G EMEIN GI) E 15E KI GTEIX.
I\GEZO\DESSTlklE\.
Gelderlanden na»r men «egtis de zaak dadelijk
ter instructie gesteld in handen van den officier
van justitie te Tiel en zal nu voor die regtnank j
moeten worden onderzocht.
- Kaar men hoort verhalenmoet in het
laatst der afgeloopen week het volgende treurige i
geval door den sterken drank te ilellouw hebbeu j
Elaats gehad, liet is daar in den dorschtijd van i
et koolzaad de gewoonte, dat een ieder den ei- j
genaar van het zaad helpt dorschen zonder eeuige i
geldelijke belooning daarvoor te vorderenmaar j
bier en jenever gedurende de werkzaamheden en i
na afloop daarvaneen maaltijdbestaande uit
een brij van rijst en zoutevisch. Op een dezer
dorschpartijen men zou ze drinkpartijen kuunen
noemenbevond zich ook een jougen van 6 a 7
jaren als toeschouwer. Dit knaapje had ook zijn
aandeel ven den drank genomen of verkregen
werd dronken en had het ongeluk op zijn hoofd
in eene sloot te vallen. Een der aanwezigen zag
het en redde het kind. Vlug en vrolijk werd het
ie huis gebragtdoch denzelfden nacht werd het
kind doodziek. In den morger. overleed het. De
ouders zijn radeloos over het droevig uiteiude van
hun kind.
Ala een bewijs hoe groote mannen met zon
derlingheden behebt zijn, kan het volgende dienen:
Clarkeeen der beroemdste theologen zocht na
drukke werkzaamheden eene ontspanning in het
springen over stoelen en tafeltjes, die hij op korte
alstandeu van elkander plaatste. Hij was gewoon
dit veelal te doen kort voor het middag- of avoud-
rten en hield zich met deze zonderlinge uitspan-
niug dikwij's een half uur bezig. Newton had
ook zeer zonderlinge gewoonten maar bij hein
kwam dit meer voort uit verstrooijing dun uit
excentriciteit. Zoo verhaalt men onder anderen dat
hij het geweest is. die in verstrooidheid eens iu
et-u gezelschap eene naast hem zittende dame bij
de hand greep eii haren vinger gebruikte om zijne
pijp te 9toppen. De kardinaal Richelieu amuseerde
zich met het opspiingeu naar een strik dien hij
in zijn schrijfvertrek tamelijk hoog aan deu wand
had laten ophaugen en onder het opspringen zocht
te grjjpen om er eene poos aan te hangen. Zijn
gunsteling Hoisiobert die ieder oogeublik vrijen
toegang tot hem hadoverviel hem eens te mid
den van die uitspanning. Wel begrijpende dat
de kardinaal daarmede verlegen zou zijn, wilde hij
hem daartegen vrijwaren, en zeidezonder de
miuste verwouderiiig te laten blijken «Ik wed
Uwe Eminentie, dat ik liooger spring," trok zijn
rok uit en ging dadelijk aan den gang. Loeke
een der diepste denkers van ztju tijd las tot
uitspauuiug romans en kon dan bij voorbeeld
orer het ongeluk eener betooverde prinsesof meer
zulke kinderachtigheden, schreijen a's een kind.
De welbekende Baco kon vau geene maausverduis
tering booreu zonder eene rilling door de leden
te gevoelen of soms zelf in onmagt te vallen. De
Stobles was altoos bang iu bet donker. In zijne
eigene studeerkamer zou bij zonder licht niet bin
nengetreden of er een oogeublik gebleven liin. Nog
vreemder evenwel is het feit dat hij zich ophield
met kaaitlegsters en het geloof aan heksen niet
geheel van zich kou werpen. De philosoof Bayle
kou met de straatjongens naar een hansworst staan
kijken en met het grootste genoegen bij de ver
tooning van een marionettenspel vertoeven. Toen
da groote veldmaarschalk Mariborough eensop
een avond voor een veldslag, prins Engenius bij
zich ontvingdie hem over sommige manoeuvres
kwam raadplegen, voer hij hevig nit tegen zijn
kamerdienaar, omdat deze vier lichten had aange
stoken en noemde dit eene verkwisting, die voor
een man als hij niet te pas kwam en toch hai
Mariborough destijds een iukomeutje vau zoowat
100,000 pd. st.l.
