26
Algemeen Nieuws-, Advertentie Landbouwblad.
M 4GL.
Tiende Jaargang
Beschouwingen over verschil
lende tijdsomstandigheden.
Xederlaiids onafhankelijkheid.
CHOLERA.
SCHAGER
ABONNEMENTSPRIJS VOOR DRIB MAANDEN
Voor Schagen1,00.
Franco per post door het geheele Rijk 1,15.
Afzonderlijke Couranten#0,10.
Verschijnt iederen Donderdagmorgen.
Abonnementen op dit blad worden door alle
Die timmert aan den wegh,
Verwacht gezegh. (Cats.)
PRIJS DER ADVERTENTlëjC
Van een tot vijf regels0,75.
Iedere regel meerder0,16.
De 35 cents zegelregt niet mede gerekend.
Groote letters naar de ruimte die zij beslaan.
Boekhandelaren en Postdirecteuren aangenomen.
TJITG-EEFSTEE WED. F. J". Q-.
DIDERICH.
Overwinning van Pruissen. Aanvauke-
lijk hebben door het geweld het onregtde sluw
heid en de huichelarij de zegepraal behaald! Zal
dat zoo blijven voortdurenzal na een oorlog
die in onregtmatigheid en gruwzaamheid bijna
geene wedergade heeftPruissen toch eindigen met
eenen roemrijken en voordeeligen vrede te sluiten
Zoo het mogt gebeuren dan zal welligt menigeen in
zijn hart zeggenZoo er een regtvaardig Wereld
bestuurder heerschtezulk een opeenstapeling van
onregt en boosheid, zoude niet met een goeden
uitslag zijn bekroond.
Maar wat ook moge gebeuren laat ons ons
oordeel tot de eind-uitkomst opschorten. Nog
oimmer is bet onregt tot het laatste toe overwin
naar gebleven. Ook dan als Pruissen zegeviert
zal het vijandenhetzij in- of uitwendig vinden
die vroeg of laat het gepleegde kwaad dubbel
zullen wreken. liet dwaze en verkeerde van on-
regtvaardige oorlogen voor hem die ze aanstookt,
is over het algemeen nog oneindig meer aan het
licht gebragt door eene gelukkige dan door eene onge
lukkige uitkomst. Philips II was bijna in alle oorlogeu
die hij voerde voorspoedigin alle groote veldslagen
waren zijne legers overwinnaars gebleven en toch bij
het einde zijner regering was Spanje zoo zwakdat
het op zijn eigen kusten een aanval van de En-
gelsche en Ilollandsche vloten niet kon afslaan.
Lodewijl XIV voerde tot 1700 altijd op de ge
lukkigste en roemrijkste wijze oorlogen toch was
op het laatst der 17e eeuw de toestand van
Frankrijk zoo ellendig dat het een eeuw noodig
had om zich eeniger mate te herstellen. Wil
men iemand genezen van den hartstogt voor het
spelzoo moet men hem aantoonenniet dat de
spelerin éénen worp soms schatten kan ver
liezen maar dat zelfs de gelukkigste speler ten
gevolge van dien hartstogteen rampzalig schepsel
blijft, zoo handelt, ook de Voorzienigheid ten
aanzien van de veroveraars door het menschdora
te doen ziendat de gelukkigste oorlogen niet
dan ellenden hebben uitgegoten over het hoofd
van hen die ze onregtmatig hebben veroorzaakt
leert zij ons al het verkeerde en gruwzame van den
oorlog regt duidelijk kennen.
Sympathien voor Pruissen. Na de ne-1
derlaag van het Oostenrijksche- leger is de sym-
petiie van menigeen voor Oottenrijk met het.
geluk overgeloopen tot de Pruissen. Het gaat
met de sympathicn der meesten, als met de
schaduw en de duiven, waarvan Ovidius ergens
BEIEVEN iFZEt-A-IsrcO.
