41 PERCEELEN LAND;
TE HUUR
.zedelijkheid in hare bron, daar hij de begeerte naar gewin
„tot de voornaamste drijivedcren van het gedrag mankt, en
„aan de vuilste eigenbaat voedsel geeft; hij vervalscht het
„oordeel over de wezenlijke waardij des mensrhen, en berc-
„kent deze enkel naar het vermogen, dat ieder bezit; hij
„bevordert eene berispelijke onverschilligheid omtrent alles,
„wat geen voordeel aanbrengt, en eene evenzoo verwerpelijke
„ijverzucht omtrent de mededingers bij den handel. Men
„herinnere zich de bloedige oorlogen der Yesetianen en
„Gewezen ten tijde derkruistogtcn, die alle uit deze ijver-
„zueht voortkwamen. Hij besmet de volken, die in eene
„natuurlijke onschuld leven, met de beilorvene zeden en on
deugden der meer beschaafde volken, en tracht hen, om het
„voordeel, nog daarenboven bij hunne vorige onkunde te
„houden. Dat hij, bij den overvloed, dien hij verleent, dan
„eens eene buitensporige gierigheid, dan eens eene niet min
der buitensporige weelde veroorzaakt, is insgelijks bekend."
En toch is de handel, volgens anderen, van oiuls een hoofd
middel geweest, door hetwelk God de zedelijke vorming van
ons geslacht over het geheel, en van afzonderlijke volken en
menschen krachtdadig heeft weten te bevorderen.
De geschiedenis geeft te dien opzigte, de volgende inlich
tingen de handel heeft van ouds de verst van elkander gele
gene landen tot elkander in verband gebragt, en zelfs eenen
vreedzameuop goede trouw rustenden omgang tusschen
dezelve bewerkt. Inzonderheid heeft de loop van denzelven
den aanbouw der aarde door volkplantingen, en het ontstaan
van groote, volkrijke en bloeijeude steden veroorzaakt, waar
vreemden van allerlei oorden elkander ontmoeten, en in me
nigvuldige betrekkingen tot elkander treden. De invloed,
dien deze zamenhang en gemeenschap op de beschaving der
menschen had, is onloochenbaar. Zoo toch werden er kundig
heden verkregen en verspreid, die langs gcenen anderen weg
hadden kunnen verkregen worden; zoo werd een wederkeerig
vertrouwen der volken bevorderd, dat zeer veel toebragt om
derzei ver woeste zeden te verzachten en hen gezelliger tc ma
ken; zoo werd de werkzaamheid in het algemeen, de betere
aanbouw der landen, de kunstvlijt, die de gewonnen voort
brengsels bearbeidde, de geest van uitvinding, die altijd wat
nieuws bedacht, de moed om groote ondernemingen te wa
gen, en inzonderheid de begeerte, om den aardkloot hoe langer
zoo beter te lecrcn kennen, en alle lauden en zeeën op tc spo
ren, zonder twijfel opgewekt en onafgebroken in beweging
gehouden; en hierdoor werden niet alleen voorwerpen van
genot, maar ook middelen van onderwijs en van eene hoogerc
vorming voorfgebragt, en overal op de aarde verdeeld. De
hulp, die de v olken bij hunne beschaving aan elkander be
wezen hebben, hing grootendeels van handelsbetrekkingen af;
de handeldrijvende natiën hebben door hare ondernemingen,
zelfs zonder dat het haar doel was, voor het zedelijk goede
overal nieuwe wegen geopend, en de pogingen van diegenen,
die het bevorderen, ongemeen gemakkelijk gemaakt. Echte
zedelijke verbetering, wel is waar, kan de handel bij diegenen,
die denzelven drijven, niet verwekken; hij wordt daardoor, dat
hij het hoogst mogelijk gewin tot hoofddoel aller bemocijingen
maakt, veeleer voor haar nadeelig. Trouwens, hij gewent
toch uit zijnen aard den mensch aan zekere deugden, die eene
goede voorbereiding tot eene geheele verandering van denk
wijze worden, en voor grondige verbeterende waarheid den
ingang gemakkelijker maken kunnen. Arbeidzaamheid, lief
de tot orde, naauwkeurigheid in bezigheden, verstandige
spaarzaamheid, gestreng vasthouden aau het eenmaal gege-
vene woord, goede trouw en voldoende bediening van dege
nen, met welke men te doen heeft, bestendig opzigt op zijnen
toestand in het geheel, een overlegd voorzigtig gedrag bij
alle ondernemingen, eindelijk: dit zijn de eigenschappen en
deugden van eiken goeden koopman, Hoe vele menschen
door den overvloed, dien de handel hun gaf, in staat gesteld
zijn geworden, om weldoeners van hunne behoeftige rnede-
monschcn, stichters van algemeen nuttige inrigtingen, bevor
deraars van kunsten en wetenschappen te worden, en daardoor
zedelijkheid te vertoonen en te verspreiden, is bekend; en
levert niet de ondervinding dagelijks nieuwe voorbeelden van
deze heilzame werkzaamheid van den handelstand op? Nu
valt het van zelf in het oog, dat ook de zedelijke gesteldheid
van diegenen, die zich niet onmiddelijk met den handel be
zighouden, ongemeen door denzelven bevoordeeld wordt.