Nopens de aardbeving lezen wjj in den Java-
Bode het volgende
i Eene vreeselijke aardbeving heeft geheel Midden-
Java op zijne grondvesten doen schudden en
vooral in de residentiën Djocjccarta, Baggrleo en
Banjoemas schrik dood en verwoestiog verspreid.
Tot in Buitenzorg en Batavia zelfs heeft het mon
ster zijDe stuiptrekkingen doen gevoelen en de
Gedeh moet volgens sommigen buitengewone aan
doeningen hebben vertoond die met de geheimzin
nige krachten iu verband worden gebragt. Een
tachtig inlanders en een twaalftal Europeanen wor
den reeds als slagtoffers van de ramp vermeld
en onder hen eene Europesche moederdie met
haar kind onder de puinboopen van het Djokdjoscbe
fort zoude zijn begraven. Onberekenbaar is de
schadesan fabrieken woningen en inboedels
toegebragt. De Javasche Coorsnt en een Sama-
rangsch telegram melden eenige bijzonderheden
doch nog ieder Oogeublik komen telegrammen
binnen die nieuwe ongevallen aan het licht bren
gen. Zoo moet ook volgens een particnlier tele
gram te Tjilatjsp de schok slleihevigst geweest
zijn. Alle gouvt-rnements-pakhaizen aldaar ziju
zwaar geteisterd rn de schade sen woningen en
inboedels moeten er aanzienlijk zijn. De Sams-
rangsche bladen zullen ons weldra nadere bijzon
derheden brengen van een natuurverschijnselwelks
dolle woede maar al te dikwijls het vriendelijk
gelaAt van den Indischen bodem in de akeligste
plooijen verwringt.
De Beemster stierenmarkt heeft niet veel
bijzonders opgeleverd. Vee was er genoeg maar
kooplieden nietzoodat zeer weinig verhandeld en
verdiend is. Zelden was er op dieu dag, die
anders zoo veel drukte teweeg brengtzoo wei
nig te doen. Het slechte weder heeft hiervan
de grootste schnld.
Uit de Itoomsche Catholii-ke kerk te Bakel
zijn, door middel van braak en inklimming gestolen de
navolgende voorwerpen2 gouden sloten1 dito
schuit mei dito knopjes, 1 dito kruis met Chris
tusbeeld nieuw model, (volgens het politieblad)
1 paar gouden oorriugen met dito hangers 1
gouden knop vau boven met dito knopjes I zil
veren kroon van het Lieve- Vrouwebeeid1 dub
bele zilveren kroon van het kind Jezus met dito
kroisje en eenig geld uit liet offerblok den vol
gcnden dag Lebben naar men vermoedt de drie
zelfde personenzich aan poring tot diefstal en
braak, in de Itoomsche Cathnlieke kerk te Bergen,
(arrondissement Koerinond) schuldig opmaakt.
In Ntêrlaiivis ludie heelt eene aardbeving
groote verwoestingen aangerigt gelukkig dat de
heer Mijer niet tot de liberale partij behoort, de
reaetionnairen zouden hem anders de schuld tr van
geveu zoo als zij vroeger aan Tliorbecke de vee
pest ten laste hebben gelegd. De Sijnagoge
te Keulen is totaal afgebrand. De Konir g van
Pruissen heeft van deu Sultan de orde van Os-
manie iu brillanteu gekregen. De Sclierpschuttcrs-
vereeniging r West-Friesland" te Schagen, is met 53
dito vereenigingen door den Koning erkend.
Prins Aiexauder beeft een uilstapje gemaakt
naar Amsterdam Broek in Wateiland en Zaaudam
en er zich perfect gramuseerd. Te Leiden heeft
men van twee zak eku rol Iets er één gesnapt, de
ander wist te ontkomen. De negociatie van
f 300,000 lot het hervatten der vissclierij op het
wrak van de Lntine is volgeteekend. De ge
meente Kwadijk krijgt ook eene nieuwe school en
wei voor f 10,072.
Iu Wurtenberg zijn de zundnaaldgeweren
ingevoerd. Te Dnsseldorp js eene groote partij
hollaudsche kaas in den Rijn geworpen. Men
zegt maar men zegt soms te veel dat lmpez,
de vtrrader van keizer Msximilia-tn door sluipmoord
van het leven is beroofd en dat men zich meester
heelt gemaakt vau het bloedgeld dat bij voor het
verraad ontving. De Haagsche burgerij heelt
op de ondubbclzinnigste wijze hare vreugde aan
den dag gelegd, over de zegepraal door Dunckler
en zijne uitstekende kapel, te Parijs behaald:
bij de terugkomst van het corps heeft iedereen zich
beijverd om het eene schitterende ontvangst te be
zorgen.
