
streek èn de RypGraft vonden eenmaal
in zeevaart en vlsschery een hoofdbron
vin bestaan. Daardoor werden allerlei
bedryven beoefend, die met de uitrusting
van schepen annex warenscheepsbouw,
■astenmakery, touwslagerij, zeildoekwe-
very en andere.
Toea na ongeveer 1640 de beoefening
der walvlschvangst niet meer uitsluitend
in handen van reeders uit bepaalde
steden was, maar het bedrijf vrij werd,
behoorden de Rijpers mede onder de eer
sten, die de gladde, traanryke monsters
temidden van het Pool-ys vervolgden.
He) blyft een uiterst-curieus tafereel, dat
dorpen op vrij verren afstand van de
zeekust talryke schepen uitrusten ter
van hef
„RIJPER KLEIN TOONEEL"
op Zondag 27 Maart 1938
's avonds 8 uur, in de zaal van
den heer J, Post te de Rijp.
Opgevoerd zullen worden:
Tooneelspel in 3 bedrijven door
A. Bromet, en
Klucht in 1 bedrijf.
Entrée: 65 cent per persoon
(belasting inbegrepen)
Plaatsbespreking op den dag der
uitvoering van 12—1 uur.
walvlschvangst, en een aanzienlijk ge
deelte van de dorpsbevolking direct of
Indirect zijn bestaan daarin vindt; vele
Rypers en Grafters dienen als comman
deur, stuurman, harpoenier of matroos
op de schepen; anderen zijn betrokken
by de traankokerijen, van welke soort
Inrichtingen bv. te Graft drie bestonden.
Nog weer anderen houden zich bezig met
het verzorgen van de proviand: inge
zouten vleesch, spek, seheepbeschuit.
Hoewel het laatste product te Wormer
en Jisp werd gebakken, vond het toch
ook bereiding in de Ryp.
Maar weinig minder belangryk (doch
veel ouder) was de beoefening der
haringvangst door deze dorpen. En hoe
veel aanzienlijke kaas- en graanhande
laars waren er gevestigd! Zoo zou ik
kunnen doorgaan, doch het was niet de
bedoeling hier, hoe beknopt ook, de ge
schiedenis van Uw interessante plaatsen
te schrijven. Daarmee zal ik my nog
verscheidene jaren hebben bezig te hou-
dea. Het onderwerp heeft om verschil
lende redenen mijn algeheele aandacht.
Neen, dit alles was slechts een aan
loopje.
Men kan geen stap in de Ryp en Graft
doen, of de histosle spreekt. Ik onder
vond dit alle keeren, dat Ik er was. En
ik zal er in de toekomst, naar ik hoop,
meermalen zyn. Want met de oprichting
van het Oudheidkundig Genootschap is
een nieuw centrum geschapen, waarmee
ik vele relaties hoop te onderhouden.
Allerwegen ontwaakt gelukkig het besef,
dat de voorgeslachten ons allerlei dingen
hebben nagelaten, die de intimiteit van
hun leven verhoogden. En wij, 20e
eeuwers diedeze dingen grooten-
deels niet meer hebben ook wij on
dergaan de bekoring van dat oude. In
de Rijp zyn in vele huizen de schouwen
versierd geweest met tegeltableaux, die
betrekking hadden op de beoefende be
dryven, of ook wel scènes uit de Heilige
Schrift voorstelden. Er zijn schilderstuk
ken in deze Beemsterdorpen vervaardigd.
Er is knipwerk geweest, dat op bordjes
werd geplakt, welke evenals Delftsche
bordjes op de lambrizeeringen de binnen
kamers versierden. Ik doe maar een
greep! By al het typisch-Noordholland-
sche, dat de woningversiering ook in
deze plaatsen vertoonde, hadden ze nog
zoo iete als eigen kuituur.
