k
Algemeen Nieuws-, Advertentie- Landbouwblad.
N». 297.
Zevende Jaargang.
A». 1863:
POLITIEK OVERZICHT.
Amerika. "Wij lezen in de Time».
SCHAGER COURANTS
abonnementsprijs voor drie maanden
Voor Schagenƒ1.00.
Franco per post door het geheele Rijk. 1.15.
Afzonderlijke Couranten„0.10.
Verschijnt iederen Donderdagmorgen.
PRIJS DER ADVERTENTlëN
Van een tot vijf regelsƒ0.75.
Iedere regel meerder„0.15.
De 35 cents zegelrecht niet medegerekend.
Groote letters naar de ruimte die zij beslaan.
TJITG-EVEE I3. Gr. DIDERICH.
BRIEVEN IFIR^AlSraO.
Onwillekeurig richt zich in de tegenwoordi
ge tijdsomstandigheden aller blik naar het
oosten van Europa om het drama gade te
slaan, dat in de velden van Polen wordt af
gespeeld. Alle andere belangendie Europa
gedurende jaren in spanning hielden, verdwij
nen of treden op den achtergrond nu zich drie
der vijf groote mogendheden de zaak van het
onderdrukte volk hebben aangetrokken en daar
door toonden dat ook zij van meening zijn,
even als de verschillende staten van den twee
den rangdie haar voorbeeld volgdendat de
Poolsche omwenteling meer beteekent dan een
verzet tegen bijna niet te dragen overheersching;
dat zij veeleer een strijd is op leven en dood
om de lang begeerde onafhankelijkheid, een
strijd, die gevoerd zal worden ten einde toe
al tracht ook het Russische [bestuur door
schoonklinkende beloften van ijdele hervormin
gen het volk terug te brengen tot de vroegere
gedweeheid.
En of Polen recht heeft om zich te verzet
ten na zoo dikwerf aangedrongen te hebben,
dat zijne grieven uit den weg zouden worden
geruimd
"Wij hebben reeds vroeger gesproken over de
militaire conscriptie, die een eerste aanleiding
was tot het uitbarsten van den opstand, ook
op godsdienstig terrein kan de Pool op een
reeks van onderdrukkingen en onrechtvaardig
heden wijzen.
Polen is Roomsch-Katholiekwelnu, welke
middelen wendt Rusland aan om de Polen tot
de Grieksche kerk te bekeereu!
In de gebruikelijke kathechismussen zijn op
bevel der regering stukken gevoegd, die met
de kerkleer der katholieken geheel in strijd
zijn;
het is verboden een Rus in de katholieke
kerk op te nemen of hem zelfs hare sacra
menten toe te dienen, zelfs indien hij zulks
mocht verlangen;
een enkele ukase bevat 195 artikelen, allen
voorzien van de strengste strafbepalingen tegen
hen, die ten nadeele van de staatskerk de
Roomsch Katholieke, hoe weinig ook, zouden
bevoordeelen;
voor eenige misdrijven is vrijheid van straf
verleend, indien de delinquent zich van de
Roomsehe tot de Grieksche kerk bekeeren laat;
alle gemengde huwelijken, wanneer ze niet
door een geestelijke van de staatskerk ingeze
gend wordenzijn nietig;
de kinderen uit zoodanige huwelijken moe
ten zich bij de Grieksche kerk aansluiten
even als alle kinderen beneden de 21 jaren
geboren uit ouders, die tot de staatskerk over
gaan
alle katholieke gemeenten beneden de 500
zielen worden opgeheven, terwijl de schisma-
tiekenzoodra ze 1000 zielen tellen een twee
den Pope ontvangen.
Zijn dat grieven genoeg om den strijd der
Polen te rechtvaardigen Wilt gc nog gedweeë
onderwerping eischen van een volkdat men
aldus in zijne dierste belangen, in zijne gods
dienstige overtuiging heeft aangetast; Kunt ge
u nog vereenigen met de motie van den heer
Groen, die Nederland neutraal wilde houden
in het uitspreken van een overtuiging; Neder
land, dat een zelfde lotsbedeeling heeft ge
kend
Maar zoo het aantal grieven u nog te ge
ring isonderzoek dan de geschiedenis en leer
daaruit het recht kenuen dat Rusland heeft
om zich tot Hcerscher der Polen op te wer
pen; sla dan de verdragen op, die in 1815
aan de Polen een eigen rijk, een eigen con
stitutie waarborgden en vraag dan u-zelven in
gemoede af of de volken zijn geschapen om
den geweldenaar te dienen, dan of de vorsten
slechts aan het hoofd van 't bestuur staan
om de eer- en heerschzucht der individuen te
breidelen en tot een groot doel te doen zamen-
werken.
