30 IA ART» Algemeen Nieuws-, Advertentie Landbouwblad. M 392. Negende Jaargang. J-, o. üdizdieiricih:. BRIEVEN FEANCO. De veerkracht der denkbeelden. De steen der wijzen. SCHAGER abonnementsprijs voor drie maanden i Voor Schagenf 1,00. Franco per post door het geheele Rijk n 1,15. Afzonderlijke Couranten0,10. Verschijnt iederen Donderdagmorgen. Abonnementen op dit blad worden door alle TJITOEVER IP. Die timmert aan den wegh, Verwacht gezegh. (Cats.) prijs der advertenticn t Van een tot vijf regels0,75. Iedere regel meerder0,15. De 85 cents zegelregt niet mede gerekend. Groote letters naar de ruimte die zij beslaan. Doekhandelaren en Postdirecteuren aangenomen. Tegenwoordig is de klagt bij sommigen niet vreerad dat de woorden hunne beteeke- nis hebben verloren. Enkelen beweren dat de denkbeelden daardoor uitgedruktzoo on bepaald en flaauw begrensd worden dat men er onder verstaan kan wat men wil. Zoo is het woord liberaal, volgens sommigen een woord van zoo rekbare beteekenisdat men het op alles en ieder kan toepassen. Ande ren gaan nog verder en beweren ronduit dat de woorden hunne beteekenis verloren hebben. Vooruitgang beteekent volgens hen revolutie; vrijzinnigheid onverschilligheid ver draagzaamheid godsdienstloosheidstaatsbe lang' partijbelang. Wij gelooven dat er in die klagt wel eenige waarheid ligt, maar meenen tochdat het nog wel valt uit te maken wat de betee kenis zij van ieder woord en of aan eene bepaalde zaak eeu juiste naam gegeven wordt. Nemen wij bijv. het lievelingswoord van on zen tijd, liberaal. Ieder het is waar eigent zich dien naam toe. De sterkste tegen over elkander staande partijen beweren om het hardstdat zij en zij alleen het waar- IV. Ik ben de man niet om mij te laten be praten of zoo gemakkelijk bevreesd maken de liefde eener vrouw zoo als gijkan on mogelijk lafhartigheid inboezemen en zijn arm om het slanke midden van het jonge meisje slaande zag hij haar hartstogtelijk in de be traande oogenboog zich tot haar voorover en fluisterde Goddelijke Wilhelminaeen enkele kus en ik tart de geheele wereld. Op dat oogenblik ging er eene deur open een grijsaard met wit haar en in een wijden mantel gehold trad het vertrek binnen. Wij zijn verlorenzuchtte het meisje. Frits was inmiddels voor de deur blijven staangedurende geruimen tijd zag en hoorde hij niets dat in staat was hem eenig belang in te boezemen. Het licht in het vertrek waar naar hij dikwijls had opgekeken, bleef onbe weeglijk op dezelfde plaats. Een keldergat met ijzeren traliën waaruit een zwavel en loogzout damp opsteegwas echter zijne op merkzaamheid niet ontsnaptdie omstandig heid bragt hem tot nadenkenhij naderde het gat en meende eenig dof geluidvoet stappen ja zelfs zuchten te hooren eene koude rilhng ging hem over het ligchaam en op achtige liberalisme aanhangen. En het schijnt naar waarheid als of het woord alle betee kenis verloren heeftdoor dat het in alle beteekenis genomen wordt. Door dit aan te nemen vergist men zich echter. Het is waar, het woord liberaal heeft in het dagelijksch leven eene zeer rek bare beteekenis en gelijk met zoo menig an der begrip deelt het thans dikwijls het lot van den spreekwoordelijken wassen neus. Maar men moet in het oog houden dat ook een denkbeeld in groote mate het vermogen van elasticiteit bezitwaardoor hethoe ook door de meest verschillende krachten gedrukt en gewrongen steeds tot zijn bepaalden vorm terugkeert. Verknoei naar hartelust eenige waarheid en waan U veilig bij de metaraor- phosedie gij meent tot stand gebragt te hebbenplotseling staat zij in karen eigent- lijken vorm weder voor U. Want ook de denkbeelden behooren even zoo goed als de voorwerpen op stofTelijk ge bied tot de ligcliamen. Wie van deugd spreekt, spreekt evenzeer van eene bepaalde zaak als wie van een haven spreekt. Eu zelfs vindt men de meeste eigenschappen der stoffelijke ligcliamen terug in de ligchamen op het ge bied der gedachte. Even als elk stoffelijk voorwerpbezit ook het oogenblik dat hij zich eenigzins meer voorover