Waar is dit alles gebleven
Helaas het antwoord daarop is niet
bemoedigend, en ook geen compliment
voor de RijpersGrafters. Indien allen
zóóveel pletelt voor deze dingen hadden
bezeten als de heer P. Schuurman te
Graft, zouden deze dorpen nü in het
bezit zijn van een kostbaar en kostelyke
oudheidkundige verzameling, Thans ls
het zóó, dat prachtige dingen her- en
derwaarts z(jn verspreid geraakt. „Na
kaarten" daarover geeft niet veel
doch des te meer zij het streven: „Red
den wat te redden is". Nóg zyn belang
rijke voorwerpen in bet bezit van fami
lies, die ze zeker in bruikleen aan het
Museum willen afstaan. ,,Aan het Mu
seum??", vraagt U. Zeker - de Ver-
eeniging heeft de beschikking gekregen
over een uitstekend i%te richten museum
ruimte! Daar kan men ook bezorgen, wat
bv. bij het uitdiepen van slooten wordt
opgehaald i tegels en aardewerk (of dee-
len daarvan); yzerwerk, dat by de wal
vlschvangst dienst deed beenderen van
walvisschen afkomstig; oude spinnewie
len, gebruikt by de zeildoek weverij, enz.
Maar: ook GELD is noodig. Ja,
schreeuwend noodig De Vereenlging
moet we zouden haast zeggen
haringnetten vol donateurs ophalen. Dat
FOTO-ATELIER
JAC. MOLENAAR - DE RIJP
dit aantal groot kan worden, ligt aan
het feit, dat het Bestuur het donateur
schap op f 1.per jaar minimum heeft
gesteld. Laat het aanmeldingen regenen
by den Secretaris, den heer de Jong.
Deze zaak is het meer dan waard.
Komt Rypers en Grafters, toont, dat gij
nog iets van het bloed van het onder
nemende voorgeslacht in de aderen hebt.
Het nu kleine de Rijp en 't nog kleinere
Graft kunnen zich groot toooen in de
wijze, waarop ze hun glansrijke his
torie eeren.
Zaandam, Maart '38. S. Lootsma,
Leeraar Geschiedenis.
worden direct geleverd door de Eleclrische Drukkerij
ZONDAG 37 MAART
Doktersdienst
dr. S. SCHERMERHORN
stand.
Nadrak verboden.
DE RIJP.
Geen aangifte.
GRAFT.
Geen aangifte.
ZUID- EN NOORDSCHERMER.
Geen aangifte.
BEEMSTER.
Geboren: Uiltje, toon vanR. Wiersma
en van J. Cadenau Adriada Anna
Alida, dochter van W. N. Droog en
A. Bos.
Ondertrouwd: Johannes Roelofs, 28
jaar en Grietje de Boer, 28 jaar
Jan Kramer, 28 jaar en Hillegonda
Ubbels, 21 ]aar.
Gehuwd: Pieter Vriend, 29 jaar en
Elizabet Marees, 20 jaar.
Overleden: Klaas de Jonge, 2 jaar,
zoon van Jan de Jonge en van Belitje
Eijssen (overleden te Alkmaar).
GEMEENTE DE RIJP.
Bevolking van 17 Mrt. tot 21 Mrt. '38.
Vertrokken personen:
J. F. Köhne, van Oostdijkje 133,
naar Amsterdam, Schipbeekstraat 18 hs.
De heer Hemmer
op den tweeden Nutsavond
Vrijdag 18 Maart jl. trad de
heer Hemmer uit Beemster op
als spreker voor het Nutsdepar-
tement de Rijp en Omstreken.
Het moet de wegblijvers spijten,
da! zij niet hebben genoten van
deze goede voordrachtskunst uit
"uitsluitend Nederlandsche letter
kundige werken.
Ds. Kastein opende en heette
allen welkom, in het bijzonder
den spreker. Het speet hem, dat
niet meerderen waren opgeko
men.
De heer Hemmer wees er verder
op, dat door zijn keelontsteking
deze avond uitgesteld is gewor
den.
Zijn eerste schets was een
Falklandje (Heijermans): „Bar-
berlje's Portret".
Het bleek al spoedig, zooals
we reeds gemeld hadden, dat de
heer Hemmer een aangenaam
verteller is, zoodat deze tragi
komische schets in zijn ware
gedaante voor ons ging leven.
Hij typeerde prachtig de verschil
lende personen.
Daarna declameerde hij het
prachtige „Beatrijs" van den dich
ter Boutens,waarvan verteld wordt,
zooals de heer Hemmer zeide,
dat, naar aanleiding van dit ge
dicht Prinses Juliana Haar Doch
tertje „Beatrix" wilde noemen.
De heer Hemmer gaf hierin
zijn kunst ten volle. Met een
prachtige nuanceeering gaf hij
dit gedicht weer. De dichter zou
geen bezwaar hebben gehad te-