Algemeen Nieuws-, Advertentie Landbouwblad.
O
Tij dsbescliouwingeii.
abonnementsprijs voor drie maanden t
Voor Schrgen 1,00.
Franco per post door het geheele Rijk u 1,15.
Afzonderlijke Courantenu 0,10.
Verschijnt iederen Donderdagmorgen.
Abonnementen op dit blad worden door alle
Die timmert aan den wegh,
Verwacht gezegh. (Cats.)
UITG-EEFSTER WED. JP. J". O DIDEEIOH.
PRIJS DER ADVER'fEXTlëN
Van een tot vijf regel0,75.
Iedere regel meerder0,15.
De 85 cents zegelregt niet mede gerekend.
Groote letters naar de ruimte die zij bss!oa\
Boekhandelaren en Postdirecteuren a.ui«enomen.
BzaiEviEisr iFiRAisrao.
Duitsche Staatkunde en poëzij. Ieder
bijbellezer weetdat de schrijvers des evangelies,
voornamentlijk Matheuser een behagen in schie
pen omin de gezegden der oude Ilebreeuwsche
zangers en profeten voorspellingen van en zin
spelingen op het levenlijden en sterven van den
verlosser te ontdekken. In latere tijden ging men
daarin nog verder.
In de altaar-geheimenissen en de heiligheid der
kerk van Vondelb. v. worden alle gezegden en
daden van oud-Israëlitsche personen beschouwd als
voorleggingen en voorafspiegelingen van de gebeurte
nissen onder het nieuwe verbond. Zulk eene ziens
wijze is thans geheel buiten zwang geraakt. Maar
toch kannaar wij geloovenniemand zich ver
diepen in de letterkunde van eenig volk zonder
van tijd tot tijd getroffen te worden door èn
gezegden èn lessen van andere dichters en schrij
vers als het ware uitdrukkelijke vermaningen voor
den nieuworm tijd te vinden. Waren de Duit-
schers uit den tegenwoordigen tijd grondiger be
kend met hunne letterkundedan bij velen hun
ner het geval isdan zouden wij hun raden om
thans met dubbele opmerkzaamheid drie bladzijden
uit de «eiken hunner drie grootste dichtersGöthe
Schiller en Klopstockte lezen. Welligt dat de
geest die uit deze bladzijden spreekthet diep
gezonken nakroost tot nadenken zoude dwkgen.
Was het in ons vermogen, wij zouden zoo gaarne
de opmerkzaamheid van het duitsche volk thans
in verdubbelde mate doen vallen op een der
laatste tooneelen van het eerste bedrijf uit Göthes
Faust, wij zouden von Bismarck, Schillers
ring van Polycrates en den koning van Prui
sen, Klopstock dood van Adam voor oogen
houden. In het eerst bedoelde tooneel wordt ons
geschetst hoe door de duivelsche kunstenarijen
van oen Mephistopheles argelooze jongelingen in een
roes van waanzinnigheid er toe worden gebragt
om elkander op het bloedigst te verwonden en
verminkenen hoe zij als de gruwzame verleider,
met een glimlach om zijne lippenis heen gegaan,
te laat bemerken dat wie de booze tot speelmak
ker kiest, door hem op het jammerlijkst wordt
bedrogen. ZnlleD de Duitschers als de betoovering
van den nieuwen Mephitopheles heeft opgehouden
in de bedrogen jongelingen niet de beeldtenissen
van zich zeiven zien Aan von Bismarck zouden
wij toeroepen, gelijk Polycrates ia Schillers ge
dicht loopt u alles mede.
Gelijk hij, ziet gij allen, die eens u gelijken
waren voor u buigengelijk hijziet gijals
vriend en vijand uw ondergang verwachtden bode
naderendie het bloedige hoofd van uwen vijand
u aanbiedt.
Gelijk hij, ziet gij" overal uw tegenstanders
vlugten. Maar bedenk het o overmoedigein de
dagen van uwen blindeu voorspoed wat de vriend
tot Polycrates sprakhc t leven van niemandop
wiens hoofd, de Goden met volle handen het ge
luk uitstrooiden, is ooi; gelukkig geëindigd. Be
denk het, o overmoedige, dat toen nog een drop
pel in dien vollen beke;' van meer dan menschelijk
geluk vloeide de wijze vriend de woning van
den al te gelukkige y 'ietterwijl hij uitriep
ik kan niet langer uw "vriend zijnuw meer dan
menschelijke voorspoed zeggen mij dat de Goden
uwen val hebben gezworen ik verlaat uwe woning
opdat ik niet met u onder het puin worde be
graven. En bedenk heto overmoedige dat de
wijze vriend waarheid sprakwant weldra moest
de bovenmatig gelukkige Polycrates als eenlage
roover zijn leven aan het kruis zien eindigen.