Immers is het niet waarschijnlijk dat ooit een
verstandig mensch, zal zwanger gaan met het
denkbeeld om Nederland, hetzij met Erankrijk, hetzij
gewaagtdie schaduw wijkt zoodra de zon 'net Pruissen te vereenigen. Een republikeinsche
des geluks zich achter nevelen verbergt, die j natie, als de onze, te willen voegen bij een, aan
duiven zullen zich nimmer ter ruste zetten opden absoluten regeringsvormgewoon volk zou
een bemosten toren. En toch moest onze sym-voorzeker het toppunt der dwaasheid zijn. Voor
pathie niet afhankelijk zijn van de overwinning5 eiken vreemden staat zoude ons landzoo het
maar van de zaak waarvoor gestreden wordt. Zoo daarmede vereenigd werdeen levenden kanker
dikwijls wordt gestreden voor eene onregtvaardigc worden, het zoude zoowel voor Frankrijk als voor
zaak, kunnen de roem.ijkste overwinningen haar Pruissen zijn, wat thans Polen voor Rusland is,
niet goed maken. De oorlogdoor von Bis- d.i. de eeuwige wortndie aan zijn bloei knaagt,
rnarek ontstokenheeft geen nationaal doelen Alleen in het ontstelde brein van een courantier
kan alleen den ondergang van het algemeen va- kan dus het droombeeld rijpen, dat Nederland bij
derland ten gevolge hebben. liet geheele Duitschc eene of andere mogendheid zal worden ingelijfd,
volk heeft dan ook zonder ophouden zijne rege- De dagbladen moesten over eene toekomstige iu-
ringen gebeden en gesmeektdat zij het tot den lijving dus niet anders sprekendan als over een
broederkrijg nitt mogten laten komen. ongerijmdheidof zoo zij werkelijk geloovendat
De Pruissen hebben zich om een eerzuchtige» het vaderland gevaar bedreigtdan moesten zij
minister zijn doel te doen bereiken, als schapen (geen woorden te deuken vinden, om eiken aan-
naar het slagtveld doen drijven zij hebben als slag op onze onafhankelijkheid als de grootste der
leeuwen gestreden voor eene zaak die de hunne gruwelen af te kleuren.
niet waszij hebben zich laten doodschietenom Eene nationaliteit als de onze te vertreden
door overwinning voor hunnen koning in hun va- een staat te verwoesten die alle elementen voor
derland een militair schrikbewind te versterken. een gelukkig volksleven in zich bevat, zoude in-
Ook na hunne overwinningen staan de Pruissen derdaad een gruwel zijn, waarvan geen tweede in
volstrekt niet hooger dan de Hessen en Brnnswijkers, de wereld-geschiedenis bekend is. De tiran, die
die in Engelsche dienst in 1776 bij Cltamplaiu (bet wilde beproeven, zoude ondervinden, dat het
zegevierden over den Americanen. einde dier onderneming zijn eigene ondergang
Even als de ongelukkige Hessen en Brunswij- zoude zijn. ij zijn overtuigd datzoo ooit het
kers, toen als slaglvce door hunue heerschzuclitige vaderland op die wijze werd bedreigd, de dagen
en schraapzuchtige vorsten in eenen hun vreemden v van 157- zouden herleven. Elk vijandelijk leger
strijd ter siagtbank werden gevoerd, evenzoo wer- zoude het op onzen bodem gaan, als een roof
den thans de Pruissen ter wille van liet bon dier 'n 6611 bijennest, door duizeude kleine vijan-
plaisir eens brutalcn wetvertredersin eenen an-
ti-nationalen oorlog ten strijde geroepen. Wil men
dus sympathie koesteren voor het Pruissische leger,
dan moeten de Hessen en Bruuswijkere van 1776
niet langer alleen voorwerpen van medelijden zijn,
maar voortaan mogen wij dan niet langer de wel
verdiende bewondering bon onthouden.
Naar ons voorkomt werd in enkele dagbladen
den zou het letterlijk vermoord worden. Wij
koesteren dan ook volstrekt geene vreeze Toor
eenig gevaar, dat onze onafhankelijkheid zonde be
dreigen. Nederland zal vrij blijven, zoolang het
zijne nationaliteit getrouw blijft, eerst zoodra het
die verliestkan de inlijvingzonder gevaar
geschiedenen wij gelooven dat zij alsdan geene
groote ramp meer zoude zijn.
Wij hebben het als een niet ongelukkig ver
en met name in de Arnhemsche courant wel wat schijnsel beschouwd, dat de vreeslijke epedemie
al te koel gesproken over gedroomde annexatie— ditmaal hare slagtoffers heeft gezocht, zoowel onder
plannen hetzij van Pruissenhetzij van Frank- de hoogere als onder de lagere volksklasse. Het
rijk ten koste van ons grondgebied. (blijkt nn, dat de epedemie, wel ia waar, het eerst
Wij bonden het ex voer, dat bet bespreken van de mindere volksklasse aantast, maar dat zij van
zulk» dingen alleen een onnooaige onrust baart, daar haar aanval op de hoogete susden weet te
