Xoo$cacspd UsUU,
Spaatf, XUcto, %i exi Sdd'
Adverteert in DIT blad
Figuurzaagpatronen
ansicht-kaarten
Nwuw
Mooie
Boekhandel
G. J. Hoogcarspel
nmuj-j-Hi'-TiJ*iTiii ifrrrf fM'ri ni r~nT"iiT~
Land en Volk
Letterkundig leven voor 1880
Het tijdperk van den
historische roman.
"Veel jonge talenten
ln 1834 verscheen het letter
kundig tijdschrift „De Muzen",
gesticht door den jongen theo
loog Aernout Drost en zijn vrien
den Heye, Potgieter en Bakhui
zen van den Brink. In een der
eerste artikelen van dit tijdschrift
stond het volgende, dat een goe
de karakterstiek geeft zoowel den
geest van den tijd als van dien,
welke een aantal jongeren beziel
de, die hoopten nieuw leven te
brengen in de wereld van onze
letteren.
„Er is een flauwe droomerlge
geest in onze letterkunde geslo
pen. Sommigen schrijven verzen,
romans en verhalen, en de he
mel weet wat al meer: anderen
lezen verzen, romans en verhalen
zonder oordeel, zonder kennis,
zonder smaak en vinden behagen
in alles, wat maar eenigszins den
onverzadelljken leeshonger stilt.
Onze recenseerende tijdschriften
beoordee.len met eene pen, door
luim partijgeest of hartstocht be
stierd; beschimpen hunne vijan
den en vleyen hunne vrienden
maar leveren niets, waardoor de
smaak van het publiek en des-
zelfs oordeel verhelderd kan wor
den, of hetgeen aan dichters en
schrijvers de bronnen hunnerge
breken toont. Er is slechts één
weg om langzamerhand dezen
wansmaak te verbeteren, deze
slaperigheid te verdrijven, deze
misbruiken te beteugelen; wij
willen denzelven inslaan en be
proeven, waarheen dezelve voert...
Men moet daartoe het publiek
langzamerhand doen gevoelen,
dat er geen schoonheid zonder
waarheid, geen verhevenheid zon
der inwendige kracht, geen be
valligheid zonder eenvoud bestaan
kan. Men moet den engen kring
waarin onze letterkunde zich be
weegt, en door vergelijking met
het uitheemsche, de eenzijdig-
pogen te verbannen. Ziedaar het
geen wij willen pogen te doen."
„De Muzen" heeft slechts kort
bestaan: Drost stierf jong en na
6 afleveringen ging het blad ter
ziele. De tijd was er nog niet
rijp voor gebleken.
Maar twee jaar later kreeg
Potgieter de kans, het werk voort
te zetten in een nieuw tijdschrift
„De Qids", dat zich in de eer
ste plaats op kritisch gebied be
woog. De redactie vatte haar taak
hoog op: er werd scherp gekri
tiseerd, maar het was opbouwen
de kritiek. Jonge schrijvers kre
gen de gelegenheid hun werk te
te publlceeren. Onder de invloed
van de reeds eerder in het bui
tenland herleefde Romantiek ont
stond in ons land een nationale
Romantiek die zich de studie van
de 17de eeuwsche kunst en het
nationale leven uit dien tijd ten
doel stelde.
Van Lenneps histo
rische romans.
Jacob van Lennep (1802-1868)
5egon zijn letterkundige loopbaan
als dichter en stond toen evenals
verschillende zijner tijdgenooten
sterk onder den invloed van Wal-
ter Scott. Maar hij merkte zelf al
spoedig dat hij meer tot zijn recht
zou komen als romanschrijver, en
een reeks historische romans „De
Pleegzoon", „de Roos van Deka-
na", „Onze Voorouders", „Ferdi-
nand Huyck" en „Elisabeth Musch
vestigden zijn roem. Hij is een
bijzonder prettig verteller, en bleef
nog langen tijd na zijn dood po
pulair vooral bij het opgroeiend
geslacht. Een proeve van een
modernen roman in Franschen
De Rijp
stijl „Klaasje Zevenster" had
slechts een tijdelijk succes, voor-
ai wegens de daaraan verbonden
sensatie,
De andere mannen
van „de Gids"
Bakhuizen van den Brink was
vooral de criticus, en schreef
een aantal studies over Vondel
en Hooft, en bovendien een bun
del Novellen. Onze geschiede
nis nam zijn tijd na 1843 geheel
in beslag.