Den koning van Pruissen zoude ik wijzen op de
hartroerende schilderijdie Klopstock ons geeft
van den doodsangst, uitgestaan door den stamvader
van het menschelijk geslacht.
Hij ziet in dat verschrikkelijk oogenblik, alle
ellenden die het door hem bedreven kwaad zal
uitstorten over zijn nageslacht, hij hoort de zuchten
en vervloekingen zijner nakomelingen, hij aan
schouwt hoe duizenden hem aanklagen voor den
troon van God. En te midden van al die ellenden
roept zijn geweten hem toe Waart gij te vreden
geweest met uw deel, al die jammer zoude niet
over de aarde zijn gekomen.
Duitsche liberaliteit. De duitsche libe
ralen zoeken de tegenwoordige door hen verleende
ondersteuning aan von Bismarcks staatkunde te
regtvaardigen door de magtspreukde staatsman
gaat voorbijmaar de natie blijft bestaan. Wij
kunnen den zin van deze spreuk niet goed vat
ten, als theoretische stelling is zij te algemeen
om waar te zijn, reeds da Costa heeft uitgeroe
pen
O zoek bij 't gapen van de graven
Als u de mensch, o mensch! begeeft,
Uw drieste zelfheid niet te staven
Door 't denkbeelddat de menschheid leeft,
Die menschheid zelf, wat is haar leven,
Een wijder kring een str c.er sneven
Een wcderkeeren tot het stof?
Met rlles wat haar gëostrrrc' 1 ve !;tc
Met alles dat haar hoogmoed ste.kte,
Met al haar schande en al h ar \f?
Als praktisch denkbeeld is z:j in strijd m alle
zedelijkheid en r?gt, zij wil dn nie'? rndes
zeggencm Duitr.c.Jands eenheid te verkrijgen,
moeten wij von Bsmarck z>jn gang laten rum,
wij moeten genoegen nemen met het on eg- e.i
geweld, mt het bloedvergieten en pmsdere v. n
steden*, waaraan hij 'iek - ft schuldig emaa t,
opdat wij liberalen, (nie ue natie, w;:\t om aar
denkt niemand) er ee.is d vruchtc-. v;.n plukken.
Als zoodanig opgevat de ma^if eu'c c?ht Je
zuïtisch. Ook verg: Jj die zveur ige .tar.tHaade
ia praktijk wili i ibr 0 "lat .-twiw.d
is dat luidt: wie me p; om wc 1. ev m Ie
besmeerd, eu eer rnder: de !..e' erge - daa
de steler. Als men bij e uc rui 0 I.ulp
zoekt om eene regtvaard:go zt k te rt ..end u
wordt die zaak daardoor mLder ach.eazrdiir
inliet oog der weluenkc.idcn u'.D lange. ku:.n~a
deze dan onverdeeld hopen op zr cl. Wat
zoude men zeggen van een t 'en d.c 1. ïïiat d.t
zijn advocaat de regtvarröigsie zaak dtr wereld
door middel van valscha grscLJi.cn w'ide verde
digen. Zoude hij ziju zari hoe r. ,;v„e.dig ook,
daardoor niet benaileelen in h_. oog v.n :Jla
weldenkendcn En zal, als eens do bedwelming
der overwinning over is, de libe al zaA bij h;i
welgezinde gedeelte der natie riet onaiadij; bena
deeld zijn door den steun, welke" zij heeft
bij eenen misdadiger en door de af>cauvtlijke
middelen welke men cm haar te bevordci«ii, heeft
goedgekeurd
De redevosri:g van den Heev Keuche-
nius. Yoor esnige jaren sehre-i een onzer no
vellisten in een almanakeene novelle die de ge
schiedenis van den ongelcik gen jo. gen de Graaf
in 1672 ten onde.r.erp - en ren titel voer
de: van God v.- l.ten. Tegen.ci opschrift kwam
a! wat vroom en gca-dien ig "nee le op, zulk een
titel was profaneren. De Heer Kouchenius zeide
in zijne bekende rede.oering: Een land ;aat een
staatsman als de Heer Groen vau Prinsieren l.effc
en werkt, is nog niet van God verlaten.
Dit gezegde schijnt tl..ns aan de room er reen
aanstoot te geven; dit me en met twee maten her
innert aan een oostersch verhaalEen sultan had
gedroomddat hij in éénen u§cht al zijne tanden
