Algemeen Nieuws-, Advertentie- Landbouwblad.
BMIIIIM
28 IEL
N®. 296.
Zevende Jaargang.
A°. 18tó^f
HET MINISTERIE TIIORIIECKE.
SCHAGER
abonnementsprijs voor drie maanden:
Voor Schagenƒ1.00.
Franco per post door liet geheele Rijk. „1.15.
Afzonderlijke Couranten„0.10.
Verschijnt iederen Donderdagmorgen.
TJITG-EVER IP. J". Gr. LIDERIOH.
prijs der advertenticn
Van een tot vijf regelsƒ0.75.
Iedere regel meerder0.15.
De 35 cents zegelrecht niet medegerekend.
Groote letters naar de ruimte die zij beslaan.
BRIEVEN FRANCO.
„De wereld is vol instellingenwelke men
nimmer in het leven had moeten roepenthans
echternu ze bestaanliebbe men te zorgen
dat zij niet eensklaps worden uitgeroeid." Deze
woorden waarmede Lord Macauly een be
kend overzicht over de Iersche kerk besluit
kwamen ons onwillekeurig voor den geesttoen
wij in de laatste dagen wederom leuio benoe
mingen zagen tot leden van de sub—coramis-
siën ter oprichting van een nationaal gedenk-
teeken voor 1813; en onwillekeurig vraagden
wij ons zeiven af, of het onder die banier
zou zijn dat de Hoofd—commissiemet den
Nederlandschen volkswil en volksgeest spotten
de een voetstuk op zou richten tot eigen ver
heffing om van die hoogte als 't ware neêr
te zien op de scharen van gedweeë leden der
sub—commissiën dieofschoon zich met de
richting der Hoofd-Coinmissie niet vereenigen-
de te laauw waren om een ernstig protest
aan te teekenen tegen de willekeurige benoe
mingen die nog telkens herhaald worden.
Is 't Nederlandsche volk dan nog niet meer
derjarig geworden Moeten zich eenige mannen,
gedreven door de zucht om ook eens ergens
de eersten te zijn nadat ze zoo lang in ver
getelheid hadden voortgeleefdmoesten die
mannen tot Nederland zeggen zoo als ze nu
door hunne daden gesproken hebben„zie wij
zijn de stem des volkswij zijn de uiting van
den volksgeestwij zullen u leeren kennen
wat er noodig is om den geest van 1813 en
"Willem I waardig te herdenken Moet Ne
derland zich tevreden stellen met sub-commis
siën die door die Hoofd—commissie benoemd
onwetendmaar zekermedewerken tot de
verheffing van hen, die in dat monument al
leen eigen grootheid op 't oog hebbenwant
en wij brengen dit ter uwer kennisseopdat
Ge ook later geene onwetendheid kunt voor
wenden „Zoo de Hoofd-commissie alleen han
delde in 't belang van Nederlandzoo ze nog
gevoel van eer genoeg bezatom zich niet
moedwillig op de eerste plaatsen te dringen
zou ze dan niet moeten aftredennu zich van
zoo verschillende kanten stemmen hebben doen
hooren dat zij zelfs niet eens het vertrouwen
van hare door haar zelve benoemde, commissiën
bezit Is dat geen spotten met den volks
geest V
Maar Nederlanders, zult Gij u nu laten ver
vaard maken door de vlagwaarmede zij hun
ne lading dekken; leden der sub-commissiën
zult Gij u laten verblinden omdat Prins Fre-
derik uwe benoeming geteekend heeft? Wij
betreuren het, dat die Vorst, onze liefde en
achting zoo waardig zich gesteld heeft aan
het hoofd eener zaak die 'd Engetbronuer en
Bouricint tot medeleden heeftmaar wij aar
zelen niet onze stem te verheffen tegen de
Hoofd-commissie tegen de sub-commissiëndie
zich gedwee naar den wil van een zich zelve
opwerpende Hoofd-commissie voegenen wij
roepen u toeNederlanderslaat daar uwe
Hoofd—commissielaat varen uwe laauwe sub-
commissiën en begint zelf de handen aan 't
werk te slaan om een nieuwe Hoofd-commissie
te vormendie door u zelf gekozenuwen
wil vertegenwoordigten door u ondersteund
iets grootsch tot stand zal kunnen brengen
Slaat zelf de handen aan 't werk en scheidt
u af van een Commissie, die Gij zelf niet
gekozen hebt.
Of zouden hier de woorden van Macauly
hunne toepassing vinden Zouden wijNe
derlanders een instelling laten bestaanomdat
we weten dat we ons eenige vijanden zullen
berokkenen door haar omverre te werpen En
als die mannen van de Hoofd-commissie zoo
zeker zijn dat zij den volksgeest vertegenwoor
digen dat zij zich dan aan een volkskeuze
onderwerpen dan zullen wij zien of Bouriciui
en <T Engelbronner zoo populair zijn dat zij
door den volkswil geroepen zitting kunnen
nemen in de Hoofd-commissie
Nog eens NederlanderswaaktEr schuilt
een slang van reactie in dat monumenter
schuilt iets van een Pruissische constitutie in
die benoeming der ledener schuilt iets des
potisch in die onverschilligheid der Hoofd-com-
misssie aangaande den volkswilLaat u door
den schijn toch niet voeren tot laauwheidbe
ter een eerlijke strijddan een laffe onder
werping om des lieven vredeswille.
