Algemeen Nieuws-, Advertentie Landbouwblad.
16 Mms.
Het September verdrag.
J\o 464.
Tiende Jaargang.
A<vlSG6.
Voor Schagen f 1,00.
Franco per post door het geheele Rijk 1,15.
Afzonderlijke Couranten0,10.
Verschijnt iederen Donderdagmorgen.
Abonnementen op dit blad worden door alle
Die timmert aan den wegh,
Verwacht gezegh. (Cats.)
TJITOEEPSTEE WED. 3?. J\ Oh. DIDEEICH.
Van een tot vijf regelsf 0,75.
Iedere regel meerder0 0,15.
De 85 cents zegelregt niet mede gerekend.
Groote letters naar de ruimte die rij beslaan.
Boekhandelaren en Postdirecteuren aangenomen.
BEIEVEN FZEt^ZSTCJO.
De termijn nadert met rassche schredenwaarop
de tusschen Napoleon III en Victor Emanuël
gesloten overeenkomst betrekkelijk Rome in uit
voering zal moeten worden gebragt. Er ligt in
de houding van Napoleon III tegenover het
hoofd der katholieke kerk veel raadselachtigs.
Schijnbaar zijn steunis hij ook schijnbaar zijn
vijand. Nergens dan in dit opzigt is het moeije-
lijker de politiek van ^J'rankrijks keizer te vatten.
Voorstander op ieder gebied van de souvereiniteit
des volks, naijverig op iedere magt die zich ne
vens de zijne durft verheffensteunt hij sints
jaren te Rome een gezag, dat niet zijn lastbrief
ontvangt van het volk en dat hersteld in zijn
oorspronkelijlcen aard een magtig tegenwigt in de
schaal legtwaar men zweert bij legers en kanon
nen. Immerswanneer aan den Paus door het
wegvallen van het tijdelijk gezag de uitoefening
van het geestelijk gezag onbetwistbaar wordt toe
gekend rijst namentlijkindien het hoofd
der katholieke kerk de vertegenwoordiger wordt
van waarachtig katholieke denkbeelken neven
het wereldlijk gezag der vorsten, een dat gezag
beperkende magt.
Oppervlakkig schijnt het als of de menschheid
door de erkenning van zoodanig gezag eene schrede
voorwaarts zou doendoch de geschiedenis van
het Pausdom heeft het tegendeel bewezen. En
is het al blijkbaar in de volgeschreven bladen der
historie, dat de invloed der Paussen zich weinig
heeft laten gevoelenwaar het de belangen der
menschheid goldvoor het vervolg is bij het ont
VARIA.
De Pruissische legerorganisatie. Wij
hebben hooren beweren dat het Pruissische volk
te vreden moet zijn over zijne regering daar de
legerorganisatie goed bleek. Waarlijkhier past
het algemeen bekende#dit ontbrak er ook nog
maar aan' De uitslag van den oorlog heeft velen
op de hand van Pruissen gebragtmaar ook al
geven wij toe dat de Pruissische minister van
oorlogdie getoond heeft een flink leger te
kunnen organiserengunstig afsteekt bij den En-
gelschen minister van marinedie verklaren moet
dat zijn vloot niet deugt het Pruissische volk
behoeft niet dankbaar te zijn voor de lauweren
die het heeft moeten plukkenmaar waarom het
°iet heeft gevraagd.
