ÖOIÖERBAG
lïWÊËm^m
Algemeen Nieuws-, Advertentie Landbouwblad.
J>P. 468.
Tkorbecke in de 2e. Kamer.
Tiende Jaargang.
L
Cato van TUtica.
SCHAGER COUR.1*
ABOXNEMENTSPttLJS VOOR DRIE MAANDEN
Voor Schagen f 1»00.
Franco per post door het gehcelc Rijk w 1,15.
Afzonderlijke Couranten0,10.
Verschijnt iederen Donderdagmorgen.
Abonnementen op dit blad worden door alle
UITO-EBPSTER WED. 3?. J". Gr DIDEBIOH.
Die timmert aan den wegh,
Verwacht gezegh. (Cats.)
PRIJS DER ADVERTENT1ÜNI
Van een tot vijf regels0,75.
Iedere regel meerder0,15.
De 35 cents zegel regt niet mede gerekend.
Groote letters naar de ruimte die rij beslaan.
Boekhandelaren en Postdirecteuren aangenomen.
BEIEVEN &&JLHTOO.
Het is volkomen begrijpelijk dat de houding
van Thorbecke in de Kamer zeer de aandacht tot
zich trekt. Langen tijdhoofd der regering en ge.
durende nog langeren tijd invloedrijk persoon in
Nederland houdt ieder willens of niet willens het
oog op hem. Na eene nog steeds raadselachtige
aftreding door eene dubbele keuze in de Kamer
geroepenheeft hij door de aanneming van het
mandaat zich op nieuw aan de openbare zaken
gewijd. "Waarschijnlijk zal het niet ontbreken aan
liedendie zich door de houdingbij zijn we-
schitterende resultaten het werk aan een staatsman
waard en wijl zij te vergeefs naar iets dergelijks
zoeken in de handelingen van Thorbecke als lid
der Kamerwordt door hen beslotendat hij
er niets heeft gedaan. Zij zijn zeer onbillijk en
zij vergeten veel. Eene korte recapitulatie van
het zittingsjaar door hem als lid der Kamer bij
gewoond zal dit voldoende bewijzen.
Het is onbillijk de aanneming van het man daat
door Thorbecke niet een groot besluit te noemen.
Zijn naam was door hem voldoende geschraagd en
niet ligt zal de grijsaard den roem van den kracht
vollen man verhoogen.
Het mandaat geeft hem geene geldelijke voor
der optreden aangenomen, teleurgesteld vinden, j deekn verpligt ,jcm bij hct klimmcn zijner
Voor sommigen toch zijn alleen grootesterk
die het wcnschte te bcneerschen.
Ten allen tijde toch, toen als nu, is een volk
slechts groot en geroepen tot de vrijheid, wanneer
Bij sommige mcnschen leeft het onwrikbaar het de mannelijke deugden beoefent, die zelfre-
vertrouwen op de deugd. Zij zijn vast verzekerd - gering mogelijk maken. Magtige legers zetten geene
dat er wonderen zullen gebeuren ten behoeve van kracht bij aan het volkdat voor eigen waardig-
liet verdrukte regt Zij houden met starren blik heid niet zorgt en de groote mannen ook onder
de naauw merkbare flikkeringen in het oog die zoodanige omstandigheden geborenstellen zich
hier en daar te midden van de duisternis stralen. by de minachting die hunne ziel voor het volk
Eu zekerde geschiedenis heeft hun regt gedaan. gevoelen moetgeene andere taak voor, dan om
liet goede is nimmer gestorven en waar men den ketens te smeden voor de lafaards waaronder zij
geest der vrijheid voor goed begraven achtte voud leven. Zoo was Rome, na van menigen fortuin-
men altijd nog eene vrije gedachte gespaarddie S zoeker de buit te zijn geworden, thans dc voetbank
langzamerhand hare plaats weer innam in het hart van Pompejus en Caesar. Werktuig van hun eer-
eens volks. 1 zucht hield Rome op een eigen bestaan te hebben,
Ongelukkig zou het echter zijnzoo deze over- gebonden als slavin aan de fortuin van 'een dezer
tuiging tot zorgeloosheid en onverschilligheid leidde. providentiële mannen. Te midden van den
Een volk rekene voor zijne vrijheid niet op eene 1 strijd tusschen Caesar en Pompejus leefde Cato en
goddelijke beschermingmaar stelle alleen zijn welligt was hij de eenige, die een Voorzienigheids
vertrouwen op de gestadige en gezonde uitbreiding 5 man niet verkoos in te ruilen tegen een Vader-
van zijn vrijheidsgevoel. Niet altijd redt de deugd j land. Althans de geschiedenis meldt ons, dat hij
zich zelf; verlaten van een ieder ziet men haar
zich zelf soms verzaken.
Cato van Utica leefde van 95 47 vóór
Christus. Uit een aanzienlijk Romeinsch geslacht
gesproten was hij door zijne geboorte alleen te
Rome een invloedrijk man. Doch twee omstan
digheden stelden hem in de bewogen tijden over
de wereldstad uitgebroken nog meer op den voor
grond. Vooreerst toch die bewogen tijden zelve.