Ontelbare verlatene kinderen verkrijgen door ondersteuning,
die alleen de handelstand geven kan, onderhoud en opvoeding.
Ontelbare familien worden door de gelegenheid, die de han
delstand haar tot wclvoegelijk bestaan verschaft, in omstan
digheden geplaatst, in welke de zedelijke vorming van haar
en de haren gelukkig gedijen kan. Ontelbare voordeelen, die
tot wasdom van nuttige kunsten en wetenschappen, en tot de
daarvan afhangende kuituur van geheele volken en maat
schappijen, onontbeerlijk zijn, zouden volstrekt niet verkrijg
baar zijn, als de handel ze niet aanbragt, en het verkrijgen
van dezelve gemakkelijker maakte. Eindelijk, het is bekend,
dat hij, de koophandel, zich met de onmiddelijke hulpmidde
len der verstandelijke en zedelijke vorming met boe
ken, kunstzaken en onderwerpen der natuurlijke geschie
denis bemoeid heeft, en dezelve tot voorwerpen van zijne spc-
culatiën heeft gekozen, en daardoor de verspreiding van
dezelve gemakkelijker, en dcrzelver verkrijging veel goedkoo-
per heeft gemaakt, dan anders mogelijk geweest was.
Zie daar u in korte trekken het zede 1 ij k nut van den
koophandel geschetstmoge dit weinige u en onzer lezers
niet ongevallig geweest zijn, dan zal het mij eenige vrijmoe
digheid geven om, dit weekblad van tijd tot tijd een of ander
onderwerp toe te zenden, en hiermede noem ik mij
Met achting, vw' vriend
D.Nov. 1857. A. d. II.
a viiiir ivYri i;\.
Men is van meeningom op Maandagden 16*1®" Novem
ber 1857, des voormiddags, ten elf ure, ten huize van JACOB
BERGER, kastelein, aan het Zand, in de Zijpe, in het open
baar tc verkoopen
waaronder u i t m u n t e n d K L A V E R L AND; tc zamen
groot ongeveer 337 Bunders; met het daarbij zijnde GE
BOUW; alles staande en gelegen in het westelijk gedeelte
van den Anna Pavlomia polder.
Breeder bij Biljetten aangewezen. Nadere informatien zijn
te bekomen ten kantore van de Notarissen S. A. de MORAAZ
te Alkmaar, en Abr. P. de LANGE, te Schoorldamalsmede
bij den Heer J. L. T. GRONEMAN, aan het Zand, imdc
Zjpe.^0
tegen 2.50 per maand eene goede Fran-
sche |»IA\0 van G Octaaf.
Adres franco aan den uitgever derScliager
Courant.
De Eigenaar eener, hoogst waarschijulijk van de Hoor-
ner markt achtergeblevene en verloren geraakte, lAOE
kan zich tot terug bekoming derzelve, tegen betaling dezer
advertentie- en audere kosten, vervoegen bij den Burgemees
ter der gemeente Sehagen.
Schagen, den 11 November 1857.
De Burgemeesterroom.
H. R. DE MEÊR.
DRIRiR2B'i>iDïfa)3niï3 3,
De Broodzetting voor dit IVummer te laat ontvangen.
Drukkerij van P. J. G. D1DEIUCU.