Edel was de geest van onze vaderen in 1813,
waardig onzer achtingonzer herinnering
onzer erkentelijkheidmaar liever geen stof
felijk gedenkteeken ter zijner eerdan een
zoodanigwaarop het nageslacht met een spot
tend glimlachje zal neder zien.
En nog een andere vraag doet zich voor
ons op „Hoe komen de leden der Hoofd-com
missie toch aan al die namen in de verschil
lende oorden van ons Vaderlandzou er soms
hier of daar een polsen der gemeentebesturen
plaats hebben om te weten wie er alzoo ge
schikt zijn om lid van een sub-commissie te
worden? AVij zouden dit haast vermoeden en
wijzen er danzoo dit het geval mocht zijn
nog eens met nadruk ophoe Gijonze Me
deburgers u als minderjarige laat behandelen,
daar waar Gij geroepen zijt, voor een heilige,
voor een edele zaak op te tredenom te too-
nendat Gij geene ontaarde kinderen zijn van
de heldengestalten die 1813 ons herinnert
wij wijzen er u dan ophoe Gij alle waar
borgen mistdat zoodanige aanbevolen sub
commissie niet zal handelen in den geest van
hare overheid en u door de Hoofd-commissie
geleiddenkbeelden zal doen uitsprekendie
Gij nooit gekoesterd hebt.
Ontzegt alle medewerking aan de tegenwoor
dige Hoofd—commissie en de door haar benoem
de sub-commissiën en vereenigt u tot een
eendrachtig geheelopdat die vereeniging ons
toone dat de Nederlander zijne plichten kent
en de rechten bewust is welke hij deelachtig
is geworden.
II
Het ministerie en zune Voorgangers.
De aanprijzing van het tegenwoordige minis
terie behoeft gelukkiger wijze niet gegrond te
worden op eene onbillijke kleinschatting en
minachting van zijne voorgangers. De schrijver,
die dat bewind naar zijne verdiensten bij het
volk zoekt bemind en geacht te makenbe
hoeft, om eens een oude leenspreuk te be
zigen niet het treurige voorbeeld te volgen van
sommige Oostersche koningen, die om veilig
op hun troon te zitten, den dood zweren, aan
allendie met hunne voorgangers bevriend
of venrant waren. NeenIntegendeel beginnen
wij gaarne met te erkennen dat sinds 1848
het ons, in geen enkel bewind, ontbroken heeft
aan mannen uitmuntende door bekwaamheid
en kunde en vervult met een oprechte begeerte
om de grondwet op een haar waardige wijze,
uittevoeren. Onder de gezegende regering van
Willem III kan ookzelfs bij de donkerste
beschouwinggeen enkel staatsdienaar worden
aangewezen die in het minste eenige gelijkenis
heeft met een Polignac Hassenpflug en Bis-
marek. Daarentegen verdienen de namen van
Donker Curtius, de Kempenaar, van Rhenen,
van der BruggeBosscha en anderenal kon
den zij ook door gebrek aan overeenstemming
met de tweede kamerte weinig tot stand
brengen in welverdiende achting bij het volk
te blijven. Nogtans hebben wij even als een
groot gedeelte onzes volks de weder optreding
van het ministerie Thorbecke van ganscher
harte toegejuicht. In die gebeurtenis zagen
wij niet alleen de herstellingna een langdu
rige onverdiende miskenning, van een groot
man in zijne eermaar ook een nieuwen waar
borg voor de voortdurende ontwikkeling van
het constitutionele leven onder ons en eene
nieuwe overwinning door den echt nederland-
echen geest, op partijschap en vooroordeel be
haald.
Men heeft onze tweede kamer hare hard
nekkige oppositie tegen de vorige ministeriën veel
tijds al te streng verweten. Wijzende op de be
kwaamheid de eerlijkheid en de getrouwheid
aan de grondwet door vorige ministère betoond,
zeide meu" welk recht heeft de tweede kamer om
op deze wijze stelselmatig een oorlog te voeren
tegen een door den koning verkozen bewind
hetwelk men eigentlijk geen ander verwijt kan
doen dan dat de heer Thorbecke er geen deel
van uitmaakt! Wil de tweede Kamer door
deze handelwijze den koning noodzaken om
geen anderen persoon dan dien eenigen te
kiezen dan mag dit met geen anderen naam
bestempeld worden dan met dien van strafbaar
pogen om een roekelooze hand te slaan aan
de, bij de grondwet den koning, verleende voor
rechten, voorrechten wier handhaving bij de in
huldiging des konings door de staten generaal
is bezworen." Een schijn van waarheid ligt