Een van de meest belangwek
kende schrijvers van dezen tijd
was de tweede redacteurvan.de
Gids', Potgieter. Ook hij stelt de
17e eeuw tegenover en boven
zijn eigen tijd. De geest van Jan
Saiie wordt door hem doorlopend
gegeeseld. Hij geeft ernstige en
doorwrochte kritieken en moedigt
jongeren beantwoorden op Iate-
ren leeftijd niet aan de verwach
tingen, door hun eerste werken
gewekt: Beets had op 25 jarigen
leeftijd zijn onvolprezen „Came
ra Obscura" geschreven onder
het pseudoniem Hildebrandt;Ha-
sebroek was 28 jaar toen zijn
bundel „Waarheid en Droomen"
verscheen; Kneppelhout gaf on
der het pseudoniem „Klikspaan"
een tegenhanger van de Camera
in de „Studententypen" en van
Koetsveld kwam nimmer boven z'n
„Schetsen uit de Pastorie van
Mastland uit.
De historische roman
was in dezen lijd een veel, en
met succes beoefend genre. Me
vrouw Bosboom-Toussaint pro
duceerde er een aantal, die op
grondige studie van de betref
fende tijdperken berustten, maar
wel eens wat al te overladen en
uitvoerig waren. Haar karakterte
kening ging dieper dan die van
van Lennep; van verschillende
romans is een bekeeringsgeschie-
denis he t hoofdthema waarmee
Busken Huet nog al eens heeft
gespot. De meest bekende van
haar werken waren ,Het Huis
Lauwernesse', ,Een kroon voor
Karei den Stoute', de Lelcester
cyclus in tien deelen, en vooral
,De Delftsche Wonderdokter'.
Evenals van Lennep beproefde
zij op lateren leeftijd haar krach
ten op moderne karakterromans
in Fransche geest, waarvan „Ma
joor Frans" de meest bekende
werd.
Dezelfde ontwikkeling valt
waar Ie nemen bij Hendrik Jan
Schimmel, die eerst den van Jan
de Wilt en Willem II als stof
koos, en later den burgerlijken
roman beproefde te schrijven,
maar zonder het sncces van zijn
„Sinjour Somoyns", „De Kapitein
van de Lijfgarde", en dergelijke.
Cremer maakte naam met zijn
„Overbetuwsche novellen" en
„Betuwsche novellen", die hij
zelf met talent ging voordragen.
De Genestet maakte huiselijke
poëzie, die in zijn soort verdien
stelijke elementen bevatte.
Over Busken HuetenMuItatuli
twee geheel nieuwe verschijnin
gen in onze litteratuur een vol
gende maal.
Telefoon 1
SPORTNIEUWS.
fi.S.Y.-Nieïws.
Jl. Zondag trok GSV I naar
Bergen om aldaar Bergen 2 te
ontmoeten. G stelde zich op met
2 invallers voor 1. back Nat en
keeper Karsen, Vooral het gemis
van Nat werd danig gevoeld. B
zette er direct een vlug tempo in
waaraan de G verdediging de
handen vol had. G. kon het tem
po eerst niet volgen gezien zg
de reis nog in de beenen hadden.
Na 15 min. spelens wist B in een
zuivere buitenspelpositie te sco
ren, dit doelpunt werd op advies
van de grensrechter afgekeurd.
Even later wist B toch toch de
leiding te nemen door Dubbeld
onhoudbaar te passeeren. Voor
de rust werd er niet meer ge
scoord. Na de rust had G zich be
ter aan het tempo aangepast en
werd B geheel op eigen helft
teruggedrongen. Uit een snelle
aanval vergrootte B de voorsprong
G hierdoor niets ontmoedigd viel
geducht aan. Spil Kramer dreef
de G voorhoede gedurig tot de
aanval aan, en eindelijk wist de
Jong met een pracütschot de
achterstand te verkleinen. Even
later wist B toen de G backs
voorbuilenspelstaanbieven, waar
om de scheidsrechter niet floot,
de voorsprong weer te vergroo-
ten. 5 min. voor het einde scoor
de de Jong nogmaals. G zette
nu alles op de aanval maar hoe
zij ook zwoegden de gelijkmaker
bleef uit.