Nadat, om met den nieuweren tijd te spreken, de
beheersching der wereld voor Rome een fait ac
compli was gewordenscheen al dadelijk de ont
binding dezer geweldige magt een aanvang te ne-
in dien tijd van eerzuchtige ontwerpen en gistende
partijschappen bijna de eenige was die door waar
achtige en onbaatzuchtige vaderlandsliefde gedreven
werd. Stelden omstandigheden als deze hem op
den voorgrond eene niet geringer aanleiding
daartoe zetten hem zijn karakterzijn eerlijkheid
en groote welsprekendheid bij.
Volgen wij beknopt 's mans geschiedenis.
Eerst treedt hij in krijgsdienstde groote Ro-
meinsche school, doch trekt zich al spoedig daaruit
terug om zich geheel te wijden aan wijsgeerige
studiën. Waarschijnlijk stond de bedorven damp
kring hem tegen en gevoelde hij zich gelukkiger
men. liet was eene rijp geworden vrucht, die in de afzondering zijner stadie. Maar het vader-
ieder oogenblik in waarde verloor. Wel beheersch-
ten de Romeinsche legioenen de geheele bekende
Wereld, maar de groote kracht van een vrij en
sterk volk beschutte Rome niet meer. De nitne-
land roept hem en een belangrijk staatsambt wordt
hem opgedragen. Gedurende eenigen tijd gelakt
het hem de aanslagen op Rome's bestaan te ver
ijdelen maar de magtige invloed zijner tegen-
mendsten hielden op zijne dienaren te zijnen in S standers weet hem uit Rome te verwijderen. Meer
plaats van repnblikeinsche deugden werden weelde, c en meer pakt de donderbui zamen die over de
praalzucht, traagheid en onverschilligheid de af- wereldstad zal losbarsten en de soldaten van Cae-
goden van het volk. Geen wonder dat het afge- S sar trekken tegen haar op. De slag bij Pharsala
leefd en krachteloos, de prooi werd van ieder, 4vernietigt Pompejusen laat Caesar als alleenheer-
jaren tot een steeds zwaarder arbeid. De stelling
door hemwillens of onwillenshier to landi
ingenomen vordert van hem meer dan van ecni;
lid der Kamer. Aan die cischcn te voldoen word
gaande weg moeijclijker. Conscquentiën van cigei
leerstellingen vindt hij als uitersten tegenover zie'
staan en naar inate vroegere theoriën tot werki
lijkheid komentoonen zich de bezwaren duide
lijker. Dit alles heeft niet weggenomendat hij
de taak eens volksvertegenwoordigers zich wede;
op de schouders heeft laten leggen en aan de
kritiek van dikwijls onbevoegde en onbillijke be
oordeelaars een nieuw tijdperk in zijn staatkundig
leven heeft onderworpen.
Als lid der Kamer zien wij hem een zeer be
oohcr. Toch bcatnat er nog tcgen-Iond. In TTÏ!l.i,
eene Afrikaanscbc stadheeft Cato zich terugge
trokken met het vaste voornemen om zich tot hC'
uiterste tegen den twran te verdedigen. Doch hef
geluk kroont den overwiunenden Caesar en nadei
en nader dringt hij tot den laatsten schuilhoek
der vrijheid. Het water rijst tot de lippen en d<
vrijheid wanhoopt aan hare zaak. De uren zijn
getelddie het vaderland nog te leven heeft
maar in de laatste minuut wil Cato sterven als
vrije zoon van zijn vaderland. Na een nacht van
studie doorgebragt over de verhandeling vnn Plato
over de onsterfelijkheidwil hij scheiden met het
aanbreken van den dag der schande en met vaste
hand steekt hij zich den dolk in het ligchaam
om den smaad zijns vaderlands niet te overleven.
Niet over het min of meer geoorloofde van
Cato's daad geeft ons deze gebeurtenis stof tot
denken. Ook wij beamen het woord van Napoleon
op St. Helena gesproken, toen welligt het spook
sel van den zelfmoord hem zelf voor den geest
schemerde: Gij, Cato van Utica, indien gij hadt
kunnen lezen in het koek der toekomst, indien
gij hadt kunnen zienCaesar vermoord aan den
voet van Pompejus standbeeld en Cicero op de
tribune de vrijheid tegen Antonins verdedigende,
zoudt Gij u gedood hebben
Maar wel treft ons dit verhaal wanneer wij in
Cato zienhet beeld der vrijheid. Ziegedrongen
tot het volktrekt hij er zich moedeloos van
teruggeroepen door het volk, wordt hij spoedig
ter zijde gezetals beschermer van het volk rijst
hij op in de uiterste uredoch gegrepen en ge
drongen van alle zijdenverliest hij het vertrouwen
op eigen zaak en onttrekt zich door een zelfmoord
aan een werelddie hem niet waardig is.
Een volk rekene niet op de minderheid van
deugd in zijn boezem aanwezig. De vrijheid ver
laten door de meerderheid zwerft als een balling
rond en waar hij y die op de kracht der vrijheid
bouwt bemoedigd rekent op de enkelen des volks,
die aan het vaderland getrouw zijn geblevenont
dekt hij de vrijheidzich zelf den doodsteek gevend.