wilde bukkenten einde des te beter te kunnen luisterenverlichtte het schijnsel der maanterwijl het loodregt neder- vielop een stroom die zijn oorsprong binnen in huis hadeene lange straal bloed die er uit ontsproot; dit geheimzinnige deed duizende afgrijsselijke spookbeelden voor de verbeelding van den jongen Duitscher te voorschijn komen en met de, aan zijnen leeftijd eigen onstui migheid trok hij zijn mesgreep den klop per van de voordeur en sloeg met hevigheid uit al zijne magt. Ik hoor niets; ik wil; hij moet. Vaar is Henry gilde hij. Wilhelmina zag den jongeling strak in bet aangezigtzij las zijne onbezonnen hardnekkig heid in zijne oogen en gevoelde dat de strijd op nieuw zou beginnen; plotseling nam zij haar besluit. Geloof mij zeide zij ik stel vertrou wen in u maar uit dit laboratorium waar in ik u brengen zalstijgen dampen opdie gij waarschijnlijk niet zult kunnen verdragen, doch ik wil mij er van overtuigenen eene groote kist openslaandegreep zij er een klein fleschje uitnaderde Fritshief het hem onder den neus en liet hem den geest opsnuiven. Het was als gevoelde hij eene ligte hersenschudding, hij wankelde, zij stootte hem zachtkens naar een achter hem staanden leuningstoelhij viel in zittende houding er op neder en sliep. Na hem oplettend te heb ben gadegeslagen, om zich te overtuigen dat de inhoud van iedere gedachtezijn grens. Voor uitzetting vatbaar door warmte zet ook iedere gedachte zich uit onder den in vloed van hartstogt en drift. Maar sterker dan eenige andere eigenschap openbaart zich in de gedachte, de veerkracht of elasticiteit. Gelijk bekend isverstaat men daardoor niet het passief vermogen van een ligchaam om uitgetrokken te worden maar de active eigen schap om tot den oorspronkelijken vorm te rug te keerennadat de kracht heeft opge houden die in dien vorm verandering bragt. Deze elasticiteit vinden wij in de gedachte volkomen. Wie toch loochentdat wat men zich dan ook voorstelle door het woord liberaal, dit steeds in herinnering brengt de verpligting tot vrijgevigheid en dat men altijd de meerdere of mindere juistheidwaarmede eene hande ling dus wordt genoemdkan afmeten naar hetgeen er afgestaan isvan eigen meeuing Wie deze maatstaf ter hand neemtzal in zijne schatting zelden bedrogen worden. Daar waar het te doen blijkt om eene eigen opinie door te drijven en men niet aanvangt met het doen van een aanbod om tot een vergelijk te komen is geen sprake van liberaliteit. Zoo duidt ook het woord liberaal, in wiens mond ook gebruiktsteeds de overtui- zijn slaap volkomen vast was, verliet Wilhel mina het vertrek. Reeds sedert eenigen tijd had het schijnsel der lamp opgehouden hare schreden te. ver lichten toen zij voor eene haar overbekende traliepoort kwamze opende ze met moeite uithoofde harer zwaartedaarna ging zij nog eene deur binnen en stroomen lichts schoten nit een buitengewoon groot fournuis en ver lichtten een uitgestrekten kelderwiens ge- wnlf door zware kolommen gestut was. Het weinige gerucht dat het meisje door haar binnentredeu veroorzaakte, werd door het ge raas, ontstaan door het kooken van het water, in eene verschrikkelijk groote kuipgeheel overstemd. Zij begaf zich of liever zij schoof behoedzaam naar het donkere gedeelte van het vei trek en hield zich onbeweeglijk. Dit onderaardsche verblijf, bet laboratorium van Manasseshad een vreemd en geheim zinnig aanzienhet was zeer uitgestrekt en alleen verlicht door het vuur eener in het mid den staande smederij van zeer grooten omvang. Het roode koper van een distilleerketel blonk als of bet dagelijks gepoetst werdaan de andere zijde van de smederij vertoonde zich een breed fournuiswaarop een buitengewoon groote smeltkroes stond en niet ver van daar eene tafel beladen met witte, blaauwe, groene en roode flesschen, die een akeligen weerschijn wierpen op de omringende voorwerpenbe staande uit ketels van onderscheiden afme tingen dist lil eer-machinesvan glas, aardewerk

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1865 | | pagina 1