Algemeen Nieuws-, Advertentie Landbouwblad.
GESCHIEDENIS.
De eed over het graf.
M 410.
Negende Jaargang.
A». 1865.
SCHAGER COURANT.
,jt>
abonnementsprijs voor drie maanden
Voor Schagenf 1,00.
Franco per post door het geheele Rijk 1,15.
Afzonderlijke Couranten«0,10.
Verschijnt iederen Donderdagmorgen.
Abonnementen op dit blad worden door alle
Die timmert aan den wegh,
Verwacht gezegh. (Cats.)
UlTGrEVER JP. O". Gh DIDERICH.
prijs DER ADTERTENTlëN
Van een tot rijf regelsf 0,75.
Iedere regel meerder*0,15.
De 35 cents zegelregt niet mede gerekend.
Groote letters naar de ruimte die rij beslaan.
Boekhandelaren en Postdirecteuren aangenomen.
ZBIRIEVElSr FBANOO.
Er is zeker geene studiedie dieper in
grijpt bij de vorming van het nationaal ka
rakter dan die der geschiedenis. Immers
eene juiste kennis van het verleden van ons
vaderland brengt dat denkbèeld van vaderland
nader tot ons. Bij het ontdekken van den
schakel die ons aan het verleden verbindt
krijgen wij dat verleden lief als de oorzaak
van het tegenwoordige. De groote gebeurte
nissen waarin ons voorgeslacht een rol heeft
gespei-ld de noodendie ons vaderland iu
vroeger tijd heeft doorstaan de groote man
nen die in ons midden hebben geleefd en
op wie Europa het oog vestigde als in
eene schilderij zien wij alles op nieuw voor
onsom er door opgewekt te worden tot
liefde voor ons vaderland.
En toch is geschiedkundige kennis vaak
het zwaardwaarmede oudelang vergeten
veten, na listig weder te zijn opgerakeld,
op nieuw verdedigd en bestreden worden.
Iedere partij zoekt een geschiedkundig feit te
plaatsen in een voor haar gunstig lichten
iudien men daarin geslaagd iszoekt men met
schetsen uit een dagboek.
Bestaat er een voortlevenaan gene zijde
des grafs Zullen wij elkander wederzien
Of zijt gij voor mij voor eeuwig verloren
Zal het graf dan alles van u verslinden
O, hoort en ziet gij niets meer van mijne
smart Is elke band tusschen ons ver
scheurd
Dit zijn vragendie zich aan de met smart
gevulde borst, aan het donkere graf, dat
het dierbaarste bevatontwringen en doen
uiten in de wijde donkere leegtedie zich
over den grafheuvel uitbreidt.
Achdie vragen blijven onbeantwoord
uw eigen hartuw zielen-leven kan daar
op geen antwoord geven
Is het graf iets andersdan de klove
die bet ligchaam van de ziel scheidt
Is er aan gene zijde dan een bijzonder ge
bouw eene met een eerbiedwaardig slot ge
sloten vergaderplaats of is het niet mis
schien overal Behoeft dan de geest eene
bepaalde afgemeten plaats
Onze eigene ligchamen die aan mate
riele vormen gebondene zinswerktuigen
deze zijn alleen de greudelsdie ons voor de
geestenwereld aan gene zijde des grafs af
sluiten.
Neen neen al die schooneheilige ban-
dmdie weren san wezen kluisteren kunnen
den stilstaanden polslag niet plotselings ver-
nietigen t deksel der doodkistdie het
verstijfdedierbare gelaat verbergtkan niet
de slagboom des geestes zijn
groote scherpzinnigheid en geleerdheid in de
geschiedboeken naar feiten, die ons punt van
uitgang schijnen waar te maken. De groote
leswelke ons de geschiedenis voorhoudt
blijft onopgemerkt. Te leeren van de dwaling
zoowel als van de waarheidwaaruit iedere
geschiedkundige gebeurtenis bestaat, blijft
eene onmogelijkheidwanneer de geschiede
nis enkel beoefend wordt met het doel ora
een gezigtspunt te kunnen verdedigenwaar
uit men eene gebeurtenis beschouwt.
Wij willen enkele voorbeelden nemen.
De opstand tegen Spanje in de 16e eeuw
is voor twee zeer afwijkende beschouwingen
vatbaarwanneer men onderzoek doet naar
zijn eigenlijke oorzaak, zijne, beteekenis, zijne
helden en martelaren. De een zal die oor
zaak zoeken in gewetensdwang en zal spreken
van een heiligen strijd tegen godsdienstige
onderdrukking. De ander zal in de kuiperij
en van sommige grooten, die een behendig
gebruik wisten te maken van den revolutie
geest een vrucht der menschelijke wispel
turigheid de oorzaak van dien opstand
aanwijzen.