Beschouw eens met aandacht wat Rusland
van Polen heeft gemaakt; merk op hoe het de
landsgodsdienst in 't hart heeft getrapt, hoe
het de vrijheden heeft vernietigd; hoe het een
vruchtbaar land tot een woestenij heeft ge
maakt; hoe het alom wanhoop en vertwijfeling
verspreidende het volk tot een opstand heeft
getergd, dien generaal Berg zich tot levens
taak schijnt gesteld te hebben in bloed en tra
nen, met vuur en kogel te smoren.
En moest, wij vragen het u andermaal
moest Nederland zijne neutraliteit zoover drij
ven, dat het niet eens den Russischen keizer
mocht opmerkzaam maken op de schanddaden,
die zoo niet op zijn bevel, toch in zijn naam
bedreven worden. Is Nederland dan door zijn
geliefkoosd stelsel van neutraliteit, dat het
sedert 1713 zoo met hand en tand heeft vast
gehouden, zoo diep gezonken, dat het zich
niet meer op eene lijn kan plaatsen met Por
tugal, met Zweden en Noorwegen, met Ba
den
Ja, wèl had de lieer Groen gelijk met te
zeggen, dat Nederland sinds onheugelijke tijden
zijn stelsel van neutraliteit, hetwelk het nu
tot zijn grooten schrik en ontijdige bekomme
ring zoo eenklaps verlaten heeft handhaafde;
maar durft hij ook bewerendat het met eere is
gehandhaafd Moet men hemden grooten
geschiedschrijver, er opmerkzaam op maken,
hoe die neutraliteit onzen ondergang berok
kend heeft; hoe Nederland, eenmaal de wet
gever van Europajuist door den oorlog te
vreezen en de kosten van een noodzakelijken
krijg te sparengeworden is tot een land
welks invloed geheel verloren is gegaan.
Neen, het is onze innigste overtuiging, dat
de Minister van Buitenlandsche Zaken zijn
plicht heeft vervuld èn als staatsman en als
mensch. Hij heeft Nederland geplaatst op het
standpuntdat wij het zoo gaarne zien innemen
hij heeft het doen spreken ter juister urehij
heeft getoonddat ook het Nederlandsche
volk nog aan menschenrechten gelooften
zoo wij al iets bejammeren, dan is het dat de
Nederlandsche nota eenige bewoordingen be
vatte die het op ééne lijn plaatsten met
Frankrijk.
Pessimisten mogen daaruit voorspellen dat
zij daardoor bij een eventueelen oorlog tusschen
Frankrijk en Rusland gedwongen zouden zijn
deel aan den krijg te nemen wij kunnen ons
met die gevolgtrekking volstrekt niet vereeni
gen; maar het spijt ons, dat wij het vrije,
constitutioneele Nederland zagen optreden on
der de banier van een vorstdie der vrijheid
even vijandig is als de Rus den Pool, en die
hoogst waarschijnlijk door geen ander belang
gedreven wordtdan door de begeerte bij zijn
volk populairder te worden en diens blik af
te wenden van Mexico en het binnenlandsch
bestuur van zijn eigen rijk.
Ook zonder ons te storen aan de Fransche
notahadden wij ons op het standpunt der
humaniteit kunnen plaatsenen het verwijt
dat hier slechts gehandeld werd uit vrees voor
Frankrijk, hadde den minister zelfs niet zijde
lings kunnen treffen.
Maar hoe het ook zijwij verheugen ons
over den stap, die ons kabinet heeft geno
men wij verheugen ons dat Nederland einde
lijk schijnt wakker te worden uit den slaap
van neutraliteit, waardoor het zoolang reeds
is bevangen; wij verheugen ons in een minis
terie al konden wij ons hier niet geheel met
zijne zienswijze vereenigen, dat ons toont hoe
zeer het waakt niet alleen voor het belang,
maar ook voor de eer eu de waardigheid van
ons Vaderland; en gelijk het ons een innig
genoegen schonk voor eenigen tijd te zien hoe
zeer Z. M. de verdiensten van het hoofd van
het kabinet op prijs stelde zoo ook gaf de inter
pellatie van den heer Groen ons de voldoening,
dat zij het den volke verkondigdehoezeer ook
wederom thans de volksvertegenwoordiging de
belangen van Nederland gerustelijk toever rouwt
aan de raadsliedendie de koning zich geko
zen heeft.
Generaal Hooker heeft in het drama V3n
den Amerikaanschen oorlog een épisode gele
verd waarvan de gevolgen zich nog lang
zullen laten gevoelen. Zijn tocht, die niet al
leen zegepralend, maar ook beslissend moet
zijnis in één week geëindigd. Op den mor
gen van Woensdag den 29sten April voerde
hij zijn leger naar den zuidelijken oever van
den Rappahannock en begon zijne operatiën
volgens een vooraf vastgesteld plan. Donderdag