Toen de scheidsrechter welke
lang niet voor de 2e klasse be
kwaam was, voor de laatste maal
floot, had G een onverdiende
nederlaag te incasseeren gekregen.
Voor Zondag GSV 1-Alkmaar 2
om 10.30 uur op het G-veld.
P.P.C.
i.Y.V.-Hiesws.
Door terrein afkeuringen kon
het vastgestelde programa geen
doorgang vinden.
Zeer jammer is 't dat 't be
stuur genoodzaakt was deze week
de adsp, terug te trekken uit de
competitie door 't bedanken van
eenige dezer jongens.
Laten we maar hopen van een
volgend jaar beter.
Programma voor a,s. Zondag
vermeldt
De Rijp 2-Monn.dam 2 aanv. 12 u.
De Rijp I-EVC 2 aanvang 2 uur
Doelpaal
Prijs 10 cent.
Zie de étalage I
Alleenverkoop voor
de Rijp en Graft
MARKT PURMEREND
Volvette kaas met Rljksmerk f
Kleine Boerenkaas f 34.
Boter I 2,f2.05
Vette koeien f .0f 0.p. K.g.
Geldekoeien f 150—250 per stuk
Melkkoeien f 275340 per stuk
Vette Kalverenct per kg.
Nuchtere kalveren,
voor de slacht ffp. stuk
voor de fokkerij f 24f 26 -
Stierenct per kg.
Paarden f 175—f 330 per stuk
Vette varkens f 0.59—f 0.64 p. K.g.
Magere varkens f 25f 40 per stuk
Biggen f 714 per stuk
Schapen f 25f 40 per stuk
Bokken f 8—f 20 per stuk
Lammeren fper stuk
N.H. blauwen (kuikens)ct p. kg
Oude kippen en hanen
Wit en Rood 55—65 et per kg.
Blauw 75—80 ct per kg
jonge hanen
Wit en Rood 6575 «t per kg.
Eenden 5060 ct per stuk
Konijnen f 1.f 4,per stuk
Duiven 00—40 ct per paar
Kippeneieien f 7.f 7.50
Eendeneieren f 0.
COOP. CENTRALE EIERYEILING
PURMEREND Ö.A.
Aanvoer Prijs
00000 Eendeneieren f 0.f 0.
00000 Kippeneieren f 0.f 00.0
KAASBEURS
Dinsdag 5 Nov, 1940.
Op de gehouden gemeentelijke
kaasbeurs werden verhandeld
16 partijen, wegende plm. 46.000
K.G.
Hoogste prijs f 35.25 per 100 pond
Boekhandel G. J. Hoogcarspe!
Zorg voor het kindergebit
Wie zelf zijn gebit slecht ver
zorgt, mag niet verwachten, dat
zijn kinderen dat beter doen;
zoo iemand weet niet,hoeveel
hg zijn kroost te kort doet.
Te weinig besteden voor een
tandenborstel is zuinig zijn op'n
verkeerde manier.
Een goed verzorgd gebit Is het
beste visitekaartje voor 'n ge
zond mensch.
Met de verzorging van het
kind gaat het als met zijn op.
voeding: met beide kan nooit te
vroeg begonnen worden.
Wie denkt dat het met de ver
zorging van de eerste tandjes
niet zoo nauw steekt, vergist
zich; gezonde melktanden zijn
een voorwaarde voor een gezond
blijvend gebit.
Als de tanden van het kind
's avonds voor 't slapen gaan
zijn gereinigd, geef het dan niets
meer te eten of te snoepen.
Geef uw kinderen als versna
pering liever vruchten dan kle
verig snoepgoed.
Het dagelijks gebruik van de
tandenborstel hoort bij de licha
melijke verzorging van een be
schaafd mensch.
Een verwaarloosd gebit kan de
oorzaak zijn van veel meer ziek
ten, dan men wel vermoedt.
Een goed onderhouden gaaf
kindergebit is een prachtig bezit
voor het leven. (Dat ouders dit
goed bedenken.)
Ieder, wlen de gezondheid van
zijn kinderen ter harte gaat, leere
hen, van jongsaf aan, de tanden
goed schoon te houden met een
kleine harde tandenborstel.