Indien dit geschiedkundig vraagstuk nu in
Er is eene eeuwigheider is een geesten
rijk san gene zijde des grafsdie misschien
in een onbekendnaauw verband met dit
leven staan die in duizend stemmenin
duizend droomen in voorgevoelin hoop
in twijfelvrolijker en droeviger stemming
als zoovele waarschuwingen, zich doen kennen.
Doch niemand wage het met onreine, ver
metele misdadige hand den sluijer op te
ligtenwaarmede bet eeuwigevoor het lig-
chamelijke oog verborgen ishet mogt hem
gaan, als den jongeling voor het gesluijerde
beeld te Sais
De gebeurtenis die mij aanleiding gaf tot
zulke vragen en beschouwingenzal ik u
in korte trekkendoor middel van dit blad
mededeelen.
Het was in den herfst tijdens de toen
maals lange universiteits-vacantien. Jong,
vol levenslust en schoone vooruilzigten als
burger der universiteit te B. en wanende dat
de wereld voor mij alleen geschapen was
kwam de strijd der zon met den herfstnevel
mij voor, slechts het verheugende beeld te
zijn van den kamp des geestes met de ver
doeming; het afvallen der verwelkte bla
deren de van hun sieraad beroofde velden
konden in den gloeijeudennog door geen
harde slagen van het noodlot getroffen jeug
digen overmoed geene weemoedige gedachten
aan de vergankelijkheid van al het aardsche
aan dood en grafopwekkendoch sche
nen hem veeleer toede voorboden te zijn
der vermaken die gedorende den winter in
de grootste stadin de hereenigingen met
de geliefdste volksvergaderingen, zoo ruim-
dezen of genen zin wordt opgelostvergeet
men de leering te trekkendie voor ons
daarin ligt opgesloten. W ie aan godsdiensti
ge onderdrukking den opstand tegen Spanje
toeschrijft, verpooze nu niet met een soort
van welgevallen bij die ontdekkingmaar
leere er uit voor het tegenwoordige oogen-
blikalle godsdienstige onverdraagzaamheid
uit zijn hart te verbannen. Wanneer gods
dienstige onderdrukking de oorzaak is van al
den jammer dier tijdendan zij het ernst
met onze erkentenis van godsdienstvrijheid.
Daarentegen neemt men aandat de revolutie
geest al die ellende heeft uitgebroeiddan
hoede men zich voor het inblazen van dien
geest door zich te bepalen tot het vernielen
van dit groote stuk geschiedenis maar trekks
er lessen uit voor het tegenwoordige door te
waarschuwen tegen de revolutionaire invloeden
rond om ons.
Evenzoo wanneer de geschiedkundige
zich eene ware voorstelling tracht te vormen
van de helden en martelaren bij dien op
stand. Zoo is naar onze overtuiging prins
Willem I eene der eerwaardigste figuren uit
de geschiedenisjawij kennen geen staats-
schoots aangeboden werden.
Na eene wandeling door de heerlijke berg
achtige streken in Silezien bragt ik een be
zoek aan mijne zuster en haren echtgenoot,
die eerst onlangs in eene dier schoonste
streken, in T. eene bezitting aangekocht had.
De vroegere bezitter van het ruime hee
renhuis had met zijne echtgenoot nog eenige
kamers in gebruik gehoudenzij waren
kinderloos om reden zij nog geen ander
bun passend verblijf gevonden hadden. Deze
omstandigheid was mij des te aangenamer
daar ik in hem een nog jong en zeer levens
lustig man leerde kennen wij achtten elkander
spoedig zeer hoogterwijl bij zijner zijdsal
het mogelijke zoo tot veraangenaming mijner
conversatie als tot mijn vermaak aanwendde.
Wij redenvaardenjaagdenwaarbij ik
mij in weerwil van mijne vrijeonbekom
merde gedachten niet verklaren kon dat zijne
vrolijkheid niet uit onbedachteu overmoed, of
mannelijke zielensterkte ontsproot, maar veel
meer eene gedwongeneeene zekere verward
heid van denkbeelden verried, en voorname
lijk als hij in uitgelatenheidja in woest
heid uitbarstteterwijl een spotachtige trek
om zijnen mond speelde en zijne vrolijk klin
kende woorden eene opgeruimdheid aan den
dag legden die mij verschrikten en beang
sten.
Dit was hoofdzakelijk het gevalwanneer
deze of gene openbare godsdienstige aange
legenheid hem aanleiding tot het maken van
dubbelzinnige aanmerkingen gaf, of het ge
sprek over godsdienstige onderwerpen liep.
(Wordt tervoipi.)