De heer S. K eiser Sz. van Texel is tot lid
der provinciale Staten benoemd.
Fe Redactie vereenigt ziek niet altoos mei Je
gevoelens der inzenders van geplaatste stuiken.
Mijnheer de Redacteur
Met genoegen las ik in de Schager Courant
van 25 Julij, dat de redactie bereid is een ge
deelte harer kolommen beschikbaar te stellen ten
einde aangaande de Maatschappij tot Nut van
den Javaan eenige berigten op te nemen. Van
die gelegenheid gebruik makendeverzoek ik U
aan het navolgende eene plaats te verleenen.
In den tegenwoordigen tijdwaarin het beheer
onzer koloniën grootendeels de spil is, waarop
onze politiek zich beweegtverwondeit het ons
nietdat elk burgerwien het welzijn des va
derlands ter harte gaatnaar licht verlangt
te kunnen beoordeelenwat er eigenlijk toch wo
van de zaak is. Doch waar zal hij dat licht
vinden? In de rapporten der ambtenaren? In de
getuigenissen van hendie na een langer of
korter verblijf in de Iudiënals welgestelde man
nen zijn teruggekeerdom in hun vaderland rust
te genieten In de debatten onzer Tweede Ka
mer Met een weinig nadenken komen wij lot
de overtuiging, dat wij een en ander maar a
te vaak moeten wantrouwenwij behoeven zelfs
Multatuli daarvoor niet te hebben gelezen.
En tochals burger van Nederland wil ik
wetenwat er van de zaak is. Ik wil weten
hoe de millioenen verkregen wordendie Inclië
aan h.-t moederland verschaft en of dit ook ge
schiedt ten koste van de gezondheid en het leven
der Javanen. Ik wil weten, of Nederland in
Oost-Indië op eene bedekte wijze de slavernij be
stendigt, terwijl het die iu West-lndië openlijk
heeft afgeschaft. Ik wil weten of ik als Neder-
1 lander ook soms deel heb aan mishandeling en
i afpersing van den Javaandewijl ik dan tegeu-
over andere natiën de oogen zou moeten neêrslaau.
ilk wil weten, of het echte munt is, wat soin-
mige volksvertegenwoordigers ons trachten op te
disschen. Ik wil het vóór en tegen kennen van
het cultuurstelsel, de indigo-kulinur enz. opdat
1 ik niet onwetend "medepligtig wordeals het
i christelijke Nederland in Oost—Indië zeer onchris-
telijk handelt. Kortomik wil wetenof het
i beheer in Indië zoodanig isdat wij niet be-
j hoeven te vreezeu die schoone bezitting te eeniger
tijd door eigen schuld te verliezen.
t Dat verlangen te bevredigen is eene der eerste
bedoelingen van de Maatschappij tot Nut van den
i Javaan. Z:j stelt zich voor de burgers van Ne-
derlaiid voor te lichten en op te wekken tot be-
i hartiging van het ware belang van ons vaderland,
dat niet bevorderd wordt door afpersing en sla-
1 vernij maar wel door meiischelijkheid en eerbiedi-
i ging der beslaande wetten. Hiertoe is de Maat
schappij begonnen met het verspreiden van ge-
i schriften die onbevangen en oupaitijdig de zaken
voorstellengelijk zij zijn en bevordert de op-
rigting vau afdeelingeuwelke elk in haren kring,
dat doel naar vermogen trachten te bevorderen.
1 Ook in deze gemeente is zulk eene afdeeling
i opgerigtwelke thans-22 leden telt. Dat getal
inoge aanvankelijk nog gering schijnentoch be-
i wijst het, dat ook-hier naar licht wordt verlangd,
en zoodra het doel en de strekking der Maat-
i schappij meer algemeen zullen bekend zijn, zal
ongetwijfeld dat getal slerk toenemen. Het is
1 niet te deuken dat eene zoo schoone zaak, welke
i zoo weinig opuflering vordert(2 gulden 's jaars)
te Schageu geene krachtige ondersteuning zou vin-
den.
Schagen. S.
SCHAAKSPEL OPGAAF \o.Sl.
ZWART
ABC I) E F G II
Wit speelt en geeft in 3 zetten mat.
Oplossing van de Schaakspel-opgaaf No 79.
Wit. Zwart.
1 BS op G3 116 op H5
2 Hl Al H5 Hi