NIEUWS-,
LANDBOUWBLAD,
ALGEMEEN
ADVERTENTIE-EN
KANTON
EN OMSTREKEN.
N°. 10. A°. 1857.
VOOR HET
SCHAGEN
SCHAGERCOIIMNT.
r
xiïiaaia jaiïsi'ajijs itu liiia ^jinïin:
Voor Schagenf 1.00.
Franco per post door het geheele Ilijk. 1.15.
Afzonderlijke Couranten0.10.
Verschijnt iedercn Donderdagmorgen.
Donderdag 3 December.
UITGEVER P. J. G. DIDERICH.
Brieven Franco.
vibsm maai AD raaaaajiaa 3
Van een tot vijf regels behalve
de 35 cents zcgelregtf 0.75.
Iedere regel meerder0.15.
Groote Letters naar de ruimte die zij beslaan.
liet Gaslicht.
Met belangstelling vonden wij in de S c h a g e r Cou
rant van den 5 Nov. 11. No. 6 een berigt, dat er sprake
is Schagen door gas te verlichten.
Wanneer men bekend is met den geest van vooruitgang
waardoor deze gemeente zich zoo gunstig onderscheidt, dan
twijfelen wij niet, of weldra zal zij even als vele plaatsen in
ons vaderland, gevolg geven aan dat voornemen.
In Engeland heeft de ondervinding duidelijk en algemeen
geleerd, dat het kolengas een hoogst zuinig veilichtingsmid-
del is. Daar te lande beschouwt men de stellingdat geene
der gebruikelijke wijzen van kunstmatige verlichtinghoe
ook genaamd, bij gelijke krachtendie met het kolengas in
het zuinige evepaartals eene zoo algemeen erkende waar
heid dat men het geheel overbodig acht, zulks te willen be-
toogen. Hier te lande, waar het gaslicht nog niet zoo alge
meen is verspreidals het verdienthetzij als middel van
verlichting in kleine steden of dorpen hetzij tot huisselijke
verlichting bij niet neringdoendenbestaat oneindig meer
reden, voor zoodanige met bewijzen gestaafde uiteenzetting.
Het bestek van een nieuwsblad verbiedt ons, dit op uit
voerige wijze te doen waarom eene beknopte opgave van
eenige daarmede in betrekking staande punten voldoende
zal wezen.
Eene reeks van proeven met den photo of lichtmeter, door
mannen van groote bekwaamheid en ervaring genomen, heeft
tot de volgende uitkomsten geleid, waarbij immer de hoe
veelheid licht dezelfde was, en die alléén werd opgemaakt om
het verschil in prijs te doen uitkomen
13 oude ponden waskaarsen f 1.20 per pond
kosten alzoof 15.60
19 oude ponden beste gegoten kaarsen van 0.40
per pond7.60
19 kannen goede olie ƒ0.45 per kan - 8.45
41 oude ponden gewone getrokken kaarsen van
f 0.25 per pond- 10.25
1000 Engelsche Kubieke voeten gas h f 6.50 - 6.50
Men ziet hieruit reeds het belangrijke voordeel van gas
dat in deze opgave daar is gestelddewijl alléén in groote
bevolkte stedendie prijs kan verminderen. De redenen
waaromliggen voor de hand, doch behooren niet tot de al-
gemeene beschouwingen, die wij ons hebben voorgesteld.
Eene andere belangrijke vraag is t gaslicht niet na-
deelig op de gezondheid werkt He* .woord is gemakke
lijk. Er bevindt zich niets in het g dat eene schadelijke
uitwerking kan hebben. Het verlaat nimmer de fabriek zon
der herhaaldelijk gezuiverd te zijn, dat trouwens noodzakelijk
Voor groote steden als Londen, Parijs, Amsterdam oneindig
minder.
voor de verbranding is. Bij de ontbranding worden dezelfde
producten voortgebragt, als bij de verbranding van was, talk
of oliemet dit onderscheid dat die stoffen niet gezuiverd
zijn en het gas wel. Het is waar, dat gas bij verbranding zich
met zuurstof vereenigt en koolzuur vormt, doch na naauw-
keurig onderzoek, bevond de beroemde scheikundige Dr. Ure,
dat eene smeerkaars 800 engelsche kub. duimen koolzuur
oplevertdat is veel meer dan gas terwijl een volwassen
mensch 1632engelsche kub. duimen uitademt, waaruit volgt,
dat twee gaslichten, die zich in één vertrek bevinden, niet zoo
nadeelig voor de gezondheid zijn, als de adem van één mensch,
en één licht niet zoo schadelijk is, als de uitademing van een
jong kind.
Behalve dat het gas zuiniger brandtlevert het ook min
der gevaar op, dan eenig ander gewoon licht. Er spatten geene
vonken af, en het kan niet willekeurig worden verplaatst, dat
het in aanraking zoude kunnen komen met bedgordijnen of
zelfstandigheden die ligt vlam vattenterwijl het eindelijk
schier geene oplettendheid vereischt. Het kan dadelijk wor
den afgedraaid tot het kleinst mogelijke puntje van eene
vlamen kan weder even sneldoor het enkele omdraaijen
van het kraantje, tot den staat eener natuurlijke vlam wor
den teruggebragt. Ja, zelfs indien het, door zorgeloosheid of
door gebrek uit de toestellen ontsnapt, dan wordt zulks da
delijk aan alle personen in huis kenbaar, door den onaangena-
men reuk,dien het gas dan verspreidt. Daar er eene zeer groo
te hoeveelheid gas met lucht moet vermengd worden, alvorens
het kan ontploffen, is het bijna niet mogelijk, dat zoo iets in
een gewoon vertrek kan voorvallenal liet men het gas met
opzet ontsnappen. Uithoofde het aanwezen van gas in kelders
of andere afgeslotene ruimtendoor den reuk bekend wordt,
moet men nimmer er een licht bijbrengenalvorens de vrije
lucht toegang te verleenen.
Er blijven nu slechts twee omstandigheden overen wel
het barsten van eene pijp of het springën van een gazometer.
Het is waareene gaspijp kan door eenig toeval even goed
breken als eenige andere pijpen als een lekke gazometer
door een gebouw is overdektdau kan er eene ontploffing
plaats hebbenmaar dit zijn toevallen die hoogst zeldzaam
voorkomen, en in geen geval den gewonen gasverbruiker kun;
nen treffen.
In gevallen duswaar men door den reuk vermoedtdat
door ontsnapping in een afgesloten vertrek gas opgehoopt
mogt zijn, heeft men om allen schijn van gevaar te ver
mijden, niet anders te doen, dan de deur 'of vensters open te
zetten.
Schrijver dezes behoudt zich vóór, in .een der volgende
nommers van uw geacht weekbladverdere bijzonderheden
omtrent dit onderwerp mede te deelen, terwijl hij opregtelijk