Verandering van grondgebied. Art. 57
der Grondwet-verdragen welke, hetzij afstand of
tttfling van eeuig grondgebied des Rijks in Euro
Immers de volken zijn thans algemeen tot
zelfregering geroepen en zoo wel tegen willekeur
van vorsten als tegen verdeeldheden in eigen boe
zem, bestaat er voor ben geen redmiddel dan in
de aanwending van eigen krachten. Toch is het
denkbeeld dat in één persoon zedelijkheid en gods
dienst concentreert en dat in ééne mond de
woorden der waarheid legt, hoewel de onbruik
baarheid er van in de praktijk is bewezenvoor
de toekomst, schoon dan ook in anderen zin
niet ten eenenmale voor verwezenlijking onvat
baar. Langs den weg der geschiedenis wandelt
de menschheid langzamerhand naar het punt,
waarop zij zich in ly' bezit zal gevoelen van al
de in haar verspreide krachten en deze zoo snel
1
ontnemen. Op zich zelf beschouwd is dit eei.e
gebeurtenis van zeer weinig gewigt. Wij zijn zoo
gewend geworden aan de onttrooning van vorsten
dat eene staatkundige omkeeringwaardoor de
beheerscher van een klein algelegen gedeelte van
Italië zijne kroon wordt ontroofdweinig invloed
op ons behoort te maken. Zijn titel op de kroon
is ujet regtmaliger dan die van eenig ander vorst
en de kerkelijke inrigting zijner regering behoedt
hem zoo min voor de gegronde eischen als voor
de wispelturigheid van zijn volk. Alleen als op
perhoofd der Roomsch katholieke kerk boezemt hij
belang in en de vraag naar den invloeddien
zijne onttrooniDg als wereldlijk vorst op hem in
deze hoedanigheid zal hebbenblijft eene zeer
belangrijke. Zeker is hetdat hjj ontslagen van
de zorgen eener tijdelijke regering over minder
zoo aaneengesloten werken zullen, dat zij als ui- dan twee milliocn zielen, met de ellendige in-
tingen beschouwd kunnen worden van één per- stellingendie hem ten dienste staangemakke-
soon. lijker de belangen van godsdienst en zedelijkheid
Krachtig werken de verbeterde middelen van 1 hij meer dan twee honderd millioenen zal kun-
gemeenschap die toekomst in de hand: eene ge- s uen voorstaan. Gelukt het hem door geene an-
lijke kennis en wetenschap wordt het eigendom dere wapenen gedragen, dan die van achting,
van ieder volkvan iederen stand en wat vree-liefde en genegenheidvoor het oog der mensch-
ger als scheiding een hinderpaal wasvoor ont- -> beid de handhaver te blijven van godsdienst en
wikkeling en zamenwerking als verdeeling iu S regtdan is voorzeker eene roemvolle toekomst
volken en standenonderscheiding in godsdienst j nog voor het Pausdom weggelegd,
en zeden, wordt bij de volledige erkentenis vans Maar om dit te verwachten moet men afstand
ieders regt op bestaan het middel om door de j kunnen doen van eene innige overtuigiug. Is het
hoogere ontwikkeling van bijzondere krachten al ondenkbaar dat ooit de belangen der mensch
een hooger standpunt te geven aan het alge-heid veilig kannen zijn in de handen van een
meen. stervelingwij zien bovendien in de teekenen der
De uitvoering van het September verdrag zal s tijden dat ook op het gebied des geestes de vrij-
aan den Paus waarschijnlijk zijn tijdelijk gezagheid meer en meer wordt erkend en het eenhoof-
pa of in andere werelddeelen inhoudenworden
door den koning niet bekrachtigddan nadat de
Staten Generaal die bepaling of verandering heb
ben goedgekeurd.
Mr. Groen van Pr in ster en. Wij verne
men dat de heer Groen van Prinsteren voor het
lidmaatschap der 2e. Kamer bedanken zal. Dit
voornemen moge begrijpelijk zijn door de houding
van het tegenwoordig kabinet, het wordt er niet
door gewettigd. Voorzeker heeft het mandaat
aan den heer Groen opgedragen eene bepaalde
strekking en het is niet waarschijnlijk dat daaraan
door hem zal kunnen worden voldaan. Maar toch
dunkt ons dat een vertegenwoordiger nuttig kan
zijn al staat hij met eene goed gevestigde over
tuiging alleen.
Belastingen. Aan de vervalschingen van
den prijs in koopakten ligt niet alleen de zucht
tot ontduiking van belasting, ook het ge
brekkige der wettelijke bepalingen ten grondslag.
Het ware zeer in het belang der zedelijkheid en
regtvaardighcid indien voor de heffing van het
registratie regt op akten van verkoop van vast
goedniet eene wet moest worden toegepastdie
zoowel prijs als waarde aanneemt tot grondslag
voor het regt.
Klaasje Zevenster. De kritiek van Busken
Huet is niet eene verbeterende maar eene ver
slechterende. Het schijnt dat hij door scherpte
vergoeden wilwat hij aan gemoed schijnt te
missen. Van daar aanvallen op de personen der
schrijvers, die juist naar mate zij meer schijn van
waarheid hebbenminder passend zijn aan een
kriticus. De ware kritiek zet zich niet op den
regterstoel maar gaat aan uwe zijde staan als
belangstellend vriend. Overigens is Klaasje Ze
venster op verre na niet te vergelijken bij Ferdi-
rand Huijck en raden mij vrij wat eerder eene
herlezing van het laatste aan dan eene lezing van het
eerste alleen. Voor het volk is het althans zeker
eene zoo vervelende lectuur als Eerdinand Huijck
aangenaam is.
SCHAGER COURANT.
abonnementsprijs voor dlue maanden:,
PRIJS DER ADVERTENTlëN
waakte volksleven een dergelijken uitslag nog meer
dan vroeger te vreezen.
